België
Nederland
Nederland
België
W
Het begon allemaal in 1905 met „het koperen dingetje'
Derby - der - Lage - Landen
werd jaarlijks spektakelstuk
HMHMW» M jjaai MM
cb imam ocxnum
PAGINA 13
Rechts: Het Belgische elftal, dat
de eerste officiële interland tegen
Nederland speelde. Van dit team
zijn geen overlevenden meer.
Links: De enige foto die nog be
staat van het eerste officiële
Nederlands elftal, dat op 30 april
1905 op het Beerschotterrein te
Antwerpen de première beleefde
van de „Derby-der-lage-landen".
Geheel links, zittend (met donkere
knevel) de befaamde doelman
Beeuwkes. Zittend tweede van
rechts, de thans 83 jaar oude Glee-
newinkel Kamperdijk, staande
tweede van links de 82-jarige
Lutjens. De twee ras-veteranen
uit de oertijd van het Nederlands
elftal zullen zondag als eregast
aanwezig zijn bij de honderdste
interland
(Ton ohm tportredfU7teur /on Lute
BOTTERDAM -Morgenmiddag zullen
de nationale voetbalploegen van Neder
land en België eindelijk de „honderd"
voltooien. Eindelijk, want eigenlijk - had
die mijlpaal al een jaar geleden bereikt
moeten rijn* Maar toen zaten Oranje en
de Bode Duivels volop in het werk, de
Toonenden van het wereldtoemooi voet-
bal. Geen tijd dus voor een „honderd-
Zondag 17 april te het dan zover.
In de betonnen Feijenoordkutp te Rotter
dam komen de twee kemphanen tegen
over elkaar, de serie interlands tussen
beide voetb&biaties zal dan op honderd
zijn gekomen. Onder de stellig vele auto
riteiten op de eretribune zullen zich ook
twee bejaarde heren bevinden, die op dat
moment dan meer betekenen dan de aan
wezige excellenties, Kamerleden en bur
gemeesters. Twee „veteranen" uit het
allereerste Nederlands elftal, dat op 30
NOG ALTIJD IS
BELGIË BOOS OP
DIE HANDSBAL
VAN KEES v. DUKE
ontmoetingfan geweest, die geheel bui
ten de toen nog prille Nederlandse Voet
bal Bond werden georganiseerd. Stoot
roer de lange serie, die ln de loop der
Jaren vaak zulke heftige tonelen te
zien heeft gegeven, ontmoetingen, die
sis hoogtepunten van het voetbalseizoen
golden, hebben de Belgische voetbal
liefhebber Van den Abeelen, de Rotter
dammer Kees van Hasselt, de latere
voorzitter van de Vpetbalbond, Hirsch-
man, baron Havenith en graaf Van den
Straeten Ponthotz gegeven. Van den
Btatlg zwart en met hoge hoed 1
de
tei
die
leven als „het koperen dingetje" ofte
wel „het koperen vod". Er worden on
officiële nationale elftallen geformeerd,
some heel moeilijk omdat de dic
tator in de Nederlandse voetbalwe
reld van die dagen, het Amsterdamse
RAP, zich hautaift van dat „geklungel"
afzijdig houdt. En dan komt eindelijk de
toenmalige nog geen „koninklijke" Ne
derlandse Voetbal Bond op de proppen,
ln 1905 stellen de heren van de officië
le organisatie een echt Nederlands elf
tal samen: Beeuwkes (DFC); Stol
(Haarlem), Stom (Velocitas); De Kor-
ver (Sparta), Dirk Lotsy (DFC), De Ne
ve en Lutjens (beiden Velocitas) en De
Vos (DFC). Zegevierend keren deze
„elf" terug uit de Sinjorenstad, de ba
sis voor het hechte voetbalcontact tus
sen beide kleine naties Is gelegd, de
derby-der-lage-landen is een vaststaand
feit geworden.
Twee weken later staat de return al
op het programma. De NVB, nog zeer
slecht in de slappe was, laat de direc
teur van het Rotterdams Nieuwsblad,
de heer Sljthof, voor het financiële risi
co opdraaien. Deze fervente voetbal
liefhebber komt meteen met een beker
op de proppen, natuurlijk, want er zit
voor zijn krant een aardige reclame
stunt in. De „Nieuwsbladbeker" komt
naast „het koperen dingetje". Reclame
of niet, de heer Sijthof geeft de voetbal
sport, in vele kringen nog beschouwd
als „erger dan de drank", een behoor
lijke injectie. Voor bijna niemendal
laat hij de kijkers toe op het oude
Schuttersveld ln Rotterdam. Nederland
wint met 40 en doet het enthousiasme
voor die landenontmoetingen extra stij
gen. Men begint er echt zin in te krij
gen, de nationale gevoelens beginnen
wakker te worden. Beeuwkes (twee
Jaar geleden in Rijswijk overleden)
wordt geroemd als een held. Hij is een
fenomenale keeper, vermaard door
zijn verwoede uitvallen en zijn driftig
ranselen van de bal. De sfeer is er
al, de officials en voetbalbazen lopen in
Er is ook al spoedig gekrakeel om
de stad, waar de Interland zou worden
gespeeld. Rotterdam is ln 1907 hels op
dé Voetbalbond, omdat Haarlem wordt
het oude terrein
HFC
VIaar op het oud*
i Nederland zijn
1910. De 12.000 kijker» zijn door het
dolle, want de grote en populaire favo
riet Mannus Francken scoort liefst drie
doelpunten. Het eerste ernstige ongeluk
kan ook in het historleboek van de der
by-der-lage-landen worden genoteerd.
De Belg Cambier wordt met een ge
broken been naar het ziekenhuis ge
transporteerd. Daarna komt een doel
man voor het f-
legendarische fi
volgt de naar het toenmalige Neder-
lands-Indië vertrokken Beeuwkes op.
Hij la
klasse, een man, die thans ook nog
wereldfaam zou genieten. Bij zijn debuut
in 1911 op het Beerschotterrein wint Ne
derland met 51. De cracks in het na
tionale team zijn verder De Kesller,
Bok de Korver, Mannus Francken, Jan
Thomée en Snethlage. Jan Thomée,
dokter in Delft, heeft een enorm Bchot
over zich. Vele jaren later, als hij al
dik in de veertig ls, zal hij op 't strand
te Noordwijk een partijtje met wat bad
gasten spelen. Hij kogelt daarbij een
maal zo hard op het doel, dat de arme
badgastkeeper, die het toch waagde
zijn handen naar de bal uit te steken,
tegen de grond wordt gekogeld en enke
le minuten buiten westen is. Jan Tho
mée joeg in 1912 als een waar kanon
twee enorme kogels in het Belgische
doel te Antwerpen. Maar behalve Jan
Thomée is ook Göbel de grote held. Zo
goed zelfs, dat de Gazet van Antwerpen
ln zijn nabeschouwing tot de uitspraak
komt dat Göbel met 2—1 de wedstrijd
heeft gewonnen.
Opmars der helden
Jaar in jaar uit komen de interlands
tegen de Rode Duivels op het program
ma. Aan weerskanten komen telkens
weer flonkerende voetbalsterren naar
voren. Bij België de befaamde dr. Ar-
mand Swartenbroeckx, bij Nederland
de door zijn doelpunten in de beroemde
wedstrijd tegen Engeland op Houtrust,
bejubelde Huug de Groot. België gaat
vooruit. In 1920 spelen wij na de eerste
wereldoorlog weer voor de eerste maal
tegen ónze zuiderburen, de Olympische
Spelen in Antwerpen. Nederland krijgt
met 30 op zijn vestje. Vijf jaren zal
het duren voordat Oranje weer kan
juichen. Op 15 maart 1925 winnen wij in
Antwerpen met 10. Maar aan die
overwinning zal voor eeuwig een
vreemd luchtje blijven kleven. Het is
de beroemde of beruchte wedstrijd van
de handsbal van Kees Dijke (in de
spreektaal Kees van Dijke). Een feil
loos Ingeschoten bal van een Belg
slaat Dijk® met de hand uit het doel.
Foto's bewijzen dat later zonder man
keren. Maar de Engelse scheidsrech
ter heeft niets gezien. Het publiek brult
om een strafschop. Die komt niet.
Thans nog kunnen de Belgen kwaad
worden als men over die wedstrijd be
gint en over die handsbal van Dijke,
april 1905 op het Beerschotterrein te
Antwerpen de allereerste officiële inter
land speelde tegen België. Het zijn twee
rasechte burgers van Den Haag, G. W. A.
Lutjens (geb. 1884) en K. W. H. Gloone-
winkel Kamperdijk (geb. 1883). Zij zijn
de laatsten van het Oranjeteam, dat toen
nog geen oranje droeg en dat de reeks
opende met een 41-overwinning. In feite
was de uitslag 11. maar dat yonden
beide partijen na anderhalf uur voetballen
geen leuke uitslag. Daarom werd de wed
strijd een half uur verlengd. In die dertig
minuten demonstreerde Eddy de Neve
zijn schotvaardigheid en joeg drie tref
fers in het Belgische doel. Van het Bel
gische team is niemand meer in leven, de
twee pioniers van het eerste Nederlands
elftal, Lutjens en Gleenewinkel Kamper
dijk („Ik ga nog geregeld naar HBS")
zullen na afloop van de honderdste aan
het officiële banket worden gehuldigd.
14- 5-1905
13- 5-1906
10- 4-1910
3- 4-1911
28- 4-1913
20- 4-1918
28- 4-1914
7- 5-1922
29- S-lf
2~ 2~1£
1-1951 Hotterd.li
3- 3-1963 Ri.tterdai
datum plaat*
80- 4-1905 Antwerp*»
Belglë-Holland
uiiiiiuiiiiiuiiuiiuiiiiiiiniini
blonde Piet teker nog niet miastoan...-
Geboorte van het Legioen
NederlandBelgië is „in". De jaar
lijkse ontmoetingen beginnen drommen
te trekken. In het eigen land wordt ge
smeekt om kaartjes, duizenden gaan met
de eigen ploeg mee naar Antwerpen. De
zwarte handel in kaartjes begint te flo
reren. Harry Denis, Vermetten, dr.
Hans Tetzner, Gejus v. d. Meulen (nog
altijd de doelman met de meeste Inter
lands), Puck van Heel, Buitenweg e.a.
geven het nationale elftal steeds meer
roem, kleur en waardigheid. Duizenden
staan voor de dagbladbureaus, waar een
wit balletje aan een stok over een op
een houten vlak getekend voetbalveld 't
verloop van het duel aangeeft. Maar er
komt een nieuw medium, de radio. Op
11 maart 1928 wordt van een Holland
België het eerste radioverslag gege
ven. De directeur van de jonge AVRO,
de heer Willem Vogt, heeft dat voor el
kaar gekregen. Verslaggever is de naar
een snelle, populariteit groeiende Han
Hollander. Toevallig zal ook de „hon
derdste" door de AVRO worden ver
zorgd met als reporter Dick van Rijn.
Het legioen is er. Honderden en hon
darden reizen met bu» of trein naar
ls vaak een
de gang.
Men begint elkaar uit te joelen, Belgen
maken bekende gebaren met de vinger
naar het hoofd als de bussen vol zin
gende Nederlanders (na een overwin
ning) terugrijden. Het is zelfs "n keer
zo bar geworden, dat beide voetbal
bonden ernstig hebben overwogen de
serie maar stop te zetten. De goede
verstandhouding tussen belde naties be
gon door de derbies in het gevaar te ko-
In 1934 ontstaat de onsympathieke
kreet „Tien, tien, tien!..." Met een
splinternieuwe aanval is Nederland te
gen de Rode Duivels ln het strijdperk
gekomen: Wels. Vente, Bakhuys, Kiqk
Smit. Hij mag er zijn. wij winnen met
93. Op de tribunes begint het publiek
te schreeuwen om de „tien". Nederland
ls aan een g'.ansperiode gekomen. Ons
voetbal kan te kust en te keur kiezen,
Wlm Lagendaal. Vente, Drok, Van
Heel, Pellikaan, Van Run. Bertus Cal-
denhove. En natuurlijk is er weer een
doelman van uitzonderlijke klasse, de
lange Rotterdammer Adrt van Male
met een voorliefde voor een helgele
trui. We blijven winnen, in 1938 met
80, vooruit maar. in 1938 met 72. In
het nieuwe Feijenoordstadion einde
lijk Rotterdam weer aan de beurt
komen wij in 1937 (2 mei) maar tot
10. Bij de Belgen excelleert de ver
maarde profvoetballer Raymond Brai-
ne, die België eenmaal van Praag heeft
„geleend" om zijn elftal sterk genoeg
te krijgen. Het blijft echter niet als
maar Oranje wat de voetbalklok slaat.
Op 17 maart 1940, kort voor de bliksem-
inval van de Duitse troepen krijgt Ne
derland een ongezouten pak slaag tn
Antwerpen, 7 .1 Maar op 27 april van
dat jaar I's Ahe maakt zijn debuut
nemen wij met 4—2 wraak Namen
bij de Belgen: Paverick, Schmel-
linkckx.
Zwarte handel
In 1946 wordt de reeks weer her
opend. Duizenden en duizenden mar
cheren op naar Amsterdam. Het hoofd
bureau van de KNVB. nog aan de
Haagse Van de Spiegheistraat. ts ..over
bevolkt'' met Heden, die wijlen secre
taris-penningmeester Tonny Staal en
hoofdconsul Lou Boeljon als het ware
op de knieën om een kaartje smeken.
Men heeft er grof geld voor over of
nog beter in die dagen: men biedt du
re levensmiddelen en drank aan. Geen
wonder, dat de zwarte handelaars hun
slag slaan. Tegen schrikbarende prij
zen worden de tickets verhandeld. Het
stadion is mudvol. Nieuwe voetbalster
ls Faas Wilkes. Wij winnen met 63.
Weer in Amsterdam op 7 april 1947, 'n
nieuwigheid. Het publiek ziet voor de
eerste maal eer. stopperspll ln actie,
Henny Möring uit S.C. Enschede. De
blonde stopper steekt ln een geweldige
vorm, de Belgische aanvallers krijgen
tegen hem geen schijn van kans. Wij
winnen met 21. Daarna krijgt het pu-
bleek keer op keer de verbitterde duels
met het Belgische enfant terrible Rik
Coppens en met de reu» Rinus Terlouw.
Alleen die tweegevechten zijn een gang
naar het stadion al waard. In 1951
breekt Schljvenaar in Rotterdam zijn
been. Wij verliezen met 76 na een
flonkerende wedstrijd. Het voetbal
zwaait in 1953 om, „verbannen" voet
ballers mogen nu ook in het Nederland
se elftal. We noemen er een, de fameu-
se spil Cor v. d. Hart, de beste, die ons
voetbal en misschien toen de ganse voet
balwereld ooit heeft gekend. In 1959
speelt Us Abe zijn afscheldawedstrijd
(22). Daarna met Wilkes en Pietje v.
d. Kuil winnen wij nog eens met 91,
In 1961 komen wij nogmaals tot winst
62 (doelpunten van Kruiver en Henk
Groot). Daarmee is het voorlopig op.
Oranje kan niet meer tot winst komen.
Op 30 september wordt de 99ste ge
speeld, ln Antwerpen verliezen wij met
1—0.
Het is niet meer zo, dat de
derby-der-lage-landen nog zo
enorm in de belangstelling staat,
verre van dat zelfs. De smaak van
het voetbalpubliek is veranderd;
men krijgt te vaak en te veel top
wedstrijden op de televisie, de
Europa Cup heeft het landenvoet-
bal verdrongen. Het wordt voor
de voetbalbonden moeilijk de tri
bunes nog vol te krijgen. Men
vraagt radio, televisie en de kran
ten extra te schrijven over een
komende interland. In de stille
hoop, dat de mensen dan wel zullen
komen. De gouden jaren zijn voor
bij, NederlandBelgië is 'n soort
gewoonte geworden, men wordt er
niet meer heet of koud onder. De
honderdste in Rotterdam zal zeker
veel publiek trekken, maar op het
moment dat wij deze regels neer
schrijven is het stadion nog niet
uitverkocht
