K
Chinezen proberen
opgevoerde A-bom
BINNENHOF
Buitenhuisje komt over drie weken klaar
In het natuurrijke St.-Oedenrode ligt
op St.-Odaberg bisschopsgraf gereed
Paarden van \l|
bisschop
wachten
tevergeefs 1
In binnen-
en buitenland
meeleven met
overlijden
mgr. Bekkers
Heer des huizes
slaat inbreker
met stoel
ziekenhuis in
Grondwetproeve niet meer dan
advies voor gedachtenwisseling
zelfstandigheid
van parlement
KLACHT KATH. WERKGEVERS
WERKGEVERS IN SER DOOR
REGERING VERWAARLOOSD
Zes jaar voor
moordenaar
Arie v. Hemert
I DINSDAG 10 MEI 1966
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
(Van onze correspondent
ST.-OEDENRODE St.-Oedenrode
rouwt om mgr. Bekkers. Van het ge
meentehuls op de markt in Sint-Oeden-
rode, waar de overleden bisschop gebo
ren werd, hangt een grote vlag halfstok.
Het dorp rouwt omdat „zijn" bisschop is
overleden. Het is zonnige meidag, die de
natuur hier zo goddelijk mooi maakt.
Nergens was mgr. Bekkers liever dan in
zijn geboorteplaats. In dit typische
stukje Brabant, waar letterlijk alle we
gen. wellanden en akkers omzoomd
worden door grote Canadese populieren,
waar de boerderijen hun oude stempel
hebben bewaard en de grote roodbonte
koeien grazen ln de frisgroente wei.
Een landschap, dat lijkt op een an
sichtplaatje, met. otn het geheel te ver
volmaken, hier en daar bloelende boom
gaarden en wat geurend demnebos. Een
paradijs, dat zijn vriendelijk, goedmoe
dig karakter overdraagt op de bewoners.
Een prachtig land, onderdeel
ANWB-Kempenroute. Geen wonder dat
de bisschop, die de zorg had over
dan een miljoen diocesanen, hier in zijn
geboortedorp ging zoeken naar ontspan
ning en rust.
Men wijst ons de weg naar de bunga
low aan het Evertee Akkerpad, die mgr.
Bekkers heeft laten bouwen en die hij
nooit heeft kunnen bewonen. Het huisje,
dat in alles het tegenovergestelde heeft
van het hoge, fraaie bisschoppelijke pa
leis aan de Parade in Den B<»ch. ligt
tegen een leuk dennebos en ziet uit
over akkers, waar de nog groene rogge
al zowat driekwart meter hoog staat
Binnen vinden we de schilders aan hef
werk. Over een week of drie zal het bui
tenhuisje worden opgeleverd. Mgr. Bek
kers zal hem niet meer bewonen Weer
bulten gekomen zien we vanaf de bos
kant een ruiter en een amazone nade
ren. Op een wenk houden zij htm
transpirerende paarden ln. Een klopje
op de nek is voldoende om ze rustig te
houden. De ruiter is niemand minder
dan de heer J. de De ij er, voorzitter van
de landelijke rijvereniging „St.-Oeden
rode". Natuurlijk gaat het gesprek ovei
de bisschop. Vanaf de hoge paarderug
zegt de heer De Leijer: „Bekkers heeft
me beloofd dat hij ve^l, mefc, ,mij
rilden als hij hier zou wonen. Het heeft
zomogen zij tv, Yfaal
gereden samen, al van jongs af. Het
liefste wat hij deed".
De rijpaarden van de bisschop staan
enkele honderden meters verder in de
stal van de boerderij van een zwager
De dieren wachten tevergeefs op hun
ruiter. Het is koud op de boerderij ei
ook ln de stal. Iedereen ls naar het zie
kenhuis in Tilburg om een bezoek te
brengen aan de sterfkamer. Stil en ver
laten is ook de ouderlijke woning var
mgr. Bekkers, Grote Doelen 5. Een le
vensgrote waakhond gaat te keer als ie
mand het erf betreedt. Een dochter van
de po6tkantoorhouder komt aanbrommen
met een rouwtelegram. Op desze boer
derij zal voortaan een oude moeder van
DEN BOSCH K.N.P.). Uit binncn-
en buitenland zijn op het secretariaat
van bet bisdom Den Bosch telegrammen
en andere blijken van medeleven bin
nengekomen bq het overlijden van bis
schop Bekkers. Uit Nederland waren er
telegrammen o.a. zoals we gisteren al
meldden in een deel van onze oplaag
H.M. de koningin, van minister-president
Cals, van dr. L. Beel, vice-president van
de Raad van State, van grote bedrijven
als van Doorn. Staatsmijnen, Philips en
K.L.M.
Kardinaal Confalonieri, pro-prefect van
de congregatie van het consistorie in
Rome. zond een telegram evenals de
Franse ambassadeur in ons land Pierre
Siraud. Er waren betuigingen van mede
leven van talrijke gemeentebesturen en
van orden en congregaties. De Neder-
landse zendingsraad betuigde zijn innige
meeleven met de dood van de bisschop,
I die hem een „pastor pastorum" noemde.
De algemeen voorzitter van het Nederl
I Kath. Werkgeversverbond, mr. P. M. H.
van Boven uit Breda, heeft op een in
Den Haag gehouden persconfreentie aan-
I dacht geschonken aan het overlijden
I mgr. Bekkers
I De vicaris-generaal van het aarsbisdom
van Keulen, mgr. Josef Teusch, heeft het
nieuws van het overlijden van mgr.
Bekkers met diepe droefheid ontvangen
Mgr. Teuscli verklaarde, dat de dood van
mgr. Bekkers „zeker een groot verlies
I voor de Kerk is".
Naar aanleiding van de dood van mgr.
Bekkers heeft mgr. Stimpfle, bisschop van
I het met Den Bosch bevriende Augsburg,
I een boodschap van deelneming gezonden
j aan mgr. Bluyssen, de nieuwbenoemde
I kapittel-vicaris. Hij zegt hierin o.m.:
•Alle Nederlanders, die rouwen om het
heengaan van mgr. Bekkers, kan ik per-
I soonlijk en sprekend namens het hele
I bisdom Augsburg, de verzekering geven,
dat u in deze rouw niet alleen staat. Ook
I over de grenzen van uw land heen heerst
oprechte droefheid over dit verlies, dat
I een bitter verlies
De overleden mgr. Bekkers op zijn doodsbed in het St. Elizabethziekenhuis
84 Jaar haar zoon, de bisschop, moeten
missen, die donderdagsavonds en ook
zondag als het even kon, met haai- kwam
kaarten.
Samen met kennissen of met buren
zaten moeder en bisschop gehele avon
den te rikken (Brabants kaartspel). De
boerderij mist zijn bisschop. Ook de
kinderen van St.-Oedenrode missen de
bisschop, die net als Sinterklaas altijd
snoepjes in zijn zak had. De ouderen in
St.-Oedenrode missen de bisschop, die
met hen „Rooi's" praatte, het eigen dia
lect, waarvan inmiddels heel Nederland
wel een woordje verstaat dankzij de tal
rijke televisievoordrachten, die mgr
Bekkers op het scherm heeft gebracht
De bisschop zal nog eenmaal terugkeren
naar zijn dorp, dan voorgoed Zaterdag
komt een grote rouwstoet van Den Bosch
na de uitvaartdienst in de St.-Jan, De
stoet zal halt houden bij de St.-Martl-
nuskevk- vlak bij de markt in St.-Oeden
rode. Mgr. drs. Bluyssen zal de sobere
uitvaart lelden.
De architecten zijn al bezig het graf
te verzorgen op de zogenaamde St.-
Odaberg op het kerkhof van de kertc.
Onder de titel „Liefde als wapen" zal
binnenkort - een boek- over mgTr Bekkers
verschenen van de hand van de jour
nalist Ton Obstvéeri. Het bóék, waarin
?en aantal foto's wordt opgenomen,
wordt uitgegeven door de uitgeverij L.
Malmberg te Den Bosch in samenwer
king met de bladen van de Brabantpers.
Reeds nu blijkt dat er voor een dergelijk
boek grote belangstelling beetaat.
Kracht gelijk aan
20.000 ton tnt
TOKIO. (A F P-U.P.I.-Rtr China
heeft gistermiddag een derde proef met
een atoombom genomen. Deskundigen
nemen aan dat het een „opgevoerde"
atoombom en geen waterstofbom betreft.
In een „opgevoerde" atoombom zijn stof
fen verwerkt als lithium, deuterium of
tritium, waardoor het rendement groter
wordt. Zekerheid bestaat er evenwel niet
over. De deskundigen behouden zich eei
^de6pijief pordefl. voor tot de tadJoac.tjev
afval onderzocht is
De kracht van de'explosie is te verge
lijken met 20.000 ton TNT. Het persbu
reau Nieuw China meldt dat de bom in
het westen van het land in de lucht tot
ontploffing is gebracht. De proef kwam
niet onverwacht. De Amerikaanse rege
ring had tegen het einde van de vorige
maand al bekend gemaakt dat een derde
Chinese proef aanstaande was. Men acht
het mogelijk dat China binnen het tijds
bestek van tien jaar over waterstofbom
men beschikt met de daarbij behorende
raketten. China zou verder in staat zijn
om per maand twee atoombommen te
vervaardigen
Hoe de Amerikanen zo precies op de
hoogte zijn van de Chinese vorderingen
(de eerste atoomproef werd zeer nauwkeu
rig voorspeld) is niet bekend. Wel weet
men dat de V.S. onder meer met kunst
manen China nauwlettend in de gaten
houden.
In de officiële Chinese bekendmaking
werd ook nog gezegd, dat „China onder
geen enkele omstandigheid als eerste kern
wapens zal gebruiken".
Van onze correspondent
MAASTRICHT. De familie Erens
uit de President Rooseveltlaan in Scharn
(Maastricht) heeft een „Hitchcock-
aohtig" kwartiertje beleefd, tijdens het.
welk de heer des huizes een inbreker
met een stoel knock out sloeg.
Een inbreker, die na een grondige
speurtocht in de benedenverdieping van
de woning van de familie Erens, schijn
baar niet voldaan was, zocht het wat
hogerop. Zodoende kwam hij terecht in
de slaapkamer van het echtpaar Erens.
De heer Erens, door zijn vrouw wakker
gemaakt, bedacht zich geen seconde en
greep de indringer in de kraag. Toen
deze zich heftig verzette, ontstond een
vechtpartij.
Dit alles speelde zich af in het donker
Na al vechtend van de trap te zijn ge
tuimeld wist de heer Erens de indringer
beneden onschadelijk te maken De ge
alarmeerde politie waarschuwde op haar
beurt een arts. Deze liet de indringer
overbrengen naar het ziekenhuis St.-
Annadal. De inbreker zal enkele weken
in het ziekenhuis moeten blijven.
De 19-jarige jongeman werd reeds
door de politie gezocht. In het zieken
huis heeft hij diverse inbraken van de
laatste tijd bekend.
Misschien ben ik iets te woest opge
treden, zegt de heer Erens, maar op zo'n
moment denk je: jij of ik.
Dagvaardingen
Jupiter-Delphi
nietig verklaard
(Van onze correspondent
I ARNHEM. De rechtbank heeft
vanmorgen in de strafzaken tegen de
I eigenaren en exploitanten van de behen.
digheids) spelen Jupiter en Delphi de
I dagvaardingen nietig verklaard. De
i rechtbank meende dat de officier van
justitie, mr. J. Bakker, in de tenlaste
legging wel de misdrijven had aange
duid, maar ze niet voldoende feitelijk
had omschreven en weergegeven
Aangezien mr Bakker momenteel
voor twee maanden op herhaling voor
militaire dienst is, valt de eerstkomende
tijd geen nieuwe proceszaak in deze
kwesties te verwachten.
Veertien dagen geleden had de officier
tegen de uitvinder-exploitant van Jupi
ter, de Scheveningse zakenman C. Osse
en tegen de eigenaar van Delphi, de
Duitser E. RettweiJer en de secretaresse-
penningmeesteresse van de Stichting
Pays Bas, die DeLphi exploiteerde, mevr.
S. Goldbeig-Koekoek uit Söheveningen,
een symbolische boete van 10.- geëist.
VOOR AFWISSELING IN HET MENU
Wat het kiesstelsel betreft handhaaft
L O /"I r*l I de .•Proeve" het beginsel van evenredige
Vervolg van de voorpagina)
De „proeve van een nieuwe grondwet"
is een uit drie delen bestaand, omvang
rijk boekwerk van bijna 300 bladzijden
geworden. Het boek bestaat uit de nieu
we proeve zelf, een uitvoerige toelich
ting op die proeve en een vergelijking
tussen de bestaande grondwet en de
nieuwe voorstellen. De proeve is opge
steld door de afdeling grondwetszaken
van het ministerie van Binnenlandse
Zaken, dr. A. H. GUnther.
Zij werd gesteund door een werkgroep
van staatsrechtsdeskundigen, bestaande
uit prof. A. M Donner, prof. mr. J. v. d.
Hoeven, prof. mr, H. J. M. Jeukens,
prof mr. P. J. Oud en prof. mr. J. V.
Rijpperda Wierdsma. Het omvangrijke
werkstuk is in zeer snel tempo gereed
gekomen. In november 1963 werd de
afdeling grondiwetszaken op Binnenland,
se Zaken door minister Toxopeus inge
steld en bij de formatie van het kabi-
net-Cals in april 1965 was het werk
vrijwel gereed.
Het werkstuk is beslist geen voor
ontwerp van wet. Het wil niet meer,
maar ook niet minder zijn' dan een ad
vies, geschikt om de gedachtenwisseling
in 'de ■•'volle openbaarheidop garig te
krijgen. Om die reden heeft de .proeve"
ook geen wezenlijke veranderingen voor.
gesteld in ons parlementaire stelsel. Het
twee-kamerstelsel is gehandhaafd, om
dat de gedachten daarover zeer uiteen
lopen, zoals uit talrijke publikatiee is
gebleken. Hetzelfde geldt voor de ver
kiezing en samenstelling van de Eerste
Kamer De suggesties, die hierover zijn
gedaan waren nog te ongelijk gericht
om tot wijzigingsvoorstellen te komen.
Beperking van
concessies door
houding van
vakcentrales
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Ned. Kath. Werk
geversverbond betwijfelt of men nog
wel voldoende vooraanstaande figuren
bereid kan blijven vinden zitting te ne
men in «le SER om daarna gedesavou
eerd te worden door de regering. Het
NKWV, deze twijfel uitsprekend in zijn
jaarverslag 1965, doelt hier op het feit,
dat de regering meerderheidsadviezen
van de SER naast zich neerlegt, omdat
deze politiek onaantrekkelijk zijn.
dat de
Het verbond klaagt erov
vakbondsvertegenwoordlgera in de
SER bij standpuntbepalingen vanaf het
begin een gesloten blok vormen, ook als
er bij hen eigenlijk nuanceringen in de
opvattingen bestaan. De werkgeversver
tegenwoordigers worden daardoor ge
dwongen eveneens tevoren tot onge
schakeerde standpunten te komen.
Ook in de stichting van de arbeid
schort het aan samenwerking. Overeen-
de hele Kerk ie"-stemming was slechts mogelijk, als de
vertegenwoordiging, maar de wetgever
zelf kan de toepassing van dit beginsel
met iets meer vrijheid hanteren. Het
artikel luidt letterlijk: „De verkiezingen
geschieden met inachtneming van het
beginsel van evenredige vertegenwoor
diging". In de toelichting hierop zegt de
„proeve", dat „het grondwettelijk be
ginsel van evenredige vertegenwoordi
ging een ruime keuze van kiesstelsels
openlaat, waaronder ook de invoering
van een personenstelsel in min of meer
zuivere vorm. Ook de invoering van een
systeem als het Duitse stelsel, waarin
de enkelvoudige kandidatuur in het
enkelvoudig district, gecombineerd met
'het stelsel van toeslagzetels, verdraagt
zich met het beginsel van de evenredige
vertegenwoordiging".
Verenigde vergadering
Overigens wordt ln dit deel van de
„proeve" het punt van de zelfstandigheid
van het parlement en van de eenheid
van de Staten-Generaal extra benadrukt.
Dit blijkt uit de verandering in de voor
zittersbenoeming, maar ook uit de nieu
we mogelijkheden voor het houden van
een verenigde vergadering van de beide
Kamers. Deze wordt na niet alleen mo
gelijk in heel bijzondere omstandighe
den, maar ook als de beide Kamers dit
wensen. Hierdoor hebben de Kamers het
in eigen hand een aantal praktische be
zwaren, verbonden aan ons tweekamer
stelsel zelf te ondervangen. Met name
zouden de Kamers er toe kunnen beslui
ten de begrotingen in vérenigde verga
dering te behandelen.
Het zeer grote aantal bepalingen over
de koning is in de „proeve" tot een mi
nimum teruggebracht. De regeling van
'het inkomen, de beëdiging en de inhul
diging van de koning worden overgedra
gen aan de gewone wetgever. Uit de be
paling. dat de „beëdiging en inhuldi
ging binnen de stad Amsterdam" plaats
vindt, is de plaatsbepaling vervallen Er
staat nu slechts, dat de wet nadere re-
gein vaststelt.
Opmerkelijk is. dat ook bepalingen
over de titel van „prins van Oranje"
voor de erfgenaam van de troon, uit de
„proeve" Ls geschrapt. De koning zal
daardoor zelf die titel of die van „prin
ses van Oranje", die thans niet gegeven
kan worden, kunnen toekennen op een
tijdstip, die hem het meest geschikt
voorkomt De bepalingen over de raad
van state,"imet name ten aanzien van het
lidmaatschap van bepaalde leden van
het koninklijk huis, zijn niet in de „proe
ve" overgenomen. De regeling' is geheel
aan de wetgever overgelaten. Wel is van
drie colleges van advies en bijstand een
taakaanduiijing in de grondwet neerge
legd, n.l van de raad van state, de alge
mene rekenkamer en de sociaal-econo
mische raad. Een belangrijke verande
ring betekent de bepaling, dat de raad
van state niet meer «wer alle wetsont
werpen gehoord moet worden. Nieuw is
ook de mogelijkheid, dat deze drie col
leges, desgevraagd of op eigen ipitiatief,
advies kunnen uitbrengen aan de staten.
generaal.
Het veelomstreden grondwetsartikel,
waarin het processieverbod is neerge
legd, is in de proeve verdwenen. Wel
heeft men een overgangsartikel voorge
steld. waarin de bestaande veihoden van
kracht blijven, totdat een wet tot stand
zal zijn gekomen, waarin „de bevoegd
heid een voorgenomen godsdienstoefe
ning buiten gebouwen en besloten plaat
sen te verbieden, indien dit ter handha
ving van de openbare orde vereist is",
wordt geregeld.
In het kader van de rechtsspraak
worden grotere waarborgen voor het
individu geboden. Dit blijkt zowel uit
de toetsingsmogelijkheid door dc rechter
van wetten, samenhangend met de
grondrechten van de burgers, als uit
mogelijkheden om de rechter in te scha
kelen bij elke willekeurige vrijheids
ontneming Voorts is aan ieder, die niet
werkgevers zich onvoorwaardelijk over
gaven aan de wensen van de vakcen
trales. Waren die centrales in het ver
leden nog wel bereid hun beleid in te
passen in de totale Nederlandse socia
le en economische politiek, nu wil men
de belangenbehartiging voor de leden
als zodanig onmiddellijk herkenbaar
maken. Deze koerswijziging van de
vakcentrales komt meer voort uit om
standigheden bulten hun wil dan uit in
nerlijke overtuiging.
De veranderde houding van de vak
centrales noodzaakt ons eveneens ac
centen te verleggen, zo vervolgt het ver
slag. „Meer dan voorheen stellen wij
grenzen aan de concessies, waartoe \Vij
bereid zijn."
Het NKWV juicht de ontwikkeling niet
toe. Het wil de relatie met de vakbewe
ging weer meer bepaald zien door die
aspecten van het beleid, waarin de be
langen parallel lopen. „Intussen zullen
wij onze verantwoordelijkheid ook voor
het innemen van standpunten, «lie min
der populair zijn en ons in de publici
teit moeilijkheden -brengen, niet mogen
schuwen."
Over het huidige loonsysteem wordt
gezegd, dat minister Veldkamp «Ie zjjde
van «le vakcentrales heeft gekozen. „Al
les is vry, alleen de minister kan con
tracten afkeuren. De vakcentrales heb
ben de minister dankbaarheid betoont
voor diens keuze. Wij vertrouwen dat
deze dankbaarheid blijft, als de minis
ter gedwongen zou worden, zjjn bevoegd
heid tot Ingrijpen te gebruiken."
In het hoofdstuk betreffende de be
lastingen toont de NKWV zich voorstan
der van een verschuiving van de be
lastingdruk van de directe naar de in
directe belastingen. Gewaarschuwd
wordt tegen een gewoonte van de over
heid om bij het zoeken naar nieuwe mid
delen telkens te denken aan de belas
tingdruk voor het bedrijfsleven (Ven
nootschapsbelasting). Hieraan stelt de
economie grenzen, om voordat het in
vesteringsniveau van het bedrijfsleven
kan worden aangetast.
ken zegt het NKWV onder meer. dat
de zes EEG-landen hun beleid betreffen
de buitenlandse arbeidskrachten, die in
de zich uitbreid - nde Europese econo
mie een onmisbare plaats innemen,
moeten coördineren. Op den duur zal
echter meer nadruk moeten worden ge
legd op het scheppen van werkgelegen
heid in de landen, vanwaar die arbeids
krachten komen.
Naarmate de grenzen om economi
sche k-edenen opengaan zullen ook de
sociale stelsels gelijkgemaakt moeten
worden. Het NKWV vindt dat er een
soort gemiddelde moet komen. Men eist
het onmogelijke, als op alle afzonderlij
ke onderdelen het hoogst bereikbare
peil in één der landen nagestreefd moet
worden. De sociale harmonisatie wordt
voorts belemmerd door het feit, dat rege
ringen afhankelijk zijn van de kiezers
gunst in eigen land en dus weinig ge
neigd zijn de integratie-aspecten an
ders dan ter verdediging van hun reeds
vaststaand standpunt in hun beleid te
Met betrekking tot internationale ia- betrekken, aldus het NKWV.
AMSTERDAM (A.N.P.l. De Amster
damse rechtbank heeft de nu 20-jarige
pla t f or mar beider Hendrik I. uit Amstel
veen terzake van doodslag op de 9-jarige
Hilversumse jongen Arie van Hemert op
de avond van de 13e februari 1963 con
form de eis veroordeeld tot zes jaar ge
vangenisstraf met aftrek van het voor
arrest (8 maanden) plus ter beschikking
stelling der regering.
De rechtbank overwoog ln haar vonnis
dat gelet op het rapport van twee ze
nuwartsen en een psycholoog de geest
vermogens van de verdachte ten tijde van
het begaan van het delict ziekelijk ge
stoord waren of gebrekkig ontwikkeld
maar niet zodanig, dat het feit hem niet
kon worden aangerekend.
op rechterlijk bevel van zijn vrijheid
wordt beroofd, het recht toegekend aan
de rechter zijn invrijheidsstelling te ver.
zoeken. De „proeve" kent geen bepalin
gen over een ombudsman.
De nieuwe fórmulering van het artikel
over de vrijheid van onderwije laat ook
wettelijke regelingen toe voor rijscholen
en dansscholen.
anttekeningen
rond het
rechten
van mens
(Van onze parlementaire redacteur)
Met uitzonderlijke snelheid is de „proe
ve van een nieuwe grondwet" ter dis
cussie gereed gekomenn. Het is in feite
een ambtelijk werkstuk geworden, dat
is opgesteld na overleg met een aantal
deskundigen in het staatsrecht. Modern
van.ppzet en vormgeving spreekt,-deze
nieuwe proeve veel meer aan, dan de
oucie. g^ondyfet, waarschijnlijk opit hoeft
gedaan. Nu is het een bekend feit, dat
waarschijnlijk geen enkele Nederlander
de grondwet tot zijn vaste leesstof re
kent. laat staan, dat hU deze wet ooit
als „bedlectuur" zal gebruiken. Maar de
betekenis van een goede grondwet kan
moeilijk worden overschat. De bezet
tingsjaren 19401945 zijn een te duur
betaald bewijs voor de onschatbare
waarde, die aan een eerbiediging van de
grondrechten van elke burger dient te
worden toegekend. Men mist de grond
wet pas dan als men. als burger, in zijn
vrijheden wordt bedreigd of ervan
wordt beroofd. Men beseft pas wat een
grondwet in een democratie betekent,
wanneer er een indringer over onze
grenzen marcheert, voor wie de burger
lijke rechten en vrijheden van geen
enkele betekenis zijn.
Vrijheid van onderwijs, godsdienst,
drukpers, vereniging en vergadering
zijn in een democratische staat met
parlementaire controle zulke vanzelf
sprekende zaken geworden, dat men
nauwelijks de behoefte heeft erbij
- stil te staan. Het gaat
Grondwet om. verworven
heden, die door me-
hoerhprmt manrl binnen de Ne-
UC3UICI Mil derlandse samenleving
meer worden betwist.
De grote strijd voor
het algemeen kiesrecht
is vijftig jaar geleden
beslist, de gelijkheid
van openbaar en bijzonder onderwijs
behoort al lang niet meer tot de strijd
punten uit de binnenlandse politiek.
De ministeriële verantwoordingsplicht
tegenover de volksvertegenwoordiging
is thans honderd jaar lang een feit. De
gelijkheid van alle burgers voor de wet
is een aanvaard beginsel, dat slechts
in zijn toepassing wel eens moeilijk
heden oplevert.
Naarmate onze economie echter volwas
sen is geworden en de techniek dieper
in de samenleving is gaan ingrijpen,
zijn andere problemen aan de opper
vlakte gekomen. Het beleven van de
vrijheden, die de grondwet ons waar
borgt. wordt moeilijker naarmate de
samenleving meer gecompliceerd wordt.
Afiuisterapparaten behoeven niet eens
binnen onze woning te worden aange
bracht om ons toch een deel van onze
vrijheid ongeweten af te nemen. De
strijd voor de handhaving van die per
soonlijke vrijheid is in 'n nieuw en voor
al technisch stadium gekomen. Zo kon
het dan ook gebeuren, dat in deze
..proeve" naast de bescherming van het
briefgeheim ook de telefoon een plaats
heeft gekregen. Zo is toet ook gelukkig,
dat deze grondwet begint met 'n op
somming van de grondrechten van alle
burgers.
Zo is het toe te jüichen dat de gewone
rechter zal kunnen oordelen over de
vraag of nieuwe wetten strijdig kunnen
zijn met die in de grondwet verankerde
grondrechten. Hier wordt een door
braak voorgesteld van oude beginse
len, die in overeenstemming is met de
inzichten van de moderne tijd.
Hoewel er veel meer in de nieuwe
grondwet zit, dat een ieder zal aan
spreken en hoewel er ook veel niet ln
zit, dat wij er graag in hadden gezien,
geloven wij dat juist op het punt van
de rechten der burgers goede, nieuwe
wegen worden bewandeld. Laten we
hopen dat tijdens de lange weg, die
deze proeve nog zal moeten gaan aleer
zij werkelijk grondwet is geworden, op
dit onderdeel niet beknibbeld zal wor
den, maar indien mogelijk alleen
zal worden gezocht naar een nog grotere
beveiliging van de eerste menselijke
rechten.
