Intrigerende documentaire overDE VAL VAN BERLIJN' JACOBUS CORNELIS BLOEM S)u£cid6c(Bou/ÏCttvtMaandag via Nederland II KERSENWIJN KRO naar „De Muur" Vanavond in de ether* Knap werk van Rossif Beverly Hill-„brillies' Plezierig cabaret TELEVISIE RADIO dichter van het onvervulde verlangen Het vers als natuurlijke vanzelfsprekendheid DE LEEDSE COURANT DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1966 Begrafenis naar de dode letter LI ET bisdom Roermond heeft een Llm- burgee pastoor verboden een geza menlijke uitvaartdienst te houden voor een verloofd paar, waarvan de jongeman tot de Nederlands-Hervormde Kerk be hoorde. De vicaris-generaal, die voor het verbod tekende, beriep zich- in de eerste plaats op het kerkelijk wetboek en twee den» op de noodzaak om In de oecumene de nodige duidelijkheid te bewaren Nu geloven wij. wat het laatste betreft, dat deze duidelijkheid ln het onderhavige geval helemaal niet ln gevaar dreigde te komen. Iedereen wist hoe de verhoudingen lagen, de Nederlands-Hervormde Kerk ter plaatse was met het houden van een ge meenschappelijke uitvaartdienst akkoord en de katholieken dachten er net zo over. Niemand zou uit het houden van een gemeenschappelijke begrafenis de con clusie hebben getrokken dat de eenheid tussen Rome en de reformatie reeds een feit was geworden. Niemand ook dat de Katholieke Kerk weer een schaap had gedwongen om binnen te gaan. Het beroep, dat de vicaris-generaal doet op het kerkelijk wetboek, snijdt op het eerste gezicht misschien enig hout. Dit verbiedt inderdaad ln canon 124(1 dat „zij. die bekend staan als aanhangers van een ketterse of schematische sekte rechtens van de kerkelijke begrafenis zijn uitgesloten, wanneer ze tenminste voor de dood geen tekenen van boet vaardigheid hebben gegeven" Formeel kan de vicaris-generaal zich op deze canon beroepen Maar dan ziet hij toch over het hoofd dat het kerkelijk wetboek in zijn spieken over andersdenkenden een zuiver pré-conciliaire geest ademt (wie zou nu nog wagen om onze protestantse broeders als aanhangers van een ketterse sekte aan te dulden) en dal bijgevolg heel de bepaling van canon 1240 als pré- concillair moet worden beschouwd. Ook al hebben we nog geen nieuw kerkelijk wet boek. met deze kennelijke verouderdheid ran het huidige dient terdege rekening te worden gehouden. Indien ooit. dan moet nü de geest prevaleren boven de letter Dat er van een overgang naar de Katholieke Kerk nog helemaal geen sprake was. zelfs niet in een begin stadium zoals de vicaris-generaal thans betoogt," achten wij in dit verband van weinig belang. De hele canon 1240 is verouderd, ook daar waar zij suggereert dat overgang naar de Katholieke Kerk als een ..teken van boetvaardigheid" kan worden beschouwd, dat de deur naar een kerkelijke begrafenis kan openen. Christus heeft ln het evangelie met betrekking tot dergelijke problemen een grote richtlijn gegeven, die nog altijd zeer bruikbaar is. Namelijk dat ..de sabbath er is voor de mens en niet de mens voor de 6abbath". In het Limburgse geval heeft vasthouden aan een wette lijke formule groot menselijk leed ver oorzaakt En grote schade toegebracht aan het gezicht van de Kerk. Dat toch altijd het gelaat van Christus zou moeten weerspiegelen. (ADVERTENTIE) NIEUWE OOGST per flea2.65 Alléén onze zaak Haarlemmerstraat 204 ls wegens vakantie gesloten van 15 t/m 22 augustus. Geluidskrant voor zeelieden DEN HAAG (ANP) Vandaag ver schijnt de eerste aflevering van een maan delijks uit te geven geluidskrant voor Ne derlandse seevarenden. Het Is een geluids band met een speelduur van een uur, waarop een samenvatting Is gegeven vsn populaire radio- en tv-programma's ln de maand julL Met het toenemen van de luister- en kijkmogelljkheden aan de wal vla Hilver sum III en het tweede tv-net dreigden de zeevarenden op het punt van informatie overdracht steeds meer ln de achterhoede te geraken, aldus het studiecentrum, dat emkele Jaren geleden reeds voor een we reldprimeur zorgde door een luchtpost krant uitsluitend voor zeevarenden te gaan uitgeven De toezending van de banden geschiedt per luchtpost aan iedere zeevarende, die daarvoor twintig gulden stort op giro rekening 154903 van de penningmeester van de stlohtlng Phonomar te Schiedam. Beatles met bijbel naar Amerika LONDEN De Beatles werden op de eerste etappe van hun Amerikaanse t nee de vliegreis naar Chicago alleen vergeceld door hun onzekerheid omtrent het succes, stj vonden naast hun stoelen ln hun eerste klas compartiment van de Pan Amerlcaln World Airways ook een by bel. Aldus een woordvoerder van vernoemde maatschappij. Tevens konden de Beatles ln de besloten ruimte van hun appartement luisteren naar de klanken van psalmen via het veel- kanallge geluidssysteem. Of slj dat echter gedaan hebben ls de vraag, want op een ander kanaal werden Beatleplaatjes afge draaid. Het muzikale viertal Is van London Airport vertrokken en in Boston gearri veerd. vanwaar zij met een ander vlieg- riveerd. vanwaar zij met een ander vllef- tuig de etappe Boston—Chicago aflegde. Een Ironische speling van het lot mag ge noemd worden, dat een paar eeuwen ge leden ln Boston een groep Amerikanen hun ontstemming over een aantal Engel sen Heten blijken door een scheepslading thee te vernietigen. De Amerikaanse vrij heidsoorlog was toen het directe gevolg Zover zal het met de Beatles wel met komen Wellicht zullen zij getuigen kiln- nen zijn van de verbranding van hun konterfeitsels, hoewel de tieners over het algemeen nogal orrversohllllg ten opzichte van het gebeurde staan. Beat op de kookplaat WYCHBOLD (UPI) Uit de water kraan komen populaire wijsjes, de kook plaat dreunt van de beatmuzlek en de hooivork ln de tuin speelt enkele maten van Bach en Beethoven. Mapr niet alleen muziek klinkt in dit typisch Engelse dorp, hele radioprogram ma's, van half zes 's morgens tot twee uur 's nachts, weerklinken uit allerlei voor werpen. van kachels tot straatbezems De oorzaak van deze bespottelijke situa tie ls de reusachtige «ender van de BBC voor haar ..light program"; precies gele gen midden tussen de kleine villa's en boerderijen. De zender is ao krachtig dat de radiogolven door allerlei voorwerpen ln het dorp worden opgevangen en weer kaatst. weerbericht uit hun waterketels horen De BBC weet het allemaal maar be- Sonuruge dorpelingen neggen dat zij het treur* het dat aij er niet* aan kan doen. ANTENNE HILVERSUM KRO-verslaggever Frans WIJ sen (Echo) zal de komende da gen zowel ln Oost- als West-Berlijn repor tages maken van de manifestaties in verhand met het vijfjarig bestaan van de Berlijnse muur. Deze reportages zullen worden uitgezonden ln da ECHO-ultzen- dlngen van vrijdag en zaterdag (19.10— 19.30 uur), vrijdag om kwart over tien en zaterdagmiddag om tien voor één. Frans WIJ sen zal zaterdagmiddag tevens een reportage verzorgen voor het VARA- weekjoumaal (17.3018.00 uur) Het toneelspel „Vreemde wereld", dat de V.P.R.O.-t.v. vanavond op het scherm brengt, werd geschreven door de auteur Giles Cooper en handelt over een vader en een zoon. die de wereld té optimistisch bekijken. Vader Greene wordt met zijn gezicht op de werkelijkheid gedrukt als .hij in het kantoor van de concurrent een blik kan werpen op de bedrijvigheid in zijn eigen kantoor. De dingen, die hij ziet gebeuren, doen hem ln een 'vreemde wereld wanen. Thuisgekomen ziet de vader zijn zoontje terug. Ook dat heeft een geweldige teleurstelling te verwerken gekregen. In de hoofd- rollen van dit t v.-snel Lex Goudsmit, Michiel Odijk en Jeanne Verstraete. (Nederland I, 21.15). J Van radio- en' t.v.-redacteur II1LVEKS|\>| Het Is een moedig besluit van de AVRO in deze t|jd van lieve (amilieprogramma's, kindercircussen en Amerikaanse t.v.-filmpjes (het zomerseizoen eigen) een harde documentaire over de Tweede Wereldoorlog op het scherm te brengen (maandag Nederland II, 21.20—22.10 uur». Om precies te zijn: een flint over de val van Berlijn. Een unieke documentaire waarin de opkomst en de val van de voormalige Duitse hoofdstad op indringende w ijze wordt getoond. Frederic Rossif monteerde de film uit kilometers archiefmateriaal, gelardeerd met voor deze gelegenheid gemaakte opnamen en interviews. Het resultaat is een intrigerende confrontatie met de verschrikkelijke werkelijkheid van de oorlog. De waanzin van de leiders en de laatste stuiptrekkingen van het tot ondergang gedoemde rijk. Rossif (431 werd in Zuid-Slavlë geboren, maar al jaren ls hij in Frankrijk werkzaam. In Nederland werd hij vooral bekend door twee van zijn drie lange films, terwijl het aangrijpende document-humain over de Spaanse burgeroorlog „Mourir a Madrid" (dat naar alle waarschijnlijkheid op 30 augiu-ais eveneens op het scherm te zien zal zijn) en in mindere mate door zijn dierenfilm ..Les anlmaux". Zijn eerste, hier nooit vertoonde film was „Le temps de ghetto". Het oeuvre van deze begaafde filmer is echter veel groter. Hij heeft ontelbare tv- documentalres op zijn naam gebracht, sinds hij ln 1961 bij de Franse televisie als producer en regisseur ln dienst trad. In tien jaar tijd regisseerde hij ongeveer 300 pro- dukties. waarvan ver schillende zeer grote bekendheid kregen, zoals de serie „Het magazine van het verleden", waarvan de maandag te vertonen documentaire een on derdeel vormt. Tot dusver heeft hij uit sluitend montagefilms vervaardigd. HU loopt momenteel echter met plannen rond voor een film. die geheel onder zijn leiding zal worden opgenomen. De documentaire begint met opnamen van de huidige situatie in Berlijn rond „de muur", een schril contrast met de daaropvolgende beelden: een glorieuze Intocht van de Führer ln de hoofdstad. Een Amsterdams opticien heeft „het einde" op hrt gebied van de brillenmode in ons land geïntroduceerd. De op de foto afgebeelde monturen zijn namelijk afkomstig uit New-York en dragen de lieflijke naam „Granny Look hetgeen vertaald luidt OpoelijnDe monturen zijn namelijk geïnspireerd op het model dat de militante grootmoeder uit de bekende t.v.-aerie Beverly Hillbillies" altijd op de neus heeft. Al meteen wordt de persoon van Hitier door Rossif onder de loep genomen. In vlijmscherpe montages van parades en toespraken ls de waanzin van deze man duidelijk voelbaar. Nog griezeliger is de reactie van het publiek, dat in grote getale naar de Führer kwam luisteren. Het huilt bijna van enthousiasme, het is even hysterisch als de man naar wie het luistert. Dit alles vormt in deze film slechts de Inleiding tot het hoogte punt, zo men wil het dieptepunt: De val van Berlijn. De inwoifers begrepen dat de stad door de vorming van het Russische brugge- hoofd aan de Oder in feite tot front- stad was geworden. Ze wisten echter niets af van Hitiers aanwezigheid. De toestand bood hem geen gelegenheid tot triomfale intocht, zoals dat zo vaak het geval was geweest. Daarom was de führer als een dief in de nacht de stad binnengeslopen om weg te kruipen in de zogenaamde Führerbunker, diep on der het gebouw van de Rijkskanselarij. Daar vestigde hij zijn laatste hoofd kwartier. Uit de bevolking werden 60.000 oudere mannen voor de „Volks- sturm" gerecruteerd. terwijl de leiding van de Hitlerjugend 5000 jongens van amper 15 Jaar ter beschikking stelde. Afgezien van enkele SS-eenheden, vormden deze „troepen" het leger dat Berlijn tegen de Russen moest ver dedigen. De stad werd definitief om singeld door zeven Russische legers, bestaande uit twee miljoen soldaten. 22 000 kanonnen. 6000 gevechtswagens en 7000 vliegtuigen. Tegen de tijd van de overgave bestond de eens zo trotse stad Berlijn nog slechts uit decors. Van de meeste hui zen stond alleen nog maar de voorgevel overeind, daarachter was alles inge stort, verdwenen in kraters. Alleen al ln de laatste vier maanden van de oorlog werden ongeveer 400.000 ton explosieven neergeworpen. Een onvoor stelbare hoeveelheid waarvan de even onvoorstelbare als verschrikkelijke ge volgen met enkele authentieke beelden duidelijk worden. Het einde naderde met rasse schreden. Hetgeen overigens Goebbels niet belemmerde met luide stem te verkondigen: „Berlijn blijft Duits.... Wenen wordt weer Duits". ..en paar dagen voor de onvoorwaarde lijke capitulutie op 2 mei pleegde Hitier .-amen met Eva Braun. zijn trouwe inaltresse met wie hij de laatste dag ln het huwelijk was getreden, zelfmoord. Op dezelfde öag plantten Russische soldaten een Sovjetvlag op het ge havende dak van de Rijksdug Aan Hit- Iers droom was een einde gekomen. De gevolgen daarvan heeft hij niet willen afwachten. „We kunnen beter alles verwoesten", had hij enkele dagen voor zijn zelfmoord tegenover de chef-staf van het leger verklaard ,Aan de volkeren in het oosten ls de toekomst, want de Duitsers van het goede soort zijn gevallen" Veel later dan de Russen trokken de Amerikanen Berlijn, binnen. Van de eens zo trotse stad restte nog slechts een triest decor. CABARET op televisie heeft vrijwel steeds een vrij wrang tintje van satirisch protest op alles waar maar tegen te protesteren valt. Men zou er haast door vergeten dat er ook een andere cabaretkunst is, een die vooral amuseren wil. Dat dit niet. noodzake lijk hoeft te lelden tot weeïge deun tjes vol bloemetje» en maneschijn, be wezen de teksten «tie Hans Andreus verstrekte aan Leldenaar Cees van Oyen, die gisteren op „II" een eigen programmaatje kreeg van NCRV-t.v. Het waren goede teksten, nonconformis- tisch op een plezierig milde manier. Joop Stokkermans schreef er pittige muziek voor en Cees v. Oyen bracht ze met een vaardigheid die ons veel van hem. doet verwachten. Hij heeft een goede stem en beweegt zich vlot. We hopen dat hij over een flink reper. toire beschikt en dat hij kans krijgt daarmee vaker voor t.v. te verschijnen. Op „I" (VARA) zagen we een vakantie, uitzending rond Spakenburg. Regisseur Ben Steggerda zorgde voor aardige plaatjes. Het programma zat troywens aardig genoeg in elkaar maar de beide reportera, Joop van Oss en Ed Lauten- schlager (de laatste vooral), leken te weinig tijd aan de voorbereiding te hebben besteed. De „spontane'' ge sprekjes kregen daardoor te vaak het kenmerkt van „ingestudeerd" te zijn. Iets wat als er werkelijk op gestu deerd ls meestal niet meer opvalt. Alle lof voor de reportage van het W.M.C te Kerkrade. Het Israëlische Jeugdorkest speelde zo perfect als we van zo jonge amateurs maar mochten verwachten. Ellen Blazer regisseerde en ze kwam met heel wat heteie beel den voor de dag als we de vorige avond zagen. D.? losse interviewtjes tussendoor deden het uitstekend. Vg. DEN HAAG (A.N.P.Voordrachts kunstenaar Albert Vogel is teruggekeerd .van een succesvolle tournee door de Antillen. Hij heeft er gedurende zes weken op vele plaatsen zijn voordrachten over Couperus en zijn „Dagboek van Europa" laten horen, alsmede lezingen gehouden over moderne wereldliteratuur. Voorts heeft hij in „De Boog" in Willem stad een tentoonstelling geopend van werken van de kunstschilder Willem Hussem. „Vreemde wereld", Televisiespel „Li-La-Lo", Co bar et Op donderdag 14 juli bracht de A.V.R.O.-televiste onder de titel „Li-La-Lo" het eerste van een uit twee delen bestaand jiddisch cabaretprogramma op de beeldbuis. Het tweede programma met jiddische liedjes en praatjes door Jossy en Jacques Halland wordt J vanavond via Nederland II uitgezonden. Het programma bevat „Maupie 4 Schmatt", „Jeneverballade". „Gefillter Fisch", „Lechajim" en „Eli Melech". J De produktle en regie van dit programma, waarvan de decors zijn ontworpen door Roland de Groot, berysten bij Karei Prior. (Nederland II, 20.40) j „Vers in het gehoor" over Alijd Brink (Hilversum II, 23.15). „Vers in h£t gehoor", een N.C.R.V.- t rubriek vol poëzie, is vanavond J samengesteld uit woorden van de 4 schilderes en dichteres Alijd Brink. 4 Zij hield haar eerste schilderijen- A expositie in 1956 in het I.C.C. Het jaar daarop publiceerde zij haar eerste 4 gedichtenbundel „Stenen stromen ook". Vervolgens verschenen van haar onder meer het bekroonde essay „Dichten uit zelfbehoud", „Het onbekommerd i zwijgen", „Nieuwe stemmen", „Het grote varen" en 't bekroonde „Nachtreis", j In „Zang van de witte magiër", zoals dit „Vers in het gehoor" getiteld is. worden de teksten gezegd door Jobs van Zuylen, Stefan Felsenthai en Hans 4 Veerman. Er wordt geïmproviseerd door de musici Herman Schoonderwalt, Arend Nijenhuls en Ferdi Posthuma de Boer. Hedenavond NEDERLAND I. NTS: 19 00 Nws. in het kort; 19.01 Klaas Vaak. film voor de kleuters; 19.05 De Verre kijker: internationaal jeugdjournaal; 19.15 Van gewest tot gewest, regio naal journaal; VPRO: 19.35 Lucy Show, t.v.-film; NTS: 20.00 Jour naal: VPRO: 20.20 Concert voor jonge mensen; 21.15 Vreemde wereld, t.v.-spel; 22.20 Verkenning en hei- kenning, gesprek; NTS: 22.40—22.45 Journaal. NEDERLAND II. NTS: 20.00 Nieuws in het kort; AVRO 20 01 Mr. Magoo, tekenfilm; NTS 20.05 De on bekende wereld, documentaire film over Thailand; AVRO: 20.30 Licht orgelspel met instrumentatebegelel- ding; 20.40 Li-la-lo, cabaretprogr.; 21.15 The long hot summer, t.v.- film; NTS: 22.05—22.10 Journaal. Hedenavond HILVERSUM I (402 m.). AVRO 18.00 Nieuws; 18.15 Actualiteiten; 18.30 Weekendwegwijzer; 19.10 Sportparade; 19.30 Country en Wes tern muziek; 20.00 Nieuws; 20.05 Stereo: Koorzang: 20.35 Voordracht; 20.50 Stereo Radio Kamerorkest en soliste: moderne en klassieke muziek 21.45 Muzikaal klankbeeld; 22.25 Honkbalweek 1966. Haarlem: 22.30 Nieuws; 22.40 Actualiteiten23.00 Stereo: Lichte nieuwe grammofoon platen: 23.5524.00 Nieuws HILVERSUM n (298 m.) NCRV 18.10 Stereo: Licht Instrumentaal trio; 18.25 Nederlandse liederen en liedjes; 18.40 Voor de twintigers; 19.00 Nieuws en weerpraatje; 19.10 Radiokrant; 19.30 Muziek van het Leger de* Heils; 19.45 Klass. gramm. 20.00 Donderdagavondmozaiek, gev. progr.; 22.00 Geestelijke liederen; 22.15 Avondoverdenking; 22.30 Nws. en herhaling SOS-berichten22.40 Boekbespreking: 22.40 Klassieke or gelmuziek; 23.15 Vers in het gehoor: voordracht en muziek; 23.40 Lichte gramm.; 23.5524.00 Nieuws. RADIO VERONICA (192 m> - 18.00 Veronica's jukebox (verzoekplaten). 19.00 Beatle-show door Jan van Veen. 19.15 Joost mag het weten: Hits van morgen en overmorgen. 20 00 Een pro gramma voor ledereen die zijn hart aan de tropen verpand heeft. 22.00 tot 1 00 Gevar. muziek programma. BRUSSEL-NED, (324 m.) 18.00 Nws.. 18 08 V. d. soldaten. 18.28 Paardensport- uitsl., 18.30 Nws. en nwe, nr.platen, 19.00 Nws. en weerber., 19.40 Lichte mui., 20.00 Klas. mui., 22.00 Nws. en ber., 22.15 Gevar. muziek. BRUSSEL-FRANS (til m.) - 18.30 pl„ 20.00 Operettemuz., 22.15 z.. 21.00 Jazz "Sö'oo Oude" ;m«r. muziek. ENGELAND BBC (330 Vrijdag •-^■4 Lex Goudsmit en Hidde Maas in een scene uit 't t.v.-spel van Giles Cooper „Vreemde wereld". (Nederland I, 21.15). 4 4 Licht instrumentaal ensemble; 12.27 J Meded t.b.v. land. en tuinb.; 12.30 Overheidsvoorlichting: uitzending v. J de landbouw; 12.40 Elektronisch or- 4 gelspel; 12.55 Actualiteiten; AVRO 13.00 Nieuws; 13.10 Actualiteiten; 4 13.30 Coupe classique spécial: muzi- kaal vakantieprogramma; 14.15 Lich- te gramm.; 15.15 Liedjesprogr. 15.45 Licht instrumentaal ensemble; VPRO 16.00 Nieuws; 16.05 Thuis, praatje; 16.30 Radiophilharmonisch orkest: moderne muziek; 17.15 Fluit en pia- no: klassieke muziek; 17.30 Vdor de J jeugd; 17.50 Actualiteiten. HILVERSUM U (298 m.). KRO 4 7.00 Nieuws; 7.10 Meditatie; 7.15 J Lichte gramm. (7.307.32 Nieuws); 4 7 55 Overweging; 8.00 Nieuws; 8.10 J Voor de jeugd; 8.30 Nieuws; 8.32 Lichte gramm. met vakantietips; 10.00 In de platensoos: lichte gramm. 11.00 Voor de zieken; 11.40 Ama- teursprogr.: mandolinekwartet; 12.00 Angelus; 12.03 Wereldmuziekcon- cours Kerkrade 1966; 12.27 Mede- delingen t.b.v. land. en tuinb-; 12.30 Nieuws; 12.40 Actualiteiten; 12.50 Licht instrumentaal ensemble; 13.10 Stereo: Metropole-orkest: amuse- mentsmuzlek; 13.35 Iets voor u mis- schien; 13.45 Lichte gramm.; 15.00 4 De deur ging op slot, hoorspel; 15.30 Voor de zieken; 16.30 Instrumentaal ensemble: moderne muziek; 16.50 Pianorecital: klassieke muziek; 17.00 Voor de jeugd; 17.30 Lichte gramm. HILVERSUM LU (240 m. en FM- 4 kanalen). NRU/AVRO 9.00 Nws. 9.02 Zet 'm op: vrolijk ochtendprogr. (Om 10.00 en 11.00 Nieuws); 12.00 Nieuws; 12.02 Operettefragmenten; NRU/VARA 13.00 Nieuwe; 13.02 Gevar. gramm.; 14.00 Nieuws; 14.02 Licht instrumentaal trio; 14.25 Gev. gramm.; 15.00 Nieuws; 15.02 Licht gramm.progr.; NRU/AVRO 16.00 Nieuws; 16.02 Sorbet: licht gevar. muzlekprogr.17.00 Nieuws; 17.02— 18.00 Gevar platenprog.r voor auto- mob'listen. RADIO VERONICA (192 m) - 7 (Ml 4 Ook goeiemorgen door Hannen Slezen, 9 00 Muziek terwijl u werkt, verzoekpl programma voor de bedrijven. 10 00 Koffietud met 'Tineke. 11 00 Kookpunt. J Huisvrouwenverznekprngramnia. 12 00 Muziek by de lunch door Jan v. Veen. 14.00 Matinee 16 30 Polydorshow. 17 00 Toppers van thuis door Bart Brug- mans. 17 15 Platenpalet, 17 30 The Teenbeatclub. BBUSS.-NBD. (324 m. 1 - 12.03 Lichte muz„ 13.20 Klaas mui.. 16.(«0 Lichte i niuz.. 17.30 Volksmuziek I Jacobus Cornells Bloem ls een van «Ie grootste Nederlandse dichters. K|jn Ver zamelde Gedichten, die het vorig jaar M| Polak en van Gennep te Amsterdam ver schenen, tellen ongeveer 240 bladi^den, waarvan vele schaars bedrukt. Z(jn om vangrijkst.- bundel was «i|n eerste. IIU heette Het Verlangen (1921) en hy bevatte ai dadelijk het hoofdmotief van ai het werk «lat Bloem Later nog schrijven zou. Hy heeft hetzelfde altyd weer opnieuw gexegd. maar steeds soberder en verfUn- der en. al werd *i)n vers korter, steeds genuanceerder. Al zijn werk laat zien dat de men* ln dit leven door het verlangen beheerst wordt en dat dit verlangen vergeefs ls hier op aarde, dat het niet brengt wat het vermoeden doet. Jan Greshoff heeft Bloem eens de zwerver op aarde genoemd, die geen thuis vindt hier en rondzwerft met zijn hemels helmwee. Men moet daar bij opmerken dat Bloem meende dat ook de hemel voo het verlangen geen uit komst heeft, dat men het onaanvaardbare heeft te aanvaarden en er het «wijgen toe heeft te doen. De etase en de retoriek van de lange De extase en de retoriek van de lange volgende bundel Media Vita, «lie tien Jaar later verecheen, niet verdwenen, maar re hebben er een kernachtiger beslissender vorm gekregen. Nog steeds biykt Bloem tot extase ln staat en nog steeds beseft hy dat die extase een Illusie ls. Htj wordt oog eenvoudiger ln de latere kleiner* bundels, hij wordt er als een man die natuurlijk in verzen uit, voor wie een even vanzelfsprekend ls geworden als gesprek bij een toevallige ontmoeting: Het deert mü niet meer. Heen i* .41* men zich op het wereldoude Van de miljarden voor ons gaat bezinnen. Eenvoudiger kan het nauwelijks. Er blijkt ook het sociale gevoel uit, dat deze eenzame man altijd bezat, het besef van de verbondenheid met de miljarden, zijn lotgenoten. In zijn bestaan heeft de dood van het begin af een vrijwel gelijke betekenis als HILVERSUM I (402 m.) VARA 7.00 Nieuws, ochtendgymn.; 7.23 Lichte gramm. (Om 7.307.35 Van de voorpagina: persoverzicht); 8.00 Nieuws: 8.10 Lichte gramm.; 9.00 Te land en te water: een informatief programma voor wvg- en water weggebruikers; 9.35 Wateistanden; VPRO 9.40 Moi gen wijding; VARA 10.00 Operettemuziek; 11.00 Nieuws: 11.02 Goed gepers(d)t programma over Uneeco's grammof«)onplaten- aeries en kunstpockets; 11.40 Stereo: Orgelconcert: oude muziek; 12.00 deerde hij aan de rijksuniversiteit te Utrecht rechtswetenschappen. In 1916 be haalde hy zijn doctorstitel. Na twee jaar werkzaam te z(jn geweest bij de gemeenteadministratie van Amster lam en Almelo, werd hy ln 1920 benoemd ot redacteur van de Nieuwe Rotterdam Courant, welke fu rt.ie ^y tot 1927 ver ulde Van 1928 a( was hij achtereenvol gens werkzaam als griffier b1_ het kanton gerecht te Lemmer en te Breukelen (1931 1934). Daarna was hy gedurende acht jaar als ambtenaar verbonden aan het depar tement van Sociale Zaken om tenslotte zijn maatschappelijke loopbaan te beëin digen als griffier by het kantongerecht te Zutphen (1942-1946). Bekroningen De gemeente Den Haag kende Bloem tn 1949 de Constantljn Huygensprijs toe tn 1953 ontving hy de P. C. Hooftprijs 1952 (staatsprijs voor de letterkunde) en in september 1965 werd hem de Prys der Nederlandse Letteren toegekend. Deze in 1956 Ingestelde driejaarlijkse Prijs der Nederlandse letteren werd tot dusver achtereenvolgens toegekend aan Herman Tedrllnck (1956), A. Roland Holst (1959' en Stijn Streuvels (1962). De heer Bloerq was offtoier ln de orde van Oranje-Nasso i het leven, de meeste van zijn verzen zyn ook doodsgedichten. De dood kwam nu voor hem. Hy is gisteren de eeuwigheid ingegaan. Zijn poëzie zal nog lang biyven J. C. Bloem werd op 10 mei 1887 in HoiKtahoom geboren. Hy bezocht de h bs. in Lelden en Amersfoort. Daama stu-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1966 | | pagina 2