DE BUIT WAS IV2 MILJOEN
HONEYMOON
in de Noordoostpolder
Beveiliging
banken kwestie
van geld en
van goede wil
ECHTE KRAAK:
ROOFOVERVAL:
ZATERDAG 1 OKTOBER 1966
DB LEIDSE COURANT
PAGINA
■BKffigffRVHffl
„Laat een valluik maken voor het loket, dat hij
naar beneden valt en binnen in het gebouw met de
voet bediend kan worden".
Van een onzer verslag gever s
NOORDOOSTPOLDER Het kleine vlekje ln de
Noordoostpolder op de Oosterringweg tussen Bant en
Luttelgeest en gelegen aan de Kuindervaart, heet nu
nog Vakantieoord Nieuw Holland, maar bruidspaartjes,
die de room van hun huwelijksgeluk de eerste dagen
ongestoord en in een romantische sfeer willen con-
sumeren, sullen er ongetwijfeld voor zorgen, dat het-
eelfde vlekje binnenkort de niets aan duidelijkheid te
wensen overlatende naam Honeymoon Centrum gaat
dragen. Waarmee in Nederland het eerste afgelegen
nederzettinkje is gecreëerd, dat kersvers gehuwden
de gelegenheid biedt een vaak te kostbare huwelijks
reis om te buigen naar een verbrijf van enkele dagen
tn een riante bungalow, compleet met roze hemelbed
in de slaapkamer en rode sportwagen voor de deur.
De heer B. Q. W. Peek (37)
van de N.V. Cammlngtia te
Bunnik, die dit project ter
hand heeft genomen, verwacht
▼eel van zijn bungalows voor
pasgehuwden. Het toekomsti
ge succes van het Honeymoon
Centrum grondt h(J o.a. op
een simpele kranteadverten -
tie, die niet minder dan vijf
entwintig enthousiaste reacties
opleverde. De heer Peek; „Het
was ook wel een handig adver
tentietje. In de trant van
„honeymoon bungalows voor
romantisch huwelljksverblijf
o.a. met hemelbed, eventueel
sportwagen aanwezig". Zo iets
wil weL Alle vrouwen zijn sta
peldol op een hemelbed en de
kleinere bungalows met
slaapkamers. Alles oompleet
Ingericht tot wasknijpers toe.
Met de exploitatie van dit va
kantieoord werd een jaar ge
leden begonnen. Enkele maan
den geleden werd ln een van
de kleinere bungalows een he
melbed geplaatst en kwam er
een sportauto voor de deur.
Het begin van het Honeymoon
Centrum was er.
Ideetje
De heer Peek: „Het was In
eens het Ideetje. Niet nieuw,
natuurlijk, want in Amerika
doen ze liet al Jaren, met veel
succes overigens. Ik zag er op
de mannen willen graag
eerste dagen stoer rondscheuren
HEMELBED
(voor
45 gulden
per dag)
SPORTWAGEN
(25 gulden
per dag
extra)
n zijn stapel op een hemelbed.
auto, maar als er meer nodig
z(jn worden ze direct b(jge-
kocht.. De eerste bungalow is
b(jna permanent bezet geweest
en de jonge paartjes waren
achteraf bjjzonder positief ln
hun oordeel.
Ze kunnen daar barbecuen, er
is een oud-Hollands ingerichte
recreatiezaal en als ze dat wil
len. wordt er zelfs ontbijt op
bed geserveerd. We hebben
zelfs al aanmeldingen gehad
voor mensen, die hun koperen
of zilveren huwelijksdag bij
ons komen doorbrengen. Die
doen het gewoon nog een keer
tje over-.
Prijs
Voor degenen, wier belangstel
ling is gewekt voor dit honey
moon-poldergenoegen, even
ter aanvulling: De prijs per
bungklow per dag is 45
inclusief uitgebreid ontbijt bij
een minimumverblijf van drie
dagen. Als u handig bent,
trouwt u ln de maanden Janu
ari, februari, maart, novem
ber of december <40 pet. kor
ting), april, mei of oktober (30
pet. korting, of juni en septem
ber (20 pet. korting), juli en
augustus de volle mep dus.
Voordat u ergens toe I
besluit: hemelbed wèl
gratis: sportwagen vijf
entwintig gulden per dag
Zo luidt een zinnetje uit een van de
brieven die de laatste maanden naar
willekeurige banken in Nederland zijn
gestuurd. Men kan natuurlijk glim
lachen om deze raad, die ongetwijfeld
met de meest oprechte bedoelingen ge
geven werd door iemand die met stij
gende ongerustheid de reeks overval
len heeft gevolgd. Men kan ook glim
lachen over de taalkundige onjuisth'--
den en de enigszins gebrekkige stijl
waarin het advies werd ingekleed
(moet het valluik binnen in hel gebouw
met de voet bediend worden of de
bankrover? Voor beide methodes valt
veel te zeggen). Maar met of zonder
glimlach zal iedereen moeten toegeven
dat er alle reden is voor de diepe be
zorgdheid van de briefschrijver. In de
afgelopen twaalf maanden werden twaalf
bankroven gepleegd waarbij een ka
pitaal van rond anderhalf miljoen werd
buitgemaakt.
De eerste klap die negen ton
waard was werd vorig jaar op 15 ok
tober geïncasseerd door de Tilburgse
Amrobank. Een maand later verdwe
nen rovers met 17.000 gulden uit de
Amrobank in Dongen. Daarna bleef het
rustig tot 15 april van dit jaar. Toen
kreeg de kassier van de Raiffeisenbank
in Zaandam een briefje onder zijn
neus geschoven waarop stond: „Geef
me tienduizend gulden". Ter onderstre
ping van dit bevel richtte de man aan
de andere kant van het loket een pistool
op de bankemployé. Die zette echter
tóch de alarminstallatie in werking,
waarop zijn belager wegvluchtte. Op
27 april trachtten overvallers hun slag
te slaan in de Algemene Bank Neder
land te Wageningen. Ook zij faalden
en werden direct gearresteerd. Maar
hierna volgden de geslaagde berovin
gen elkaar in snel tempo op.
Op 2 juni verdween er bijna een ton
uit een Amsterdamse Amrobank. Op
10 juni volgde de overval op de
Utrechtse bank aan het Smaragdplein,
buit ruim honderdduizend gulden. De
volgende dng: beroving van de Neder
landse Middenstands Bank ln Rotter
dam, waar 135.000 gulden werd wegge
kaapt. Nog geen twee weken later (op
24 juni) vluchtten vier gemaskerde
mannen met 41.000 gulden weg' uit de
Nutsspaarbank aan de Amersfoortse
Leusderweg.
Vijf dagen later (op 29 juni) werd de
Boerenleenbank in St.-Anthonis bijna
zestig mille lichter gemaakt.
Op 1 september slaagden drie rovers
erin om met 41.000 gulden uit de Ned.
Middenstandsbank in IJsselstein te ver
dwijnen. Enkele weken later, op 2 sep
tember, werd een PTT-b(jkantoor ln Am
sterdam van 10.000 gulden beroofd en
tenslotte werd woensdag jl. de Raiffei
senbank ln Den Haag 8.000 gulden lich
ter gemaakt.
Strategie
In alle gevallen was de strategie van
de overvallers ongeveer hetzelfde: een
snelle wagen dicht bij de Ingang van
de bank, gemaskerd opmarcheren naar
de balie, zwaaien en schieten met vuur
ijzers, zodat het bankpersoneel terug
deinst en één man ongehinderd over de
balie kan springen. Vervolgens is het
een kwestie van seconden om een tas
vol te proppen met pakken bankbiljet
ten en daarna komt de bliksemsnelle
aftocht. Twee of drie keer overstappen
in andere auto's om de politie te mis
leiden en dan is men verdwenen. Het
is 'n effectief en snel systeem; slechts
enkele opwindende minuten en dan is
alles achter de rug. Een overval is
daardoor lang niet zo moeilijk en ris
kant als 'n echte ouderwetse „kraak",
waarbij men op kluizen stoot, die bijna
„Mauple de kraker" nam in april
van het vorige Jaar niet voor niets een
Zuldafrlkaanse en een Engelse dyna-
niletexpert in de arm. Pas na een flin
ke explosie zou hij de kapitalen In het
binnenste van de Hollandse Commlssle-
bank tc Den Haag, kunnen bemachH-
moed vereist. Maar een
roofoverval is 'n banale
vertoning die ledereen
kan opvoeren", zegt de
beveiligingsinspecteur
van een der Nederland
se bankconcerns. Hij
heeft met twee colle
ga's van concurrerende
bankbedrij venzitting
in een werkgroep die is
geformeerd na de Til
burgse roof. De groep
wordt onder voorzitter
schap van Amrodlrec-
teur mr. G. P. Korten-
horst gecompleteerd met
vertegenwooixiigers van Justitie, politie en
het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Men heeft tot taak gekregen om veilig
heidsmaatregelen voor het bankwezen te
beramen.
Dat de gedachten daarbij Bpeciaal uit
gaan naar de voorkoming van roof
overvallen is hoewel dit slechts één
aspect is van de taak begrijpelijk,
door de nijpende actualiteit.
De eerste belangrijke besluiten zijn
genomen: drie reeds lang bestaande
fabrikanten van alarmsystemen heb-
die als commandant van de rijkspolitie
in het district Utrecht het succes heeft
geboekt dat de IJ6selsteinse rovers
slechts enkele uren op vrije voeten
konden blijven en dat de hele buit te
ruggevonden werd. Wat hij denkt van
een alarmkast? Hij is er niet zo en
thousiast over, in zoverre het de cen-
traalpost betreft. Organisatorisch
„ligt" de melding aan een groepsbu-
reau beter, omdat dit een echt politie
bureau is, terwijl een (centraal) dis
trictsbureau ln de eerste plaats 'n staf
bureau is. Majoor Buitendijk meent bo-
mannen willen graag de eer
ste dagen stoer rondscheuren
ln een sportwagen. Een risico
voor ons erbij natuurlijk, want
op de lange rechte wegen ln
de Noordoost polder zetten ze
«lie auto gemakkelijk ln de
wet. Daar k(jken we de
op
Waar nu het Vakantieoord
Nieuw Holland ligt, was Inder
tijd de kern van een nieuw le
•tlohten dorp gepland. Het
dorp ging niet door en 't werk
kamp, dat overbleef, werd door
de heer Peek In 1961 opge
kocht. In enkele jaren tijd*
werd do zaak omgebouwd tot
oen bungalowpark. Het werden
twaalf «tonen, verwarmde bun
galows met woonkamer, keu
ken plus ((«kast. drie slaap
kamers met douchecel en tien
een goed moment ln Nederland
ook wel brood in. U moet niet
vergeten, dat de Jonge stelle-
tordig
De grootste buit haalden bankrovers de afgelopen twaalf maanden binnen bij
de overval op de Amrobank in Tilburg: 900.000 gulden. Op de voorgrond de
leeggehaalde geldkisten.
ben opdracht gekregen om zo spoedig
moRelijk de nodige installaties te leve
ren voor de oijna zesduizend Neder
landse bankgebouwen. Momenteel is
daarvan een derde deel met elektroni
sche alarmsystemen uitgerust.
Alarmkast
toekomen aan een riante hu
welijksreis. Alle spaarcentjes
z|jn nodig voor de Inrichting
van de woning. Als ir nog wat
over is, gaat het op aan de
huwelijksdag zelf en dan wordt
het maar gauw even een paar
dagen een hotelletje pakken.
Ook niet leuk, want daar voelt
men zich niet vrij. Een zekere
schroom is er dan altijd nog.
Die nemen w(j volledig weg
met onze bungalows, ver van
de bewoonde wereld, waar men
ongestoord kan genieten de
eerste dagen.
We z(jn dus begonnen met één Voor beveiliging van banken wordt onder meer gedacht aan een automatische, come
bungalow, maar «ie hemelbed Nice had in ryn winkel een dergelijke camera gemonteerd. Toen de flits oplichtte, t
den voor de andere bungalows I benen, tonder buit. Een bijzonder ongewone foto is het geworden. De vraag
staan al klaar. Er is één sport- flitsapparaat r
Een futoelier in
het viertal de.
echter of het
ideaal is. In paniek rakende overvallers willen nog wel eens getnakkeliik schieten.
„Dat is niet» nieuwszegt de Amers
foortse hoofdinspecteur Jansen, „want
wij hebben in het wachtlokaal al heel
lang een alarmkast hangen waarmee
de Centrale Boekhouding, het kantoor
van de gemeenteontvanger en nog een
paar andere overheidsdiensten zijn ver
bonden. Van de Amersfoortse banken
heeft alleen de Raiffeisenbank op de
Randenbroekerweg een aansluiting. En
ik herinner me nog dat we daardoor
een paar jaar geleden een Duitser
konden pakken, die een inbraak pleeg
de". De heer Jansen („Tja, met die
Amersfoortse bankroof zitten we mid
den in een internationale bende. Drie
van onze mensen zijn er dagelijks mee
bezig, maar tot nu toe zonder resul
taat") trekt rimpels in zijn voorhoofd
als het onderwerp „vals alarm" wordi
aangeroerd. „Het komt nu al verschil
lende keren per jaar voor dat 'n werk
ster of een bankbediende per ongeluk
op de knop drukt. Als we nog vaker
moeten uitrukken voor niets dan be
staat het gevaar dat de mannen ook
bij een echt alarm denken dat het wel
weer vals zal zijn", meent hij.
De Utrechtse brigadier J. M. Bec
king van de afdeling ter voorkoming
van misdrijven vertelt dat er via „de
kast" ln de meldkamer, waarop enkel
domstedelijke banken zijn aangesloten
gemiddeld eens per twee maanden eei
vals alarm binnenkomt. „Maar wij be
schouwen dat als 'n nuttige oefening'
Hij geeft toe dat men het spoor in
de roof aan 't Smaragdplein bijster is
geraakt. „Maar", zo vervolgt hij, „af
en toe krijgen we nog wel eens eei
die nagetrokken moet worden of zoeken
we naar punten van overeenkomst
andere, soortgelijke delicten".
„Als een zaak een paar maanden
blijft liggen zonder dat er enige 1
uitgang wordt geboekt, dan kan alleen
een gelukkig toeval nog de oplossing
brengen", meent majoor Buitendijk,
vendien dat een alarmkast de verplich
ting kan opleveren om een melding te
onderzoeken totdat 'n arrestatie volgt.
Wij zijn verzekerd
„Bij IJsselstein kon dat doordat de
zaak in een halve dag was afgehan
deld. Maar rpijn staf is niet groot ge
noeg om dagenlang op zoek te gaan",
vertelt de majoor, die ook aanvoert dat
lange leidingen van de banken, via de
groepsbureaus („want anders moeten
wij die weer telefonisch waarschuwen
dat er een bankroof is gepleegd") naar
een centraal punt, een te kostbare zaak
zal worden. Hij betwijfelt of de banken
genegen zullen zijn om de zeer grote
investeringen te doen voor een derge
lijk systeem en vertelt dat zijn groeps
commandanten en zijn adjudanten tij
dens de besprekingen die zij voerden
met de directies van zo'n 150 bankbe
drijven in het district, van tijd tot tijd
de opmerking konden beluisteren; „We
zijn verzekerd".
Maji
Buitendijk voegt hieraan ech-
toe dat die besprekingen tóch door
meeste directies werden toegejuicht
dat
ventleve maatregelen konden worden
opgesteld: een reeks waarvan de ver
wezenlijking veel geld zal kosten cn
een reeks die goedkoop of kosteloos
kan worden uitgevoerd.
Tot de dure reeks behoort allereerst
de invoering van het „stil alarm". Het
is voorgekomen dat bij een overval op
een bank die met alarmsirenes was uit
gerust, niemand op de knop durfde te
drukken uit de gerechtvaardigde
angst dat de rovers in paniek zouden
gaan schieten. Dan is „stil alarm" be
ter, dat alleen op het politiebureau en
niet in de bank zelf merkbaar is", ver
duidelijkt adjudant De Vries, die ver
der opsomt: de kassier in een „kooi"
die niet toegankelijk is voor het publiek,
een afscheiding op de balie van tralie
werk, smeedijzer of kogelvrije glaspla
ten «n een verborgen filmcamera die
Het bankpersoneel staat doorgaans
machteloos tegenover de overvallers.
Ze kunnen het best maar zo snel
mogelijk de bevelen opvolgen,
voordat de overvallers -in paniek
rakend zouden gaan schieten.
bijna sportieve
prestatie
banale
vertoning
begint te draaien na een druk op de
alarmknop.
Goedkope maatregelen zijn onder
meer: alle deuren gesloten houden be- k
halve de hoofdingang, weinig geld aan p
dc balie (maximaal twintig mille), de
kluis ook overdag afsluiten, een legiti-
matieplicht voor onbekende bezoekers f
en tussen het geld aan de balie enige
pakjes bankpapier steken, die nooit uit
gegeven worden en waarvan de num
mers zijn genoteerd.
„Een van de overvallers in IJssel- I
stein had 27 mille op zak maar ontken
de. Als hij echter zo'n pakje genoteer- j
de bankbiljetten zou hebben gehad, dan j
was het allemaal veel eenvoudiger ge- f
weest", meent adjudant De Vries. Met
andere politiefunctionarissen vindt hij
het een belangrijk punt dat besloten is
om de aanleg van alarmsystemen aan
van ouds erkende firma's op te dragen,
waardoor aan plotseling opduikende
„beunhazen" die in allerijl, een gebrek
kige installatie hebben ontwikkeld,
geen speelruimte wordt gegeven.
Draadloos
„Dit besluit betekent echter niet dat
we nu geen oog meer hebben voor de
uitvindingen die door andere firma's
worden gedaan", aldus deelt een van
de drie beveiligingsinspecteurs uit de
bankwereld mee. Hij noemt hierbij met
name „Radio Becker NV" te Zeist, die
op verzoek van de Raiffeisenbank een
draagbare apparatuur voor draadloos
„stil alarm" heeft ontwikkeld, waarvan
een grote en een kleine zender en twee
draagbare ontvangers ongeveer vijfdui
zend gulden kosten. Dit systeem biedt
tal van voordelen boven de installatie
met leidingen van en naar het politie
bureau. „We zullen het misschien ter
aanvulling van het grote systeem kun
nen gebruiken. Ik denk nu aan de be
veiliging van geldtransporten per
auto", oppert de beveiligingsinstruc
teur, die er met zijn collega's naar
streeft om de banken zó vérgaand te
beveiligen dat inbraken of roofoverval
len niet meer lonend zijn. Hij beziet
zijn taak („sportief en fascinerend, om
te vechten tegen de toenemende crimi
naliteit") evenwel met voldoende wer
kelijkheidszin om toe te geven dat het
hem nooit zal gelukken om het bank-
banditisme helemaal onmogelijk te
maken.
Slag voor
Hij motiveert deze mening met: i
„Voorlopig stoppen we de grote gaten
in de veiligheid dicht. Pas daarna
komt het steeds moeilijker werk van
de kleine gaatjes, totdat we tenslotte
zelf naar onze zwakke plekken moe
ten gaan speuren. Maar hoe je 'n bank
ook beveiligt, al gooi je er een ton te-
gen aan, dan wordt altijd nog wel een i
nieuwe weg gevonden om het geld te j
bemachtigen. En zelfs al breng je een j
bank onder in een betonnen bunker,
dan zijn er toch nog altijd zwakke plek
ken en zwakke momenten: het ogen
blik waarop de eerste employé binnen
komt of de laatste vertrekt, bijvoor
beeld", aldus meent de beveiligingsin- I
specteur.
„De misdadigers blijven ons
altijd één slag voor doordat zij het
element der verrassing aan hun
kant hebben"?
ADVERTENTIE
Th. J. van der Heijden
lid van de Nederl. Veren, van
Hoge Rijndijk 108a Leiden
Telef. 23405
Rechtskundige Adviseurs
