Beter voedsel voor Afrika
t
JEAN LECANUET
in de branding
Kleine
kerncentrales
voor
hogere opbrengst
en
insekten bestrijding
DE LETDSE COURANT
PAGINA
''"&;MtèSÊÊuélf3k .-U"
Gewassen aan de Ivoorkust. De
grond is slecht bewerkt, de op
brengst is gering
BRUSSEL (ANP)ï Ruim
een jaar geleden hebben de
Afrikaanse landen die zich
hebben geassocieerd met
het Europa van de Zes op
een conferentie in Dakar
aan Euratom verzocht een
onderzoek in te stellen naar
mogelijkheden ter verbete
ring van het levenspeil in
hun landen door middel van
1 kernenergie. Nu, een jaar
later, heeft Euratom mee
gedeeld dat plannen zijn
ontworpen 0111 met kleine
strallngsbronnen een aan
zienlijke verhoging van de
voedselproduktie in een aan
tal Afrikaanse landen te
bereiken met verhoudings
gewijs slechts geringe kos
ten. De projecten zijn in
behandeling bij het Euro
pese fonds voor ontwikke
lingshulp aan de geasso
cieerde landen.
opbrengst van glerat, een graan
soort die ln grote delen van
Afrika 80 van de inheemse
voedselproduktie levert. In Sene
gal, Mali, Ivoorkust, Opper-
volta en Nigeriö is meer dan
vier miljoen hectare met gierst
beplant, dat ls een areaal zo
groot als het totale landbouw
areaal van de Benelux. De waar
de van de oogst beliep in 1963
circa 600 miljoen gulden, maar
de oogst zelf is verre van bevre
digend. De glerstplanten blijken
zich veel te veel uit te putten in
de „produktie" van stengels en
bladeren, met het gevolg dat
de nuttige graankorrelopbrengst
maar 500 kilo per hectare be
loopt Ook mist de gecultiveerde
glerstplant de stekelige bescher
ming waarmee de wilde gierst
zloh de vogels van het lijf houdt.
Het gevolg is dat de vogels naar
laming een derde van de oogst
vóór de mensen er-
te pas komen.
Zonder
doornen
Het eerste project,
500.000 dollar gemoeid zal zijn,
is gericht op verhoging
Met behulp van moderne
stralingstechnieken wil men
nu een nieuwe gierstplant
ontwikkelen, die niet alleen
meer graankorrels levert,
maar die tevens de doornen
kraag van het wilde exem
plaar heeft om zich tegen
de vogelvraatzucht te be
schermen. Men verwacht
vijf jaar nodig te hebben
om de nieuwe gierstsoort te
„maken", waarna de nieuwe
planten geleidelijk uitgezet
kunnen worden en zaad voor
verdere verbreiding kan
worden gewonnen.
De deskundigen van E
willen de kernenergie
hulp roepen om
bevolking aan een
helpen en wel do<
van de veeteelt en
len van conserve!
van vlees en vis. De
wordt in grote delen van Afrika
geremd door de tseetseevlieg die
de slaapziekte verspreidt waar
van het vee veel te lijden heeft.
Ter bestrijding van deze plaag
denkt men aan te knopen bij een
Wageningen
helpt mee in
onderzoek
merkwaardige ervaring die
Amerkaanse onderzoekers heb
ben opgedaan. Men wil ln groten
getale tseetseevliegen gaan kwe
ken ln laboratoria. De mannetjes
worden dan met behulp van
radioactieve straling onvrucht
baar gemaakt en daarna mas
saal in de getroffen gebieden
losgelaten. Ondanks hun behan
deling komen deze overigens
gezonde ineekten als normale
vrijers in de tseetseewereld. De
ervaring leert dat als men maar
voldoende van deze mannetjes
loslaat, het geboortecijfer zo
anel daalt dat de soort binnen
afzienbare tijd nagenoeg uit
sterft. De kosten van dit project,
voor een proefperiode van zes
jaar, worden op 650.000 dollar
Parasieten
Door middel van radioactieve
straling wil men, zoals gezegd,
ook proberen het conserveren
van verse vis en vlees te verbe
teren. Een zeer zwakke dosis
straling kan al voldoende zijn
om veis gevangen vis lang ge
noeg houdbaar te maken om
consumenten te kunnen hereiken
op enige afstand van de haven
Abidjan in Ivoorkust. Daar
wprdt jaarlijks 15 tot 20.000 ton
haring aangevoerd, maar door
het ontbreken van conserve
ringsmiddelen kan deze vis al
teen maar in de stad zelf en in
de naaste omgeving worden ge
bruikt. Bij het onderzoek ten
behoeve van dit project dacht
men direct aan 't IT AL ln Wage
ningen (het Instituut voor Toe
passing van Atoomenergie in de
Landbouw). Daar kan de beno
digde stralingsdoeis berekend
worden, waarna de verkregen
resultaten ter plaatse worden
geverifieerd en een strelings
instituut te Abidjan moet wor
den gesticht. De kosten van het
project met een looptijd van
3 tot 4 jaar belopen 700.000
dollar.
Het conserveren van vlees
stelt een soortgelijk pro
bleem. Ook hier zal men
proeven gaan nemen met
bestraling en wel in een
abattoir in Fort Lamy in
Tsjaad. De kosten van dit
project worden op 600.000
dollar geraamd. Het gaat
hier overigens niet alleen
om het conserveren van het
vlees van geslacht vee. Men
zal ook middelen zoeken om
het levende vee te bevrijden
van een parasietenplaag
(insektenlarven) die de ge
zondheid van de dieren
ondermijnt, hun groei remt
en bijgevolg de vleesproduk-
tie ernstig schaadt. Een
doeltreffende bestrijding
van deze plaag zou een
30 t grotere vleesproduk-
tie kunnen opleveren, zo
heeft men berekend.
De deskundigen van Euratom
hebben uiteraard ook bestudeerd
of grote kernenergiecentrales in
aanmerking kunnen komen om
op korte termijn de levensstan
daard in de Afrikaanse landen
te verhogen. De eerste conclusies
luiden negatief Men meent dat
bij de huidige stand van de
techniek voor de komende tien
jaar de klassieke middelen voor
energieopwekking in deze lan
den de beste zijn. Wel zullen
goedkope kernenergiecentrales
met een klein vermogen (20 tot
25 mW.) voor de Afrikaanse
landen interessant kunnen wor
den. Het sou nuttig zijn dat de
geassocieerde landen zo om
streeks 1967-'68 de eerste studies
over hun toekomstige energie
behoefte ter hand zouden nemen
om bijtijds tot goed gefundeerde
beslissingen te kunnen komen.
De Europese landen zouden er
van hun kant rekening mee kun
nen houden, dat de ontwikkeling
van kernenergiecentrales van
20 tot 25 mW. in het belang van
de ontwikkelingslanden zal kun
nen zijn, zo meent Euratom.
Vissen als de tewa, koengoe, pono
en tafi zijn aan de kust overal
bekend. Maar landinwaarts ziet
men de vis nooit omdat conser
veringsmethoden onvoldoende
zijn ontwikkeld.
Bij het I.T A.L. te Wageningen
komen de planten in de bestra
lingskamer. Gunstige eigenschap
pen worden er ontwikkeld. De
levensmiddelen, vlees en vit zijn
na een behandeling langer
houdbaar
PARIJS
De verkiezingen
voor de Franse
Assemblee zul
len pas in het
volgende Jaar
plaats vinden.
De verkiezings
campagne is in
middels reeds
begonnen. Zij
heeft aan en
kele politieke
leiders, die zich
met moed en
optimisme aan
het front wier
pen, meteen een
harde les ge
leerd: een gun
stige start van
de campagne
zegt weinig of
niets over het
einde, en daar
komt het er
juist op aan.
Gaston Deffer
re, burgemees
ter van Mar
seille, weet er
DOOR DR. T. J. HAHN
alles van. Hij had verleden jaar bij zijn politieke „Tour de
France" veel steun gevonden, een half jaar voor de eigenlijk©
presidentsverkiezingen moest hij zich echter weer terugtrekken.
Zijn partij gaf hem geen toestemming die brede en open
socialistische democratische federatie op te bouwen waarop zijn
program en zijn actie steunde.
Franse Kennedy
blijft geloven in
democratisch midden
Nu bevinden zich de twee erfgenamen
van zijn conceptie ln de branding:
Mitterrand en Lecanuet. Mitterrand
heeft de „socialistische en democrati
sche federatie" gesticht, een linkse
editie van hetgeen Defferre beoogd
had. Zij bestaat namelijk uit de socia
listische partijen, partijtjes en intel
lectuele clubs en wordt gesteund door
de communisten. De relatie tussen de
communisten en de niet-communisten
ln deze federatie ls nog niet opgehel
derd. Guy Mollet, de secretaris-gene
raal van de Socialistische Partij, wil
evenals Mitterrand zelf de federatie
nogal bewegelijk en elastisch houden,
terwijl Defferre de communisten niet
vertrouwt en daarom juist nu al een
werkelijke partij met een duidelijk
omlijnd programma en dus met een
zekere discipline wil. Het ls begrijpe
lijk, dat Mitterrand een dergelijke be
slissing voor de verkiezingen uit de
weg wil gaan, want alleen in de on
duidelijkheid ligt de kans, zo hete
rogene elementen als radicalen, socia
listen en communisten te bewegen, op
de kandidaten van de federatie te
stemmen. Het risico voor Mitterrand
ligt nu ln het feit, dat deze onduide
lijkheid niet al te lang kan duren-
De verkiezingen, zullen pas over een
jaar plaats vinden. In die tijd wil het
publiek weten waar het aan toe is,
en ook de communisten zullen Mit
terrand dwingen, kleur te bekennen
Dat zal zijn kansen. In concrete het
aantal stemmen, aanzienlijk kunnen
doen inkrimpen.
Afval
Toch is zijn situatie beter dan die
van Jean Lecanuet. de nieuwe leider
van het Centre démocratlque. Mitter
rand wendt zich tot alles wat links
is ln Frankrijk. En dat is veel. Hij
heeft dus een wijd en open veld voor
zich. waar hij op het ogenblik geen
tegenkandidaat vindt zeker een
griezelige ondervinding, maar er zijn
perspectieven. De Franse „Kennedy"
zoals de vroegere voorzitter van de
Franse volkBrepubllkelnen genoemd
wordt, heeft zich op het midden ge
richt. En dit midden wordt voor hem
kleiner en kleiner, en wat nog erger
ls. er hebben zich nu al twee tegen
kandidaten gemeld, die in deze zone
tussen de gaullisten en de socialis
ten een nieuw politiek gebouw willen
oprichten.
Het zag er allemaal zo gunstig uit
Drie Jaar geleden lanceerde het MRP,
toen nog onder voorzitterschap van
de Jonge en vrijwel onbekende leraar
voor filosofie Lecanuet, als eerste de
gedachte van een hergroepering van
de traditionele Franse partijen als
enige middel om tegen De Gaulle
een effectieve oppositie te voeren.
Lecanuet richtte met de rechtse onaf-
hankelijken van Pinay, met de groep
Pleven, de radicaal-socialisten en
enkele socialisten een parlementaire
verbindingsgroep op. Het Comité de
liaison des démocrates. onderhandelde
later met Defferre over de oprichting
van de reeds genoemde progressieve
en democratische federatie, en toen
de socialisten dit onmogelijk maakten,
stelde Lecanuet zloh zelf a)6 onver
wachte en nauwelijks voorbereide
presld en tsohapskand ld aat van de
middengroepen. Hij poseerde met
succes als een nieuwe figuur, als een
open. Europese, progressieve demo
craat. stijl-Kennedy, trok vele Jongeren
en ook studenten. Intellectuelen e.d.
aan. dus politiek nog ongebonden en
verwierf 15 pot. van de stemmen.
Middenpartij
De verkiezingscampagne zelf en het
op zichzelf niet spectaculaire percen
tage stemmen maakten in Frankrijk en
daarbuiten een sterke indruk. De
vroegere voorzitter van de christen
democratische partij, het MRP, kon
zich naast Mitterrand laten zien. Vol
van dit hoopgevende zelfvertrouwen
verkondigde Lecanuet meteen na de
Installatie van de nieuwgekozen oude
president De Gaulle, dat hij een
..sociaal, democratisch en Europees"
georiënteerde partij zou oprichten. Op
2 februari Jl. constitueerde zich dit
nieuwe Centre démocratlque als een
middenpartij die kennelijk trekken
van de Amerikaanse democratische
partij droeg. Ze wilde op de niet-
gaullistische onafhankelljken aan de
rechterzijde en de radicalen op de
linkerzijde steunen. Er zouden zich
meteen 40.000 leden hebben laten in
schrijven. Op 23 april zou ln Lyom de
eerste „conventie" gehouden worden.
Voorzitter van de nieuwe partij werd
Lecanuet, de vloe-voortitters Maurice
Faure, oud-voorzitter van de radi
calen en voorzitter van de Interna
tionale Europese Beweging, alsmede
Bertrand Motte van de onafhanke
lljken.
Coup de thé&tre: de radicaal-socia-
listisohe partij verklaart, niet ln de
nieuwe partij op te gaan en verbiedt
haar leden tegelijk lid van het Centre
démocrate te worden. Daarmede ver
liest Lecanuet als "t ware zijn linker
been. Van de onafhankelljken zouden
toch alleen de nlet-gaulllsten mee
doen, dus een gedeelte, en daarmede
zouden ook de MRP-ers van de lin
kervleugel weinig tin hebben ln een
zo uitstekende ohristelijke vakbe
stuurder als Théo Braun secretaris
generaal van de nieuwe partij werd.
Lecanuet kon niet anders dan het
gevaar erkennen, langzaam maar
zeker in een vacuüm terecht te komen.
Hij heeft, duidelijk geïrriteerd, ver
klaard dat hij de partij in ieder ge
val eind april op haar „Conventie"
(zo heet dit nu in Frankrijk in plaats
van partijcongreszou starten, en wel
hoofdzakelijk met de jongeren die
niets te maken hebben met de oude
partijen. Natuurlijk zal hij verder de
steun van zijn oude partij genieten,
het MRP.
Bedreigd
Zal hij eigenlijk op veel meer kunnen
steunen dan op het MRP? Wordt hij
niet al weer bedreigd door nieuwe
kandidaatpartijen Juist ln zijn eigen
domein, de middengroepen? De bur
gemeester van Lyon. Louis Pradel, had
het originele idee. een partij van
„burgemeesters van de grote steden"
(„Les maires des gr arid es villes") op
te richten die door de per» meteen
de „parel des grand'meres" genoemd
werd. Zijn publiek waartoe hij zich
richt, komt prectes met die van Jean
Lecanuet overeen. En tenslotte ont
wikkelt Giscard d'Estalng. de pro-
gaullistische onafhankelijke, die zo
juist de regering heeft (moeten) ver
laten, een handige campagne om Juist
die rechtse en middengroeperingen
aan te trekken die over De Gaulle
weliswaar ontevreden zijn. echter niet
te ver naar links willen oprukken, ja
De Gaulle nog een kans willen geven
een niet gering gedeelte van de
brave en rustbehoevende Franse bur
german in de provincie.
Tot overmaat van narigheid organi
seert de federatie van Mitterrand
precies in Lyon. waar de burgemeester
een eigen partij lanceerde en waar
Lecanuet zijn Centre démocratlque ten
doop wil houden, haar eigen partij
dag. en wel op 12 en 13 maart Is het
dan een wonder dat velen tich af
vragen. wat de werkelijke perspectie-
van de eerste christen-democraten ln
Frankrijk nu zijn? Hoever zijn ze
met deze twijfel verwijderd van een
van de eerste chrsten-democraten in
Frankrijk, de onvergeten O. an am. die
in een brief van 24 september 1846
schreef: „ik ben een van degenen
geweest die tot de „partij van het
vertrouwen" behoorde. Ik geloofde en
geloof nog altijd aan de mogelijkheid
van de christelijke democratie, en ln
de politiek geloof lk aan niets andere".
