Honderd vijf tig jaar geleden kreeg Leiden zijn Kamer van Koophandel frr X>\ Dankbaarheid overheerste bij viering gouden jubileum Zoeterwoudse NKV „Stil werk van openbare instelling die haar taak integer en nauwgezet volvoert Vaderdag! MAANDAG 13 JUNI 1966 DE LEIDSE COURANT rv„, t, 19e eeuwse Holland, Leiden, reeds pronkend met een wijd en zijd vermaarde Hogeschool, werd kort na de Franse overheersing betrokken in het za kelijk inzicht van koning-koopman Willem I. Nijverheid en handel werden na jaren van dwinge landij herboren en daarbij speelde de eerste sou- verein van de Nederlanden een zeer grote rol. Energiek zette hij zich in voor een nieuw tijdperk, waarin de economie zou kunnen bloeien. Daartoe moest hij zich allereerst een overzicht verschaffen van de toestand van handel en nijverheid in deze gewesten om een inzicht te krijgen in de noden en behoeften op dit economisch terrein besloot de koning de Kamers van Koophandel in het leven te roepen. In 1816 werd in Brussel het besluit ge tekend, dat ook de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Leiden instelde. Al in 1812 had de keizer der Fransen, Napoleon, een decreet uitgevaardigd waarbij de stad Leiden een dergelijke Kamer zou krijgen, maar aan dit decreet is geen uitvoering gegeven. Het initiatief van Willem werd geëffectueerd, de Grijnhal aan de Hooglandse Kerkgracht werd de eerste zetel van de Kamer. De eerste secretaris was mr Willem Hendrik Dozy, die tevens secretaris van Curatoren der Leidse Hogeschool was. Zijn zoveelste opvolger in het jubeljaar 1966, mr H. A. C. Branderhorst, heeft uit de overgebleven notulenboeken (veel ging verloren bij de stadhuisbrand in 1929 en na het bombardement in 1944 op het Stationsplein) een boeiende geschiedschrijving samengesteld en gevat in een handzaam, zeer fraai verzorgd, jubi leumboekje, dat de eerste 50 jaren der Kamer op de voet volgt. Boeiende jubileumboekje beschrijft eerste 50 jaar Tot de invoering van de Wet op de Kamers van Koophandel en Fabrieken in 1P21 betekende de taak der Kamers het bevorderen van de belangen van handel en nijverheid in hun gebied vooral het behartigen van de plaatse lijke belangen. De Kamers toch wa ren stedelijke of gemeentelijke Ka mers. Mede door hun grote aantal Koning Willem was geen op pervlakkig man, die het bij een, zfj het waardevol initiatief hield. Hij wilde zich ervan overtuigen, dat zijn maatregel steunde op informaties die hij uit alle Kamers betrok. In lan ge, hoogst interessante tabel len, waarvan er enkele in het jubileumboekje door mr Bran derhorst zijn opgenomen, ver schaften „fabrieken en trafie ken" hem de gegevens over het aantal werknemers, de arbeids lonen, de voormalige en tegen woordige (1816) staat der fa brieken en de levende wensen ten aanzien van de toekomst" Zo bleken de dekenfabrieken (24 in getal) hier ter stede de vrije en onbelemmerde uitvoer van wol ten nadele der inland se fabrieken strekte. De flanelfabriek, zo lezen wij, leed een kwijnend bestaan en wenste „eene belasting op den invoer van het buitenlandse flanel, alsmede eene op den uitvoer van inlandse wol." Vele Industrieën, zoals de „Vagtebloterij" en de leerlooie rij, wilden herstel van de voor malige gilden (ter bescherming van het collectief belang) of het opheffen der stedelijke be lasting. De arbeidslonen liepen vrij sterk uiteen. Op de „Saay- ettenfabriek" kon men ƒ2,- per week verdienen, in de Vagte bloterij liep de verdienste op tot een tientje. De Grtynh&Ile, eerste vergaderruimte der Kamer van 18161826. (Tekening Ge meentearchief Lelden, reproductie N. v. <L Horst). in 1896 waren er 7- Kamers kwam van hun taak het landsbestuur te ad viseren niet veel goeds terecht. Teveel Kamers, teveel adviezen, te uiteenlo pend. Duidelijk bleek dit euvel toen tijdens de eerste wereldoorlog vele maatregelen moesten worden geno men op economisch gebied. De Wet van 1920 bracht het aantal Kamers terug tot 36, waarbij het ge hele land werd ingedeeld in 36 distric ten, waardoor nu het bedrijfsleven in élke gemeente een officiële verte genwoordiging kreeg. De Kamers kregen afdelingen Groot bedrijf en Kleinbedrijf en kwamen fi- nanciëel los te staan van de gemeen ten, waar zij waren gevestigd. De Ka mer van Koophandel en Fabrieken voor Leiden werd Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland; de Kamers te Hillegom en Katwijk werden opgeheven. By de Wet op het Handelsregister (1918) wel de Burgerlijke Stand van het bedrijfsleven genoemd kwam de financiële basis der Kamers bij de in het handelsregister ingeschre ven bedrijven te liggen. De bezetting bracht een reorganisatie der Kamers In elf provinciale Kamers van Koop handel met plaatselijke kantoren in de gebieden waar totdien zelfstandige Kamers waren gevestigd. Rechtsherstel De Wet op de Kamers van Koophan del in 1950 gaf rechtsherstel, door dien de kantoren van de provinciale Kamers hun zelfstandigheid terugkre gen. De opkomst van de zgn. Publiek rechtelijke Bedrijfsorganisatie. (Wet op. de PBO) leidt ertoe de positie en taak der Kamers opnieuw te bezien. Het desbetreffende advies van een com missie van de Sociaal Economische Raad (SER) waarin een aantal verte genwoordigers der Kamers zitting had den en de daaropvolgende besprekin gen hebben geleid tot handhaving van het instituut der Kamers van Koop handel. Nederland is derhalve geen uitzondering gaan vormen op de ont wikkelde landen in de wereld die alle het instituut der Kamers van Koop handel kennen als organisatievorm van het bedrijfsleven. Opnieuw omschreven taak De nieuwe Wet op de Kamers in 1963 heeft wel de samenstelling der Ka mers gewijzigd in dien zin, dat de co- opt atie-regeling is afgeschaft en de door de SER daartoe na overleg met de Kamers aangewezen organisaties van werkgevers en werknemers ver tegenwoordigers aanwijzen in de Ka mer, wederom na overleg met hen. Voor de omvang van de vertegen woordiging van het midden- en klein bedrijf en van de werknemers zijn re gels gesteld. Alle leden der Kamer hebben zitting voor de tak van bedrijf waaruit zij voortkomen. Ook de algemene taak der Kamers Is opnieuw omschreven nl. de bevor- dering van de economische belangen van handel en nijverheid in hun ge bied. Dit houdt in dat de Kamers desgevraagd of uit eigener beweging de openbare lichamen organen van het Rijk, Provincie, Gemeente, be- drijfslichamen van advies dienen. Be halve het optreden als adviserende instantie zijn de Kamers een aantal bevoegdheden gegeven waarvan hier kunnen worden genoemd: a. het in het leven roepen van instel lingen ten dienste van handel nijverheid. Voorbeelden hiervan zijn de Borgstellingsfondsen, het on langs geliquideerde Financierings instituut voor de Detailhandel «n de Stichting Persgasstation; b. het verlenen van subsidie aan stellingen die een algemeen belang van handel en nijverheid bevorde ren. Voorbeelden zijn: de Neder landse Kamers van Koophandel voor hec buitenland, de Internatio nale Kamer van Koophandel, het Koninklijk Instituut voor de Tro pen, het Ned. Normalisatie-insti tuut, het Internationaal Belasting Documentatie Bureau, de Kon. Noord- en Zuidhollandse Redding mij., het Economisch Technologisch Instituut, de Landen-instituten, uit reiking van prijzen k f50.aan de beste leerlingen van technische scholen in het district der Kamer: e. het afgeven van certificaten var oorsprong en andere verklaringen ten dienste van handel en nijver heid; d. het legaliseren van handtekenin gen van personen betrokken bij handel en nijverheid; e. het beëdigen van personen werk zaam ten dienste van handel en nijverheid. Veelzijdigheid. De autonomie der Kamers leidt tot grote veelzijdigheid in het werk. De ontwikkeling en verschuiving van afzet markten en de overheidsmaatregelen die hier en in het buitenland de toegang tot deze markten beheersen, heeft de behoefte aan een documentatie en voor lichting daarover opgeroepen. Met haar handelsvoorlichting beoogt de Kamer op basis van een door haar opgezette en voortdurend bijgehouden documentatie de ondernemer van dienst te zQn. In onze maatschappij ontstaan steeds weer nieuwe vormen en terreinen van werkzaamheden. Zo heeft de laatste jaren de ruimtelijke ordening met haar streekplannen de Kamers betrokken om aan het bedrijfsleven ook ruimtelijk een haar toekomende plaats te verzekeren. Het thans urgente vraagstuk van de af valwaterzuivering heeft behalve de ge meenten ook de Kamers van Koophan del gebracht tot, een deelnemen in de organisatie die dit moeilijke vraagstuk moet gaan behandelen. Naast deze ruime taak die recht streeks voortvloeit uit hun in de wet vastgelegde zelfstandige positie, zijn de Kamers anderzijds verplicht de func ties te vervullen hun door de Kroon opgedragen. Het ven-ullen van deze taak heeft de Kamer belast met de rechtstreekse uit voering van bepaalde wetten dan wel een bepaalde dienstverlening opgelegd b(j de uitvoering van wetten. In de loop der jaren Is deze taak toegenomen tot een geheel, waartoe wettelijke voor schriften en maat regel,en van zeer uit eenlopende aard behoren. De Handelsregisterwet, de Handels- naamwet, de Vestigingswet, de wette lijke bepalingen op makelaars en vei linghouders, de Woonruimtewet, de Winkelsluitingswet zijn daarvan enkele voorbeelden. Samenwerking met de andere Ka mers, provinciaal en landelijk, binnen lands contact met tal van organisaties die zich direct of indirect op het ge bied van handel en nijverheid bewegen, buitenlands contact met de Kamers en organisaties van bedrijfsleven plaatsen de Kamer midden in het stroomgebied van handel en verkeer. De aard van haar taak brengt nu een maal met zich mede dat veel van het geen de Kamer doet niet publiekelijk naar bulten blijkt. Anderzijds heeft de Kamer voor Rijn land, waaronder 27 gemeenten resor- teren met ongeveer 12.500 aangesloten bedrijven, zich in de 150 jaren van haar bestaan een eigen plaats verworven en hebben de Kamers gezamenlijk een goe de reputatie gekregen als openbare In stelling, die objectief de hun toever trouwde belangen afwegen en bevorderen Nog maar 6 dagen, dan is het weer In juni 1965 verrichtte de commissaris der koningin in Zuid-Holland de offi ciële opening van dit bijzonder ge slaagde nieuwe kantoorgebouw der Kamer. In 1960 maakte ir. M. P. Schut te het plan ervoor en in 1963 werd met de bouw een begin gemaakt. Naar menselijke berekennigen is thans een einde gekomen aan een lange zwerf tocht door de stad. Deze zetel der Ka mer prijkt als laatste in de rij der vestigingen: Grijnhal (tot 1826), La kenhal (1853), Stadhuis (1854), La kenhal en Stadhuis (1855), van dit jaar tot 1922 bood het stadhuis onder dak, Huize Bruins, Rapenburg 8 (1922), bovenzaal „Amicitia", Breestraat 78-80 (tot 1925), Stationsweg 43 (1963), Sta tionsweg 32 (tot 1965) en thans Sta tionsweg 41. hun taak integer en nauwgezet vol- Vlerlng. Het bestuur van de honderdvijftig- jarige met aan het hoofd de huidige voorzitter ir. J. J. O. van Hoek, recl- pieert morgenmiddag van vier tot zes uur in het gebouw, dat zolang de burcht der Kamer is geweest: De Lakenhal (van 1826 tot 1853, toen men door de cholera verdreven werd en de Laken hal als ziekenhuis werd ingericht). Za terdag 18juni gaan de 34 leden van de Kamer met het bestuur dineren in Huls ter Duin in Noordwijk. Op de receptie GIFTEN VAN KAMER Ir. J. J. G. van Hoek, voorzitter van de Jubilerende Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland, heeft tij dens een bijeenkomst in het gebouw aan de Stationsweg, waar de Kamer het vorig jaar haar waardige zetel heeft gekregen, aan afvaardigingen van de Vereniging van belangstellenden in De Lakenhal en van de Rijnlandse Molen stichting elk een bedrag van 2500. overhandigd In verband met het belang rijke werk. dat deze vereniging en stich ting op hun terrein doen. DRUK BEZOCHTE RECEPTIE EN SPRANKELEND CABARET Maak uw keuze uit de vele modellen en kleuren. Prijzen v.a.5.95 tot 12.50 ADVERTENTIE i persoonlijk, wei- Avondfeest De viering van het 60-jarig bestaan van de Zoeterwoudse afdeling van het Ned. Kath. Vakverbond mag allezins geslaagd worden genoemd. Dankbaar heid Jegens de pioniers en de werkers die hun arbeid voortzetten kwam dui delijk naar voren. Deze jubileumviering is een nieuwe parel aan de gouden kroon van de organisatie van Zoeterwoudse katholieke werknemers. Tijdens een tweetal avondmissen ln de week voorafgaande aan de feestdag had men zich bezonnen op de taak van de katholieke Vakbeweging. Velen na men deel aan de Eucharistievieringen die zondagmorgen werden gehouden in de Aloysiuskapel en in de parochiekerk van de H. Kruisverheffing. Ruim 200 personen schaarden zich rond de wel gevulde tafels in het Don Boscohuls voor het gezamenlijke ontb(jt. Vele eregasten luisterden met hun aanwezigheid de och tendviering op. Oud-geestelijk adviseur pastoor P. Bakker die tevens pastoor Ad. Emmen verving, was onder hen. Voorts o.m. de werkers van het eerste uur J. Berk, J. Ammerlaan en L. v.d. Akker en oud-bestuursleden P. v.d. Meer en C. Groen. Nadat men zich de broodmaal tijd goed had laten smaken, werd de kof fie geserveerd. Op deze hoogtijdag werd de hulpbehoevende medemens niet verge ten. De bestuurders van ,Hulp ln Nood' mochten een fiks bedrag inzamelen. Oud-g.a. pastoor P. Bakker sprak in zijn woord ter felicitatie over de ontzag gelijke opgave om in deze tijd de juiste weg te vinden, dit geldt ook voor het NKV. De individuele verantwoordelijk- 1 heid groeit steeds meer. Wfl kunnen niet meer langs de moeilijkheden zelfs van onze verre medemens heen leven. Er is hier ook voor de toekomst een grote taak. Voorzitter J. H. v.d. Ploeg greep gaarne de gelegenheid aan nu zovelen bij elkaar waren, 'n zeldzame gebeurte nis, om het woord te voeren. Er Is in 50 jaar veel veranderd ln Zoeterwoude maar veel is gaaf en goed gebleven. De ge meenschap gaaf en goed te houden is een dure plicht waarvoor het NKV zich gaarne inzet. Er Is alt|jd een goede sa menwerking geweest met LTB en Hanze. Wanneer de eensgezindheid de laatste maanden aan het wankelen is geweest hoopt h|j dat desondanks de goede be doeling aanwezig Is geweest een leef bare gemeenschap te maken. „Al wer kend zullen w|j weer tot elkaar komen". „Dankbaarheid z|jn wij verschuldigd aan de werkers van het eerste uur waar van er gelukkig nog enkele ln ons mid den zijn". Erkentelijk dienen w|j ook te zijn jegens onze vrouwen, die ter wille van het vele werk in de vakbeweging vele avonden in eenzaamheid doorbrach ten. Dankzij Ijverige medewerkers mo gen wij ons ook verheugen ln een aan tal bloelende instellingen. De toekomst van het NKV Is nog een onbeschreven blad. Het oude doet het niet m*— «■»- öanks alta vruchten dta Mft afgenmgen heeft. Het is nog een zoeken en tasten naar nieuwe vormen waarbij dienstbe toon en voorlichting aan de leden zeer belangrijk zullen z|jn. Wonen-, werken en ontspannen, zullen in de toekomst problemen zijn waaronder het NKV gaar ne z'n schouders zal zetten. Receptie Des middags waren velen naar het *Don Boscohuis gekomen om het bestuur van de jubilerende vereniging gelukwen sen aan te bieden. Burgemeester Detmers en wethouder M. Kraan vertegemvoor- lgdden het gemeentebestuur. Aanwezig waren voorts o.m. father L. v.d. Salm, oud-hoofd van de Aloysiusschool Jan Schouten besturen van zusterorganisa ties uit de omgeving en van de vak afdelingen en afgevaardigden van de standsorganisaties. De receptie o.l.v. de voorzitter van het feestcomité W. van leeuwen. Hij maakte melding van schrif telijke felicitaties die waren binnenge komen van Henk Karreman en Deken v.d. Boog vanuit het Sins Elisabethzie- kenhuis te Leiden. Burgemeester Det mers maakte in z'n woorden gewag van de goed relatie met het gemeentebestuur. Er was moed nodig om tot de oprich ting van de Volksbond te komen. Hoe wel nu vele Idealen van de oprichters verwezenlijkt zijn is het NKV ook nu nog noodzakelijk en zelfs niet meer weg te denken. De heer Th. de Wilde sprak namens de grote broer Leiden met wie immer een prettige samenwerking was. Hoofdbestuurder Jaarsveld zei dat on danks de naamswijzigingen die er in de loop der jaren zijn geweest jubileum viering niet uitgesloten is. „Zoeterwoudê is nog een afdeling waar leven ln de brouwerij is." Helaas is het vormings werk ten achter gebleven. Oprichting van gespreksgroepen en kernclubs is noodzakelijk. Spr. bood een enveloppe met Inhoud aan.. Namens de „Hanze" voerde de heer H. J. C. Paardekooper het woord. HIJ sprak over de enorme evolutie, ontwikkeling en vooruitgang in de afgesloten periode. Er waren onge kende verbeteringen mede dankzij de inspanning van uw afdeling. Jammer is dat het plaatselijk contact zo gering is geworden zeker nu de Raad van Oevr- leg werkeloos Is. Tot slot sprak hij woorden tot de jubilerende voorzitter. „De middenstandsvereniging wil het eens heel nadrukkelijk stellen dat uw arbeid in deze organisatie van ontzag gelijke betenis is geweest. Het is wel eens goed er op te w|Jzen, juist in deze dagen, hoe belangrijk uw werk als ka tholieke werknemer is geweest voor het woningbouw-beleid in Zoeterwoude. On danks tegenstroom van vele zijden, ook nu nog, hebt gij een koers gevaren die tot welzijn is geweest van velen in Zoe terwoude, en voorwaar niet alleen voor de werknemers". Father L. v.d. Salm met verlof uit Afrika (Oeganda), wees op de moeilijkheden die de pioniers van de vakbeweging in Oeganda hebben me de door de grote aktivlteiten van het communiseme die grote invloed heeft. Een dankbare voorzitter v.d. Ploeg had Opnieuw moest de zaal een gedaante wisseling ondergaan, 's Avonds was het Don Boscohuls tot de laatste plaats be zet voor de reprise van zaterdag toen ook het cabaretgezelschap Coos v.d. Vel den de feestavond verzorgde. Opnieuw was een groot aantal genodigden de gast van het NKV-bestuur. Een speciaal woord van hulde richtte voorzitter v.d. Ploeg tot de heer C. P. J. Paardekooper, die 's morgens niet anawezig was om dat h|j z'n grote liefde, de Sint Jansfan fare, vergezelde naar het bondsconcours te Noordwljkerhout. HIJ behoorde tot de oprichters en was jarenlang een stuwen de kracht. Als correspondent van de Leidse Courant maakte h|j vele versla gen van Volksbond en KAB, bijeenkom sten. In de feestgids leverde hij een emi nente bfldarge met z'n historische be schouwing. Als tegenprestatie werd hem een boekenbon ter hand gesteld. Feest comité-voorzitter W. v. Leeuwen bleek geen woord teveel gezegd te hebben toen h|j b|j de opening het cabaretgezelschap Introduceerde. Onder de titel ,,'t zit weer snor" presenteerde Coos v.d. Velden een sprankelend cabaretprogramma. Hij bleek zelf een slagvaardig conferencier wiens moppen nog niet afgestoft be hoefden te worden. Als illusionist bracht hQ de zaal ln vervoering toen h|j op verzoek uit zijn kan water vele glaas jes geestrijk vocht aanbood. Zelfs advo caat en boerenjongens ontbraken niet! Nick Nichols toonde zich een clowneske sneltekenaar die treffende gelijkenissen ln 30 seconden produceerden. Anita en Roberto vormden een muzikaal duo dat in grote verscheidenheid vele liedjes en melodietjes bracht. Zij werden muzikaal ondersteund door pianist Henk Bavink die ook het elektronisch orgel bespeelde en zich een virtuoos accordeonist toon de. Na een (te) lange pauze traden de artisten nog eens op om daarna in een gezamenlijk optreden het programma te besluiten. Met een ovatie van het publiek en bloemen van de voorzitter werd de waardering voor dit uitstekend geslaag de programma, in weerwil van de impro visaties i.v.m. de beperkte ruimte, nog eens onderstreept. W. v. Leeuwen kon digde tot slot nog een geschenk aan, een fotoreportage van de gouden Jubileum viering, voor de jubilerende voorzitter v.d. Ploeg. Met een dankwoord tot de feestcommissie gesproken kwam het ein de van deze heerlijke avond en de Jubi leumviering van het NKV. ST. JANSFANFARE BEHAALDE EERSTE PRIJS EN PROMOVEERDE breking weer deel aan het bondsc wat dit jaar ln Noordw|jkerhout werd gehouden. Na het succes In het KRO jubileum-muziekfeest heeft de Sint Jans fanfare wederom een prachtige presta tie geleverd. In de tweede afdeling werd een eerste prijs behaald niet 298 punten en promoveerde men naar de eerste af deling. Het puntentotaal van 298 was het op een na hoogste (na het Warmondse Sint Matthias) van de beide concoursda- wisselbeker in ontvangst nemen die een jaar een plaats zal krijgen in de Zoeter woudse prljzenkast. Velen supporter» waren getuige van de fraaie prestatie van het korps o.l. van haar jonge diri gent Jan Mei. Het moet vooral voor de heer C. P. J. Paardekooper, die zich onder hen bevond een glorievolle dag zijn geweest nu zijn korps weer tot zo'n grote bloei gekomen is. EHBO -actie in Zoeterwoude goed geslaagd Na de goede Inzet van donderdag avond dreigde de regen vrijdagavond roet in het eten te gooien van de actio voerende EHBO'ers. De dreigende regen zette echter niet door en aangemoedigd door het succes van de eerste avond toog een groot aantal medewerkers op pad en niet zonder resultaat. In totaal werden ruim 1500 etuis met pleisters geplaatst, waarvan 1/3 op de eerste avond. Na aftrek van de onkosten gaat hiervan b|jna duizend gulden vloei en in de berooide kas van de plaatse lijke EHF«afdeling St. Lidwlna. Het uiterst voldane EHBO-bestuur heeft be sloten als tegenprestatie aan de burgerij een demonstratie van mond-op-mond beademing aan te bieden. Allen die dit wensen kunnen onder bekwame leiding dit leren met de pop, zodat ledereen in t|J<5 van nood kan helpen. Data en plaat sen zullen nader bekend gemaakt wor- ZOETERWOUDE H.R. Geslaagd Voor het eindexamen Middelbare Handelsschool in Den Haag slaagde de heer J, F. M. van der Ho» ven Hzn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1966 | | pagina 3