T
Ooki
in
Saigon
loert
Y ietkong
in alle
straten
Geen spoor van antipapisme
bij dominees te bespeuren
Systeem
van dubbele
belasting
ondraaglijk
Scholieren verlangen
vrijlaten gevangenen
EEG weigert
nog steeds
onze varkens
Drie weken
voor dekknecht
na roepen van
vuile fascist''
tot agenten
ft
KLAVERBLAD
KOFFIE
DONDERDAG 21 APRIL, 1966
DE LEID5E COURANT
PAGINA 5
Doodvonnis voor
samenzweerder
DJAKARTA (ANP) Honderden scho-
eren van het Indonesische Kappi-actie-
front hebben gedemonstreerd voor het
bureau van de Djakartaanse procureur-
generaal en eisten de onmiddellijke vrij
lating van 28 politieke gevangenen, aldus
meldt het dagblad van de Indonesische
rijdkrachten Angkatan Bersendjata.
De betogers eisten, dat de tijdelijke
vrijlating op erewoord die de betrokkenen
werd toegestaan om de staatsbegrafenis
de eerste Indonesische premier, Soe-
Sjahrlr, bij te wonen, veranderd zien
worden in een volkomen vrijlating, De
betogers zijn namelijk van oordeel, dat
de politieke gevangenen waar het hier
gaat evenals Sjahrir alleen maar
het slachtoffer zijn geweest van ..commu
nistische laster".
.Ik heb er nooit aan getwijfeld dat eens
de dag zou aanbreken, dat het recht in
Indonesië eens weer de overhand zou
krijgen", 2x3 verklaarde de oud-premier
Sjafroeddin Prawiranegara, een van de
politieke gevangenen, die de begrafenis
Sjahrir mooht bijwonen. Andere
politieke gevangenen op de begrafenis
n: de journalist Moohtar Loebis, de
nallge Nederlander en deserteur uit
het Nederlandse leger Princen, Anak
Agoeng Gdeh Agoeng Mohammed Roem,
SAIGON Wie Algiers in de woelige dagen
van het patriottische verzet heeft gekend,
waant zich er in de Zuidvietnamese hoofd
stad inmiddellijk in terug. Overal jeeps met
patrouillerende militairen, overal verster
kingen in de vorm van zandzakken, met
aarde gevulde rioolbuizen en prikkeldraad-
rollen, overal tralies of zware ijzeren har-
monikahekken. De restaurants en de bars
„O/ onze problemen al niet groot ge
noeg zijn", verzuchtte een USIS-functio-
Haris, toen hij hoorde dat er nieuwe
boeddhistische demonstraties werden
verwacht. ,J2en burgeroorlog binnen 'n
burgeroorlog boy, hoe komen we hier
•off uit".
Er is een avondklok in Saigon inge
steld, hoewel de studenten, die door het
boeddhistische lekeninstltuut Vien Hao
Dao worden geïnspireerd, zich hier wei
nig van aantrekken. Elke keer, als ik
op de „radiozender van de strijdkrach
ten voor vrede en vrijheid" afstem,
hoor ik pseudo-opgewekte stemmen zeg
gen dat geen Amerikaan tussen negen
uur 's avonds en vijf uur 's morgens op
straat mag zijn, tenzij de dienst dit ver-
Provocaties
Geen wonder. Er zijn provocaties. De
demonstranten, die de militaire junta
door een gekozen burgerregering ver
vangen willen, wordeh steeds brutaler.
Op de dag dat ik hier aankwam, werd
er een Amerikaan gekidnapt. Een le-
gerjeep ging in vlammen op, vier mili
tairen werden gemolesteerd, twee ove
rigens niet ontploffende handgranaten
werden naar passerende „Yankees" ge-
Door de wanordelijkheden en de poli
tieke spanningen van de afgelopen da
gen la het uitgaansleven in Saigon ab
rupt gedoofd. Men moet 's avonds
vroeg gaan eten om nog een maaltijd
geserveerd te krijgen, want ook het
personeel moet naar huis. De bars,
waarin zoveel „groene ruggen" (Ame
rikaanse dollars) omgaan, en waarvan
beweerd wordt dat generaals en andere
topfunctionarissen van het huidige Zuid
vietnamese bewind er de eigenaars van
zijn, worden al om acht uur gesloten.
Het vermaak, als men de Inhoudsloze
vrijetijdsbesteding van de Amerikanen
in Saigon tenminste zo mag noemen,
moet in de stomvervelende hotelloun
ges worden gezocht, waar de drietalig
heid Vietnamees, Engels, Frans
bijna een wet is geworden.
Lijdensweg
De vreemdeling, die op het ogenblik
In de Zuidvietnamese hoofdstad arri
veert, moet een ware lijdensweg be
wandelen. De hotels zijn overvol met
aankomende of afrijzende Amerikanen,
onder wie militairen uit de jungle, die
•ven van een kort verlof genieten, se
natoren met al of niet afwijkende poli
tieke opvattingen en een veelheid var
burgerspecialisten, die op hun bestem
ming wachten.
De receptie ls niet meer geïnteres-
Beerd ln een gast, hoe lang deze ook
wenst te blijven, en hoeveel maaltijden
hij ook ln het restaurant belooft te ge
bruiken. Het enige dat telt, is het be
drag aan contanten, dat wordt afgescho
ven. Voor tien dollar haalt men de neus
op, vijfentwintig dollar is ook nog nau
welijks interessant. Pas bij een om
koopsom, die in de buurt van de vijf
tig dollar ligt, beginnen de heren achter
de balie belangstelling te krijgen.
De transportmiddelen van Saigoi
tezamen met de voorstad Cholon
twee miljoen mensen tellend, onder wie
nog altijd tienduizend Fransen
ten enenmale onvoldoende om aai
laten maar iets zien van het kale, vaak zo
sombere interieur. Het kijkgat of moet
ik mangat zeggen? is niet breder dan
een mens breed kan zijn. Een Frans aan
doende stad, dat Saigon, tot berstens toe
gevuld met Amerikanen, van wie sommigen
de ware Texas-stijl (geblokt hemd en breed
gerande hoed) trouw gebleven zijn. De
spanning is er te snijden. De moeilijkheden
waarin de militaire junta van de 34-jarige
vice-luchtmaarschalk Ky zich op het ogen
blik bevindt, hebben een deprimerende uit
werking op de woordvoerders van de Ame
rikaanse informatiedienst, die is onder
gebracht in het zwaar bewaakte gebouw op
de hoek van de Dai Lo Nguyen Hue en de
Le Loi.
me vraag naar vervoer te kunnen
voldoen. Een auto huren kan men al
leen nog, als er een kapitaal voor wordt
neergeteld. Taxi's zijn schaars en de
chauffeurs vragen en doen precies wat
ze willen. Legio zijn de Amerikanen en
de Europeanen, die blij zijn zich in een
open fietstaxi te kunnen laten vervoe-
n, ook, al kost dit handen met geld.
Een vreemde, gespleten stad, dat
ligon. De „mighty dollar" die als een
vloedgolf binnenstroomt, en waarvan
slechts bepaalde categorieën Zuidviet-
szen profiteren, doet de inflatie
steeds grotere vormen aannemen. Op
elke straathoek wordt de vreemdeling
aangeklampt door geldhandelaars, die
hem tussen de 180 en 200 piaster voor
dollar bieden. De officiële koers is
nog geen 120, en daar is al een zoge
naamde toeristische premie in ver-
In elk gebouw, dat door de Amerika
nen wordt gefrequenteerd, en waarvoor
„leathernecks", mariniers, met de ka
rabijn op de heup op wacht staan, be
vinden zich cocacolamachines, of zuive
ringsinstallaties, waaruit ijskoud water
kan worden betrokken. Even verder,
kan men in restaurants, waar nog een
Franse „patron" achter de „kist" staat,
Provengaals eten en een overigens pe
perdure rode bourgogne drinken.
Bescherming
Terwijl door de straten grote, Ame-
rikaahse trucks met leeggeschoten hul
zen van artillerieprojectielen denderen,
lopen er kwetterende Vietnamese vrou
wen op de trottoirs, de fragiele gestal
te gehuld in een als een sluier wappe
rend bovenkleed, de benen gestoken in
lange, nauwsluitende witte of zwarte
pantalons, en met een rieten hoofddek
sel, dat op een omgekeerde schaal lijkt
en een uitnemende bescherming tegen
de brandende zon biedt.
Tussen hen door bewegen zich platte
landers, die letterlijk gebukt gaan on
der de zware vrachten groente en fruit,
die in manden aan een schouderjuk wor
den meegezeuld. Het lange haar van de
mannen is hoog opgebonden. De wijde,
in plooien vallende short reikt tot aan de
knieën van de magere, maar gespierde
benen.
Amerikaanse soldaten, die er nei
opgepoetst en opgestreken uitzien als op
hun „base back home", worden aange
sproken door allerliefste Vietnamese
kinderen, die gestreepte katjes, of kleu
rige vogels in een kooi bij zich dragen.
Ze vragen er het tienvoudige van de
werkelijke waarde voor. „G.I. Joe" is
immers schatrijk, nietwaar? Wat hij op
één avond aan een paar biertjes en een
maaltijd uit kan geven, verdienen va-
en moeder samen misschien in een
Vrij veilig
Saigon is zonder meer een stad, waar
een oorlogsstemming heerst. Toch
voelt men zich er vrij veilig, als men
teminste een paar regels in acht
neemt. Hoewel de Vletkong in alle la
gen van de stedelijk^ bevolking is ge
penetreerd, laat deze zich zelden zien.
De handlangers van het regime
achter dan
de
Zo nu en dan wordt er een gegrepen
bij het vervoer van explosieven, die voor
het opblazen van een Amerikaans kwar
tier zijn bestemd. De vorige week nog
kon, dankzij een goed betaalde tip van
een Zuidvietnamees, een jongeman wor
den gearresteerd, die met driehonderd
pond dynamiet onderweg was om het
zogenaamde Alabamagebouw in de
lucht te laten vliegen.
De burgers van de Zuidvietnamese
hoofdstad weten meer af van de ver
blijfplaatsen van de Vietkong dan de
Amerikaanse veiligheidsdienst, of de
sterke, plaatselijke politiemacht. Een
middenstander vertelde: „Ondrage
lijk is niet de spanning, waar we
nu al jaren in leven, daar i-aak je
wel aan gewend; als er uitbarstingen
dreigen, weet je dat gauw genoeg. Nee,
we moeten hier dubbele belasting be
talen. De Zuidvietnamese regering slaat
ons aan, maar daarnaast ook nog eens
het bevrijdingsfront van Ho Tsji Minh.
En verzet je maar niet tegen de
steeds hoger wordende bedragen, die
gevraagd worden. Je zaak gc er on
herroepelijk aan, terwijl je zelf ook niet
langer veilig bent. Dat er zoveel hotels,
die toch vol met Amerikanen zitten,
van bomaanslagen gevrijwaard blijven,
komt alleen omdat de directies niet
Ook voedselvoorraden, die op de
Vietcong worden buitgemaakt, wor
den met helikopters afgevoerd.
aarzelen de hoogste afkoopsommen nee
te tellen."
Wie in deze woelige dagen op het
vliegveld van Saigon, Tan Sun Nuth,
aankomt, beleeft dat merkwaardige
dualisme van oorlog en vrede,
Met speciaal afgerichte honden
bewaken Amerikaanse militairen
hun munitie-opslagplaatsen in Zuid-
Vietnam tegen overvallen van
Vietcong guerilla's.
va»
Bruggen
Hiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'
Half uurtje
Terwijl de straalbommenwerpers met
hun dodende last achter speciaal ge
metselde muren staan, terwijl helikop-
transporttoestellen aan- en af
vliegen, rollen er comfortabele straal-
verkeersvliegtuigen binnen. De passa
giers zijn veelal vakantiegangers, die
in de cabine van een mooi klassiek
ziekje genieten. Ze doen „de stad
het geweld" slechts een half uurtje
Ze gaan van Bangkok of Singa
pore naar Manilla en vooral naar Hong
kong, steden, die zich door hun faam
als toeristisch en winkelcentrum in c"
wereldbelangstelling mogen verheugen.
Een Amerikaanse, een bewoonster
van hetzelfde land, dat in Zuid-Vietnam
een kleine 250.000 militairen op de been
heeft gebracht, van wie er tussen de
150 en 300 per week in een smerige
jungleoorlog sneuvelen, zei terwijl
in Singapore in hetzelfde vliegtuig als
ik stapte
„Saigon? Zuid-Vietnam? Voor geen
geld van de wereld ga ik daarheen.
Ik vind het al erg genoeg dat
straks moeten landen. Geef rnjj Hong-
Kong en Tokio maar. Daar kan je ten
minste onbezorgd van het leven
nieten. Ik ben op een plezierreis, „you
Die andere vrouw, die Zuidvietname
se, die naar radio Hanoi geluisterd had,
weet nu ook waar ze aan toe is. In de
krant, die ik in Saigon onder ogen
kreeg, las ik dat ze was gearresteerd
en dat haar toestel ln beslag genomen
was. En ik had éven het gevoel, of de
klok was teruggedraaid naar de tijd
van de Duitse bezetting.
INDONESIË
UTRECHT (ANP) Het bestuur va
het produktschap voor vee en vlees
heeft op zijn openbare vergadering be
sloten een spoedaudlëntie aan te vra
gen bij de minister van Landbouw. Men
wil hem op de hoogte stellen van de
grote bezorgdheid die in het produkt
schap leeft over het feit dat de EEG-
partners hun grenzen gesloten blijven
houden voor Nederlandse varkens, en
hem voorstellen met de grootst moge
lijke spoed enkele steunmaatregelen te
Deze steun zou volgens het schap min
stens 25 gulden per varken moeten be
dragen, om een catastrofe te kunnen
voorkomen. Het schap zal de minister
direct al enkele uitgewerkte voorstellen
toezenden.
De voorzitter van het produktschap,
mr. F. G. van Dijk, zowel als enkele
bestuursleden, spraken er hun verba
zing over ,uitr dat d£ EEQ-partners nog
steeds geen Import van varkens uit ons
land toestaan, terwijl zich nu alleen
nog maar ln een deel van Overijssel
enkele nieuwe gevallen van mond-
klauwzeer voordoen en de rest van
land al enkele maanden vrij is. Deze
verbazing is des te groter, omdat lan
den als Denemarken, Zwitserland en
België, die evenmin mond- en klauw-
zeervrij zijn, wel mogen exporteren
Duitsland en Italië. In Duitsland
zelf heerst overigens ook mond-
klauwzeer.
De prijzen op de varkensmarkt zijn
gedaald van 2,60 gulden op 2 april tot
2,40 gulden en minder deze week. De
ze opbrengst dekt de kostprijs niet. De
onderdelen zakken verhoudingsgewijs
nog sneller in prijs. Bovendien schat
men de aanvoer in de komende tijd niet
alleen op 130.000 varkens per week,
maar de varkens die worden aangebo
den zijn nu gemiddeld ook al zes
zwaarder dan normaal.
Massagraf in
Czestochowa
WARSCHAU. (U.P.I.). Bij de Poolse
bedevaartstad Czestochowa is een joods
massagraf ontdekt dat de overblijfselen
van verscheidene bonderden personen be
vat, aldus het Poolse dagblad „Zycie
Warszawy".
Volgens het blad ls het graf ontdekt op
het terrein waar in de oorlog het joodse
getto was. Aangenomen wordt dat de in 't
graf gevonden slachtoffers in 1943 door
de Duitsers zijn geëxecuteerd. Volgens het
Poolse comité voor onderzoek naar nazi
misdaden zijn ln het getto van Czestocho
wa ongeveer 40.000 joden gedood.
Sianibolon Boerhanoeddin Harahap, Ventje
Semoeal, ZoeLkifli Loebis; zij luisterden
naar de rede die de vroegere vice-presi
dent Hatta hield en waarin deze opmerkte
dat Sjahrir meer geleden had ln het on
afhankelijke Indonesië, aan welks vor
ming hij zoveel had bijgedragen, dan
onder het Nederlandse regime.
Een speciaal militair tribunaal heeft
de doodstraf uitgesproken voor de 41-
jarige luitenant Ngadlmo voor diens aan
deel in de opstand van 30 september. De
AMSTERDAM (ANP) Na een eis
van acht weken, waarvan drie voor
waardelijk heeft, de Amsterdamse poli
tierechter mr. Romke de Waard de
18-jarige dekknecht Arnold E. wegen»
opzettelijke belediging van het openbaar
gezag veroordeeld tot een gevangenis
straf van acht weken, waarvan vjjf voor
aar del ijk en aftrek van voorlopige
hechtenis.
Mr. De Waard achtte bewezen, dat
de dekknecht zaterdagavond 3 april bij
een volksoploop rond het Lieverdje op
het Spul ln Amsterdam twee in een sur
veillancewagen zittende agenten had
uitgemaakt voor „vuile fascisten" en
voorts „dit is fascisme" had geroepen.
De beledigingen sloegen op het feit, dat
de agenten juist een meisje hadden ge
arresteerd en haar naar het bureau wil
den brengen. De auto werd toen om
stuwd door een groot aantal jongelui
met de bedoeling het wegrijden te be-
De politierechter vond het optreden
m verdachte een bijzonder ernstige
verstoring van de openbare orde, die
volgens hem de laatste tijd veel in Am
sterdam voorkomt.
zei geen provo te z(jn maar wel
anarchistische ideeën te hebben. „Wijst
u elke vorm van gezag af", wilde mr.
de Waard weten. Verdachte: „Nee, dat
niet maar zoals het gezag van de poli-
is 't absurd en gewoon gek",
het echter met de polltierech-
dat dit niet gold voor de derde
april. De politie was toen correct op
getreden en had geen enkele aanleiding
tot moeilijkheden gegeven. Hij wa» ech
ter kwaad geworden, omdat de agenten
n!etr wilden antwoorden op zijn vraag
waar ze met het meisje naartoe gingen.
De officier van justitie, mr. H. E. v.
Renesse, vroeg onmiddellijke gevangen
neming van E., omdat naar z(jn me
ning de inzichten van verdachte sinds
het gebeurde geen enkele wijziging on
dergaan bleken te hebben. De politie
rechter achtte hiervoor echter geen ter
aanwezig.
Hervormde Predikanten Vereniging:
UTRECHT. Voor het eerst in liaar
meer dan 100-jarig bestaan heeft de
Nederlands Hervormde Predikanten Ver.
eniging in haar vergadering een katho
lieke spreker uitgenodigd een lezing te
houden Mgr. dr. F. Thijssen sprak dins,
dag over de consequenties van het con
cilie voor de verhouding Rome-Refor
matie hier te lande.
Hij vestigde bij wijize van uitgangs
punt de aandacht van zijn gehoor op
twee dingen: de aanduiding van de Kerk
als „volk Gods" en de collegialiteit van
het amibt Door de aanduiding „volk
Gods" overschrijdt de Rooms-katholieke
Kerk haar juridische bepaling, hetgeen
niet alleen voor haarzelf maar ook voor
haar verhouding tot andere Kerken van
groot belang ls. Door de benadrukking
van de collegialiteit van het ambt komt
de synodale structuur van de Kerk op
nieuw naar voren; ook hierdoor worden
nieuwe oecumenische perspectoieven ge-
Daarmee raakte dr. Thijssen een vraag
aan, die hij met hartstochtelijke nadruk
zijn protestantse broeders en zusters op
hét hart wilde binden. Een vraag, die
hun trouwens niet alleen van rooms-
katholieke zijde maar ook door angli
canen en orthodoxen wordt gesteld.
Spreker zou het diep betreuren als de
studie van het ambtsprobleem zou
stokken of vertragen en als publikaties,
zoals die van dr. R. Boom, niet in de
volle belangstelling zouden staan. Ge
brek aan helderheid op dit punt bemoei
lijkt het gesprek met de rooms-katho
lieke gesprekspartner.
Tot besluit van zijn inleiding deed
dr, Thijssen een vurig beroep op de pro
testanten, niet alleen op de Kerken
maar ook op de gelovigen, om de funda
mentele eenheid, die door God reeds
gegeven is, met vindingrijkheid en ijver
in praktijk te brengen. Het stadium van
vrijblijvendheid is voorbij. Wij moeten
ons bewust zijn, dat wij de plicht hébben
elkander te helpen met wat ons gegeven
is en elkander te zoeken. Hij gaf in
enkele concrete punten aan hoe dit mis
schien zou kunnen geschieden.
In de discussie was er zelfs geen rest
van overjarig antipapisme te beluisteren.
Prof. dr. J. N. Sevenster wees op de nota
explicativa bij de constitutie over de kerk:
daarin wordt het primaat van de Paus
(door dr. Thijssen niet als oecumenisch
obstakel venmeid) nog nadrukkelijk als
geloofspunt voorgehouden. Ook de ency
cliek 'over de eucharistie noemde hij
oecuinenisoh minder gelukkig.
Prof. A F. N. Lekkerkerker deelde mee
dat de hei-vormde commissie tot bestu
dering van het ambt een rapport var
100 pagina's heeft gepresenteerd aan d<
hervormde raad voor de eredienst', t<
zijner tijd zal het bij de synode worden
ingediend Wat de notie van het volk-
Gods-onderweg betreft: deze kan alleen
gezien worden in het lioht van het oud
testamentische Godsvolk, dat met vallen
en opstaan, met trouw en afvalligheid op
weg is naai' Jahweh. Dit maakt volgens
Lekkerkerker nieuwe visies mogelijk op
kwe"ties als feilbaarheLd en onfeilbaar
heid.
Misschien wel een van de opmerkelijkste
feiten stond helemaal niet on de agenda.
Op Initiatief van (ls. J. L. van den Berg
van Oirschot, ondersteund door acclama
tie van de vergadering beloofde de voor
zitter een telegram van medeleven t<
zenden aan de zieke bisschop van der
Bosch, die zoveel gedaan heeft om he
aggiornamento van l'aus Joannes te doen
doorstralen ln zijn Kerk en in de ver
houding met andere Kerken ln Neder
land. „De hervormde pradikantenvereni-
ging ln vergadering bijeen, gedenkt u e:
bidt u de vrede Gods toe. Moderomen'
tijdens een rel bij de opening
fototentoonstelling was gemaakt en
waarop E. met anderen lopend achter
n politieman voorkwam.
E. zei dat hij toen allen achter de
agent aanliep om hem te beschermen,
mr. Van Rennesse de opmerking
ontlokte, dat aan het gezicht van ver
dachte duidelijk was te zien met welk
vreugde hij deze bescherming op
hebt al
in huis genomen?
waard om speciaal
te vragen!
Foto's overgelegd
aan jury
CHESTER (Reuter) In het proces
te Chester, waar een 27-Jarlge kantoor
bediende en zijn 23-Jarige vriendin te
rechtstaat ln verband met de moord op
drie minderjarigen, zijn woensdag aan
de Jury naaktfoto's voorgelegd van één
van de slachtoffers, een tienjarig school
meisje. Deze foto's zouden beklaagden
hebben gemaakt.
De openbare aanklager, de procureur-
generaal Sir Elwyn Jones, zei ook te
beschikken over een geluidsband waar
op de kreten van het kind te horen zijn.
Volgens sir Elwyn hebben de beklaag
den het meisje eind december 1964 van
een speelterrein meegelokt naar hun wo
ning te Hyde, ten zuiden van Manches
ter. Nadat zij het kind hadden gedood,
begroeven zij het stoffelijk overschot op
de heide nabij hun huis. Daar werd het
later door de politie gevonden.
De procureur-generaal zei dat de drie
moorden alle een element bevatten van
■eksuele perversie.
