K
fp staat
alleen
Geen helderheid
wel nieuwe
CAO-slachtoffers
BINNENHOF
MAO BELOOFDE AIDIT
WAPENLEVERANTIE
Dood Derudder
niet te wijten
aan kunsthart
Uitspraak re chter gewenst over schuld
vraag in Amsterdamse politie-,,striptease
Kamer verwerpt motie
van PvdA over BVD
Jeugdige
boefjes
overvielen
bank
DONDERDAG 28 APRIL 1966
PAGHtiUUÏ:
GESPREK VOORTGEZET
Nu duidelijk hoe
onduidelijk het is
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het valt sterk te be
twijfelen, of het verklarende gesprek,
dat het college van rljksbeiniddelaars
gistermiddag met de stichting van de
arbeid heeft gehad over de wijze van
toetsen van CAO's door het college we-
lenlijke verheldering heeft gebracht,
de vergadering zei NKV-bestuurder
van der Gun tenminste, dat het hem
wel duidelijk Is geworden, hoe on
duidelijk alles ls.
Hij gaf hiervan het huidige loonsys-
em de schuld. Anderzijds werd door
JNV-secretaris C. Bakker verklaard,
men in elk geval eikaars positie be-
heeft leren kennen. Intussen is wel
>ekend geworden, dat deze twee par
ijen elkaar binnenkort weer zullen ont
moeten om „gevaarlijke" CAO's onder
de loep te nemen.
jen brief van het college aan de
itichtlng werd onlangs uiteengezet, hoe
du college te werk gaat bij de toetsing
arom in het ene geval een straffe
oonsverhoglng (boven de 7 procent)
ln het andere niet wordt toegela-
en. De stichting vond de toelichting nog
vaag, reden waarom een nadere toe-
Ichting opheldering zou moeten bren-
Zo het gesprek al verhelderend
vas, bevredigend werd het niet gevon-
len.
Intussen krijgt het college van rijks-
lemiddelaars steeds meer CAO's ter
toetsing voorgelegd. Tot dusver heeft 't
p ai8 we de tel intussen niet zijn
;vrijtgeraakt zestien uitgeschift, die
jiiet door de-i>qugel zouden kunnen om-
lat de loonsverhoging de volgens minis
ter bij T procent beginnende gevaren-
one binnentrad. Daartoe behoren be-
iaald geen kleine CAO's: de landbouw
75.000 werknemers), de confectie en de
extlel (resp. 60.000 en 100.000 werkne-
neTs), de bakkers (18.000 werknemers)
de classificeerders (2500 werkne-
Zakenman bekent
brandstichting in
paviljoen te Oslo
OSLO (Reuter) 'n 57-jarlge zaken-
nan uit Oslo heeft voor de rechter be-
cend opzettelijk brand te hebben ge-
iticht ln het „City of Londen"-paviljoen,
lat vorige week geheel in vlammen op
ging. De man zei het gebouw te hebben
langestoken „in een spontane reactie"
egen importheffing van 10 procent die
door de Britse regering is ingesteld.
Het paviljoen had het middelpunt moe-
en zijn van een Britse handeltentoon-
stelling die deze week in Oslo wordt ge
opend.
mersl. Hierover wil het college eerst
praten met de stichting, voordat de
contracten worden doorgezonden naar
minister Veldkamp voor het rode
potlood.
Reeds eerder heeft heü college (en
daarna de minister) bezwaren geuit te
gen de CAO's van o.a. apothekersassis
tenten, KLM-grondpersoneel, schoon
maakbedrijf, glazenwassers, journalis
ten en van enkele kleine ondernemin
gen. Deze laatste groepen hebben nog
de kans gekregen wijzigingen aan te
brengen. De apothekersassistenten en
het KLM-grondpersoneel hebben al la
ten weten, dat zij dit niet van plan zijn
dat de minister dan maar eens zelf
uitspraak moet doen. Tot dusver
heeft minister Veldkamp nog geen en
kele CAO definitief goedgekeurd, dat is
ongeveer de helft. Het gemiddelde
de loonsverhogingen ligt iets boven
de 7 procent. Grote groepen werknemers
verkeren nog ln onzekerheid (en min of
in geldnood) omdat hun contrac
ten nog bij het college onafgedaan lig
gen: schilders (31.000), schoenindustrie
(16.000) stukadoors en slagers (elk
8000), bloembollenbedrijf (6500) en si
garenmakers (10.000), om maar enkele
te
Mevrouw Mickey Riddle heeft nau
welijks iets gemerkt van haar ver
huizing. Het hele huis is gewoon op
wielen gézet en naar een andere
straat in de stad gesleept. En me
vrouw kon rustig doorgaan met de
schoonmaak. Want rommel geeft een
verhuizing natuurlijk wel.
Busongeluk. Een bus met scholie
ren uit Malaga is gisteravond in de
buurt van Ronda van de weg geraakt
en dertig meter lager n'eergeetort. Acht
inzittenden verloren het leven en veertig
werden gewond.
Meisje van morgen of overmorgenf Een goud-jersey nauwsluitend kostuum
en een geluidsdichte stoel van oranje plastic met gele kussens. Volgens Deense
ontwerpers de mode en de meubels van de toekomst. Anno 1980, 1990BOOOf
Lot Soekarno zou
afhangen van
omstandigheden
DJAKARTA (ANP) De Indonesi
sche communistenleider, Dipa Aidit,
had vorig jaar zomer een bespreking in
Peking met Lo Joel-Tsjing, het hoofd
van de Chinese spionagedienst, over de
levering van Chinese wapens voor
30.000 personen. Dit heeft het blad van
het Indonesische leger „Angkatan Ber-
sendjata" gemeld.
In zijn tweede artikel van een serie,
bedoeld om aan te tonen dat China ten
nauwste betrokken ls geweest bij de
mislukte staatsgreep van vorig jaar ok
tober, schreef het blad dat Lo de belof
te deed de wapens te leveren. Medio
september had Aidit dikwijls contact
met een aantal leiders van de opstan
dige beweging, zoals de commandant
van de paleiswacht Oentoeng en vice-
luehtmaarschalk Omar Djani, de toen
malige chef luchtmachtstaf.
Aidit gaf Oentoeng opdracht de leden
van de legertop „stipt en met grote vin
dingrijkheid" om het leven te brengen.
Dit was, zo deelde hij Oentoeng mee,
volgens Mao Tse Toeng de enige wijze
om vijanden uit de weg te ruimen. Ver
volgens deelde het legerblad mee dat
het Djani's taak was president Soekar
no op de dag van de coup naar de lucht
basis Halim Perdanah Koesoemah, ten
zuiden van Djakarta, te lokken.
Djani zou de president na het begin
van de staatsgreep gevangen moeten
nemen. De communisten zouden het van
de omstandigheden van het ogenblik
laten afhangen of de president zou wor
den gedood of dat hij aan de massa zou
worden overgeleverd om te worden be
recht, aldus Angkatan Bersendjata.
De communistenleider had Oentoeng
nog meegedeeld dat hij met Mao Tse
Toeng had afgesproken dat de staats
greep zou samenvallen met de nationa
le feestdag ln China: de eerste oktober.
In de daarop volgende weken bereid
de Aidit stap voor stap zijn plan voor.
Hij rapporteerde Peking zijn vorderin
gen en liet de minder belangrijke zaken
over aan de Chinese ambassadeur in
Djakarta. Jao Tsjoeng-Ming.
Ma Tse Toeng was volgens het le
gerblad in zijn nopjes met de dagelijk
se berichten over de activiteit van de
PKI. Naar zijn mening zou een geslaag
de opstand in Indonesië Zuidoost-Azië in
tweeën delen: in het oosten Formosa,
Zuid-Korea en Japan. In het westen
Thailand en Maleisië, waar Tsjing Peng
de toestand meester zou worden. Het
zou onder die omstandigheden moeilijk
voor de Philippijnen worden hun be
staan te handhaven, zo meenden de Chi
nezen. Op deze wijze zouden zij de „we
reldrevolutie" met ten minste twintig
jaar bekorten, aldus de „revisionisti
sche Russen" een lesje gevend.
HOUSTON (UPI) Dr. Michael E.
Debakey, de chirurg die ln de borstkas
van de 65-jarige mijnwerker Derudder
uit Illinois, een kunsthart heeft aange
bracht, heeft in Houston meegedeeld
dat 't apparaat goed heeft gecuntlo-
neerd. Hij voorzag de mogelijkheid het
„waarschijnlijk veel meer malen" te
gebruiken om mensenlevens te redden.
Volgens Debakey steirf Derudder ten
gevolge van een scheur ln zijn long en
niet door een storing aan het kunsthart
Hij stierf na 111 uur en 44 minuten in le
ven te zijn gehouden met behulp van het
kunsthart dat een groot deel van de taak
van zijn eigen hart verrichtte. Niemand
anders heeft ooit zo lang met een me
chanisch apparaat, dat het werk van 't
menselijk hart overnam, geleefd.
Mevr. Edna Derudder verklaarde la
ter: „Mijn man had nog slechts enkele
dagen te leven. Wij kenden beiden de ri
sico's maar Marcel zei dat, zo hij mocht
sterven, hij toch hoopte dat zijn dood op
de een of andere manier andere levens
kon redden. Het kan nog wel lange tijd
duren voor de operatie met succes
wordt uitgevoerd, maar ik ben gelukkig
voor Marcel dat hij een der genen ls ge
weest die zich er voor willen opofferen".
Agent mag alleen
,aan de kleding
onderzoek instellen
AMSTERDAM Een weinig frisse zaak
is door de onthullingen van een jonge
arrestante aan het licht gekomen. Een
happenig in de buurt van het Lieverdje
het Amserdamse Spui zaerdagavond
kranen had rondgedeeld, werd door
Ipolitieagenen gearresteerd en naar het
bureau overgebracht. Daar werd ze ge
fouilleerd op een wijze die veel gelijkenis
niet een gedwongen striptease veroont.
Een aantal mannelijke agenten schijn er
met ijver assistentie bij te hebben ver
leend.
Volgens het communiqué van de Amsterdamse
hoofdcommissaris gaf het meisje op verzoek van de
fouilieuze gewillig haar mantel en haar vest af.
Maar ook nog haar truitje uittrekken ging het
meisje wat ver en zij weigerde. Volgens haar ver
klaringen had zij onder dat truitje niets aan en
had ze haar broekzakken al binnenstebuiten ge
keerd, maar de fouilieuze was niet tevreden. „Kleedt
u helemaal uit", zou ze tegen het meisje gezegd
hebben. Toen het meisje bij haar weigering bleef,
kwam assistentie van mannelijke agenten, die
volgens het communiqué van de hoofdcommissaris
„mej. K. bij de armen vastgrepen, waarop de
agente haar fouillering voortzette". Het communi
qué van de hoofdcommissaris vervolgt dan: „Toen
de te onderzoeken kledingstukken ln het bezit van
de agente waren .heeft deze mej. K. onmiddellijk
haar reeds onderzochte mantel laten aantrekken
De belde mannelijke collega's hebben mej. K. uit
sluitend bij de armen vastgehouden. Zij hebben
geen kledingstukken van mej. K. uitgetrokken".
De lezing van mej. K. is wat anders: Er «ouden
drie mannelijke agenten bij betrokken «ijn, twee
hen zouden haar bij de arm gepakt hebben
haar duim naar achteren hebben gedraaid, de derde
zou haar by haar benen hebben gepakt, waarop de
fouileuze haar lange broek uittrok. Een van de
mannelijke agenten zou vervolgens haar truitje
hebben uitgetrokken. „Ik draag geen bh., ik hing
daar alleen in mijn slip. Ik was ontzettend bang
en dacht dat ze verder zouden gaan", heeft het
meisje aan een verslaggever verklaard. Tijdens het
verhoor dat daarna begon en dat drie kwartier
duurde, mocht ze alleen haar overjas weer aandoen
En het zou haar inmlddes aan glurende mannen
op het politiebureau niet ontbroken hebben.
„Volgens voorschriften"
De reacties van de officier van justitie en de hoofd
commissaris komen kort en goed hierop neer, dat
alles overeenkomstig de voorschriften is geschied
„Arrestanten dienen alvorens in een cel te worden
ingesloten nauwkeurig gefouilleerd te worden. Daar
na worden de kedingstukken onderzocht op
werpen als mesjes, spelden en naalden
restant slch zou kunnen verwonden
of waarmee suïcide zou kunnen worden gepleegd,
dan wel een ontvluchting geforceerd zou kunnen
worden".
Als het inderdaad zo ls. dat de voorschriften een
dergelijke wijze van fouilleren toeaten. dan wordt
het hoog tijd dat die voorschriften eens getoetst
worden op hun rechtsgeldigheid. Een intensief on
derzoek naar alle mogelijke hierop betrekking heb
bende wetten, algemene maatregelen van bestuui
en ministeriële circulaires althans voor zovei
gepubliceerd hebben ons niet tot de overtuiging
gebracht, dat alles inderdaad in orde is geweest
met die wijze van fouilleren. En als er geheime ln
structles zijn. die dit wel toestaan, dan valt ovei
de geldigheid daarvan wel een woordje te wisselen
Ernstige betzwaren
Het wetboek van strafvordering-dat een opsommim
geeft van de bevoegdheid vanOT •(^poriljgsautori
telt enen daarbij zorgvuldig waakt over aStechten
van de burger die met het justitiële apparaat ln
aanraking komt. bevat over de fouillering een aan
tal duidelijke voorschriften. Daarbij wordt onder-
sceld gemaakt tussen „ondersoek aan de kleding" en
.onderzoek aan het lichaam". In artikel 56 van dat
wetboek wordt bepaald dat „onderzoek aan het
lichaam" alleen mag gebeuren door een officier van
justitie of door een hulpofficier van justitie. De
overige opsporingsambtenaren mogen niet verder
gaan dan „onderzoek aan de kleding" en dan nog
slechte als tegen de arrestant ernstige bezwaren
bestaan. Geen redelijk mens kan hetgeen ln de
nacht van zaterdag op zondag met mej. K. op het
Amsterdamse politiebureau gebeurd ls, als een „on
derzoek aan de kleding" beschouwen. Blijft de
vraag, waren de fouilieuze en de assisterende man
nelijke agenten „hulpofficieren van justitie"? (ver
schillende. vooral hogere politiefunctionarissen heb
ben deze functie, op grond waarvan ze onder meer
bevoegd zijn de in verzekeringstelling van een ver
dachte voor twee en hoogstens vier dagen te be-
Waarschjinlijk waren ze dat niet, anders was dat
in het communiqué van de hoofdcommissaris en de
officier van justitie wel vermeld. Naar onze mening
ls dan ook gesteld dat de toedracht zoals die door
mej. K. aan de pers Is medegedeeld juist is de
handelwijze van de Amsterdamse politie ten op
zichte van mej. R. volstrekt onrechtmatig.
Vervolging van agenten
Mej. K, heeft verklaard een klacht over deze be
ïandellng te zullen indienen. Wij menen dat zij ii.
iet algemeen belang daar goed aan doet. Hoe pre
:air de situatie voor de Amsterdamse politie lx.
verband met de relletjes rond het lieverdje ook is
er zijn rechten waar de politie geen inbreuk op mai
maken. Zelfs de zwaarste misdadiger is ln zijn de
centle en zeker tijdens de voorlopige hechtenis be
paald niet rechteloos. Het is te hopen dat nu een;
duidelijk wordt uitgemaakt hoe het met die rechten
staat. Dat kan alleen gebeuren wanneer de onaf
hankelijke rechter de kans krijgt te oordelen over
de vraag, of de betrokken agenten Izch hebben
schuldig gemaakt aan het misdrijf van artikel 365
van het wetboek van strafrecht. Dit luidt: „De
ambtenaar, die door misbruik van gezag Iemand
dwingt lete te doe», niets te doen of te dulden,
wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste
wee jaren". Het meisje zal er goed aan doen aan de
de officier van justitie, bij wie het die klacht in
dient. vervolging van de betrokkenen te verzoeken
wegens het misdrijf van artikel 365. Mocht de of
ficier de zaak seponeren, omdat het bewijs niet rond
komt iets wat in het geheel niet denkbeeldig is.
dan kan mej. K. zich wenden tot het gerechtshof
ln Amsterdam met hetzelfde verzoek.
Het hof is namelijk bevoegd een vervolging te ge
lasten. En de praktijk is zo, dat een hof dat ook
meestal doet, zelfs wanneer op het eerste gezicht de
zaak ln het geheel niet „rond" kan komen. De erva
ring leert dal een onderzoek dat door de procureur-
generaal en zijn parket wordt Ingesteld, zo grondig
gebnrt. dat alle waarborgen voor een juiste gang
van zaken aanwezig zijn.
De gehele geschiedenis van de Amsterdamse politie-
„striptease" stelt nog eens het probleem van de
rechtspositie van de preventief gedetineerden aan
de orde Het wetboek van strafvordering is uiterst
voorzichtig ln het formuleren daarvan; „De ln
zekering gestelde personen mogen aan geen andere
oeperkingen worden onderworpen dan die
doel van een opsluiting of in het belang der orde
volstrekt noodzakelijk zijn" (artikel 62) Het gaat
dan ook niet aan dat de politiemensen die bepa
lingen ruim gaan interpreteren. Geen zinnig mens
zal beweren dat de vertoning op het Amsterdamse
bureau met artikel 62 gerechtvaardigd kan worden.
In 1962 heeft een door de Verenigde Naties georga
niseerd congres in Genéve zich bezig gehouden met
de minimum normen voor de behandeling van pre
ventief gedetineerden. Artikel 84. lid 1 van de aldaar
•pgestelde normen luidt: „Le provenu jouit d'une
irèsomption dimiocence et dolt être traité en con-
-equence" (de preventief gedetineerde geniet een
.ermoeden van onschuld en hij moet op voet daar
van worden behandeld). De daaropgestelde mini
mum normen hebben ten doei de preventief gede
tineerde te handhaven ln een positie, die zoveel
mogelijk gelijk 16 aan die van een vrije burger, of
om met een woord van de directeur-generaal van
net gevangeniswezen in ons land, mr. E. A M. La-
mers, te spreken, die van een „gast".
Laat de Amsterdamse politie haar gedrag
eens aan dit woord van de chef van het
Nederlandse gevangeniswezen toetsen.
INCIDENT
REMMERSWAAL
OPGEBLAZEN
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG De PvdA lieeft een
nederlaag in de Tweede Kamer geleden
toen een door Kamermeerderheid en
minister volkomen overbodig genoem
de motie werd weggestemd. De heer
J. H. Schep* (PvdA) verlagde, dat d*
Kamer in een motie aan het adree van
de minister van Binnenlandse Zaken,
uitspreken, dat „openlijke uitingen
protesten en extremistisch geheten
inzichten hun vrije loop kunnen heb
ben". Die vrijheid is er, zei drs. \V.
Schmelzer (KVP) en liet zou een volko
men verkeerde indruk wekken, wan
neer de Kamer door de aanvaarding
van zo'n motie zou zeggen, dat er Iets
mis zou zijn met de vrije meningsui
ting.
Zij ligt, aldus andere sprekers, als
vrijheid van alle burgers in de grond
wet verankerd. De heer Scheps zette
echter door en de motie, waarin ook de
BVD werd betrokken, werd met 27 te
gen 55 stem en verworpen. Zij kreeg
alleen de steun van de PvdA en de
PSP.
Het politieke steekspel, dat de socia
listen woensdag in de Tweede Kamer
hebben opgezet, had niets meer te ma
ken met het aan de orde zijnde agen
dapunt: de behandeling van de Hage
naar Remmerswaal door de Haagse
politie en het dreigement van die poli
tie met de BVD. De PvdA maakte er
een compleet BVD-debat van. Het was
vooral minister Smallenbroek, die er de
nadruk op legde, dat de kwestie Rem-
merswaal door dit debat en de motie
buiten alle proporties wordt benadrukt.
Want de kwestie R. was in feite opge
lost. Zoals bekend had de heer R. in
september van het vorige jaar een bord
omhooggestoken, toen prinses Beatrix
en prins Claus een rijtoer door Den
Haag maakten, met het opschrift:
„Claus geen prins der Nederlanden".
Hij werd gearresteerd en de Haagse
politie deelde hem mede, dat zijn naam
aan de BVD zou worden doorgegeven.
Dat is gebeurd, maar de BVD heeft la
ten weten geen enkele Interesse In de
heer R. te stellen.
Minister Smallenbroek had, nadat
hem bij de begrotingsdebatten eind vo
rig jaar nadere inlichtingen door de
heer Scheps (PvdA) waren gevraagd,
de Kamer per brief ingelicht. Bij de
behandeling van deze brief ontketende
de socialist een compleet BVD-debat,
dat in de motie uitmondde. In deze mo
tie werd ook gezegd „dat de taak en het
werk van de BVD uitsluitend moeten
worden beperkt tot de gevaren, die de
veiligheid van de staat en van de vrij
heid en de democratie wezenlijk be
dreigen".
toog bij herhaling en met nadruk ver
zekerde niets tegen de minister of diens
beleid te hebben. De ondergrond was
dus zonneklaar: het was een zuiver po
litieke motie, bedoeld voor de groepe
ringen, met name In Amsterdam, die 't
de I'vdA bij de laatste verkiezingen er
moeilijk hebben gemaakt. Er ontstond
ook grote en duidelijk zlehthare twijfel
In de PvdA-fractle over de vraag of de
motie wel moest worden Ingediend. Ve
le socialistische Kamerleden schaarden
zleh rond de heer Scheps en fractie
voorzitter Nederhorst. De twijfel werd
tenslotte opgelost door een schorsing
van de vergadering, zodat de PvdA-
fractle Intern beraad kon houden. Dit
mondde toen uit ln de indiening van de
De lezing, die de heer Scheps van het
incident-Remmerswaal gaf. bleek niet ln
strijd met da feiten te zijn, zoals die door
minister Smallenbroek aan de Kamer
waren verstrekt De socialist gebruikte
dit incident echter door de stelling te
verkondigen, da de BVD er aan schul
dig ls. dat zij bij dit incident in opspraak
is gekomen.
De heer Schakel (AR.) viel de heer
Scheps bijzonder fel aan: „Steeds, wan
neer de PvdA verkiezingen heeft verloren,
manifesteert zich dat in een ruk naar
links," zo verklaarde hij het socialistische
optreden.
Minister Smallenbroek legde er nog eens
de nadruk op. dat de BVD geen enkele
fout in de kwestle-Remmerswaal heeft
gemaakt.
(Van onze correspondent)
UTRECHT. We hebben geprobeerd
om In Wageningen een bank te beroven",
deelden de twee jongen* mee die zich
gisteravond tegen tien uur op hot
Utrechtse politiebureau hij de Tolsteeg-
brug meldden. Hiermee was een eind
gekomen aan de wanhopige vlucht van
het tweetal, nadat gistermiddag in
samenwerking met een derde knaap ge
tracht waa om het filiaal van de Alge
mene Bank Nederland enige duizenden
guldens lichter te maken.
„Het droeg allemaal het karakter van
kwajongenawerk Als je een bank wilt
beroven doe je dat niet in je eigen woon.
plaats en je kiest dan beslist geen bank,
waarbij een bioei werkzaam is", deelde
ons de directeur van de Wageningse
vestiging der A.B.N. mee.
Twee jongens, Benny B. 17en Hen-
ny B. (16) drongen gistermiddag het
gebouw binnen, gewapend met tamelijk
ongevaarlijke luchtdrukpistolen Een
derde jongen. Robby V. (17). hield buiten
de wacht. De twee jongens liepen langs
de loketten, sommeerden alle employees
om de handen omhoog te steken, duwden
een deur van traliewerk open en stonden
tussen de bureaus.
Juist toen een van hen een stapeltje
bankbiljetten probeerde te laten verdwij
nen, ontwaakte het personeel uit de ver
dovende srhok van verbazing De eerste,
die tot actie kwam. wos de 20-jarige Dick
B.. notabene een broer van Henny B. Hij
greep zijn broer vast en door deze tegen
aanval kwam ledereen tot actie. De poli
tie werd gebeld, maar arriveerde te laat
om te voorkomen dat Robby V. v Benny
B. de benen konden nemen, ZIJ hebben
zichzelf in Utrecht gemeld.
Toen de onmiddellijk gearresteerde
Henny door de politie naar buiten werd
geleid, viel onder te toeschouwers een
vrouw in onmacht. Het was de moeder
van de jeugdige delinquent, die haar
soon herkende.
anttekeningen
rond het
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Nog is het geruis over
de uitslag van de statenverkiezingen
niet verstomd of reeds kondigen zich
nieuwe verkiezingen, nu voor de
gemeenteraden, aan. Het nakaarten
over de politieke aardverschuiving van
BS maart, zal nog wel lang doorgaan.
Vooral binnen de politieke partijen is
dat noodzakelijk. Maar er zit aan deze
zaak een aspect, dat niet of nauwelijks
in de discussies ia betrokken, hoe was
het mogelijk, dat het N.I.P.O., dat tot
driemaal toe cijfers publiceerde over de
te verwachten verkiezingsuitslagenzo
ver bezijden de werkelijkheid terecht
kwamf Dit onderzoekingsinstituut
naar de publieke opinie heeft in one
land toch een redelijke naam f
Slechts één man m Nederland heeft
hiervoor een oplossing gevonden: men
heeft, uit angst voor de B VD. (de
Binnenlandse Veiligheidsdienstaan de
NP.O.-onderzoekers niet willen ver
tellen hoe men werkelijk zou stemmen.
Het was de fractievoorzitter van de
C.H.U. in de Tweede Kamer, mr. H.
K. J. Beernink, die dit verhaal aan de
leden t-an de CJJ.U. heeft verteld. Is
dat verhaal waarf Is er reden om aan
te nemen, dat duizenden Nederlanders,
door het N.I.P.O. ondervraagd, zich in
de ban van een soort heksenjacht be
vinden, die voor een demo.
êl erotische rechtsstaat als
AngSt Nederland eenvoudig on
denkbaar moest zijnt Wij
hebben op die vraag geen
anticoord kunnen vinden in
[)VD? de kring ran hen, die tol
oordelen bevoegd zijn. De
B.V.D. is in opspraak geweest, niet
door een optreden tuin de B.V.D. zelf,
maar ran anderen, otuler anderen de
Haagse politie. Minister Smallenbroek
heeft toen, kennelijk verkeerd door zijn
ambtenaren geïnformeerd, geen vol
ledig juiste in/ormqties aan de Kamer
verstrekt. Later heeft hij dat ver
beterd. Toen ie hem gebleken, dat hij
onjuist was voorgelicht.
Voorop zij gesteld, dat het onmogelijk
voor
had i
"oufl" k
nde ti
de
i is het feit zelf niet
goedgepraat. Daarmee is evenmin
goedgepraatdat een noodzakelijk en
onmisbaar instituut als de B.V.D.
regelmatig in ongunstige zin in dis
cussie komt. Dat had vermeden moeten
worden, zowel voor de B.V.D. en zijn
werk zelf als uoor de rechtszekerheid
Het lijkt niet ondenkbaar, dat de
fouten, die rond de B.V.D. zijn ge
maakt, gervolgen hebben gehad. Maar
het moest onbestaanbaar zijn, dat
iemand in Nederland niet voor zijn
mening kan uitkomen, in het openbaar
dan wel tegenover een enquêteur van
het N.I.P.O. Het is niet zo belangrijk
of mr. Beernink met zijn stelling gelijk
heeft, het is wel belangrijk, dat een
dergelijke invloed mogelijk wordt ge
acht. Dat moet voor de toekomst wor
den uitgebannen.
We hebben 't werk van onderzoekings
instituten als het N.I.P.O. in redelijke
mate leren waarderen - - het zou te
betreuren zijn, wanneer elk onderzoek,
in het politieke vlak liggend, in de toe
komst ïou inoefen worden gewan
trouwd, omdat er factoren meespelen,
dis in ons land anno 1986 niet voor
mogelijk zouden zijn gehouden.
DB LEIDSE COURANT
