E.
12 MILJOEN BANTOES ONDER VIJF APARTHEIDSWETTEN
Vertederend
ronde
neger-
kindertjes
maar met
paradijsvloek
beladen
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1966
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
i onzer redacteuren
jr leven acht Bantoevólken in Zuid-Afrika. In totaal omvatten zij elf a twaalf miljoen
negers! die tot een groot aantal verschillende stammen behoren. Anderhalve eeuw
geleden kwamen de stamvaders van deze Bantoevolken uit Centraal-Afrika naar het
vruchtbare zuiden: Transvaal en Natal, waar zij ruimte vonden voor hun omvangrijke
kudden en waar zij hun eeuwenoude landbouwmethode, die van de roofbouw, onbe
lemmerd konden toepassen. In hun oorspronkelijke woongebieden hadden roofbouw
en erosie de grond reeds totaal uitgeput. De blanke Boeren in Zuid-Afrika hanteerden
bij de exploitatie van de bodem dezelfde methoden als de Bantoes. Er was immers
landbouwgrond in overvloed.
Tegen het eind van de vorige
eeuw presenteerde moeder natuur
de rekening. Een schrale bodem, I
een land zonder loofbomen en I
zonder regen van betekenis is voor i
de boer een nachtmerrie. Hoe
groot Zuid-Afrika qua oppervlakte
ook was, de bebouwbare opper
vlakte was te gering om de paar
miljoen blanken en een veelvoud
aan Bantoes aan het werk te
houden.
Zo ontstond er in het begin van onze
eeuw een sterke trek van verarmde
Bantoes naar de steden, waar de von-
kenepattende Industrie werkgelegenheid,
geld en voedsel beloofde. Deze verplaat,
sing naar de steden nam zulk een om
vang aan, dat er tenslotte ongeveer
zeven miljoen Bantoes in Zuid-Afrika
woonden die geen bindingen met hun
oorspronkelijke stam meer hadden.
Jarenlang sloeg de regering die pnt-
ivikkeling gade zonder er veel tegen te
ondernemen De Industrie had plaats
voor miljoenen ongeschoolde arbeiders
en omdat zij elkaar voor de kantoren
van de personeelschefs verdrongen, en
omdat de lonen destijds bepaald werden
door de verhouding tussen vraag en
aanbod, waren zij nog goedkoop ook.
Tijdens de sterke expansie van de
mijnindustrie rónd Johannesburg was
het zelfs zo, dat de mijndinectles eigen
wervingskantoren stichtten in de bin
nenlanden, om arbeiders voor de onder
grondse dienst aan te trekken.
In feite bestond er al die tijd al een
verschil in behandeling voor zwarten en
blanken. De kleurlingen en Aziaten
(voormalige koelies uit India) vormden
'n tussengroep, die 'n grotere toleran
tie genoot, 'n Bantoe werkte voor
lager salaris dan een blanke. Hij was
op heel wat gebieden letterlijk overge
leverd aan de goede wil van de blanke
en het verging hem slecht als het hu
meur van zijn blanke baas eens een
keer beneden peil was. Miljoenen Ban
toes (toen nog „Kaffers" genaamd)
leefden als nomaden in bouwvallige
krottenwijken, die als lelijke puisten
aan de glanzende, blanke metropolen
waren vastgegroeid. In deze wijken
heerste een levenspatroon, dat het mid
den hield tussen de gezellige, familiale
Bfeer In een Kafferskraal en het leven
in een doffe proletariërswijk.
Kort na de tweede wereldoorlog zag
het ernaar uit, dat de programma's
voor verbetering van de levensomstan
digheden der „stads-Bantoes" door de
aanleg van nieuwe modelwijken, lang-
„Die boer" kijkt over zijn land, dat
zijn voorouders tegen het (And van
de vorige eeuw in bezit namen. Een
subtropisch terrein in de vlakte bij
Nelspruit in oostelijk Transvaal.
zamerhand de schrijnende tegenstellin
gen tussen de levensomstandigheden
van blanken en zwarten zouden vermin
deren. Al was het toen (en nu) zo, dat
het heel vaak voornamelijk de blanken
waren, die zich over de welvaartsver-
schiUen opwonden. Van politieke gelijk
heid van blank en zwart was in Zuid-
Afrika nooit sprake. De apartheidsge
dachte was allang aanwezig, vóór zij
bij de opkomst van de Nationale Par
tij manifest
werd.
Een voorbeeld. In een normale demo
cratie worden de politieke rechten van
een proletariaat doorgaans door vak
bonden en daarmee gelieerde partijen
bevochten. Welnu. Zuid Afrika had (cij
fers van 1950) tweehonderd vakbonden.
Het merendeel van deze bonden behar
tigde de belangen van de Bantoes. Er
waren 92 „Europese" vakbonden
Slechts de helft van dit aantal bonden
liet negers tot zijn rijen toe en in al die
gevallen hadden de negers binnen de
bond geringere rechten dan de blanken.
„Apartheid" op te vatten als twee
manieren van optreden jegens menselij
ke schepsels was er derhalve zelfs
in de avant-garde van 't proletariaat
lang voordat Malan, Strijdom en Ver
woerd hun Nationale Partij aan het
roer van de staat hadden gebracht. De
progranunapun apartheidswetten bevestigden iets. dat
er onregelmatig en spontaan al-
lang was.
Doch ook zelfs het staatkundige den
ken over de apartheid was niet nieuw.
Reeds in 1913 werden er (met minder
weerstand dan nu) juridische en feite
lijke grenzen tussen de rassen getrok
ken, zoals bijvoorbeeld door de Native
Land Act, die 20 procent van het grond
gebied der toenmalige Unie aan Ban
toes afstond, en bepaalde dat de Bantoe
negentig dagen per jaar voor de blanke
moest werken.
mÊÊÊÊÊÊÊMÊÊÊÊÊÊÊKÊÊÊl
ZUID-AFRIKA
VIJF JAAR
REPUBLIEK (II)
blanke Zuidafrikaner heeft geen Euro
pees vaderland.
De Nationale Partij, eenmaal beschik
kend over de machtsmiddelen van de
staat, durfde de ingreep van invoering
der volstrekte apartheid aan.
Objectief bezien was dit een gewetens
beslissing, die neemomt op de vraag:
Mag men een medemens onder rechts
normen brengen, die In het beginsel niet
veel afwijken van een dierenbescher
mingswet? De nazaten der Voortrekkers
meenden in hun dagelijkse waarnemin
gen en in de bijbel zoveel argumenten
te hunnen gunste te vinden, «lat zij
„ja" zeiden, toen zij voor die vraag
werden gesteld.
Op democratische manier nam blank
Zuid-Afrika een volstrekt ondemocrati
sche gedragslijn aan. Het koos voor de
apartheid. Zolang men het erover eens
is. dat de beginselkeuze wijs en recht
vaardig is, dan is er maar weinig dat
de uitvoering ervan in de praktijk stui
tend maakt. Wijst men het beginsel af,
dan is elke discussie zinloos.
ZELFRECHTVAARDIGING
Aanvaardt men de rassenscheiding
als geoorloofd, dan kan men natuurlijk
gemakkelijk bewondering hebben voor
de manier waarop de Zuldafrikannse re
gering huar binnenlandse ontwikkelings
werk aanpakt. Men geeft per jaar méér
voor hulp aan onderontwikkelde, gebie
den (toevallig binnen de natie gelegen)
uit, dan menig koloniaal bewind ;;eduren-
de de gehele tijd vair zijn bestaan. Wie
de apartheid aanvaardt, kan zonder bij
gedachten, vertederd kijken naar de
plaatjes van weldoorvoede negerkinde
ren ln het modelreservaat Transkei, dat
zelfbestuur heeft, en waar vier van de
rijf kinderen de één of andere vorm
van onderwijs ontvangen.
Komt men -met de beginselkeuze niet
klaar, dan wordt men gerriteerd eïn let
terlijk verdoofd door statistische vQfers,
apartheidsgeschiedenis voltooid zal zijn.
De tijd nA de apartheid.
Mag men verwachten, dat blank Zuid-
Afrika aan het einde van een „elesoorte-
like ontwikkelng" een nieuwe synthese
zql bereiken die niet met assegaaien en
mitrailleurs wordt bereikt,^ roaar spon
taan als een logisch gevolg. «n evo
lutie. tot stand tcomt'?
Wij zullen dat in een volgend arllkel
nader bezien.
gebracht. De miljoenenmassa wordt,
lang zij niet op het werk nodig ls, opge
borgen in „lokasies" in de buurt
grote steden. Zij leven daar buiten ge
zinsverband, hetgeen een voortdurende
bron van ellende en zorg voor hun gees
telijke leiders ls. De lokasies zijn smelt-
VIJF WETTEN
Momenteel leven de volkeren van Zuid-
Afrika en van het mandaatgebied Zuid-
West-Afrika onder het regime van vijf
EVpai'theidswetten. Daarvan regelt de wet
op de groepsgebleden de reservaten van
de acht Bantoevolken, „thuislanden" ge
naamd. waar zij op de duur een econo
mische bestaansbasis vinden in de agra
rische sector. De industrie blijft voorbe
houden aanvde blanke. Van de acht ge
bieden bezit Transkei vrijwel zelfbestuur.
De wet op de afzonderlijke vertegen
woordiging houdt in dat niet-blanken hun
belangen in het parlement kunnen laten
bepleiten door blanke afgevaardigden die
daartoe speciaal (door blanken» zijn aah-
•kniigipu,.(v.ap»iffcli''j4> verschillende Ban-
H«*t,.$p de ,|waar
politieke bewegingen in nel geheim
lp de
Sommige lokasies zijn een voorbeeld
van de massastedebouw. Meadow-
lands", bij Johannesburg bijvoorbeeld,
ls uitgerust met sportparken, bioscopen,
scholen, kerken en alles wat men kan
bedenken. De hulzen zijn klein en pro
per, vormen bouwkundig vaak parafra
ses op de Kafferhutten. Ze staan in lan
ge rijen ordelijk gegroepeerd. Op lucht
foto's hebben zij Iets griezeligs. Iets te-1 üe «warti
gennatuurlljks, door hun barre planma- worden ster
tigheld. Zij doen u onwillekeurig denken ",r"n 1,1 Kur
aun Dachau, dat óók zo logisch leek, 'ciden uit lu
uit de lucht bezien. Zonder dat men weet tieko purtlj
wat zich ln de kleine huizen afspeelt, federatie,
De aarde t»an Zuid-Afrika, *n grote
delen uitgeteerd door roofbouw,
verschroeid in de zon en liggend als
een prooi voor de wind.
het mogelijk om de structuren van de
zwarte maatschappij, welker fijnzinnig
heden de meealc koloniale besturen zijn
naar Udkven te wijzigen n
te controlerefi. Zl/^Wbrkorrff een masèa-
zelfbewustzljn bij de Bantoes, doordat
elke stam, „elesoortellk" In aparto
woongebieden wordt ontwikkeld, eii laat
verder het christelijk gpweten In Zuid-
Afrika met rust, omdat ook en Juist on
der het apurtheld8reglme, de „rijke zijn
overvloed geeft aan de arme".
PLUIMSTRIJKERS
GETROKKEN ZWAARD
De Boerenrege ringen namen in 1948
de draad van de historie weer op, na
dat zij een parlementaire meerderheid
hadden behaald, die dit mogelijk maak
te. Deze meerderheid is momenteel 126
zetels tegen 39 van de oppositie.
Wat er ln 1948 gebeurde was 'n prin
cipiële en politieke doch ook een prakti
sche keuze. Zuid-Afrika herbergde twee
rassen. Rondom zag men zwarte volke
ren tot onafhankelijkheid komen, met
als regelrecht gevolg: de verdwijning
van de blanke niandarijnenku e die de
toenmalige koldniën leidde. Niets wees
erop dat Zuid-Afrika voor iets dergelijks
gespaard zou blijven en nu bestonden
er twee manieren om die storm op te
vangen.
1. De ontwikkelingen afwachten en er
op vertrouwen, dat de zwarte meerder
heid zo langzaam of zó constructief zou
emanciperen, dat het niet tot een bijl
tjesdag zou komen.
2. De ontwikkeling met open vizier en
getrokken zwaard tegemoet gaan en een
radicale scheiding tot stand brengen op
alle maatschappelijke niveaus, naar
blanken en zwarten liet wit van eikaars
Het eerste alternatief, stilzwijgend of
openlijk beleden door een aantal idea
listen in Zuid-Afrika (met als voorwaar
de volksopvoeding en voorlichting van
de Bantoes, in feite een preventief kal
meringstablet) maakte in de praktische
politiek weinig indruk. Men vond het 'n
mooi stuk idealisme, maar geen duide
lijk programma.
Wat het tweede alternatief betreft:
dit klonk actief en dynamisch en het
kon heel wat situaties die in de loop
van de tijd vaag en explosief waren ge
worden. verduldelijken en afkoelen. Mits
men de Ingreep durfde te wagen.
Een derde alternatief kon niet in blan-
,ke breinen opkomen, aangezien dit er-
I van zou moeten uitgaan, dat men Zuid-
Afrika aan de Bantoea overliet. En de
volkeren van Zuid-Afrika
r In hun rol hevuwtigri dan
ii deukt. Men kun dit nf-
felt, dnt de grootate poll
ui de IlnntocH, de Ilantoe-
•*tandcr In van de apart-
gedacht, gevierd en geleden j heldapolltlek. IJeze federatie telt twee
wordt, beseft men dat zo'n soort archi- miljoen leden,
tectuur niet ln vrijheid kan zijn ont-1 Qok j8 hej veelzeggend, dat de blanke
staan. nalaat om de Bantoes de leiders te
------ geven, die de blanken het liefst itpn. Er
zijn speciale opleidingsscholen voor Ban
toestamhoofden. waur men de kandl-
daten al op Jeugdige leeftijd opvangt.
I en waar 'n hele generatie pluimstrijkers
wordt opgekweekt. Hoever later - - als
zij eenmaal hun beperkte macht kunnen
uitoefenen hun Invloed zal reiken
niet.
i feit
argumenten en praktische voorbeelden.
Van een dialoog met blanke Zuidafrika
ners kan dan geen sprake zijn. Het
„bombardement van de voorbeelden"
woedt zonder ophouden in de publikaties
die Zuid-Afrika in alle westerse landen
laat verschijnen. Zij hebben allemaal de
ondertoon van: Nou. daar zie je het toch
maar.... Of- Kijk maar eens hoe ande
ren het doen. Is dAt zo nobel? Het ls
één voortdurende zelfrechtvaardiging.
En menigmaal wordt u in die publi
katies de vraag gesteld of u zich wellicht
geroepen voelt, de eerste steen te wer
pen. Of u (met andere woorden) zo'n
vlekvrij verleden heeft, als natie of als
persoon.
Het is niet de Juiste toon voor een
vruchtbare discussie. Het is zonneklaar,
dat over het Zuldafrlkaanse i assen-
beleid via de weg van argumentaties en
verwijten niets beters uit de bus kan ko
men, dan een welles-nietesspelletje.
Bij voorbaat staat trouwens vaat, dat
de vaat in het zadel zittende Nationale
Partij zich niet uit haar beloofd» land
zal laten jagen. De apartheidspolitiek zal
zich eenvoudig verder ontplooien, met
of zonder Instemming van anderen. Het
enige wat men thans kan doen, ls den
ken en spreken over de tijd waarin de
gewezen. De derde wet geldt de onder
drukking van het communisme, de nacht
merrie van de Nationale Partij en van de
Nederduitse Hervormde Kerken. Wanneer
mensen de apartheid te lijf willen gaan.
worden zij van communisme beschuldigd.
De wetten die huwelijken tussen blanken
en zwarten verbieden, en die Iedere in
woner verplicht een pas te dragen (waar
op voor de negers staat aangetekend nf
zij hun belasting hebben betaald en der
gelijke) maken het vijftal vol.
Eerste artikel ln de krant van 3 sep-
Op weg n«
de arbeid ki
In aanraking met de blanke maatschap
pij. Om dit contact zo vluchtig moge
lijk te maken, ls er voorzien in aparte
treinen, aparte ziekenhuizen, aparte zlt-
dat op dit moment de apartheid uit
stekend werkt. Dit feit doet ons even de
adem Inhouden.
Het politieke zelfbewustzijn van mll-
I" i Joenen- Bantoes gaat niet veel verder
dan het napraten van wat marxistische
en islamitische leuzen. Zola g de Ban
toe een minimumwelvaart geniet, ver
kiest hij kennelijk brood en spelen bo
ven de revolutie. De ontwikkelingspo
litiek ondi .raaft elke revolutie overl-
gena al bij voorbaat. Per dag komt er
één school voor onderwijs aan Bantoes
gereed. Op deze scholen wordt een pa
ternalistisch heiwind gevoerd, dat niet
veel verschilt van hi t bekecrllngenon-
j derwijs op vroegere missiescholen.
De enige politieke bewustwording ziet
men bij het Nationaal African Con
gress, dat geleld wordt door Loethoell.
Deze (verboden) partij wenst gelijke
politieke rechten voor blanken en zwar
ten en heet derhalve „communistisch"
Haar methode om het gestelde doel te
bereiken is de geweldloosheid. Een ex
treme vleugel van de partij, „Speer van
de Natie" genaamd, is van de geweld
loosheid teruggekomen en vindt dat
de Bantoe het zwaurd moet opnemen.
Op handhaving van de twee maat
schappijen ls de republiek ingesteld.
Met toespraken als „de communisten
zouden sidderen als zij wisten over wel
ke machtsmiddelen de politie beschikt",
'het hoofd van de Kaupstodse veilig
heidspolitie) wordt de wind eronder ge-
fabrieken of tijdens
de Bantoea natuurlijk I houtj(1
De tegenwoordige l egering houdt niet op
te betogen dut elke Bantoe, die construe-
j tief z'n rol van eicaoortelik wezen speelt,
blankei
ichtei
.LOKASIES"
De vijf wetten werken als ec
houw door een multiracial!
schappij. Hun doorvoering brengt
veel menselijk leed. Veel gewetensbe
zwaren en enorme financiële offers met
zich mee. De apartheidspolitiek werkt
echter nog veel verder door, dan alleen
uit die rijf a etten zou kunnen volgen.
Circa zeven miljoen Bantoes leven
niet in de thuislanden, maar vormen het
zwarte proletariaat, dat ln de Industrieën
van de blanken werkgelegenheid vindt
Dit zwarte element ln blank milieu wordt
onder „aparte apartheidsmaatregelen"
beschaving t
aart kan plukken. HIJ kan bln-
In het hele maatschappelijke verkeer i f,p, K"'n"hJ" opklimmen tot de
is er nauwelijks een punt te vinden. ^,ven"t® apo|^*n van »>antachappe-
j waur het ene ras in het andere zou kun- "Jke ladder. Dit ls verleidelijk. De op-
nen overstappen. Er la uitwisseling van te*en d« »P*rthiJd wordt dan
j kennis (Zuid-Afrika telt duizenden aca- °ok voornamelijk gevoerd door blanken
demisch gevormde Bantoes maar er is liberale en radicale hoeken van de
geen wisselwerking. Een Bantoe, al r'urtlJ
zou hij het genie van Elnat-ln. de vreed- I Vo°r !fn'"n.d; dl* n,Uir rrn omwente-
zaamheld van Paus Jounn--i en de Zuid-Afrika snakt la het huldi-
schoonheld van Adonis bezitten, kan ?e "J*10 Dl* hoopgevend. Toch
j nooit vanuit zijn „zwarte" rehlergrund
1 evolueren tot in het blanke milieu. HIJ
1 is gedetermineerd als Bant<x n
ge beeld
kunnen er fundamentele veranderingen
optreden, waarvoor de aanzetten al
'Mig zijn. Deze veranderingen kun-
nog gelukkig voor hem al, het bij dié ',cn «Un z"'1 Voortr-k
paradijsvloek blijft en hij niet ala een er' zï'n n,et blJ om de evolutie
potentiële communist wordt heschou". d. l*r heren, aangezien zij er zelf deel van
De apartheidswetgeving biedt de blan- *n'
ke grote praktische voordelen. Z(J maakt1 Eerste artikel ln krant van 3 september
