Berlijn zonder Dibelius KONGOLEES MEISJE MOEST LAND UIT VAN MINISTER MOEILIIKHEDEN „ZO IS HET EINDE VAN PROGRAMMA Bisschop was „altijd in dienst' OPVOLGER SCHARF WACHT ZWARE TAAK Vier kinderen op één middag) slachtoffer van verkeer Ingrijpen na drie jaar storm ONTDEK UW REIS Rengelink beroept zich op verantwoordelijkheid VARA Comité voor behoud van „Zo is liet VRIJDAG 1 APRIL 1966 DE LEtDSE COURANT PAGINA 13 (Van onze correspondent) BERLIJN. De vroegere voor zitter van de raad van de Evan gelische Kerk in Duitsland, dr. jtto Dibelius, heeft in verband met zijn hoge leeftijd hij is 85 jaar gisteren ook zijn ambt als bisschop van de Kerk in Ber- lijn-Brandenburg neerleggen. Ook in deze functie is hij thans opge volgd door de ,praeses' der E.K.D., Kurt ScharfDe twee als gevolg van de Berlijnse muur afzon derlijk vergaderende synodes in West- en in Oost-Berlijn hebben de uit Oost-Duitsland uitgewezen en voor de communisten onaan vaardbare dr. Scharf met grote stemmenmeerderheid gekozen. Met het emeritaat van dr. Otto Dibe lius is een bijna legendarische figuur verdwenen uit de na-oorlogse geschie denis van Duitsland, die tussen 1945 en nu herhaaldelijk van zich heeft doen spreken. Men heeft hem eigenlijk pas de laatste jaren zijn hoge leeftijd aan gezien. Dr. Dibelius wilde al enkele ja ren geleden, nadat hij reeds zijn func tie van voorzitter van de raad der EKD had neergelegd, van de kansel stappen, maar de verdeelde synode van de kerk in Berlijn-Brandenburg waagde 't toen nog niet ds. Scharf tot zijn opvolger als bisschop te kiezen. Dr. Dibelius ,,'n christen is altijd in dienst", heeft hij eens gezegd bleef aan, ofschoon hij al ver over de 80 was. Aan het begin van zijn lange loop baan stond zijn beroeping tot dominee in Crossen aan de Oder, in het tegen woordige Oost-Duitsland. Via Guben, Danzig en Lauenburg (in Pommeren) leidde zijn weg terug naar zijn geboor testad Berlijn. 1933 verloor hij zijn ambt, maar hij leg de zijn kerkelijke arbeid onder de nazi's niet neer, ofschoon hij enkele malen ge arresteerd werd. Hij sloot zich aan bij de zogenaamde „bekennende Kerk", die zich onderscheidde van de protestantse Kerk, die zich aan het NSDAP-regime had onderworpen. Ofschoon de nazi's hem „met pensioen" hadden gestuurd, bleef ds. Dibelius prediken. Toen de na- tionaal-socialistische minister voor Ker kelijke Aangelegenheden, Kerrl hem dit eens voor de voeten wierp, vielen Dibe lius' beroemde woorden: „Een christen is a 11 i j d in dienst". De grote carrière van dr. Dibelius in de protestantse Kerk van Duitsland wier eenheid hij ondanks prikkeldraad- grens en schandmuur in Berlijn nog al tijd heeft kunnen bewaren begon na de oorlog. Hij was de enige overlevende „Generalsuperintendent" en werd zon der verdere discussie gekozen in het ambt van bisschop der Kerk in Berlijn- Brandenburg. In 1948 benoemde de we reldkerkenconferentie in Amsterdam Jiem tot een van de zes presidenten van de Wereldraad van Kerken. In 1949 volgde zijn benoeming tot voorzitter die in Bethel werd gehouden. Wat dr. Dibelius in die functie heeft gepresteerd, kan hier slechts in weini ge zinnen worden samengevat. -Hij was een der eerste kerkelijke woordvoerders, die in het bezette Duitsland hun stem men verhieven tegen de willekeur der bezetters, tegen onrechtvaardige justi tionele vonnissen en tegen het achter houden van krijgsgevangenen door de Sovjet-Unie. In de twee delen van Duits land probeerde hij de rol van bemidde- Advertentie) Een platenbon is altijd raak! Ruim 4 miljoen overnachtingen op Wadden in '65 DE KOOG (ANP) De Waddenei landen hebben in 1965 3.756.532 over nachtingen geboekt. Waarschijnlijk is het aantal overnachtingen in het afge lopen jaar de vier miljoen gepasseerd, maar niet alle loglesverstrekkers heb ben hun gegevens bekendgemaakt. Dit heeft de heer J. W. Dekker, directeur van de WV-Texel meegedeeld. Uit de gastenstatistieken blijkt dat 't percentage Nederlandse gasten op de Waddeneilanden aanzienlijk hoger lag dan dat van de buitenlanders: 71 tegen 29 procent. Wel blijven de buitenlanders langer (gemiddeld 17 dagen) dan de Ne derlanders (11.5 dagen). Texel nam het leeuwendeel van het bezoek voor zijn rekening met 104.727 personen. Dan volgden Ameland met 73.948 gasten, Terschelling met 63.881 gasten, Vlieland met 22.801 personen en Schiermonnikoog met 21.264 personen. Van eiland tot eiland zijn er grote verschillen in het bezoek van buiten landers. Vlieland en Schiermonnikoog noteerden ongeveer 15 procent buiten lands bezoek, Terschelling ongeveer 22 procent, Texel ongeveer 32 procent en Ameland ongeveer 35. Hoewel het moei lijk is een reden voor deze grote ver schillen aan te wijzen, aldus de heer Dekker, „is het niet uitgesloten, dat 't autoverbod voor Vlieland en Schier- monnioog van invloed is". (Advertentie) Een platenbon Is altijd raak! RERGUM (ANP) In Murmerwoude is de tweejarige Tjalling Kooistra gister middag onder een van de achterwielen van een met tegels geladen vrachtwagen geraakt en om het leven gekomen. De chauffeur van de Vrachtwagen had voor hy wegreed de rond zijn auto spelende kinderen gewaarschuwd, maar Tjalling viel van het trottoir en kwam onder de wagen terecht. R/ODBN Het driejarige Jongetje Bonne Felting is gistermiddag In Roden (■Gr.) onder een vrachtwagen geraakt. Het jongetje was op slag dood. Bonne Felting reed met zijn autoped op de rijweg rechts van de vrachtwagen en kwam onder de wagen, toen deze op een kruispunt rechts af sloeg. HEIJTHUIJSEN Eveneens gister middag is de zevenjarige Jacobus Sunt.Jens uit Heijthuijsen (Lb.) bij het oversteken van de provinciale weg door een personen auto gegrepen. Het Jongetje was meteen dood. ERP Het dertienjarige meisje Hen- drika van Deurzen is gistermiddag op de provinciale weg Gemert.-Erp door een be stelauto aangereden. Het meisje sloeg met de fiets linksaf zonder daabij op de haar tegemoet komende bestelauto te letten. Zij werd ernstig gewond en overleed op weg naar het ziekenhuis. laar te spelen. Hij was er trots op dat hij in zijn functie de enige was, die zo wel de toenmalige bondskanselier dr. Konrad Adenauer als de toenmalige premier van de Duitse Democratische Republiek, Otto Grotewohl met hun ver jaardag kon gaan feliciteren. Met veel moed appelleerde hij aan het geweten der regeringen in Bonn en in Oost-Ber lijn. Die in Oost-Berlijn werd hij ten slotte te lastig: aangezien hij weigerde zijn medewerking te verlenen aan de splitsing óók van de protestantse Kerk in de DDR de meerderheidskerk verboden zij dr. Dibelis in Oost-Berlijn te prediken of zijn dominees in het kerkgebied Brandenburg (dat op Oost duits gebied ligt) te bezoeken. Sinds het midden van de vijftiger jaren mag dr. Dibelius Oostduits gebied niet meer be treden. De Ulbrichtstaat verlangde in toenemende mate de geestelijke onder werping der burgers. Nadat het Ul- bricht niet was gelukt de protestantse Kerk tot collaboratie te dwingen, pro beerde hij de Kerk te ondergraven. Dr. Dibelius verzette zich daartegen en ge selde onophoudelijk de schending van de ook in de Oostduitse „grondwet" gega randeerde kerkelijke vrijheid. Dr. Dibelius gaf zijn strijd tegen het onrecht in het communistische deel van Duitsland niet op. In de herfst van 1959 deed hij zijn scherpste aanval op het regime in de SED-staat, toen hij verklaarde dat een totalitaire staat niet als overheid in de zin van brief aan de Romeinen als de door God ge geven overheid kon worden aangezien. Dit ging zelfs zijn eigen aanhangers te ver, die vreesden dat met deze these van dr. Dibelius de positie der Kerk in Oost-Duitsland totaal onhoudbaar zou worden. Op de synode der Kerk in Ber lijn-Brandenburg werd dr. Dibelius ge dwongen ze af te zwakken. Hij nam echter alleen de voorbeelden terug die hij als bewijs zijner these had aange voerd. De thesen zelf liet hij staan. Zij bevestigden opnieuw zijn reputa tie als de „bisschop zonder vrees". Zijn thesen met betrekking tot de over heid in Oost-Duitsland waren in de grond van de zaak precies dezelfde als die welke hij op 21 maart 1933 in een preek in Potsdam verkondigde en aan het adres van de nieuwe door de nazi's beheerste Rijkdag richtte. Dr. Dibelius zei toen: „De dictatuur van een totali taire staat is onverenigbaar met Gods wil". Dr. Dibelius werd op 15 mei 1880 in Berlijn geboren als derde zoon van de Boete en hechtenis „Republiek"-roepers AMSTERDAM (ANP) Tegen de 34-jarige stenograaf A. de J. en de 45- jarige kantoorbediende A. S., die tij dens de rondvaart van prinses Beatrix en haar verloofde ('oor Amsterdam op 3 juli vorig jaar uit een raam van een woning aan de Herengracht een span doek met het woord republiek hadden gehangen, heeft de officier van justitie bij de Amsterdamse rechtbank een boe te van 50 gld. plus zes dagen hech tenis voorwaardelijk geëist. Eenzelfde straf requireerde de offi cier tegen de 20-jarige M. M. zonder der beroep en 21-jarige student R. de L., die op straat voor het huis stonden en geroepen hadden: „Leve de repu bliek". De Amsterdamse kantonrechter had in eerste instantie 't viertal tot de nu in appèl gevorderde straffen veroor deeld. De officier van justitie, mr, H. E. van Renesse, was van oordeel dat door' een en ander een ordeverstoring dreigde. De raadsman, mr. G. J. P. Cammelbeeck, vond dat het betreffende artikel van de algemene politieverordening (93) op overtreding daarvan was de dagvaar ding gebaseerd buiten zijn voegen was getrokken. Hij concludeerde pri mair tot vrijspraak en subsidiair tot ontslag van rechtsvervolging. (Advertentie) Een platenbon is altijd raak! „geheime Regierungsrat" Otto Dibelius, Hij bezocht het gymnasium in Lichter- felde, studeerde aan de universiteit van Berlijn en in Wittenberg. Sinds 1921 is hij lid van de opperste kerkelijke raad. Hij heeft eredoctoraten der universitei ten van Giessen, Eden, Marburg, To ronto, St.-Andrews, Gettysburgh en Yale. Het zal voor ds. Scharf zeer moeilijk worden, deze man, die bijna een sym bool is geworden, te vervangen- als voorzitter van de raad der EKD en als bisschop van Berlijn-Brandenburg. Eis 9 maanden voor steekpartij ROTTERDAM (ANP) Op Katen- drecht zitten de verboden messen te los In de zak. Voor messenstekerijen zul len de door het openbare ministerie ge elste straffen niet gering zijn, aldus de Rotterdamse officier van justitie, mr. W. D. Meeter, voor hij negen maanden gevangenisstraf met aftrek vorderde te gen de 28-jarige Catherlena M. M., een publieke vrouw uit Katenrecht, die een Zweedse zeeman met een mes had ge stoken. De steken, die de vrouw de zeeman had toegebracht waren niet van ernsti ge aard. Ze waren echter wel met gro te kracht toegebracht, zodat het voor de zeeman en ook voor Cathariena M. heel wat slechter had kunnen aflopen. Wat er in de avonduren van de 15e januari in en nabij De Denisebar op Ka- tendrecht precies is gebeurd, werd on danks de uitvoerige verhoren niet hele maal duidelijk. Vast is komen te staan, dat er tussen Catherina M. en de Zweedse zeeman een twist ontstond over het al of niet betalen van een door de .laatste al niet aangeboden consumptie. Plotseling trok de vrouw uit de rechterzak van haar jasje een stiletto, welke zij met kracht in de rug van de Zweed stak. (Van onze correspondente) SCHINNEN Het negenjarig donkergekleurde meisje Tonny Willems huppelt over de Kerkweg van Puth naar huis. Ze komt de Petrus Canisius- school uitgerend als haar aandacht wordt ge trokken door twee vechtende jongens. Ze kiest partij voor de kleinste. Als het haar te lang duurt, schopt ze tegen een hoopje sneeuw en huppelt ze in haar blauwe jasje met de schoolvriendjes en -vriendinnetjes naar huis, naar de Beatrixstraat in Puth. Ze valt niet op tussen de levenslustige kinderen en gaat als de anderen naar vader en moeder. Het heeft lang geduurd voordat 't Mu- lattenweesje uit Beni in Kongo voor goed in Puth-Schinnen mocht blijven. De zusters oblaten van de assumptie von den het leven in 1964 te riskant in het rumoerige Kongo en vluchtten met de aan hun zorgen toevertrouwde Tonny M. Maseka. De zusters, die in Hulsberg het klooster kwamen, zochten een nieuw tehuis voor Tonny. Eindelijk had den ze in 1965 het kinderloze echtpaar Willems-Spooren in de Beatrixstraat in Puth bereid gevonden voor haar te zor gen. Tonny kon zowel met haar pleegou ders als met de schoolkameraadjes in Puth goed opschieten en ze begon zich zelfs langzaam thuis te voelen. Totdat de minister van Justitie in in Den Haag besliste dat liet Kongole se meisje ons land moest verlaten, om dat zij vanwege haar huiskleur en het niet machtig van de Nederlandse taal in Puth nadelige gevolgen voor haar per- KYP bespreekt problemen van middenstand (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Op zaterdag 2 april a_s. zal de KVP in kasteel Bouvigne te Breda een gespreksdag houden over de politieke aspecten van de middenstandsproblema- tiek. In een viertal gespreksgroepen zul len de diverse onderwerpen worden be sproken. waarna in een plenaire zitting een discussie zal plaatsvinden met een forum. Dit forum, onder leiding van de partijvoorzitter mr. Aalberse. zal verder bestaan uit: mej. A. Kessel (Tweede- Kamerlid). J. Hurkmans (voorzitter van de NRKM). drs. M. van Amelsvoort (lid van de sociaal-economische commissie van de KVP), mr. R. Nellssen (Tweede-Ka merlid en algemeen secretaris van de NRKM) en prof. mr. dr. A. Schrijvers (voorzitter van de raad voor het midden en kleiribedrlj f (Van een onzer verslaggevers HILVERSUM. Eerst dien in de nacht van woensdag op donderdag namen de medewerkers aan het presentatieteam van „Zo is het" het besluit om hun gehele programma voor de uitzending van gis teravond teru gte nemen. Pas in de voor avond werd eindreglsseur Hans Jacobs meegedeeld, dat alle hoofden van dienst bij de VARA-t.v. eenstemmig van mening waren .dat het nummer, waarin de uit spraken van burgemeester Van Hall wer den belicht, uit het programma diende te worden geschrapt. Na een korte etenspauze kwam het redactieteam ten huize van Dimitri Fren- kel Frank bijeen om zich te beraden over deze maatregel van de VARA-leiding. Later volgde een gesprek met de heren Piet te Nuyl jr.. Otto Motagne en Jan de Troje, dat tot half drie 's nachts voort duurde- De samenstellers begrepen niet, waarom de VARA-leiding, die met dit t.v.- programma bijna drie jaren zoveel stor men had getrotseerd, nu plotseling gebruik maakte van haar recht op ingrijpen. Vele taboes over geloof, sex en andere gebie den waren zonder maatregelen van hoger hand doorbroken, maar nu de VARA een verklaring had uitgegeven, dat ze zich tijdens de afkoelingsperiode zo prudent mogelijk zou gedragen ten aanzien van de veelomstreden gebeurtenissen in Amster dam, was het voorgevallene in het hoofd stad een taboe geworden dat diende te worden geëerbiedigd. Bij „Zo is het" was men vrijheid van keuze gewend en als de VARA van een dergelijke maatregel een principe zou ma ken. dan betekende dit volgens de samen stellers een moord op hun onafhankelijk heid. Eindregisseur Hans Jacobs beklemtoon de, dat hoewel hij slechts voor een deel het standpunt van het ..Zo is hef-team kon delen, hij deze controverse op een allerongelukkigst moment vond ontstaan. Hij had begrip voor de programmaleiders, die de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de uitzending dragen en had uit tactische overwegingen beter gevonden, dat de medewerkers aan dit programma zich minder star hadden gedragen. Hans Jacobs vond het miserabel, dat deze ru briek, die nog driemaal op de beeldbuis zou zijn verschenen, de finish niet had gehaald. Voor zichzelf sprekend verklaar de hij, dat deze controverse het einde betekende van „Zo is het". In plaats van het gewraakte nummer over uitlatingen van burgemeester Hall. had z.1. „Zo is het" beter een satire kun nen mak enover de verklaring van de VARA wat betreft de houding ln radio en tv. tijdens de afkoelingsperiode. Als voorbeeld hoe vreemd de kijkers in hun primaire reacties kunnen reageren, vertelde hij dat de VARA zeker 450 boze Na brief aan koningin terug bij nlppoouders Tony huppelde elke dag na schooltijd i r 3 minister van Justitie in Den Haag beslist huis, totdat de minister van Justitie in Den Haag beslistedat het Congolese meisje ons land moest verlaten. Maar sinds een paar toeken huppelt ze weer rond door het Limburgse Puth. soonlijkheidsvorming zou ondervinden. Tonny ging naar een kindertehuis van de zusters oblaten in Froyennes in He negouwen. De pleegouders, burgemees ter A. Kurvers van Schinnen en de zus ters stelden toen vele pogingen in het werk om de negatieve beslissing onge daan te maken. Dit lukte niet, totdat de pleegouders een brief naar koningin Juliana schre ven. Zij drong aan op een nieuw onder zoek. Verleden maand ontvingen de pleegouders het verheugende bericht dat Tonny terug mocht komen. Nu is ze niet langer meer Tonne Maseka, maar Tonny Willems uit Puth. Ze heeft haar oude vriendinnetjes terug gevonden. Voor de kinderen van Puth was er geen enkele moeilijkheid. Ze kenden Tonny nog van vorig jaar. Ze kwam ln dezelfde klas als haar vriendinnetjes. Op het ogenblik zit ze in de tweede klas. Tonny spreekt Vlaams zodat zij weinig taalmoeilijkheden kent. Ze ls in tegenstelling tot de meer be deesde kinderen van Puth zeer spontaan. Ze praat honderduit. Wat het leren be treft kan ze net als de andere kinderen heel goed mee, aldus mej. Keulers, haar onderwijzeres. Haar pleegouders waren in ieder geval blij dat Tonny zaterdag 2 april haar negende verjaardag weer bij hen kon vieren. 2de ronde opgave 6 (Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De heer J. W. Rengeiink. t.v.-secretarls van de VARA. heeft gister avond in een uitleg over het niet doorgaan von het t.v.-programma „Zo is het" duideiyk de deur op een kier gelaten voor een eventuele terugkeer van dit pro gramma. Hy zei namelijk, dat „een heel apart progTamma ontijdig een einde dreigt te vinden, dat zou een verlies zUn voor de Nederlandse televisie". De heer Rengelink zei. dat het niet uitgezonden programma twaalf onderdelen telde met. elf waarvan de VARA-leiding akkoord kon gaan. Een enkel onderdeel stuitte echter op onoverkomelijke bezwaren Zoals bekend zou ln dit onderdeel het beleid van burgemeester Van Hall van Amsterdam aan de kaak worden gesteld. De VARA-leiding achtte dit niet in overeenstemming met haar gedragslijn om voortaan „de grootste terughoud endheid'te betrachten in uitzendingen die aan de „af- koelingsperiode" rond de Amsterdamse rellen afbreuk zouden kunnen doen. De heer Rengelink verweet de redactie van „Zo is het" in dit verband een gebrek aan begrip voor de verantwoordelijkheid, die de VARA draagt. Bedenk voor de cartoon een zo origineel mogelijke zin. De tweede ronde van ONTDEK UW REIS is hiermede ten einde WU zUn be nieuwd wie dc reis naar Lourdes gaat winnen en de overige aantrekkeiyke j prijzen. Voor een vlot verloop, verzoeken wU U onderstaande rlchtiyncn op te volgen: 1. Schrijf op een normale briefkaart de oplossingen van de tweede ronde in volgorde van plaatsing (van 1 f.e.m. 6). Daaronder de zin. die u bedacht b(j de cartoon. 2. Knip onderstaand adresstrookje uit en plak dit op de adreszijde van de briefkaart. Vergeet vooral niet in de linkerbenedenhoek van de briefkaart uw naam, voorletters en adres te vermelden. 3. De briefkaart met ƒ0,10 frankeren en posten. Kaarten met strafport worden geweigerd. 4. Inzendingen, die binnenkomen nó dinsdag 5 april worden terzijde gelegd. 5. Ook wordt de gelegenheid opengesteld uw briefkaart op ons hoofdkantoor aan de Papengracht 32 te brengen, eveneens voorzien van onderstaand adresstrookje. 6. In ons blad van 9 april wordt de uitslag van de tweede ronde „Ontdek Uw Reis" gepubliceerd. brieven had ontvangen, na de vei toning van het filmpje van Louis van Gasteren over de relletjes van de Pjrinsegracht. En dat waar de hoofdredacteur van het NTS- joumaul heeft laten publiceren, dat hij het betreurt, dat zijn ondergeschikte dit filmpje als journaalnieuws had afgewezen- De journaal redactie maakte de fout goed. door een klein deel van het filmpje in het journaal voor gehoorgestoorden uit te zenden. Niemand bij de VARA en ook niet „Zo is het" zal zich aansluiten bij de straatterreur Maar bij „Zo is het" is men van mening, dat waar terughouding dient te worden betracht, deze niet alleen door de burgers dient te geschieden, maar ook door de politie. Treinstaking in V.S. verboden door rechter WASHINGTON (Reuter) In Was hington is een gerechtelijk bevel tot hervatting van de werkzaamheden uit gevaardigd tegen de bijna 8000 machi nisten en stokers van locomotieven, die onverwacht in staking zijn gegaan. Door de staking ligt het treinverkeer van acht grote spoorwegmaatschappijen in 38 staten stil. (Advertentie) Een platenbon is altijd raak! UTRECHT. (ANP ln Utrecht is gisteravond een actiecomité gevormd, dat beoogt zo spoedig mogelijk een afdeling op te richten van de enkele jaren gele den ln Amsterdam opgerichte vereniging „Vrienden van Zo is het...". De initiatiefnemers menen, dat de laatste tijd in Nederland een steeds ster kere tendens van de democratie onver enigbare beperking van de vrije menings uiting te bespeuren valt. De Initiatiefne mers zijn van mening, dat herstel van het programma of de instelling van een iden tiek programma een van de allereerste tak enis van diegenen, die menen tegen de ondemocratische stromingen te moeten (Advertentie) Een platenbon is altijd raak!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1966 | | pagina 13