Rijks wegenfonds in nood
HÊt
Begroting 1967
van spannende
gezonde afsluiting
vierjarige periode
fZ
GEMOTORISEERD NEDERLAND
MOET DUBBEL BETALEN
Geldgebrek
bedreigt ook
Deltawerken
Duurdere benzine en dieselolie,
woningbelasting en een versnelde
inning fiscus dekken rijkstekort
Latere invoering; van
sociale wetten betekent
geldelijk voordeel in '67
Slotwoord van de schatkistkanselier
19( DINSDAG 20 SEPTEMBER 1B6«
DE LEIDSE COURANT
Delft'
de wegetuianleg wordt gevreesd.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Gemotoriseerd
Nederland moet minister Suurhoff
van Verkeer en Waterstaat in
1967 helpen het dreigend tekort in
het Rijkswegenfonds aan te zuive
ren. De extra-opeenten, waarmee
Nederland twee jaren geleden de
regering heeft bijgestaan in het
stichten van dit fonds, worden ver
dubbeld. De minister dient hier
voor binnenkort een wetsontwerp
in. Wordt dit aangenomen, dan kan
hij over 107 miljoen gulden meer
beschikken tot een totaalbedrag
van 450 miljoen gulden.
Minister Suurhoff stelt zich voor, de
nieuwste inzichten in het verkeer toe te
passen voor wat onder meer betreft de
bouw van kruisingen, aansluitingen, be
veiligingen van autosnelwegen Boven
dien moet hij uit het fonds de verhoog
de lonen en prijzen kunnen bekostigen.
Krijgt hij de verdubbeling van de op
centen op de motorrijtuigenbelasting
dan vreest hij een ernstige stagna
te sluiting ran Volkerak en
Haringvliet zal wel met enige
vertraging gepaard gaan.
tie in de uitvoering van het rijkswegen-
bouwprogramma. Zelfs met deze ver
dubbeling moet men met bepaalde ver
tragingen rekening houden.
Het geldgebrek bedreigt ook het Del
taproject en de Zuiderzeewerken. Men
moet al rekening houden met enige ver
traging bij de sluiting van Volkerak en 't
Haringvliet. Minder urgente werk
zaamheden in het Deltaplan moeten
naar later verschoven worden, ondanks
de 107 miljoen gulden, die de minis
ter voor de Deltadienst ter beschikking
staan. Het enige wat minister Suurhoff
kan zeggen is. dat „de voortgang van de
werken zoveel mogelijk volgens plan zal
plaatsvinden.
Steun openbaar vervoer
Ter verbetering van de verkeers- en
vervoersvoorzieningen wordt 10 miljoen
gulden beschikbaar gesteld, waarvan de
helft aan openbaar vervoer besteed
moet worden. Verder mogen de ge
meenten in dit kader tot een bedrag
van 40 miljoen gulden verplichtingen op
zich nemen, ten laste van latere jaren.
De N.S. ontvangt 35 miljoen gulden
ter overname van bedrijfsvreemde las
ten en de PTT krijgt 58 miljoen gulden
meer kapitaal tot 442 miljoen gulden.
Deze verhoging is nodig voor de telefo-
niesector.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Een tekort op de rijksbegroting van 718 miljoen gulden waarvoor
minister Vondeling geen eigen middelen heeft kunnen vinden, moet gedekt worden
door verhoging van verschillende belastingen, door nieuwe fiscale niaatregelen tegen
aantal huurders en door versnelde inning van nog niet betaalde inkomsten-
elasting. Dit brengt de schatkist precies 718 miljoen gulden op. Andere bedragen,
i ingrijpende verhoging van de PTT-tarieven, die 193 miljoen gulden op
en een vermindering kasuitgave bij Defensie van 115 mijoen gulden had de
nie^fclnisTer van Financiën reeds in zijn ontvangsten verwerkt. Intussen betekenen de
sterk verhoogde PTT-tarieven, die binnenkort precies bekendgemaakt worden, toch
aanzienlijke belasting op de huishoudbeurs van de Nederlander.
Rl|
Voordeel van
Including verlaging
weer weggenomen
enome:
De verlaging van de loon- en inkom
stenbelasting, in het kabinet-Marijnen al
ivereengekomen, wordt voor driekwart te
llet gedaan door de nieuwe lasten. De ver-
aging van de loon- en inkomstenbelasting
tweede faze betekent voor het rijk een
inadeel van 710 miljoen gulden. Verder
St"at( |al het komende wetsontwerp tot verlaging
- *an de inkomsten en loonbelasting voor
ngehuwden van 40 tot 65 Jaar een nadeel
miljoen gulden opleveren. Daar-
laast echter trekt het Rijk ook in 1967
voordeel van 237 miljoen gulden uit de
rettelijke dekkingsmaatregelen 1966 en 68
niljoen gulden uit de overige belasting-
le la ik ,-ijzigingen. verder brengt de te verwach
ten belasting op speculatiewinst een voor
deel van 5 miljoen gulden in de schat-
ist. Totaal dus een verminderde ont-
angst van 437 miljoen gulden. De 43 mil-
gulden van het zogenaamde 47ste
van de vennootschapsbelasting kan
buiten beschouwing laten, omdat deze
43 miljoen gulden niet vervalt door het
de verhoging nog een jaar te
MN?
en
Slechts een vrij klein deel van de Ne-
lerlandse bevolking zal dus profijt hebben
de tweede faze verlaging van de loon-
in inkomstenbelasting. Het bedrag van
ruim 400 miljoen gulden minder in de
Huishoudboekje
van de staat
Het huishoudboekje van de Staat der
Nederlanden, door minister Vondeling
van Financiën aan de Staten-Generaal
in de miljoenennota aangeboden, geeft
fff een niet-onaanzlenlijk begrotingstekort
9 v.' te zien: 1176 miljoen. Wanneer nicn dit
5^ j iekort zou vergelijken met de tekorten,
"N-* 1 die op vorige begrotingen zijn geraamd
>ij de publikatie van de miljoenennota
op prinsjesdag, dan is de stijging in
'ergelijking met die van 1966 rond 90
ïiljoen.
In vergelijking met het werkelijke
ekort over dit jaar, kan van een daling
bijna een miljard worden gesproken.
>e werkelijke begrotingstekorten zijn
de laatste jaren dan ook steeds zeer veel
^loger geweest dan de geraamde Een
verzacht van de laatste drie jaar geeft
liervan een duidelijk beeld. In de eerste
'tolom de cijfers van het vermoedelijke
eloop van 1965, in de tweede de ver
moedelijke uitkomsten van 1966 en in de
erde kolom de ontwerp.begroting 1967,
st.mci'i Uee In miljoenen guldens:
1965
acciJrJ ftewone Dienst
ortzet! "itgaven 13.225
Intvangsten 14.630
1966
1967
1.405 4- 1.464 4- 2.430
'uitengewone Dienst
in.lin Agaven 8.842
lat Itotvangsten 721
S.121 8.596 3.606
42; Wdo
42,f "«hele Dienst
41 "*ï®v®n 17.067 18.859 20.152
401 Vangsten 15.351 16.727 18.976
jo, taldo 1.716 2.132 1.176
Een verhoging van de
benzineprijs met 4 cent
per liter: 130 miljoen
Verhoging van de accijns
op dieselolie met 2,2 cc t: 60 miljoen
Versnelde inning achter
stallige belasting: ƒ300 miljoen
Daarmee is de minister, er nog niet met
zijn tekort van 718 miljoen gulden. Hij
wil daarom nog rekenen op:
Een verdubbeling van de
opcenten op motorrijtui
genbelasting: 107 miljoen
De zogenaamde woonbe
lasting voor huurders van
woningwetwoningen die
boven de weistandsgrens
verdienen: 150 miljoen
Verlenging 47ste punt
vennootschapsbelasting: 43 miljoen
Netto voor rijk
Totaal 790 miljoen
718 miljoen
y-v 1 1 1 li I ring voor iedereen, de B.V.V. derhalve,
f /nprhplfl hPtn(llt Gal de nlet-loontrekkenden met 5.8 pet.
premle belasten D.- werknemer» zul-
A TV/rjr len helemaal geen ziekenfondspremie
I WZ-nrPmiP 1XX)r m~r betalen, want hun 2.» pet. zal
n 11 CDUC tXJUI voortaan door de werkgever.. die al 2.9
pet. betaalden, moeten worden opge-
jiersoneelsleden
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In de miljoenennota
heeft de regering thans offleiëel beves
tigd, dat do beperkte mogelijkheden op
budgettair gebied, naast adinlnlat ro
tlef-technische problemen, ertoe heb
ben geleld, dat als Invoeringsdatum
voor de nieuwe maatregelen op het ge
bied van de sociale verzekering 1 Juli
1967 Is gekozen.
Het betreffen hier de Algemene Wet
Zware Geneeskundige Risico's (AWZ)
de Wet op de Arbeidsongeschikt
heidsverzekering W.A.O.waaraan
dan nu nog wordt toegevoegd een Be
perkte Volksverzekering Ziekenfond
sen (B.V.V). Er wordt aan herinnerd,
dat de AWZ een premie van 1.6 procent,
vergt. Het rijk zal echter de financie
ring van de algemene kinderbijslagwet
(huidige premie 2,1 pet.) overnemen.
Daartegenover komt de huidige rijks
bijdrage aan de A.O.W. te vervallen,
waardoor de premie ervoor met 0,5 pet.
zal stijgen. Per saldo zal de Invoering
van de A.W.Z. dus geen premieverho
ging veroorzaken.
De verplichte zlekenfondsverzeke-
Record-rendement voor
langlopende leningen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - In het midden van de
vorige maand bedroeg hel rendement op
langlopende leningen 6.84 procent. Een
dergelijk hoog peil Is In de naoorlogse ja
ren nog niet voorgekomen, zo schrijft
minister dr. A. Vondeling In de mUjoe-
D© hoge rentestand ls overigens een in
ternationaal verschijnsel, een gevolg van
krapte op de kapitaalmarkt In ons land
waren de oorzaken van die krapte vol
gens minister Vondeling de opvoering van
het woningbouwprogramma in korte tijd.
de schoksgewijze optredende geheel nieu
we Investeringen (zoals voor het aardgas),
het kapitaalintensiever worden van vele
bedrijfstakken alsmede daling van de be
sparingen.
bracht. De invoering van de W.A.O.
die grotere aanspraken geeft op ioon-
dervingsvergoedlng bij arbeidsonge
schiktheid voor loontrekkenden, vergt
1 pet. premie ten opzichte van oudere
wetten, die zullen vervallen. Uiteinde
lijk zullen alle komende maatregelen
voor de werknemers 1,05 pet. per jaar
meer premie betekenen en voor de
werkgevers 0,05 pet. minder.
Niet voor ambtenaren
Voor het overheidspersoneel is de be
tekenis voor de Inkomenspositie ech
ter anders. De overheid betaalt immers
de A.O.W.-premie, zodat de verhoging
ervan ook voor rekening van de
schatkist komt. Waarschijnlijk zal het
rijk om technische redenen ook de pre
mie voor de AWZ betalen. En de WAO
geldt niet voor overheidspersoneel.
Door allerlei gecompliceerde heen-en-
weer-boeklngen zul 't nieuwe complex
van maatregelen voor de overheid als
werkgever geen extra-lasten verooras-
Anders ls het echter gesteld met de
algemene schatkist. Doordat enerzijds
kosten wegvallen, maar anderzijds ho
gere lasten vertraagd moeten worden
gedragen, ontstaat in 1967 een voordeel
van 115 miljoen gulden Dat wreekt
zich dan wel weer In 1968. want dan
komt dit bedrag bovenop de toekomsti
ge nettolasten van 125 miljoen, die de
nieuwe verzékerlngscomplexen Jaar
lijks vergen voor de rijksbegroting.
men zou ca 600 joor
elke sekondë een
gulden uil kunnen ge*n
men ru ca 194 joorl
rvdig heWvmom loll
hel duurt«u.519890
eeuwen eer er 19 mil
jatd dagen zijn verlopen
menr. op aarde ca. I
gulden w geven
Ifèr
19 rni^ard hoofdharen
NAASTeikoor
-
1 ènvljard groan-
korrels wrgencaSf
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Naar het oordeel van de minis
ter van Financiën, dr. Ir. A. Vondeling, is de
rijksbegroting voor 1967 een in financieel-econo-
misch opzicht gezonde afsluiting van een aan
spanningen rijke vierjarige periode. Met de aan
vaarding ervan wordt een veilige brug geslagen
naai de volgende periode, die evenmin gemak
kelijk lijkt te worden. Dit zegt minister Vonde
ling in zijn slotwoord van de miljoenennota. De
minister geeft blijk van een vrij groot optimis
me over de komende ontwikkelingen. Hij legt
in dit slotwoord echter zeer sterk de nadruk op
de noodzaak tot grotere besparingen.
De investeringen, vooral van de gemeenten,
staan onder grote druk als gevolg van de huidi
ge kapitaalschaarste. Het kabinet heeft daarom
gemeend, dat een actie gericht op vergroting
van privébesparingen nuttig is en gunstige resul
taten zal opleveren. Het vertrouwt, gelet op het
komende herstel van het flnancieel-economische
evenwicht, dat de bevolking op ruime schaal
bereid zal zijn aan een dergelijke oproep gehoor
te geven. De uitwerking van deze gedachten zal
worden neergelegd in een nota, die binnenkort
aan de Staten-Generaal wordt aangeboden.
In het begin van zijn slotbeschouwing zegt de
schatklstkanseller. dat het kabinet aan het her
stel van het verstoorde evenwicht thans een ho
ge prioriteit toekent. Evenwicht betekent, dat er
vooral voldoende bespaard moet worden om de
Investeringen te financieren, maar ook: een zo
stabiel mogelijke ontwikkeling van prijzen en
kosten. Deze elementen behouden ook op lange
re termijn hun gewicht. Handhaving van de
waarde van de munt is een doelstelling op lange
re termijn. Wanneer echter evenwichtsherstel tot
stand komt, niet door verhoging van de bespa
ringen, maar door vermindering van de Investe
ringen, beneden het peil, dat een optimale groei
waarborgt, is extra-waakzaamheid geboden.
De bestedingen zijn nu al enige Jaren te hoog.
Zij overschrijden in aanzienlijke mate de grens,
die eer, voldoende overschot op de betalingsba
lans waarborgt. Mede onder druk van de ar
beidsmarkt gaat de inkomstenontwikkeling de
produktiviteit wel zeer ver te boven, aldus mi
nister Vondeling. Wanneer de loonstijging drie
jaar achtereen boven de 10 procent ligt, kan
men geen redelijk prijsverloop meer verwachten.
De geldontwaarding wekt toenemende onrust.
Er dreigt een gewenning aan hoge stijgingsper
centages van inkomens bij een veel lagere toene
ming van de produktiviteit.
Evenwichtsverstoring wekt krachten op tot
evenwichtsherstel. De kapitaalschaarste remt
de groei van bestedingen, maar vooral van in
vesteringen, zowel particuliere als gemeentelijke.
Deze rem wordt nu goed merkbaar. Deze vorm
van evenwichtsherstel is echter niet de meest
wenselijk. Hij zou het slechtst zijn, wanneer ons
investeringsniveau te hoog was. Dit is niet het
geval. Daarom zal geen genoegen mogen worden
genomen met stagnerende Investeringen, maar
moet worden gestreefd naar een verhoging van
de besparingen. Het beleid van het kabinet is
hierop gericht.
Het gaat hierbij niet alleen of in de eerste plaats
om de particuliere investeringen in engere zin,
hoe belangrijk deze ook zijn voor de toekomstige
groei van de werkgelegenheid. Het gaat even
zeer om het waarborgen van tal van overheids
voorzieningen van overheidsbedrijven.
Het zware accent, dat de laatste tijd op het mo
netaire beleid is gelegd, is mede veroorzaakt
door een onbevredigende ontwikkeling bij de
rijksfinanciën.
Tegenvallers
De verwachte bijdrage van die zijde tot een sta
biele ontwikkeling ls uitgebleven. Dit te volgens
minister Vondeling niet veroorzaakt doordat tal
van nieuwe beleidsbeslissingen zijn genomen die
hogere uitgaven vergden. De zeer te betreuren
overschrijding van de begroting 1966 ia voor het
overgrote deel veroorzaakt door tegenvallers
van incidentele aard. Het werd echter dringend
noodzakelijk, dat de rijksbegroting haar plaats
herkreeg bij de effectieve instrumenten, die wor
den gebruikt om het evenwicht in de economie te
waarborgen, c.q. te herstellen. Reeds in de loop
van 1966 zijn door temporisering van uitgaven
corrigerende maatregelen genomen. Bij het op
stellen van de begroting 1967 is de noodzaak, de
ze accentverschuiving door te trekken, voortdu
rend een belangrijk punt van overweging ge
weest.
De minister van Financiën meent dan ook, er
kennende. dat in 1966 de ruimte aanzienlijk ls
overschreden, dat de begroting 1967 uit conjunc
tureel oogpunt stellig positief kan worden ge
waardeerd. De vraag zou kunnen rijzen of de
bijdrage van de rijksoverheid tot herstel van het
evenwicht wel In alle opzichten voldoende Is. Het
feit, dat de investeringen onder druk staan, Is
echter voor een belangrijk deel te wijten aan de
schaarste op de kapitaalmarkt. De aanpassing
van de bestedingsstructuur kost tfyd. Daarom
aldus minister Vondeling, mag niet worden ge
concludeerd, dat een verdere verlaging van het
begrotingstekort noodzakelijk zou zijn. Dit zou
trouwens ook op zeer grote moeilijkheden zijn
gestuit De uitgavenoverschrijdlng van 1966 werkt
namelijk ten dele ln 1967 door, zodat reeds daar
om de opwaartse druk op het ultgavenpeil groot
ls. Ook aan de middelenkant zijn aan verder
gaande maatregelen grote bezwaren verbonden.
Wat dit laatste betreft merkt minister Vondeling
op, dat het kabinet grote waarde toekent aan
een vasthouden van de ingangsdatum van 1
Januari voor de verlaging van de loon- en Inkom
stenbelasting. Niet alleen omdat het hier om een
wetteljjk vastgelegde verlichting gaat, maar ook
omdat de voortdurende stille drukverrwarlng, die
Anderzijds moet rekening worden gehouden
met de noodzaak, dat ook van de kant
van de loonontwikkeling een belangrijke bijdrage
tot het evenwichtsherstel komt. Het uitstel van
de huurverhoging met een half jaar moet tegen j
deze achtergrond worden gezien. Hetzelfde geldt
voor de dekkingsmiddelen: Vermeden zijn belas- i
tingverhogingen, die direct verhogend op de kos- j DEN HAAG. Dc dienstplichtigen
ten van levensonderhoud werken. krijgen na 1 Januari meer weekgeld.
Minister P. S. de Jong heeft zich ge-
Lusten en lasten houden aan woord dat hy onlangs
De minister wil daarbij niet uit het oog verlle- de Kamer gegeven heeft. Dit be
zen. dat evenals zij. die tot andere inkomensgroe-
pen behoren, ook de loontrekkenden van verbe- h..kk«i ia
terde overheidsvoorzieningen profiteren. Daar
om is het redelijk, dat zij een gedeelte van dc
daaraan verbonden lasten dragen. Toch zou
daarop wel een zware wissel worden getrokken,
indien in de gespannen situatie op de arbeids
markt. de onderliggende krachten, die de loon
vorming mede bepalen, zouden worden gene
geerd Alhoewel een algemene verhoging van de
omzetbelasting een essentieel onderdeel van het
dekkingsplan uitmaakt, acht het kabinet het nood
zakelijk, rleze eerst op een later en gunstiger tijd
stip te doen ingaan, namelijk op 1 Januari 1968.
Omda" de verlaging van de loon- en Inkomsten
belasting permanent ls. ia het niet verantwoord
daartegenover te volstaan met een dekking, die
voor een groot, deel slechts voor 1967 geldt en
daarmee het wezenlijke probleem naar een vol
gend kabinet verschuift.
Meer zakgeld voor
dienstplich tigen
soldijgenietenden dubbel zoveel geld ont-
De diensttijdverkorting sorteert echter
pas effect voor de militairen, die begin
1969 met klein verlof gaan. Minister
De Jong zou ook meer vrijstellingen
willen geven, maar dit wordt belemmerd
door het toenemend aantal afkeuringen
Dit steeg van 22 procent in 1964 tot
28 procent voor 1967.
Nationaal inkomen
weer fors gestegen
Tenslotte la minister Vondeling van mening, dat
verrassingen In de vorm van tegenvallers van
de aard en de omvang als In 1965 en 1966 zijn
opgekomen, zich In 1967 niet zullen herhalen. In
leder geval zal de strikte begrotingsbewaking,
dat wil zeggen het afzien van beleidsbeslissingen
die tot hogere uitgaven lelden, gehandhaafd blij
ven. Ook als in 1967 verbetering in het econo
misch klimaat optreedt, zullen grwn aanvullende
begrotingen worden toegestaan, behoudens even
tueel een verhoging van het aantal woningwet
woningen. Wanneer er extra-ruim te ontstaat,
moeten daarvan ln de eerste plaats de Investe
ringen, zoals die van de gemeenten, profiteren.
Het nationaal inkomen zal ook ln 1067
oen flinke sprong omhoog maken. Het
zelfde geldt overigens voor de belasting,
inkomsten van het rijk. Dc onderstaand»
«tast geeft een overzicht van de verhou
ding tussen nationaal inkomen en belas,
tingen:
Nationaal Belas- Belastingen
inkomen tingen ln pet. van
nat. inkomen
32.410
38.820
43.970
56.340
62.630
69 900
75.800
8.070
9.760
11.250
14.770
16.670
18.620
20.420
24,9
25.1
25,6
26.2
