KAV/ „De Bataven"
LENTEPARADE
35 jaar
en zwierig
voorjaars-
festijn
een speels
VERENIGING BEWEES REDEN
VAN HAAR BESTAAN TEN VOLLE
ULTRAMODERNE VESTIGING VAN
KONINGSVELD OFFICIEEL GEOPEND
ZATERDAG 7 MEI 1966
DB LELDSE COURANT
PAGINA 3
MARKTBERICHTEN
R.A.VEEN, 6 mei, Bloemen Lathy
rus 80-1,75; Freesia's 45-1,26; Anemo
nen 39-76: Pyrethrum 1,90-1,95; Trol-
lium 48-64, Duizendschoon 1.05-1,65;
Doronicum 29-40; Margrieten 68-80;
Irissen Imperator 1,10-1,40; Wedgewood
75-1,10; Yellow Queen 90-1,05; Van Vliet
95;. Prof. Blaauw 3,25-3,45; Dominator
1.05-1,25; Colvilleis Spitfire 2.55-3,25;
Nymph 3.35-3.75; Robinette 3,40; Tros-
chrysanthen Tokio 3.35; Indianapolis
3,75; Narcissen 27-40; Tulpen: Golden
Harvest 64-1,04; China Pink 50-63; Edith
Eddy 45-66; Nizza 78-1,17; Piccadilly 54
-57; Queen Elisabeth 67-95; Golden Eddy
55-68; Clara Butt 86-1,18; Paris 55-1,12;
Preludium 48-69; Algiba 80-1,33; Lus
tige Witwe 61-72; Reforma 52-76; Cop
land 63-75; Striped Seal 70-73; Apel
doorn 1,01-1,21; Dillenburg 90-1,00; Au-
riola 1.07; Kleurenpracht 64-97 per bos.
Am. Anjers 26-52; idem geplakte 19-37;
Rozen Carla 63-77; Zorina 30-33: Bac
cara 73-1,17; Super Star 41; Coral Prin
cess 32-43; Sonora 28-32; Garnette en
Carol 22-30: Geplozen Chysanthen Mefo
45-62; Hortensia 3.50-4.00; Begonia 54-
62; Violieren 26-34 p. stuk.
TER AAR, 6 mei. Groente. Kas-
snijbonen 3.904.70, idem stek 2.30
2.00, peulen 6.006.80, idem zwaar
4.105.70, spinazie 2630, witlof stek
6, stoofsla 40, komkommers krom 47
49, Idem stek 46, rabarber 1425,
postelein 5987, idem B. 4151, prei
27 alles per kilo. Sla I 1830, idem
n 610, komkommers 1227, bloem
kool B 1.56, idem C 1.45, alles per stuk.
Aardbeien 1.05 per doosje, radijs 17
80, selderfl 1214, peterselie 1815,
alles per bosje. Komkommers export
2532 per stuk, idem krom 47 per kg.
Gadegeslagen door honderdduizenden
heeft het lentecorso van de bol
lenstreek in geuren en kleuren ver
teld, hoe enthousiaste plannen tot een
fantastische werkelijkheid kunnen
worden. Wat het meest intrigeerde bij
het aanschouwen van deze opwinden
de creaties, was de feilloze afwerking
van de kleinste details. Betoverend
schoon en van een indrukwekkende
statie waren de 23 bontgekleurde
praalwagens, die stuk voor stuk grote
bewondering afdwongen.
/*\pvallend van constructie waren de
bewegingsmechanieken, de wip
pen, de bek die open en dicht ging,
de bewegende staarten van de muizen
van de „Rattenvanger van Hameln"
Als de politie niet zo streng de weg-
afzetting in het oog gehouden
hebben, zou hoofdstuk twee van
verhaal van de rattenvanger ook wel
bewaarheid geworden zijn: Op de to
nen der fluitspeler werden de kinderen
meegelokt. Maar nee, na de fluittonen
van de rattenvanger werd de aandacht
direct weer gericht op de volgende
sierlijke corsowagen. Gratie, een vlucht
van drie kanariegele,paradijsachtige
vogels. Onmiddellijk gevolgd door
Adest Musica en later Canite Tuba-,
dat weer werd afgelost door Crescen
do, respectievelijk de muziekkorpsen
van Sassenheim, Lisse en Hillegom.
Beeldschoon van kleuren en volledig
uitgebalanceerd was de exotische
creatie „Vliegend Tapyt". „Schat-
eiland" imponeerde door de barokke
krullerigheid van de lustige golfkens
van azuurblauw. De figuranten in hun
lichte tulen tooi zagen het corso van
de andere kant. Langs de trottoirs de
toeschouwers. „Unbeschreiflich
„Beautiful Dit werd afgewisseld
door jongenskreten als „Hé moe je 's
kijken ,die kebouter hét rooie oge
„Joh, ga's opzij, 't' corso rijdt niet
voor jou alleen". Inderdaad, het corso
reed niet alleen voor het ventje, dat
zo fortuinlijk was een plaatsje voor
aan te hebben. Rijen dik rekten dui
zenden de halzen, als een zwaaiende
schaduw aankondigde, dat er weer
iets voorbijtrok. Lenzen snorden, ca
mera's klikten, en cineast en fotograaf
glimlachten voldaan. Zij gaan het corso
eerst dan zien, wanneer de gevoelige
platen uit het ontwikkel- en fixeer-
bad komen.
Na afloop, de chaos. De politie had
de voorbereidingen voorafgaande
aan het corso perfect geregeld, maar
toen de laatste wagen verdwenen was,
was ook de orde zoek. Iedereen holde
de weg op, in auto, fiets, brommer of
te voet, om toch maar zo vlug moge
lijk thuis te komen. Een menigte, die
in twee uur is gegroeid, is echter niet
in vijf minuten opgelost. Velen zochten
zich een uitweg op de landweggetjes.
Dit bleek niet eens de slechtste keuze.
Hiermede bezorgden zij zich eA eerste
rang temidden der bloeiende tulpen
velden, die ook nu nog bijzonder at
tractief zyn.
Efficiënte ruimte aangepast
aan nog evoluerend procédé
„Wat is Leiden gelukkig met zijn
variatie in industriële bedrijvigheid",
verzuchtte de burgemeester mr. G. C.
van der Willigen gistermiddag bij de
opening van het fabriekscomplex van
Koningsveld Zoon N.V. Vierde in de
binnenstad een „oude" fabriek, nl.
CIos en Leembruggen, zijn tweehonder
jarig bestaan, in Leiden Zuid-West
was er weer een belangrijk deel toe
gevoegd aan het kleurig mozaiek van
hypermoderne fabrieken.
Zoals ook talrijke vertegenwoordi
gers uit vakkringen al te kennen ga-
merkte de burgemeester op dat
deze tijd van grote veranderin
gen moed voor nodig was om een der
gelijke fabriek te beginnen „U heeft
natuurlijk gedacht: Leiden heeft mij
klein gekend, Leiden zal me nu groot
kennen", zei mr. Van der Willigen,
die doelde op de tijd, dat Koningsveld
en Zoon N.V. op de Breestraat was
gevestigd.
De opening van deze fabriek gister
middag geschiedde onder zeer grote
belangstelling. Naipens het personeel
werd een „teken aan de wand" aange
boden, vervaardigd van cliché's, die
evenals litho's in deze fabriek worden
gemaakt. De architect, de heer R. de
Vries bood een bedrijfsvlag aan met
het handelsmerk van Koningsveld en
Zoon N.V., nl. rode vierkantjes.
De vele sprekers wensten de direc
tie van Koningsveld met hun opmer-
këlijk'ihooie en rüitne hl'eöwbouw veel
geluk en ondanks de moeilijkheden in
het grafische bedrijf,' .-die hun oor-
spron gvinden in de overgang van het
ambachtelijke karakter van dit werk,
naar een meer mechanischer benade
ring, een voorspoedige toekomst. De
champagne zette tenslotte de vreugde
om deze nieuwe aanwinst van grafisch
Leiden kracht bij
Op 7 januari 1944 brandde het groot
ste deel van het gebouwencomplex ge
heel uit met machines, installaties en
al. Toen dan ook in 1945 weer aan
werken kon worden gedacht was de
positie uiterst moeilijk: een uitge
brand gebouw in Leiden, leeg gebouw
in Den Haag en nog slechts weinig
bruikbare machines. In de gedeeltelijk
opgelapte ruïne in Leiden werden de
schouders eronder gezet en met succes:
vanaf de grond werd toen in enkele
jaren alles weer opgebouwd. Het pand
in Leiden werd herbouwd door de
N.V. Fotolitho Inrichting Koningsveld
Zoon. In Den Haag werd een twee
de pand verworven, waarin de kleu
rend iché-fabricage werd gespeciali-
menlijk een gebouw ter beschikking
te stellen, dat aan de op gang zijnde
en nog te verwachten verdere ontwik
keling in beide N.V.'s ruimte zou bie
den. Reeds tijdens de bouw deed zich
herhaaldelijk de noodzaak tot wijzi
gingen in de indeling-plannen voor,
zodat het in het gehele gebouw door
gevoerde systeem van verplaatsbare
wanden zijn bruikbaarheid en doel
matigheid al kon bewijzen voordat 'er
werd geproduceerd. In augustus 19(5,5
werd de N.V. Foto-litho Inrichting Ko
ningsveld Zoon verhuisd van Bree
straat en Boommarkt naar het nieuwe
pand, waarvan de bouw in januari
1964 was begonnen.
De geschiedenis van beide N.V.'s
begon in 1932, toen te Leiden de op
richter, de beer J. L. Koningsveld, met
enkele medewerkers in een pakhuisje
aan de St. Aagtenstraat de produktie
van cliché's begon onder de naam
Chemigrafische Kunstinrichting „Neer-
landia". Twee jaar later kon in Den
Haag al een tweede bedrijfje in ge
bruik worden genomen en in 1937
werden de panden Breestraat 24 en
Boommarkt 6 en 7 aangekocht en om
gebouwd tot één complex, waarin be
halve cliché's voor zwart-wit druk
werk reeds toen al kleurencliché's en
fotolitho's konden worden gemaakt.
„Neerlandia" werd later gesplitst in
Koningsveld Zoon N.V. en de N.V.
Fotolitho Inrichting Koningsveld
Zoon.
Dublin. Een bestaande clichéfabriek
in Amsterdam werd overgenomen en
in 1957, toen de zaak 25 jaar bestond,
kon worden vastgesteld, dat Konings
veld Zoon een leidende plaats op
terrein^^rtm^É|ÉMÉ|
niek had vi
Kort na het zilveren jubileum van
Koningsveld Zoon N.V. overleed
de oprichter, J. L. Koningsveld.
In september 1965 volgden de eer
ste cliché-afdelingen van Koningsveld
Zoon N.V. vanuit Den Haag en om
streeks de jaarwisseling werd de ver
huizing afgesloten met het overbren
gen vanuit het Amsterdamse bedrijf
van de afdeling Dycril, een nieuwe
procédé voor cliché- en drukplaten in
de reproduktie-tech- kunststof.
i'Pn Door deze concentratie in techmt
sche en economische zin zijn de mo
gelijkheden voor de produktie van de
divefse procédees uitgebreid en, mét
handhaving van de verkoop- en pro-
duktiepunten van ons bedrijf in bin
nen- en buitenland kan aan alle cli"-
ché- en fotolitho-gebruikers 'n maxi
mum aan service worden geboden.
In 1961 werd naast de bedrijven in
Den Haag en Amsterdam een cliché
fabriek te Arnhem aan het geheel toe
gevoegd, welke later, in 1964, even
eens in een nieuw pand in het hartje
van Arnhem als klein model-bedrijfje
werd ingericht. De export werd nog
verder uitgebreid; in Stockholm kwam
oqk een eigen verkoopkantoor.
Evolutie
De technische voortgang in de repro-
duktie-methoden was inmiddels in een
stroomversnelling geraakt: de fotogra
fie, de basis van de reproduktie-pro-
cédées, was sterk verbeterd; de invoe
ring van de electronica had de werk
wijze gewijzigd en de investering in
nieuwe apparatuur noodzakelijk ge
maakt. De evolutie in de drukprocé-
dées boekdruk en offset stelde aan de
beelddragers (vormen en platen) nieu
we en hogere eisen en naast de ont
wikkelingen in de fotografische sector
werden ook de werkwijzen in plaat-
vervaardiging, etsen en proefdrukken
gemoderniseerd.
De parallel-evolutie in cliché- en
fotolitho-produktie, met name in de
kleurenselectie-methodiek, bracht de
leiding van beide N.V.'s tot de over
weging niet slechts een nieuwe be
drijfsruimte voor het (Haagse) cliché-
bedrijf te zoeken, maar een stap ver
der te doen door voor de kleurencli
ché- en de fotolitho-produktie geza- kan gebeuren.
Centraal gelegen
De bedrijveh zijn zeer modern en ef
ficiënt gehuisvest in een gebouw, dat
bijzonder gunstig en centraal ligt fiï"
de Randstad Holland, gemakkelijk be
reikbaar, ook voor luchtvervoer van
actualiteitsprodukten als zwart-wit
cliché's tegenwoordig zijn. Het gehele
gebouw (nuttig vloeroppervlak 4165
m2 in twee lagen) herbergt bijna over
al verplaatsbare wanden in standaard-"
maat, zodat bij elke wijziging in dé
werkwijze en bij een verdere ontwik
keling de ruimten onmiddellijk aan
de omstandigheden kunnen word eft"
aangepast.
Strijd tegen waterverontreiniging
In overleg met de gemeente Leiden"
treedt Koningsveld op tegen de ver
ontreiniging van het water. Een kost
bare installatie in de kelderruimte"
neutraliseert de „gemene" afvalstof
fen, die in het riool verdwijnen.
In de zonnige kantine hebben drie
Leidse grafische ontwerpers, Frans P.
v. Leeuwen. Hans P. v. Oosterom en
Will H. Tweehuysen, een kleine ex
positie ingericht van drukwerk als
communicatiemiddel om te tonen wat
allemaal aan grafische vormgeving
Vice-voorzitter Hans Bresser: „Men
zegt wel eens de jeugd is passief en
heeft geen belangstelling". Onze ver
eniging bewijst dat deze mening on-,
juist is, het blijkt ook in deze tijd mo
gelijk gezamenlijk aktief sport te be
oefenen, vriendschap te sluiten en
aan een goede lichamelijke en gees
telijke conditie te bouwen".
Leidse Courant 2 mei 1931: „Naar wj)
t zeer goede bron vernemen is er spra-
i van het oprichten ener r.k. Athle-
tiek vereniging. Naast de bekende A. V.
Rood Wit zal er dan nog een athletlek
vereniging komen voor de liefhebbers
van athletlek uit andere kringen. We be
groeten deze plannen en koesteren dé
hoop, dat degenen die hun schouders on
der deze plannen hebben gezet mogen
slagen".
En inderdaad de initiatiefnemers zijn
tot resultaten gekomen, wat niet alleen
blijkt uit de Leidse Courant van 16 mei
1931 waarin de definitieve oprichting
van de Bataven wordt bekendgemaakt,
maar ook nu nog 35 jaar later, kan het
toenmalige bestuur (Jac. Jansen, P. v.
Dam en P. Hendriks) de vruchten van
haar werk aanschouwen.
Na periodes van opbloei en teruggang
behoort „De Bataven" momenteel tot
de grotere verenigingen in Nederland en
heeft zich door een constante leden
groei in de laatste 10 jaar een hechte
bestaansgrond in de Nederlandse Ath-
letiekwereld opgebouwd. Honderden jon
gelui In Leiden en omgeving zullen kun
nen onderschrijven wat vice voorzitter
J. M. Breseer in een artikel in het Ba
taven-maandblad zegt: „Het waren voor
mij de Jaren van goede sport en kam»- i
raadschap, zaken die grote invloed op
m(jn gehele vorming hebben gebad. Ik
durf te stellen, dat mrjn Batavenjaren
de beste jaren van mijn leven z(jn ge
weest."
Datgene wat de vereniging voor Hans
Bresser geweest is. probeert 'n bestuurs
apparaat van 30 personen, w.o. T. C.,
Jeugdcomm., red. clubblad en 3 trainers,
ook voor de huidige generatie te verwe
zenlijken. En blijkens de vele aktivt-
teiten menen wij dat dit uitstekend lukt.
De trainingen worden zeer goed bezocht,
alle groepen nemen aan de competities
deel, en talrijke goede prestaties worden
er geleverd.
Feestprogramma
Ter gelegenheid van het jubileum z(jn
een aantal aktivltelten op stapel gezet:
viering ln de Romanuszaal met daaraan
volgend koffie uurtje tot 12 uur.
Zondag 8 mei: 10 uur gezamenlijke mis-
1 uur jubileum trial meet op de sintel-
baan met alle verenigingen van de afd.
Leiden der KNAU. 6 uur voor de se
nioren en A-Jeugd een borreluurtje en
feestmaaltijd.
Zaterdag 14 melt 1.45 uur onderlinge
meerkampen voor de jeugd op de sln-
telbaan «n rnvooót Jangdfeeatavuud ftn
de zaal van da Petsweparochle.
Topatleten
De wedstrijden vormen uiteraard een
belangrijk element in de feestviering.
De talrijke top-atleten, die de KNAU
afd. Lelden herbergt, kunnen dit even-
ment kwalitatief, tot een topwedstrijd
maken.
Bij de dames staat Truus Hemnipman-
Cruming op de 100 meter estafette. Ger-
da Kraan komt op de 200 meter en de
80 meter horde uit. Marga Korteraas
zal op kogelstoten en hoogspringen een
belangrijke rol gaan spelen. Voorts kwa
men we nog de namen tegen van Henny
Pauw, Gien Koopmans, Anita Veldhui
zen, Wijnanda Tackema en een groots
aantal goede jeugdatleten.
Bij de heren is het helemaal een aan
gelegenheid van hoofdklassers. Inge
schreven werd o.m. door de snelle sprin
ters Beker en Vermond van Holland,
(laatst genoemde heeft ln de laatste
weken de clubcroses 60 en 80 meter op
zijn naam gebracht). De Spartaanstay
ers Beelen, Meeuwissen en v. Gerven, de
middenafstanders uit de Hollandschool:
v.d. Molen, Schie en Hoope met Verde-
gaal. Van de party zyn ook de techne-
sche mensen als Pajeln, Holwerda en
Pommee en natuurlijk zullen ook onze
sterke tienkampers hun steentje bydra
gen: Jan v. Heek op speerwerpen en
hoogspringen, René de Water zien wé
Al met al een bezetting die een top
wedstrijd mogelijk maakt, en zeker voor
een waardig hoogtepunt zal zorgen in de
JuMleam viering van de 85-Jarlge Bata-
