NAZISME leidt Bundestagabgeordnete TODE verurteilt ERFENIS VAN 1933-1945 in Duitsland een taai leven -■Periodieken balanceren op de rand van de wet 9 APRIL 1966 DE LEEDSE COURANT PAGINA 2j ting van een mentaliteit, die buiten Duitsland de Srgwaan wakker houdt. Maar, zegt men, de grote massa in Duitsland heeft zich duidelijk afgekeerd van deze extremen. Dan wordt gewezen op de grote stemmenwinsten die de democratische partijen hebben geboekt. Dat is zo. Maar des ondanks is er reden tot ongerustheid. Een on gerustheid die binnen Duitsland wordt gedeeld door de besturen der grote partijen, die zich opmaken om na te gaan, waaraan het ligt, dat de neo-nazi's betrekkelijk veel succes oogsten met hun leuzen van vroeger. Dat het de Duitse regering ernst is met een soort gelijk onderzoek, moge blijken uit de bijlage „Aus Politik und Zeitgeschichte" van het week blad ,,Das Parlement" van 16 maart, welke bij drage geheel aan het probleem van het neo- nazisme is gewijd. Aan deze bijdrage ontleenden wij de meeste bijzonderheden en cijfers voor onderstaand artikel. HET gaat wel goed met de democratie in de Westduitse Bondsrepubliek. In het Europese beeld voegt zich West-Duitsland als een der belangrijkste bondgenoten. Een bondgenoot, die heel goed weet wat hij kan en die ook heel goed weet, dat de rol, die hij te spelen heeft, niet los te maken is van alles wat in de afgelopen eeuw Europa en de wereld heeft geteisterd. Het bewustzijn van dat verleden komt nogal eens om de hoek kijken, is het niet in de rede voeringen van politici, dan toch wel in de produkties van de Duitse nieuwsmedia, dag bladen, weekbladen, radio en televisie, welk laatste medium geen week voorbij laat gaan, zonder zijn kijkers middels spel of commentaar te herinneren aan de gebeurtenissen tussen 1933 en 1945. Dit alles moet bijdragen tot wat men het „meester worden van het verleden" noemt: het klaar komen met de ondeugden der ouderen, die men in de „Zusammenbruch" (onze oosterburen horen ondanks alles het woord „nederlaag" niet graag) wel eens vernietigd en vergaan heeft ge acht Is het nazisme werkelijk vergaan, enkele tot uitsterven gedoemde resten uitgezonderd? De Duitsers zelf hebben het lang geloofd, althans willen geloven. Maar de jongste verkiezingen hebben aangetoond, dat hier en daar (met name in Beieren en in Sleeswijk Holstein) resten ge bleven zijn, die een bijzonder taai leven leiden. Was het alleen om deze resten, dan zou dit verhaal nooit geschreven zijn. De laatste jaren is steeds duidelijker geworden, hoevéél er gebleven is. Wandaden tegen joodse bevolkingsgroepen (zoals het vernielen van graf zerken en het bekladden van synagogemuren) komen steeds meer voor, neo-nazistische partij tjes demonstreren brutaal en openlijk hun ver derfelijke activiteiten (men leeft tenslotte in een democratie, nietwaar), bladen met duidelijke neo- nazistische trekken zien hun totale oplaag tot in de honderdduizenden stijgen. Oude strijdmakkers herinneren zich op ontmoetingsdagen hun SS- verleden met duidelijk genoegen, gemeenteraden laten straatnamen bestaan, die de herinnering levend houden aan misdadigers tegen de mense lijkheid. Het zijn allemaal incidentele gevalletjes, die ieder voor zich misschien niet zo bar gevaar lijk zijn, al geven zij wel aanwijzingen in de rich- (Van e Vergeleken bij de toestand van 1959 ziet het er op officiële Westduitse statistieken met de neo-nazistische organisaties nogal vriendelijk uit. Bestonden er in eerst genoemd jaar 85 organisaties, die 'n duidelijk neo-nazis- tisch stempel droegen met in totaal 56.200 geregistreer de leden, verleden jaar bleek 't ledental ineengeschrom- >eld tot 28.600. Het aantal organisaties echter bleek groter geworden te zijn: enerzijds een teken van ver splintering, anderzijds echter ook een signaal, dat erop irae», dat nieuwe groeperingen de kop hadden opgesto- ken. De cijfers van 1965 zouden desondanks verheugend genoemd mogen worden, ware het niet, dat zij een ten dens in opwaartse richting hadden getoond, immers van af 1959 waren de ledentallen van extremistische orga- onzer redacteuren) nisaties in West-Duitsland van jaar tot jaar gedaald: tot 35.400 in '61, tot 27.600 in '62, tot 22.600 in '64. In 1965 kwam ineens weer een stijging naar 28.600. Wat was daarvan de oorzaak? Enerzijds lag zij in een steeds groter wordende ontevredenheid over de voortdurende scheiding der Duitslanden, welke ontevredenheid heel wat „Genossen" van vroeger, die de democratie geproefd hadden, naar de oude smaak deed terugkeren, anderzijds hi de activiteiten van de niet zó splinterachtige kleine neo-nazistisclie organisaties, die pogingen déden tot fu-~ sies en tot andersoortige samenwerkingen, uit welke activiteiten o.m. de N.P.D., de Duitse Nat. Democrati sche Partij met enkele duizenden leden versterkt naar voren kwam. Overigens nog altijd niet genoeg om bij de Bondsdagverkiezingen van verle- jaar door te dringen tot in de ver aderzalen van het parlement in Bonn. >et ledental van de NPD steeg echter erleden jaar tot 14.000. Op zich is dat getal om ontsteltenis te wekken, eker niet wanneer men er rekening houdt, dat ongeveer 2.000 partijle den papieren leden of randfiguren zijn. Het gevaar van partijen als de NPD lgt niet ln hun directe nazistische acti viteit. Integendeel: de heren hoeden er tieh voor, naar bulten toe ideologieën propageren, die hen In conflict met de wet brengen. Met gewiekste voor zichtigheid werden bij de Bondsdagver kiezingen van verleden jaar zorgvuldig voorbereide redevoeringen aan de par tijsprekers gezonden, van welke tekst niet mocht worden afgeweken. De vu- 'igheid echter waarmee de NPD de be rechting der oorlogsmisdadigers be- itreed, sprak boekdelen, evenals de (retigheld, waarmee nien zich wierp op de theorie, dat het zeker niet Duitsland j (alleen) geweest was, dat de tweede we- j reldoorlog had ontketend. Spelend op if gekwetste nationale gevoelens, boekte de NPD haar successen, zonder haar ware aard ai te nadrukkelijk te etale- Jn. Wie zich echter de moeite getroostte na te gaan, wie in de NPD de lakens iltdeelden, kwam spoedig tot een schok- tende ontdekking: de mannen, die aan le touwtjes trokken, waren voor een lelangrijk deel vroegere leden van de In het niets opgeloste Deutsche Relchs- >artei, die van haar neo-nazistische doelstelling nimmer een geheim had {emaakt. VOORZICHTIG De NPD bleef voorzichtig: toen zij er overging in december 1964 haar Hundschrelben" ter beschikking van de Westduitse pers te stellen, werd er bin nenskamers nadrukkelijk op gewezen, t daarin de DRP niet mocht worden Af en toe slaagt de Duitse politie erin bij een inval antisemitische en nazl- propaganda buit te maken. Hier de buit van zo'n inval: propagandapapler. uniformstukken, vlaggen en een bord met de mededeling: „Vandaag telt onze organisatie 40.000 leden. Morgen behoort u ook tot de onzen. Wij roepen u op. De nationale jeugdbeweging". De honden 'slapen echter al lang niet meer. Men weet heel goed, dat tien van de achttien topmannen ln de partij al voor 1933 lid van de NSDAP waren en dat in de onderafdelingen van de partij de situatie niet veel anders ligt. Vele van deze oud-partijmannen ko men voort uit de verdwenen DRP. En de geest van de DRP leeft daarnaast nog voort ln de „Deutsche Nachrichten Verlags GmbH" een uitgeversmaat schappij die volledig door oud-DRP-fi- guren wordt beheerst. Zo volledig, dat pogingen van nlet-oud-DRP-ers ln de NPD, om Invloed op de maatschappij te krijgen, volledig zijn mislukt. De „ech te Kameraden" blijven „unter uns". PERS De rechts-radicale pers in West-Duits land vormt een hoofdstuk apart. Van de 655 Westduitse dagbladen (totaal oplage van 22.380.000) is er niet een, dat ln het neo-nazistische straatje wenst mee te wandelen. De neo-nazi's en de met hen gelieerde groepen houden desondanks een niet te veronachtzamen hoeveelheid week- en maandbladen in het leven met een totale oplage van 227.000 exempla ren. De kleinere „verschijnselen" onder hen plegen een kort leven te lelden: ln de afgelopen jaren zijn veertien blaad jes van het toneel verdwenen (voorna melijk gericht op de jeugd), negen zijn er evenwel bijgekomen. Twee bladen Vorig jaar bereikte de schending i i In Bamberg een triest hoogtepunt. De grafstenen werden met antisemitische opschriften beklad, andere werden omvergeworpen en vernield. springen uit het totaal aantal van 47 verschillende neo-nazistische periodie ken duidelijk naar voren: de „Deutsche National- und Soldaten Zeitung" en het partijblad van de NPD „Deutsche Nachrichten". Deze twee weekbladen hebben voor al verleden jaar hun oplage belangrijk zien stijgen. Misschien niet in de eerste plaats, omdat het aantal abonnees zo steeg (het eerstgenoemde blad ver spreidt 30.000 exemplaren van de opla ge gratis), maar men heeft er ln ieder geval afzet voor gevonden. Men kan de „Natlonal-Zeltung" aan heel wat Duitse kiosken kopen. De redactie beijvert zich, vooral geen „onwettige" toon aan te slaan. Er is zelfs 'n jurist aan het blad verbonden, die voor de verschijning van elk num mer nauwkeurig nagaat of er ook maar Jets ln zou kunnen staan wat het blad in strijd doet zijn met de wet. Hoofdredac teur dr. Frey weet z'n weetje. Ook het „partijorgaan" van de NPD, „Deutsche Nachrichten", dat hierboven al eerder ter sprake kwam en dat met zijn oplage van 30.000 exemplaren het tweede neo-nazistische blad ln grootte is, volgt de voorzichtige koers, maar verzuimt geen enkele gelegenheid, ge vaarlijke nationalistische gevoelens tot brandhitte te brengen. Het systeem Is eenvoudig: het nadrukkelijk etaleren van de bescheiden rol, die Duitsland ln de wereldpolitiek speelt vergeleken met Amerika is vaak al voldoende om het neo-nazistische lezerskorps op tempera tuur te houden. Ook hier geldt, dat met voorzichtigheid meer gewonnerl wordt dan met trompetgeschal. NATIONAL-ZEITUNG Dat de .Natlonal-Zeltung" ondanks alle voorzichtigheid toch een heel eind gaat moge blijken uit een bloemlezing van koppen uit de laatste tijd: „De macht van het wereld jodendom en wat zich daarachter verbergt", „Israël leeft van Duits geld". „Zo worden wij afge perst" en „De Duitsers bedelen om oor vijgen". Het wordt aan de kiosken grif verkocht. En dat er wat deze krant be treft 30.000 gratis abonnementen af kun nen wijst erop, dat er Ueden zijn, die In dit soort lectuur graag een kapitaal steken. Over kapitaal gesproken: de neo-na zistische partijen hebben, ondanks hun kleine ledental een verkiezingspropa ganda kunnen voeren, die zeker een miljoen Mark verzwolgen moeten heb ben. „Bijdragen van de leden" zeggen de partijen. Het valt amper aan te ne men. Het neo-nazistische geld en de neo-nazistische activiteiten zitten trou wens niet in Duitsland alleen. Over de wereld verspreid blijven groepjes war hoofden werken en offeren voor het na zistische ideaal, dat blijkbaar in de ver nietiging van het hitlerianlsme niet kon worden uitgebrand. Verleden jaar toon de 'n onderzoek in West-Duitsland aan, dat 81 neo-nazistische tijdschriften en minstens 70 verschillende vlugschriften van soortgelijke onfrisse strekking uit achttien verschillende landen warer geïmporteerd. Onder deze landen wa ren de VS, België en de Verenigde Ara bische Republiek. Uit België was onder meer het pamflet afkomstig, waai de Bondsdagafgevaardigden, die tegen de verjaring van oorlogsmisdaden den stemmen met de dood werden be dreigd. Ondertekend: Der Oberbriga- deführer vom Schutzbereich III. die Tel Aviv und New York horig sind und am 8. Mai 1965 gegen die Verjahrung der sogenannten N.S. - VERBRECHEN stimmen, sind mit Abgabe ihrer Stiiume rechtskraftig zum Fttr dia V oils treek ung veiantwortlich Do* OBr (Oburbrlgad e f Ühxcr) rVui' vom Schutzbereich III Vorige maand werden de leden van de Bondsdag in pamfletten gewaarschuwd voor terreurmaatregelen, wanneer zfl zouden stemmen voor verlening van de verjaringstermijn voor oorlogsmisdaden. De pamfletten bedreigden de parle mentsleden met de dood. MISDRIJVEN Ongetwijfeld heeft al deze propagan da mede Invloed gehad op ©en nogal verontrustend verschijnsel In 1965: de sterke toenmeing van antisemitische en nationaal-socialistische misdrijven, zoals het vernielen van Joodse graven en het bekladden van synagogen. Al leen al in Juni van verleden Jaar waren het er 88, het Jaartotaal 1965 kwam op 521 gevallen, 171 méér dan In 1964. De Westduitse justitie Is van mening, dat dit niet op de eerste plaats samen hangt met de politieke gebeurtenissen ln 1965 zoals 't aanhalen van de banden met Israël, de kwestie van de verjaring van nazi-misdrijven. Tot mei 1905 was het aantal van deze misdrijven niet gro ter dan in de vergelijkbare periode '64. Toen echter ln Juni In Bamberg door de Jongeman Woitzik een reeks van euvel daden werd uitgevoerd, greep het kwaad snel om zich heen: ln verschillende de len van Duitsland verschenen haken kruisen op muren, werden Joodse bur gers bedreigd en hier en daar kwam 't zelfs tot brandstichtingen. In totaal konden ln 1965 291 daders worden ge grepen, die vrijwel allen gehandeld had den op eigen Initiatief of ln samenwer king met enkele gelijkgerichte vrien den. Van een landelijk georganiseerde actie bleek niets. 41 daders zelden ge handeld te hebben uit 'nationalistische motieven, 99 daders gaven toe, dat ze zich hadden laten inspireren door soort gelijke euveldaden, 59 kladderaars ble ken kinderen beneden veertien Jaar te zijn. RECHT Er Is streng opgetreden tegen de be drijvers van het kwaad. De Westduitse Justitie weet te goed dat de naam van het democratische Duitsland deze smet ten niet verdragen kan. De regering be zint zleh op maatregelen tegen het neo- nazlsme In zijn verschillende verschij ningsvormen. Men Is er ongerust over. Meer nog niet. In het buitenland waar men zwaar aankijkt tegen leder symp- toon van herlevend nazisme, kijkt men vooral nogal bezorgd naar de neo-na- zlstische periodieken, die ongehinderd verschijnen en hun Invloed duidelijk la ten gelden. Maar recht ls recht en zolang de re dacties niet ln strijd komen met de wet, kan het allemaal. Tenslotte ls West-Duitsland een democratie. De hui voor de randverschijnselen moet men maar op de koop toenemen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1966 | | pagina 13