Nieuwe verkenning arbeidsmarkt Theologencongres: geen onderdak op Vaticaanse bodem Marine spaart voor Javazee Betere samenwerking op regionaal gebied dringende eis Geschenk voor reddingsmaatschappij DINSDAG 27 SEPTEMBER 1968 DE T.ETDSE COURANT PAGINA T FOmaptrice Catherine Spaak is dol op kattèn. Daarom grimeerde zij zich tijdens de opnamepauze van haar nieuwste film „Hotel" als kat. Wie zou in dit poesje met klauwen Catherine herkennen T Schillebeeckx toch geplaatst op sprekerslijst (Van onze verslaggever dr. A. v. d. Weijer ROME Het Internationale theologen- oongres heeft op het laatste moment toch nog ergens onderdak gevonden. In de laatste dagen hebben de organisatoren «lch wild gezocht, nadat het Palazzo della Cancelleria had laten weten, niet over voldoende ruimte te beschikken. Boze tongen beweren, dat dit een uitvlucht is 'geweest, de ware reden zou zijn, dat bepaalde Romeinse kringen het niet opportuun achtten een zo „progressief* congres als het onderhavige op Vatikaan- se bodem te houden. In arren moede zijn de organisatoren toen naar verschillende pauselijke universiteiten gegaan maar ook daar vonden zij alle deuren gesloten. En zo ls het congres tenslotte in Domus Pacis beland, een groot huis dat op neutraal terrein ligt, waar geen enkele persoon of instantie gevaar loopt in verlegenheid te worden gebracht. Deze feiten zijn kenmerkend voor de sfeer die in Rome een jaar na afsluiting van het Vatikaanse concilie heerst. Het congres dat door doorgaans zeer voor zichtige lieden is georganiseerd en waar op de figuren van het midden de boven toon voeren, wordt door bepaalde Ro meinse kringen als een zeer gevaarlijke aangelegenheid beschouwd, waaraan men gemakkelijk zijn vingers kan branden. Dat de Paus persoonlijk achter dit con gres staat, schijnt op deze kringen maar weinig indruk te maken. Zij hebben zo hun eigen kijk op dergelijke zaken en gaan dienovereenkomstig hun gang. Dat de Paus persoonlijk dit congres heeft gewild, is boven elke twijfel ver heven. Minstens twee theologen, de Fransman Chenu en de Nederlander Schillebeeckx. werden reeds tijdens het concilie persoonlijk door hem uitgeno digd. Dit schijnt niet naar de zin van leidende figuren uit Romeinse universi taire kringen te zijn geweest. Want toen in het begin van dit jaar een eerste sprekerslijst onder Ingewijden circuleer de, bleken de namen van belde theologen er niet op voor te komen. Pater Dhanis S.J., die door de Paus met de uiteinde lijke leiding van het congres was belast, is toen verschrikkelijk kwaad geworden. Wie zich hierover verwondert, zij bij deze meegedeeld, dat deze man niet de conservatief is waarvoor hij in Neder land sinds de affaire-Van Kilsdonk wordt gehouden. Kenners noemen hem een voorzichtige figuur van het midden, die wenst naar alle kanten open te staan. Het feit. dat hij in Leuven zijn opleiding heeft gekregen, zegt in dit verband trou wens ook wel iets. Hoe het zij, door zijn toedoen is de eerste sprekerslijst onder tafel gewerkt en een tweede gemaakt., waarop Chenu en Schillebeeckx een plaats hebben gekregen, zij het een vrij bescheiden plaats. Naast hen zien wij diverse groten der nieuwe theologie zoals Rahner. Congar, Lubac. Danièlou en Ratzinger. Dat ook mannen als Parente, Colombo, Tromp en Balicz het woord voeren, mag geen verwondering wekken, gezien de meningsverschillen die er in de post-conclliaire theologie nu eenmaal heersen. Centrum Blijft de vraag wat de uiteindelijke be doeling is van dit congres. Insiders menen dat de Paus het in overleg met de Ro meinse universiteiten heeft gewild als een poging om de ontwikkeling der theologie, die door het concilie in een stroomversnel ling is geraakt weer enigszins in de vin gers te krijgen. Een tweede motief, dat kan hebben meegespeeld is de behoefte Rome wederom tot het centrum van de katholieke theologie te maken, een posi tie die het Inderdaad ooit gehad heeft, maar die het in de laatste decennia vol ledig is kwijt geraakt. Het zou ons inder daad niet verwonderen, indien dit de voornaamste gedachten zijn geweest die speelden door de eerbiedwaardige hoof den die vanmorgen achter de voorzitters tafel zaten: Pizzardo met zijn twee assi stenten Garrone en Staf fa. verder Paren te, Dhanis en Piolanti. Of het ook de voornaamste gedachte is geweest van kar dinaal Alfrlnk, die samen met. diverse kardinalen van overwegend behoudende stijl de opening van het congres bijwoon den. laten wij aan ieders verbeeldings kracht over. Vermelden wij tenslotte nog twee inte ressante feiten. Ten eerste dat de wereld beroemde protestantse theoloog Karl Barth gisteren door de Paus in een privé- audiëntie ls ontvangen, en dat diezelfde theoloog samen met de Bazelse hoog leraar Oscar Cullmann een dezer dagen het congres zal toespreken. Vervolgens, dat het Nederlandse documentatiecen trum. thans IDOC geheten, van de aan wezigheid van de voornaamste concilie theologen in Rome gebruik maakt om parallel aan het congres een serie van vier conferenties te houden over het on derwerp „De Kerk tussen concilie en bisschoppensynode". De serie wordt op vrijdagavond besloten met een rondetafel conferentie over de vraag: welke zijn tussen concilie en bisschoppensynode de meest urgente problemen op de verschil lende terreinen vam het leven der Kerk? ONRUST OP DE ARBEIDSMARKT? In dit slotartikel over de veranderingen op de Ne derlandse arbeidsmarkt worden de factoren opge somd, die tot sociale schokken kunnen leiden. (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT Onrust op de arbeidsmarkt Het N.K.V. ontkent dit. Landelijk is er absoluut geen sprake van een risicofaze. Regionaal ligt het waarschijnlijk anders. Hier en daar is er wel reden tot enige zorg. Het aanbod wordt wat groter, de vraag loopt iets achteruit. Dit is reden tot een nieuwe analyse en tot het tijdig nemen van maat regelen", zegt hoofdbestuurder van het Nederlands Katholiek Vakverbond, de heer F. van Bakel. Hij toont het met cijfers aan. ,,De industrie verheugt zich in een stijgende orderportefeuille voor het buitenland. Maar de binnenlandse opdrachten nemen af. Misschien is dit een kleine vingerwij zing, dat we moeten oppassen, dat een nieuwe verkenning van de arbeidsmarkt noodzakelijk is". Persoonlijke eer kleine ondernemer staat tegenover verantwoorde lijkheid voor werknemers De cijfers tonen langzamerhand duide lijk aan. waar het in de werkgelegenheid gaat knellen. De ontslagen waren het hoogst in Limburg. Noord-Brabant. Noord - Holland, Gelderland, Overijssel en Drente. Dit zal waarschijnlijk nog een poos door blijven gaan. Daar ligt dus de zorg voor de nabije toekomst. En Juist in deze provincies is volgens het N.K.V. een nieuwe verkenning van de arbeidsmarkt noodzakelijk geworden. Niemand is ermee gebaat paniek te zaaien, of een teruggang aan te praten. Die is er eenvoudig niet. hij hang ook niet in de lucht. Wel wordt het in som mige gebieden van Nederland moeilijk. Ook zullen tal van randbedrijven afvallen, zoals er al verschillende verdwenen zijn. „Voor de mensen die ermee te' maken krijgen ls dit tragisch, maar niet onher stelbaar", aldus het N.K.V. „De mensen kunnen praktisch allemaal in een an dere werkgelegenheid opgevangen wor den. Voor sommigen (oudere werknemers boven de 45 of 50 Jaar) wordt dit echter steeds moeilijker en daar begint het wer kelijk te knellen". Gerichte maatregelen Wordt het dan geen tijd, dat de ver schillende bedrijfssectoren eens grondig doorgelicht worden, zoals de commissle- Ke.vzer dit voor de scheepsbouw gedaan heeft? „Misschien wel", meent de heer Van Bakel. „Maar hieraan begint men pas. wanneer een sector werkelijk in moeilijkheden gekomen is. zoals bij de scheepsbouw. Waar het ons om gaat is de werkgelegenheid voor zoveel mogelijk werknemers te blijven handhaven. Daar op moet ook de overheidspolitiek gesplitst blijven. Knelt het ergens, dan zal de over heid daar onmiddellijk een antwoord op moeten hebben met gerichte maatrege len". Intussen hebben al zo'n 60 bedrij ven van 1 januari af moeten liquideren |of fuseren. Hierbij waren ruim 3500 werk nemers betrokken. Zuid-Limburg wordt voor overheid en bedrijfsleven een leerzaam voorbeeld, hoe het moet. kan of niet moet. De vak centrales zullen de omschakeling van deze streek nauwkeurig blijven volgen, want helemaal gerust is men er in werk nemerskringen ook niet op. De vraag ls namelijk zeer acuut of daar voldoende nieuwe werkgelegenheid aanwezig is of op korte termijn komt. In West-Brabant rijzen weer andere problemen. Daar trok een belangrijke arbeidsreserve weg als pendelaar en bracht diverse Industrieën in moeilijk heden. Hierdoor is de ontwikkeling in West-Brabant min of meer gefrusteerd geraakt. Nu rijst de vraag of voor West- Brabant en ook voor enkele andere stre- Bedrijven in moeilijkheden: Impuls noodzakelijk wordt. Het N.K.V. meent van wel. Impulsen uit het gebied zelf of gegevèn door de rijksoverheid. Samenwerking Belangrijker misschien dan nieuwe im pulsen is de regionale samenwerking in deze gebieden. Daaraan ontbreekt het nogal eens. De samenwerking beperkt zich in de meeste gevallen alleen tot de werkgelegenheid. Het N K V. denkt ech ter verder. Regionale commissies kunnen veel meer doen. dan alleen de econo mische facetten van een gebied stimu leren. De economische gebeurtenissen gaan hand in hand met sociale en andere maatschappelijke verschijnselen, die door een werkgelegenheidscommissie nauwelijks opgevangen kunnen worden. Het N.K.V. blijft daarom pleiten voor regionale commissies, ook al weet het verbond, dat de regering deze opvatting niet deelt Deze commissies kunnen de symptomen van verminderde arbeids gelegenheid ai bijtijds waarnemen en dus ook tijdig hun adviezen uitbrengen. Daar mee voorkomt men. meent het N.K.V.. allerlei schokken, die altijd weer paniek in de directe omgeving veroorzaken. Het nabije verleden heeft dit meer dan eens bewezen. Onverwachte bedrijfssluitingen hebben onrust gewekt, niet alleen rond het bedrijf zelf, maar ook landelijk in de diverse bedrijfssectoren. „Dit soort zaken doet de stemming over de gezonde economie en de werkgelegen heid geen goed. ook al kunnen overheid en georganiseerd bedrijfsleven de pessi misten met overtuigende cijfers bestrij den", aldus de heer Van Bakel. Een nieuwe verkenning van de arbeids markt kan richtlijn voor de toekomst worden. De Sociaal Economische Raad ls er al geruime tijd mee bezig. Er is veel studie voor nodig, maar de vakcentrales geloven toch. dat de S.E.R. moet op schieten. Het resultaat van deze studies kan nog wel minstens een jaar op zich laten wachten. Maar tussentijdse kleinere adviezen kunnen de arbeid srust ten goede komen. Zolang de toekomstadviezen uitblijven en zolang praktisch iedere dag weer een bedrijfssluiting wordt aangekon digd. blijft Nederland onzeker over het werkgelegenheidsperspectlef. Zeker, wan neer economen van het Centraal Plan Bureau steeds opnieuw tot voorzichtig heid manen en er ontslagen pl ij ven vol gen En vooral wanneer het kapitaal zn kostbaar blijft als thans het geval ls. De bedrijven komen dan onherroepelijk ln moeilijkheden wegens gebrek aan investe ringsgel d. Fusies en samenwerldngen zijn aan de orde van de dag. „De kleine, vooral de vele kleine familiebedrijven, die er altlid nog ztjn, moeten goed beseffen, dat ln de Ruim zestig bedrijven in moeilijkheden (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Voor lover dit bekend Is geworden zijn de afgelopen negen maanden ongeveer zestig bedrijven In moeilijkheden gekomen. Onderstaand een overzicht, met tussen haakjes het aantal werknemers dat hierbij in het geding is. JANUARI Haaelegers wagenfabriek te Ede verliest concurrentiepositie door loonkostenstijging. (20). Borstel fabriek Wlenthe te Ter Apel sluit, wegens Japanse concurrentie. (20). Crane Nederl. N.V. Venlo, staakt deel van produktle. (100). Flnnbrot N V. Weert ziet grote Duitse order wegvallen (173). De Jongs Machinefabriek te Vianen verplaatst deel van produktle naar an der bedrijf (20). FEBRUARI Polak en Schwartz te Zaandam (chemie) gaat sluiten (125) DAVO haarderifabriek gaat om de week werken om groei van de voor raad te beperken. (500). Excelsior Metaalbulzenfabriek te Schie dam verplaatst produktle naar bedrijf te Oosterhout. (100), toenemende concurrentie fusie of samen werking voor de kleine eenheden de enige oplossing bieden", stelt de heer Van Bakel vast. Persoonlijke eer „De persoonlijke eer van de kleinere ondernemer staat tegenover de verant woordelijkheid voor zijn werknemers. Persoonlijke eer ls goed. wanneer zij geen slachtoffers mankt. Dit geldt zeker ln het sociale vlak. Wanneer de ondernemer plotseling tot de ontdekking komt. dat hij het alleen niet meer af kan. of dot hij moet sluiten kan de persoonlijke eer van het familiebedrijf zijn werknemers niet De grote vraag blijft echter, of er een wezenlijke verandering ln het industrieel patroon ln Nederland gaat optreden Of bijvoorbeeld een textielsector, een klein- metaal. een baksteenindustrie, een meu bel- en leerbranche. zich op de duur definitief gaan wijzigen. Of de consump tieve vraag zo scherp verandert, dat bestaande industrieën verdwijnen, dat nieuwe bedrijven kans van slagen heb ben De vraag blijft ook. of de opleiding zich aanpast aan een nieuwe Industriële wereld, aan een nieuwe consument, aan een nieuwe werkgelegenheid. Deze vra gen zijn nog lang niet beantwoord. In tegendeel: vele werkgevers en werk nemers vrezen, dat Nederland hierbij achterloopt bi) andere concurrerende landen ln en bulten de E E G. Daarom blijft een totaal nieuwe ver kenning van de arbeidsmarkt een eerste vereiste. Maar dan wel zo spoedig moge lijk en niet pos. nadat hele sectoren vleugellam geworden zijn. Deze laatste vrees Is vooral aanwezig bij tal van werknemersinstanties, die Zuid-Lintburg met zijn onverwachte mUn- nota nog steeds vers In hun geheugen hebben liggen. Onverwachte schokken, ook plotselinge belelds-schokken kun nen fataal zijn. (Van verslaggevers) De reddingsmaatschappijen langs de Nederlandse kust beschikken, doordat zij grotendeels afhankelijk zijn van giften van particulieren, slechts over enkele robuste motorreddingsboten, zoals bijvoorbeeld de Bernard van Leer. Daarom xcordt het zeer gewaardeerd, dat de marine ter gelegenheid van de herdenking van de slag in de Javazee, volgend jaar vijfentwintig jaar geleden, een reddingsboot te schenken aan de Koninklijke Zuidhollandse Maatschappij tot Redding non Schipbreukelingen, die de naam Javazee zal krijgen. DEN HAAG Volgend Jaar frbrua- ■i. 25 jaar nu de slag in de Javazee, zal Ie raoterreddingboot „Javazee" te Rot- lerdam in dienst worden gesteld. Het .chip, dat 54 ton meet, 21 meter lung is, net een motorvermogen van 400 pk. heeft alleen benedendeks al ruimte voor ongeveer 100 schipbreukelingen. !)c marine wil met dit gebaar, ern rrd- lingboot schenken aan de Koninklijke 'ufdhollandse Maatschappij tol Ited- ling van Schipbreukelingen, de nage- lacbtenis eren van alle marinemannen. Jle, waar ook ter wereld, gedurende en na de tweede wereldoorlog, bij de uitoefening van hun werk het leven heb ben verloren. Vorig jaar mei kwamen de hoofdbe sturen van de vereniging van marineof ficieren (VMO) en de vereniging van beroepsschepelingen bij de zeemacht VBZ)tot dit besluit. Het eren van de gevallenen kon volgens het het best ge schieden door de Reddingsmaatschap pij, die merkwaardig genoeg voor het het vele zegenrijke reddingswerk van particulieren giften afhankelijk ts. te helpen aan een prima geoutilleerde reddingsboot, Dit idee kostte veel geld. Eerbetoon aan gesneuvelde kameraden De handen werden ineen geslagen en duizenden actief dienende marineman nen maakten door middel van een maandelijkse vrijwrillige inhouding op het tractement. een bedrag aan het centraal comité reddingboot Javazee over. Het comité, dat is gevestigd ln de Marinekazerne Den Haag, Koningin Marlalaan 17 kreeg als gironummer 270242, de datum waarop. de slag in de Javazee, op 27 februari 1942 plaats Behalve de vele marinemannen le verden ook gepensioneerden en particu lieren hun bijdrage. Hoewel er momenteel het reapectabe- j le bedrag van 191.000 gulden beschik-, baar ia, blijkt dit kapitaal vooralsnog j te weinig te zijn voor de bouw van de j boot. Op de Nederlandse kust worden twee l typen reddingboot gebruikt, de kleine motorstrandreddlngboot, die van een wagen met rupsbanden van het strand af wordt gelanceerd en do grote sta len motorreddingboot, die opererend uit de havens voor het zware werk wordt ingezet. Hoewel het streven uit ging naar een boot van het laatstge noemde type, werd met het oog op de zeer hoge bouwkosten daarvan (en het ontbreken van do benodigde financiën) het Htrevon gericht op de veel kleinere motorstrandreddingboot. Gelukkig kon met de Koninklijke Zuidhollandse Maatschappij tol Red ding van Schipbreukelingen die (in te genstelling tot de KNZHRM) langs het zuidelijk deel van de Nederlandse kust opereert, een overeenkomst worden ge sloten. Daarbij werd bereikt, dot aan een door deze maatschappij te bouwen boot. de naam „Javazee" zal worden gegeven. Daarnaast zal om tot uitdrukking te brengen dat de actie het hele red dingwezen langa de Nederlandse kust betreft aan de Koninklijke Noord- en Zuidhollandse Reddingmaatschappij een gift van 8000 gulden worden toege- zagd. Rijnstaal te Arnhem sluit womwal serij (450). Delta Chemie te Vlaardingen ontslaat 15 man. (15). MAART Invioo-plastlcs te Schoo- nebeek stopt produktle. (20). Crane Nederland te Weert gaat over tot liquida tie. (147). Crane Nederland te Deventer ontslaat beambten wegens sluiting te Venlo. (20). DAVO-haarden te Deventer wil over- produktle beperken. (50). DAVO-haarden te Coevorden: idem (39). Deventer Ijzergieterij (dochteronder neming van DAVO) kon produkten niet kwijt (23). Machinefabriek Ponnevls te Utrecht Gieterij niet meer rendabel (20). Agio sigarenfabriek te Duizel (NB) ontslaat 87 man 187). Chocolade- en suikerwerkfabriek te Groningen wordt gesloten (16). N.V. Industrie Lohulaen te Vaassen heeft te weinig orders (11). APRIL Kousenfabrtek HIN te Den Helder verplaatst deel van produktle naar hoofdbedrijf te Haarlem Ontslag voor 25 gehuwde vrouwen, die halve dagen werkten (25). Vulcaansoord N V. te Terborg tobt over onzekerheid ln de verwarmingsappara- tenlndustrte (30). Tabaksindustrie Velasques te Schayk heft filiaal op (83). Gloeilampenfabriek Flora te Etten sluit wegens ongelijke concurrentie strijd (30). Kip-kampeerwagens te Hoogeveen reorganiseert bedrijf en hoert afg»t- moellljkheden (50). Ubbink-machinefabriek te Oaanderen wordt gesloten (20). Ubblnk-gieterij te Doesburg schaft de ploegendiensten af. Duitse afzetmoge lijkheden weggevallen (95). Textielfabrieken P. F van Vllsslngen te Helmond ontslaat geleidelijk 90 man uit produktieeector (90). MEI Verf fabrieken A. Vis te Weet- zaan worden opgeheven (27). Controismaatschappij Europa te Nij megen ontmoet afzettnoeilijkheden ln olie- en gashaardensector (30). Coleman haardenfabrlek te Nijmegen sluit bedrijf (42). Batavus rijwlelfabrlek te Heerenveen heeft tegenslag bij verkoop van zwaar der typt- brnmlleta (43). DAVO haardenfabrlek wordt nu defi nitief gesloten (175). Tilburgse kamgarcnsplnnerlj Pessera bereidt produk ties taking voor wegens buitenlandse concurrentie (60). Computerschool te Rotterdam wordt gesloten (20). Tel 11 us te Rotterdam alult bedrijf (60). JUNI Meubelfabriek van der Voorat te IJaeelatiJn gesloten (30). Blenken-textiel te Enschede alult af deling breigarens (50). Eurofroet Breda ln liquldltenamoelHJk- heden (60). Papierfabriek te Nijmegen wordt ge sloten (30). Staatsmijn Maurita en enkele parti culiere mijnen le Heerlen zullen tussen nu en 1969 vijftienduizend arbeidsplaatsen minder kunnen bieden. Reden: sluiting van iniinen door komst van het aardgas (6500). JULI „Pako"-speldJee te Rhcnen sterft tegelijk met de speldjesrage (23). Steenfabriek Mljnlleff te Drunen sluit bedrijf (40). Overijsselse steenfabrieken te Terhole en Olst sluiten wegens llquldltetta- moelHJkheden (100). Schoenfabriek van Schalken en Vught te Kaatsheuvel liquideert (70). AUGUSTUS Pantoffelfabrlek Elwi te Zandvoort sluit binnenkort (14). Hispano Suiza Nederland NV te Breda reorganiseert het bedrijf (150). Constructlewerkplaat.s cn machinefa briek Do Hun» te Zwljndrecht. liqui deert (50). Machinefabriek Trafeva te Zwljn drecht zegt 50 mun ontslag aan (50). Aannemersbedrijf Brouwers en Zur- welle te Oldenzaal ontslaat 15 man (15). Ten oevers wegen- en utiliteitsbouw te Oldenzaal ontslaat 16 man (15). Strokartonfabriek „Sparreboom en Ceres" te Oude en Nieuwe Pekela mechaniseert ln één bedrijf en ont moet ln her andere slapte (25-30). Meubelfabriek van Rooijen te IJssel- steln herziet produktleechema (20). Textielfabriek J Raymakcis en Co te Helmond beperkt produktle (36). Basaltlnefttbriek te Dordrecht be perkt produktle door bestedingsbeper king (20). Mijnwerk era- en beambtenfonds gaat per i Januari liquideren wegens on zekere t/x-komal van de munlndua- trie (100). Hllvarta-studkrs te Hllvorenbeek her zien structuur wegens stagnatie ln de (14). SEPTEMBER - Wolindustrie Tilburg wordt geliquideerd. Staalw. iken Maastricht wordt geslo ten (1351. Kistenfabriek H Nijman en Co te Rotterdam atuakt produktle (48). Zeepfabriek De Haas en Van Brero te Apeldoorn alult louninpakbedrijf (90).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1966 | | pagina 7