SCHRIK VOOR DE BOERENPARTIJ
Bezinning en overleg
tussen grote partijen
meer dan noodzakelijk
Commentaar
van politici
Beleid wat
vertragen
Nieuwe Provinciale
Staten Zuid-Holland
Op Binnenhof klopte
het verkiezingsh
VERKIEZING MET VERGISSINGEN
DONDERDAG 24 MAART I960
DE LEfDSE ÜOTJRANT
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Heet van de naald heb
;n vele politieke figuren gisteravond
ommentaar gegeven op de uitslag va
erkiezingen. Bij de vertegenwoordigers
de constructief democratische par
jen overheerste uiteraard verontrusting
iver de grote winst van de Boerenpartij
iikele ministers geven te kennen dat de
rote partyen zich moeten bezinnen
iet elkaar moeten overleggen over i
b democratie in de toekomst te doen
aat.
rs. W. Schmelzer (KVP)
Regeren wordt door deze uitslag zeker
oeilijker. Maar wij moeten het hoofd
iel houden en het Nederlandse volk de
instructieve politiek beter onder ogen
rengen. Vele ontevredenen hebben ge
wen voor iets wat geen perspectief biedt.
rof. Romme (KVP)
Een duidelijke overwinning voo:
'elegraaf en de provo's, voor extreem-
echts en extreem-links. De KVP heeft
en veeg uit de pan gekregen. Wij moeten
it deze verkiezingen een ernstige les
iren. Toen de oorlog was afgelopen, dach-
en wij dat de democratie stevig op zijn
FREULE WITTEWAAXi
VAN STOETWEGEN
Materiële zaken,
stond. Nu blijkt dat het niet het
ial is door de groei van fascistische
anarchistische krachten.
Vondeling (P.v.d.A.)
)e somberste avond in mijn leven. De
slag ls een grote tegenvaller. Wij zijn
betwist de grote verliezer. Het is een
weldige verschuiving sinds het Nipo-
derzoek van 15 februari. De gebeur-
nissen van de afgelopen weken (huwelijk,
nsterdam) kunnen een belangrijke rol
bben
rs. Tans (P.v.d.A.)
De terugval van de P.v.d.A. héb fk
deus mijn huisbezoeken zien aan-
Toen al geconfronteerd met een
lemeen onbehagen. Bezorgd over de
Iftieke onrijpheid van de jongeren, die
het eerst aan de verkiezingen héb-
foord-China weer
geteisterd door
j aardbevingen
TOKIO (UPI) Noord-China is gis
en opnieuw door twee krachtige aard-
gingen getroffen, zo meldt het pers-
reau Nieuw China.
De aardbevingen hebben, aldus het
sbureau, aanzienlijke materiële scha-
aangericht.
Granaat sloeg
in woonwijk
kUNSTER (UPI) De rust in de
Munster werd verstoord toen een
3 granaat in 'n woonwijk kwam en
ilodeerde. Wonder boven wonder
rd er niemand gewond. Volgens de
itie en 't Westduitse leger was de 76
n granaat afgevuurd door een artil-
e-eenheid van het Britse leger die op
ge afstand van Munster oefende.
)e Westduitse en Britse legerautori-
en hebben een onderzoek aangekon-
fond bijt gasslang door:
echtpaar dood
JHERBOURG (UPI) In Cherbourg
iet echtpaar Jacques en Andreé Eco-
Lit in zijn slaapkamer vergast, toen
in de keuken opgesloten jonge hond
lu" de gasslang doorkauwde. De
(felijke overschotten van de 28-jarige
n en zijn 21 jarige echtgenote werden
ïorgens door de in de buurt wonende
ïder van de man gevonden. Het hond-
eefde nog.
Rosjtsjin zal
Tsarapkin gaan
vervangen
ïENèVE (Reuter AFP) Semyon
irapkin wordt als leider van de Rus-
:he delegatie bij de ontwapenings-
ferentie in Genève vervangen door
we Rosjtsjin, zo is van betrouwbare
le vernomen. Wat Tsarapkin gaat
n is niet bekend. Rosjtsjin was al ge
ne tijd plaatsvervanger van Tsarap-
ben deelgenomen. Hier ligt niet ai
een taak voor de partijen, maar ook
het onderwijs, dat hierin schromelijk
tekort is geschoten.
Minister Smallenbroek (A.R.)
De winst voor de Boerenpartij is een
ernstige zaak voor een gezonde democratie.
De uitslag kan ik niet beschouwen als een
weerslag op het regèringsbeleid. Als dat
zo was, zouden de liberalen en de C.H.U.
een betere uitslag hebben gehad.
Minister Bot (KVP)
Alleen de vent die schettert spreekt
bljjkbaar aan. De grote partijen moeten
„het goede" beter over het voetlicht
brengen.
Mr. Beernink (CHU)
De uitslag betekent een duidelijke af
wijzing van het regeringsbeleid. De vo<
uitgang van de C.H.U. is erg plezierig.
H. Koekoek (Boerenpartij)
Een geweldig succes. WD gaan gewoon
met onze koers door. We willen nog i
winst boeken. We zjjn niet van plan
regeringspartD te worden. Ik voel er niets
voor om straks met 13 of 14 zetels onder
de K.V.P. of de P.v.d.A. in de regering te
zitten. We bIDven oppositiepartij. Uit de
uitslag blijkt dat de grote part Den slecht
hebben geregeerd. Onze kiezers zDn te
vreden, die van de andere partDen niet.
De BoerenpartD ondemocratisch? Laat de
anderen maar eens naar zichzelf kDken
of ze demoeratisoh zijn.
P. Voogd (Boerenpartij)
We hadden gerekend op een verdubbe
ling. Dit resultaat niet verwacht. Boeren
partij schijnt tot het volk te spreken. Ik
pleit voor een vriendelijke houding jegens
de afgevaardigden van de Boerenpartij in
de verschillende vertegenwoordigende col-
J. R. Slotemaker de Bruine
(P.S.P.)
BD de P.S.P. is In tegenstelling tot de
Minder treinen
bij staking in
Frankrijk
UTRECHT (ANP) In verband met
de staking van het personeel van de
Franse spoorwegen morgen en zater
dagochtend vervallen er op die dagen
enkele internationale treinen tussen
Brussel en Parijs en tussen Parijs en
Brussel. De reizigers kunnen het beste
vooraf op het vertrekstation informeren.
Het is niet uitgesloten, dat de treinen
die wel rijden, vertraging zullen heb
ben.
BoerenpartD duidelijk sprake van een an
dere meningsvorming en van geen onte
vredenheid zonder meer. Men brengt ten
onrechte de kleine partDen onder de noe
mer „extremistisch".
Minister P. de Jong (KVP)
Een aanzienlijk deel van de P.S.P.-winst
moet worden gezocht in internationale
kwesties, zoals bijvoorbeeld de kwestie
Vietnam.
Freule Wttewaal van Stoet
wegen (CHU)
De ivinst van de Boerenpartij moet
geheel worden teruggebracht tot onte
vredenheid van vele kiezers over mate
riële zaken, zoals hogere belastingen,
prijsstijgingen en dergelijke. Veel kleine-
boeren en middenstanders, die in de knel
zitten, moeten zich tot de Boerenpartij
hebben gewend.
Mr. E. H. Toxopeus (VVD)
De uitslag is een duidelijke afkeuring
van het regeringsbeleid. Ik betreur dat de
V.V.D. als meest principiële oppositie
partij daarvan niet heeft geprofiteerd. Ook
in onze kringen zal men wel gedacht heb
ben en dat betreur ik we gaan op
Koekoek stemmen, want die is radicaal
tegen alles, de V.V.D. is nog veel te mee
gaand. De winst van de BoerenpartD
baart ons zorgen.
H. J. Hoekstra (C.P.N.)
De communistische winst in het zuiden
is een reactie op het feit dat de C.P.N.
zich duidelDk heeft gekeerd tegen het
sluiten van de mDnen. De C.P.N. heeft
echter niet voldoende aansluiting bD de
jongeren kunnen vinden.
Minister Biesheuvel (A.R.)
Het zDn gelukkig Statenverkiezingen
en er is nog tijd om over de aan de gang
zijnde verontrustende ontwikkeling na te
denken. De ontevredenheid die al jaren
lang op het platteland merkbaar is. heeft
zich nu ook in de grote steden geopen
baard.
„Het Vrije Volk" (soc.) schrijft on
der de kop „Nederlaag", dat de enorme
stemmenwinst van de Boerenpartij eer
nederlaag is voor onze democratie. De
ze grote winst en die van de PSP kan
alleen verklaard worden uit weerzin te
gen de politiek, met name in de kiezers-
aanhang van de PvdA. Deze uitslag
verzwakt de positie van de PvdA
gevoelig, zowel op de korte als op de
lange termijn. Het meest bedenkelijk i£
echter de aardverschuiving naar de Boe
renpartij, die niets heeft gepresteerd er
niets zal presteren. Deze aardverschui
ving noopt tot de conclusie, dat voor 'r
aanzienlijke groep van onze bevolking
de verkiezingen alleen een gelegenheid
zijn geweest om te tonen, dat men
heeft aan de politiek en wars is
elke verantwoordelijkheid.
„De Telegraaf" noemt het verlies
van de KVP het grootst vanwege d(
sterke confessionele binding, die var
oudsher in deze groep bestaat. Duide
lijk werd prof. De Quay destijds meei
gewaardeerd dan thans mr. Cals. Het
beleid van Vondeling c.s. vindt ken
nelijk weinig waardering en van de bet
weterige houding van diverse leidende
PvdA-politici kan hetzelfde worden ge
zegd. Omdat geen constructief alterna
tief geboden wordt, gaan de stemmen
der ontevredenen naar de Boerenpartij,
die niet beschouwd kan worden als een
politieke partij in de eigenlijke zin van
het woord.
„De Nieuwe Rett. Courant noemt
de winst van de Boerenpartij niet zo
zeer verrassend alswel verontrustend.
Deze partij behoort tot de ziektever
schijnselen van de democratie. Overi
gens is haar aanhang procentueel maai
de helft van de aanhang, die Poujade
tien jaar geleden kreeg. Poujade was 'n
voorbijgaand verschijnsel. Zo ook 't
kiezingssucces van de NSB in 1935.
Maar tal van kiezers hebben intussen
blijk gegeven van een belabberde i
taliteit, wat levensgevaarlijk vooi
democratie is.
„Het Algemeen Dagblad" vindt, dat
deze verkiezingen werden bepaald door
wantrouwen, een wantrouwen dat eei
psychologisch dan politiek werd be
paald. In 1962 en in 1963 kwamen wre
vel en onbehagen tot uiting in de stem
bus. Wat gisteren uit die bussen geko
men is. zit dieper, is pijnlijker, gevaar
lijker. Gewroken heeft zich, dat onze po
litici de laatste jaren zich steeds meer
de gewoonte aanmeten over de hoofden
van de kiezer heen te praten. Al te vaak
zegt de gewone kiezer dan, omdat de
zaken hem niet duidelijk worden ge
maakt: „Gooi het maai: in mijn pet".
„De Waarheid" zoekt de oorzaak van
de achteruitgang bij de PvdA bij deze
partij zelf. De PvdA-ministers zijn
voortdurend teruggekeken voor de ei
sen, die de rechtse KVP-politici stellen.
Deze regeriingspolitlek heeft het bed ge
schud van de BoerenpartD.
„De Gelderlander" merkt op, dat het
kabinet-Cals op zijn minst genomen
ar een -temporiserlng van zijn groot
plannen zal moeten. De bestaande be
hoefte aan extremisme en radicalisme
dient even radicaal weggenomen te
worden.
„De Volkskrant" acht het onder de
kop „Nare uitslag" onbegrijpelDk, dat
zoveel kiezers zowel op het platteland
Minder P.v.d.A.
gezichten
P.v.d.A. (25 zetels): De Rujjter geb. De
Zeeuw. C. A., Rotterdam; De Langen, C.,
Rotterdam; Hoogland, J. H., Rotterdam;
Pijpers geb. Makkenze, J. M„ Rotterdam;
Schilthuis, U. G., Rotterdam; Biersma,
P. Tli., Rotterdam; Maters, G. G., Rot
terdam; Diepenhorst, F. A., Rotterdam;
Bos, J. A., Rotterdam: Van den Tempel,
B.. 's-Gravenhage; Emmens, J.. Naald-
wDk; Wessels geb. Krens, W. G. 's-Gra-
venhage; Swiebel, C. M„ 's-Gravenhage;
Hefting, mevr. J. V. C., 's-Gravenhage;
Van Praag. J. P., Voorburg; Van Leeu
wen, P., Lisse; Borgman, J„ Gouda;
Hum-man, J., Gouderak; Hesseler, N..
Delft; P asm ar, J„ Voorburg; Verhoeven,
W., Delft; Van Hofwegen, C„ Sliedrecht;
De Ronde, C. J., Goriohnem; Van Es, H.,
Brielle; Engelsman, H. B„ Schiedam.
KVP ("l5 zetels): Eijsink. R., Rotter
dam; Bohré. B. F.. Rotterdam; Van der
Maesen ,mej. R.. RotterdamVrouwen-
velder. H. J. A. M., 's-Gravenhage; Wen-
nekes. J„ 's-Gravenhage; Verkade. C. A..
's-Gravenhage; Menen. S., Lelden; Brou-
T., Wassenaar; De Groot. A. W..
Voorhout; Van Ruiten. A. Q. C.. Gouda;
Van der Weijden. A. P. J.. Zevenhoven;
Meissen M. P. A.. Wateringen: Zwin-
kels. M. A. G.. HonselersdykVan Gent
geb. De Ridder. J. J.. Vlaardlngen;
Remle, W. Th.. Vianen.
VVD (11 zetels); Van Someren geb.
Downer. G. V., Rotterdam: Koning.
H. E., Rotterdam; Van de Graaf. T„
;-Gravenhage; Van Riel, H„ 's-Graven
hage; Dettmeijer geb. Labberton, M. N.
W., 's-Gravenhage; Van den Bergh. S. J..
Wassenaar: Van Vuure. A.. Wassenaar;
Kruijsheer. J.. Gouda: Bier geb. Reitsma.
E. G, Nieuwerkerk a/d IJssel; Caljê, A..
Alblasserdam: Van de Zande, G.. Nieuw-
Beljerland.
AR (9 zetels): Brokking. H. A.. Rot
terdam; Neuteboom, J. J„ Rotterdam;
Hangelbroek. J. J.. 's-Gravenhage; Ver-
solioor, H., 's-Gravenhage; Spaan, T.,
Voorburg; Vink, H., Gouda; Veerman, A„'
Rijswijk (Z.-H.)Van der Brugge, N..
Giessenburg; Douma, H. H„ Baren-
drecht.
CHU (9 zetels): De Meer. J.. Rotter
dam; Piket. F. H.. 's-Gravenhage: Den
Duik. A. C. 's-Gravenhage; Van dei-
Kwaak, D„ Leiden; Buysert, N.. Alphen
a/d Rijn: De Geus, J.. Noordwijk aan
Zee; Van Minnen. H. K., Vlaaringen;
Van den Berg. M. J., Dordrecht: Van As,
L. G, Oud-Beijerland.
SGP (3 ztels): Van Dis, C. N., 's-Gra
venhage: Vlasblom, A., Delfti Mulck-
fauDse ,W. F, .Waarde*
PSP (5 zetels): Brandsen, J., Rijs
wijk (Z.-H.); Van Steenis, H„ Voorscho
ten; Van Pelt, M., 's-Gravenhage; Ton-
kes, H. H„ Rockanje; De Waaij. P. M.,
Rotterdam.
CPN (2 zetels); Groenendijk, S„ Rot
terdam; IJmkers, C. A., 's-Gravenhage.
Bóeren-Party (4 zetels): Snoek. A„
Rotterdam; De Bruin, A., 's-Gravendeel;
Haarman, W. J„ 's-Gravenhage; Swaep,
A. J., Rotterdam; Van den Berg, W. T..
Meerkerk. (Beide laatsten moeten loten
om de resterende plaat-s.)
hi de grote steden naar de Boeren
partij zijn afgezwenkt. Boer Koekoek
doet immers niét s anders dan loze,
demagogische kreten uitstoten. Er zit
geen enkel redelijk politiek inzicht ach
ter. Wat de kiezers, die voor boer Koe
koek kozen ook hebben bezield, zij heb
ben hun stem vergooid, omdat deze
partij ook na deze grote winst geen en
kele invloed op de praktische politiek
kan uitoefenen. En dat is maar geluk
kig ook; Wat de PSP betreft, lijkt het
meest waarschijnlijk, dat deze winst
vooral wat te maken heeft met de ge
beurtenissen rond het vorstelijk huwe
lijk. Het blad meent, dat het grote ver
lies van de PvdA minder te maken
heeft met het regeringsbeleid dan wel
met de gebeurtenissen van de laatste
tijd.
„De Tyd" schrijft dat in werkelijk
heid het kiezersvolk een politieke me
ning heeft gegeven: niet zozeer een me
ning over het regeringsbeleid als wel
een aan het adres van de partijen ge
richt oordeel in het algemeen. Allerlei
emotioneel geladen gebeurtenissen van
de laatste tijd hebben het karakter en
de uitslag van de verkiezingen op beslis
sende wijze beïnvloed. Intussen staat het
regeringsbeleid er niet geheel buiten.
Het kabinet zal er goed aan doen de uit
slag nauwlettend te bestuderen. Het
hoeft zich niet van zijn verantwoorde
en nog steeds door een grote meerder
heid gesteunde koers te laten afbren
gen. Maar het feit, dat de regerings
partijen elf zetels moeten afstaan,
wanneer deze verkiezingen voor de
Tweede Kamer hadden gegolden, mag
het kabinet niet onberoerd laten. In de
thans gegeven omstandigheden zou bij
voorbeeld het niet laten doorgaan van het
tweede stuk van de belastingverlaging
politiek gezien een onmogelijkheid zijn.
„Het Vaderland" vindt dat het niet
erg is dat de regeringspartijen een be
hoorlijke klap hebben gekregen, maar
wel dat hun verlies niet grotendeels ls
opgevangen door de constructieve oppo
sitiepartijen WD en CHU. De ontevre
denen zijn doorgehold naar de Boeren
partij, een negatieve groepering die
geen enkel constructief alternatief kan
bieden. De winst van de Boerenpartij
is dan ook de triomf der ontevredenen.
De democratische partijen zullen moe
ten proberen de moeilijke politieke pro
blematiek aan het eenvoudige kiezers
volk zo duidelijk te presenteren, dat
het gepraat van de boerenafgevaardigde
niet meer bij een aanzienlijk deel van
het electoraat favoriet ls, en dat het
tenminste te begrijpen ls. Het ls waar
schijnlijk, dat de regeringspartijen
scherper tegenover elkaar komen te
staan. De winst van de PSP schrijft
Het Vaderland eveneens toe aan de
protesthouding van vele kiezers. Wat de
WD betreft schrijft dit blad, dat voor
deze partij, die het kabinet-Cals 't felst
heeft bestreden, teleurstellend ls, dat zij
zich niet geheel heeft kunnen handhaven.
Dit zal de liberale leiders wel tot na
denken stemmen.
Het Parool noemt de uitslag van de
statenverkiezingen een teken aan de
wand. Het verontrustende is de duide
lijk emotionele afwending door zeer vele
kiezers van enkele grote constructieve
partijen, de P.v.d.A. wel in de eerste
plaats, zonder dat daarbij enig perspec
tief in een andere richting Is geopend.
Optimisten zullen zeggen: het succes van
Koekoek, voorzover het verband houdt
met de onstuimige gebeurtenissen eerder
in deze maand, gaat voorbij. Toch lijkt
er iets wezenlijks veranderd, doordat de
partij en hun houvast op de kiezers klaar
blijkelijk hebben verspeeld. Met de winst
van de PSP, die ook een stukje modern
republikanisme weerspiegelt, is niets op
gelost of verbeterd. Eindconclusie ls dat
het gros der partijen, speciaal de P.v.d.A.
na haar catastrofale achteruitgang, niet
ontkomt aan een hard zelfonderzoek.
Het Leids Dagblad schrijft: dat de uit
slag typerend is voor het ln ons land on
gebruikelijke labiele evenwicht, waarin de
politieke verhoudingen als gevolg van tal
van factoren zich momenteel bevinden.
Het lijkt geenszins te boud om te be
weren, dat de emotionele gebeurtenissen
die zich in de laatste maanden ln ons
land en volk hebben afgespeeld, op die
verhoudingen in belangrijke mate invloed
hebben uitgeoefend.
Computer zorgde
voor snelle
verwerking
DEN HAAG (ANP) By alle uit
slagen van de verkiezingen hebben twee
plaatsen in ons land in de ANP-verkie-
zingsdlenst een belangrijke rol ge
speeld. Het waren de gemeenten Over
slag (in Zeeland) en Rijswijk (Ln Zuid-
Holland). De eerstgenoemde gemeente
namelyk kwam het eerst met de uit
slagen over de brug en Rijswijk vorm
de de lantaarndrager uit het totaal van
956 gemeenten, waaruit de uitslagen
de verkiezingen werden door gete
legrafeerd naar het Binnenhof in Den
Haag. Daar, in een liaast eerbiedwaar
dige omgeving en in de directe nabij
heid van zowel de Eerste Kamer als
i de Tweede Kamer, namelyk was
verklezlngsdienst van het ANP ge
huisvest.
Dankzij de medewerking van het de
partement van Binnenlandse Zaken had
deze verkiezingsdienst onderdak gekre
gen in de zogenoemde grafelijke zalen,
direct gelegen achter de reeds oude en
tevens toch zo fraaie Ridderzaal. De
dienst, een reken- en administratiecen
trum, was ondergebracht in achtereen-
AÜt»,
volgens de Rolzaal (met ontvangst
eerste bewerking en doorgifte van de
ontvangen uitslagen) en in de Lairesse-
zaal, waar een college van wijze man
nen de zetelverdeling berekende, de ze
tels over de kieskringen verdeelde,
zorg droeg voor aanwijzing van de ge
kozen kandidaten, voor tussenstanden
en voor prognoses. Dit werk werd niet,
zoals de omgeving misschien zou doen
vermoeden, verricht met de ganzeveer
maar met behulp van de meest moder
ne communicatiemiddelen, waarbij een
ereplaats werd Ingenomen door de in 't
IBM-rekencentrum te Rijswijk opgestel
de IBM-1401 computer. De in Den Haag
van 18 telegraafkantoren, die op hun
beurt weer telefonisch gevoed werden
met de uitslagen uit ieder der 956 Ne
derlandse gemeenten, ontvangen ge
gevens werden per telex naar Rijswijk
gezonden, daar verwerkt in de compu
ter om slechts eventjes later ln Den
Haag te worden terugontvangen, waar
de inmiddels aangevulde gegevens ver
der werden verwerkt en tenslotte wer
den doorgegeven en publiekelijk ge
maakt. Een aantal van ongeveer twee
honderd medewerkers verleenden hun
medewerking aan deze operatie, die
tal van belangstellenden trok.
In de zogenoemde Kelderzaal van het
Binnenhof was een pers- en ontmoe
tingscentrum gevestigd, waar ten be
hoeve van politici, commentatoren,
journalisten en de vele andere belang-
Onstuimig man
in Assen
kraakt hendel
(Van onze parlementaire redactie)
DEN 1IAAG Vergissingen, hei-stem
mingen. weigerende stemmachines, ver
keerde stembiljetten en te jonge kiezers
hebben de verkiezing van de provinciale
staten tot een historische ln het Neder
lands kiesstelsel gemaakt. De stemming
speelde zich af tusaen kiezers, die nauwe
lijks 15 jaar waren en één van de oudste
stemgerechtigden in Nederland, een 103-
jartge inwoonster van Nijmegen. In
totaal 7.373.607 kiezers en kiezeressen,
waarvan naar schatting 390.000 jonge
Nederlanders van 21 en 22 jaar.
Stemmachine
stokt in
Wassenaar
Minder gelukkig zijn de verschillende
gemeenten geweest, waar een stem-
machine het werk moest doen. In Maas-
driel bleek na afloop 55 procent van de
stemmen ongeldig te zijn. Men was nog
wel zo gelukkig met het nieuwe apparaat.
Het ging. vertelde men in de loop van de
dag, heel behoorlijk. De telüng wees
anders uit. Van de 3517 uitgebrachte
stemmen waren ^r 1935 ongeldig. Een
nieuwe stemming dus. meende de burge
meester, die hierover overleg met het
centraal bureau in Den Haag zal plegen.
In Assen werden 120 kiezers opnieuw
opgeroepen. Ook daar had de stem-
maohlna kuren vertoond en de;120t die er
Ook In Wassenaar, de gemeente van
burgemeester-Tweede Kamerlid mr.
M. Geertsema. de oud-fractievoorzitter
van de liberale fractie, deed het stem
apparaat nogal moeilyk. Noch de burge
meester, noch de Wassenaarse bevolking
wond er zich erg over op. Wassenaar had
het te druk met de Haagse gemeente
ambtenaar .die, pas ontslagen uit de ge
vangenis, zijn zogenaamd deel van de
vermoedelijk gestolen en ln beslag ge
nomen antiquiteiten kwam opeisen.
Ook in Bergum (Fr.) ging het fout
met de stemmachines.
Namens de importeur van de stem
machines werd meegedeeld, dat het niet
functioneren van de stemmachines, zoals
in Wassenaar, een kwestie van verkeerd
behandelen van de machines is geweest
en dus niet voortkwam uit enig defect
van de maohine. In Assen was het. niet
werken van de machine het gevolg van
obstructie. Een kiezer weigerde zijn stem
uit te brengen per machine en rukte zo
hard aan de hendel, dat deze werd ontzet
en niet meer te repareren was. Daarom
Op grond van de thans bekende ge
gevens zijn de in Nederland verblijvende
deskundigen van de Amerikaanse Auto
matic Voting Machine Corporation tot de
conclusie gekomen dat de in vijf Neder
landse gemeenten genomen proef met
stemmachines, niet de gewenste resulta
ten heeft opgeleverd, aldus een woord
voerder namens de maatschappij, die de
apparatuur op proef heeft geleverd.
Voorzover de deskundigen het kunnen
beoordelen, is het in de betrokken ge
meenten getelde hoge aantal blanco
stemmen te wijten aan een technische
onvolkomenheid. Wat de definitieve oor
zaak ls, kan pas worden nagegaan indien
de machines met toestemming en onder
toezicht van de kiesraad zullefa worden
opengemaakt voor een grondig onder
zoek.
Een kiezer heeft in een stembureau ln
Sittard een protest ingediend tegen de
verwisseling van twee partijen op de door
de gemeente verspreide stemfolders. De
CPN, die in feite nr. 6 was, kwam daarop
voor met nr. 7. De Boerenpartij werd als
nr. 6 vermeld. De gemeente Sittard had
de vergissing al eerder ontdekt en nieuwe
folders laten drukken. Waarschijnlijk is
een aantal oude folders tussen de nieuwe
exemplaren verzeild geraakt,
moest de reservemachine worden Inge
zet. Van de handelwijze van deze kiezer
ls door de voorzitter van het betreffende
stembureau proces-verbaal opgemaakt.
Dit zal bij de officiële stukken worden
gevoegd.
Er waren nog meer moeilijkheden. In
Loosdrecht stond men op zijn kop. omdat
er vergissingen met stembiljetten ge
maakt waren. Het Gooi kreeg stembiljet
ten. die voor Gelderland bestemd waren
en ln Gelderland bleken weer andere
vergissingen gemaakt <te zijn.
In Amsterdam had een nonnetje een
moeilijke dag. De zuster vergat namelijk
een hokje rood te maken, maar toen zij
haar vergissing bemerkt, had. lag haar
stembiljet, al in de bus. Ongrijpbaar vc.or
haar en haar gemoedsrust.
Jongste kiezer
in Leiden
vijftien jaar
Het 15-jarige kapstertje Els Boerveldt
uit. Lelden was de allerjongste. Zij stapte
rustig naar haar stemlokaal, deed haar
keuze en groette daama de leden van het
stembureau allerhartelijkst. Er was niets
meer aan te doen. Ze had geldige paple
ren en had geldig gestemd. De 103-jarige
mevrouw Bode uit Nijmegen deed het
voor haar leeftijd al even kwiek en dat
nog wel op haar verjaardag.
Studenten houden er een andere
wijze van feestvieren op na dan
burgers. Terwijl mijnheer Doorsnee
de intieme beslotenheid, van een
café of zaaltje opzoekt om zijn
particuliere feestelijkheden te vieren.
Aanleiding tot deze vervroegde
vaar jool was de 118de diësviering
van het Delftse Studentenkorps. In
vijf gehuurde boten maakten de
studenten een bruisende rotulvaart
door de Delftse grachten en do
Sohie. Hét hoeft geen betoog, dat-
de dorstige kelen niet alleen mot
het niet al te frisse water van de
Sohie, maar ook rijkelijk met een
edeler vocht werden besprenJceld.
De heren van de Senaat hadden het
goed bekeken. Gehuld in monniks
pijen hadden zij in de achterste boot
plaats genomen, om zich uitsluitend
te wijden aan de versterking van de
inwendige mens. De uitspattingen
van hun jongere studiebroeders
lieten zij gelaten over zich heen gaan.
stellenden de gelegenheid was geboden
om kennis te nemen van de uitslagen
en, via een aantal televisietoestellen,
van het geheel aan deze verkiezingen
gewijde televisieprogramma. De sfeer
in dit centrum was ongedwongen en
terwijl vanaf de beeldbuis commentaar
op de uitslagen werd gegeven, gaven po
litici ook hier hun zienswijze en hun
beoordelingen, eerst aan de hand van
tussenstanden en later naar aanleiding
van de steeds meer houvast gevende
prognoses, die tenslotte het was toen
reeds half een geworden uitmondden
ln de totaaluitslag. De gelegenheid om
een kijkje te nemen achter de scher
men van de reeds maanden werkende
verkiezingsdienst van het ANP werd
daardoor een door zeer velen gewaar
deerde bron van Informatie, vanwaar-
uit ook rechtstreekse radioreportages
werden gemaakt. Al met al betekende
deze ANP-verkiezingsdienst een service
verlening, die althans, zo viel te con
stateren in de uitlatingen, door zeer ve
len in hoge mate werd op prijs gesteld.
Staking van
EEG-ambtenaren
is geëindigd
BRUSSEL (UPI) De 24-uurssta-
king van 7000 ambtenaren van de
Europese gemeenschappen is afgelopen.
De ambtenaren waren in staking ge
gaan omdat de Europese commissie
slechts een salarisverhoging van zes
procent wilde geven terwijl men veer
tien procent had geëist.
De commissie heeft nu een salarisver
hoging van 10 procent aangeboden. Dit
aanbod moet nog door de ministeriële
afgevaardigden die de beslissende stem
hebben, worden bestudeerd.
Ambassades in
Dublin bewaakt
DUBLIN (UPI) De Ierse regering
heeft gewapende wachtposten ge
plaatst by de woningen van de Ameri
kaanse en Britse militaire attachés In
het land en b(j andere mogelijke doelen
voor extremistische bommengoolers,
onder andere Britse monumenten.
Bij de woning van de Amerikaanse mi
litaire attaché, kolonel Bradford But
ler, zijn wachten van de politie ge
plaatst nadat de kolonel had gemeld
verscheidene anonieme telefoontjes te
hebben ontvangen.
Ook bij het huis van Butlers Britse
collega, brigade-generaal R. N. Ticke-
nesse, en bij de Britse ambassadeur,
sir Geoffroy Tory wordt de wacht ge
houden.
