NIEUW
SCHIPHOL
over
jaar
in
gebruik
-Gouden-
Cbruiloft^^
Uit betonnen termietenheuvel
groeit moderne luchthaven
1»
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1966
DE LEIDSE COURANT
Vreemde hocus-pocus met automatisch
geleide en gestapelde vrachtwagentjes
Centraal op de foto het stations gebouw en de pieren in aanbouw. Met name de middenpier, achter het stationsgebouw, is reeds duidelijk zichtbaar Dece
heeft een lengte van 255 meter en splitst zich tn twee piertokken uoi» elk 115 meter. Rechts van het stationsgebouw staat reeds he, gebouw van de
luchthavendirectie (9 verdiepingen)dat door middel van een trappehuis verbonden is met de verkeerstoren. Oeheel rechts gedeeltelijk zichtbaar het gebouw
voor de Rijksluchtvaartdienst.
i Schiphol van de (nabije) toekomst zal het verkeersplatform er ongeveer zo uitzien. Tussen de vliegtuigen en de drie pieren van het stationsgebouw zullen de
kokers (Aviobruggen) een gesloten verbinding vormen. Ze kunnen zowel horizontaal als verticaal worden bewogen en bij de aankomst van een vlieg
tuig voor de vliegtuigdeur worden gemanoeuvreerd.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
SCHIPHOL Vrijdag 4 maart is het vijftig
jaar geleden dat het departement van Oorlog
op advies van wijlen kapitein H. Walaardt
Sacré besloot nabij het (inmiddels gesloopte)
fort Schiphol voor de militaire luchtvaart-
afdeling een vliegweide in te richten. Het
drassige lapje grond was 75 ha groot. Wanneer
het er mistte, mocht niemand praten, want
dan hoorde het handjevol personeel het motor
geronk niet, dat de komst van een vliegtuig
aankondigde. Piloten die in deze kom erwten
soep waren neergedaald moesten op de tast
maar zien hoe het stationsgebouwtje te be-
if^i reiken. Thans wordt op dezelfde plaats door
1500 man gewerkt aan een 380 miljoen gulden
kostend uitbreidingsplan, waar in één uur 2200
passagiers met 4000 stuks bagage kunnen
worden afgehandeld. Het is berekend op 4
miljoen luchtreizigers per jaar (thans 1,8
miljoen), 95.000 commerciële vluchtbewegingen
(thans 54.500) en een vrachtvervoer van
250.000 ton (thans 58.000). Wanneer dit
nieuwe Schiphol in april officieel in gebruik
wordt genomen, heeft Nederland een lucht
haven die zich kan meten met de modernste,
de best geoutilleerde ter wereld.
Ken luchthaven bovendien met een
geheel eigen gezicht, want binnenhuis
architect Kho Liang Ie heeft de strikte
opdracht, de interieuren van de gigan
tische aankomst- en vertrekhal met hun
restaurants, winkels, ontvangstruimten
en kantoren een typisch Nederlandse
toets te geven. De meeste luchthavens,
zo heeft de Schipholdirectie gerede
neerd, zijn onpersoonlijk. Als 't er niet
op stond, zou je soms niet weten, of je
in Frankfurt of Milaan bent. In Neder
land, dat zichzelf in niet geringe mate
verkoopt door zijn imago, moet dat an-
!ders zijn. De reiziger dient, met één
voet nog op de vliegtuigtrap (die er
overigens niet meer zal zijn; men gaat
werken met 25 beweegbare luchtbrug
gen) al te voelen: ik ben in Amsterdam
en ik voel me er thuis.
Maar zover is het nog niet. Momen
teel is het nieuwe Schiphol nog 'n on
gastvrij decor van bizarre betonstaket-
sels, die er op de platte Haarlemmer-
meergrond 'n beetje raar bijstaan
waar straks 't reuzc—eb van aan- en
afvoerwegen ligt, ziet men niet meer
i dan 'n onherbergzaam maanlandschap,
j waarover de eerste astronauten zich met
brullende bulldozers voortbewegen.
Geen afgerond beeld dus op de dag,
waarop Schiphol en de Haarlemmer
meer een gouden bruiloft vieren, die
I ook letterlek veel goud in de polder
heeft gebracht slechts een gebrekki
ge momentopname. Maar als je hem
goed bekijkt, staat er toch al een hele
boel op.
TORENHOOG
Het 107 meter lange, 101 meter diepe
en 17 meter 40 hoge stationsgebouw is
glas- en waterdicht, de 270 meter lan
ge wijsvinger van de zuidpier ook, ter
wijl de gevorkte middenpier (lengte
370 meter) in ruwbouw gereed is en
voor de 275 meter lange noordpier de
fundering is gelegd. De verhoogde voor-
rl|weg, waarlangs men straks de ver
trekhal bereikt, is voor negentig per
cent klaar en van het 48 meter lange,
35 nieter hoge gebouw luchthavendirec
tie zjjn al enkele verdiepingen bewoon
baar het wordt nog dit voorjaar op
geleverd, waarna een kolossale, maar
geleidelijke verhuizing begint.
Ook de 53 meter hoge verkeerstoren
wordt in de lente opgeleverd, waarna
de rijksluchtvaartdienst onmiddellijk be-
Ds boitur- van een nieuw verkeers-
areaal voor Schiphol maakt het
noodzakelijk om rijksweg (Am
sterdam-Den Haag-Rotterdam)bo
venaan de foto zichtbaar, over een
pfstand van km. om te leggen.
Aangezien dit nieuwe gedeelte van
de rijksweg een in aanleg zijnde
baan zou kruisen, diende ter plaat
se van deze kruising een tunnel te
worden gebouwd. Dit kunstwerk
(op de foto in het middenkrijgt
een lengte van 830 meter en bevat
vier wegkokers: twee voor de rij
banen van de rijksweg, een voor
fietsers en ander langzaam verkeer
en een voor het dienstverkeer van
de luchthaven.
gint met het inbouwen van de gecom
pliceerde apparatuur, die de luchtver-
keersagent anno 1970 nodig zal hebben.
Het RLD-gebouw zal tegen het eind
van het jaar voltooid zijn. Voor het ge
bouw civiele dienst van de KLM en het
vrachtcentrum zijn de funderingen ge
legd en de futuristische pijp van beton,
die even verder oprijst, is de centrale
schacht voor het 10 verdiepingen hoge
kantoorpaleis, waarin de vele vestigin
gen op de luchthaven een plaats krij
gen.
Het energiegebouw is klaar en de
warmtecentrale met zijn totale capaci
teit van 10 miljoen kilocalorieën werkt
al. De voltooiing van de politie- en
brandweerkazerne (waar men van de
slaapzalen is afgestapt en iedereen een
eigen kamertje krijgt) wordt in okto
ber verwacht. Aan de platformen, par
keerterreinen en wegen in het areaal
wordt noest gewerkt.
TERMIETENHEUVEL
Ook naar de verre omgeving zendt
deze betonnen termietenheuvel zijn
wriemelende massa werkmleren uit. In
Badhoevedorp b.v. herkent men al het
contour van het eerste echte klaverblad
in Nederland, waar de rijkswegen 4 en
6 elkaar straks gaan kruisen. In juli,
hoopt de luchthavendirectie, zal rijks
waterstaat dit karwei geklaard hebben,
terwijl dan ook de omlegging van rijks
weg 4 een feit moet zijn. Het viaduct,
dat de Schipholweg over deze vitale ver
keersader heen gaat leiden, is al bijna
klaar, evenals de nieuwe brug over
de ringvaart voor het verkeer Amster
dam-Den Haag. De twee tunnels, waar
langs auto's en treinen straks onder de
startbaan 0927 zullen duiken, naderen
hun voltooiing.
HARTEWENSEN
Resten twee hartewensen: goedkeu
ring voor de aanleg van de spoorweg
Amsterdam-Schiphol-Den Haag (dit
jaar verwacht) en een weg, die via Am
stelveen en Ouderkerk verbinding geeft
met de grote ader Amsterdam-Utrecht,
zodat de beruchte flessehals eindelijk
verdwijnt.
De aanleg van de spoorlijn vormt
een hoofdstuk apart. Over zijn hele leng
te van 36 kilometer, gerekend van de
grens van Amsterdam tot de aanslui
ting op de oude lijn bij Warmond, komt
geen enkele gelijkvloerse kruising voor.
Behalve het 4500 meter lange onder
grondse deel onder de luchthaven Schip
hol en het gedeelte binnen Amsterdam,
zullen er 26 bruggen, tunnels en viaduc
ten in worden gebouwd.
VERGEZICHT INCLUSIEF
Wie aan Schiphol denkt, denkt aller
eerst aan het stationsgebouw, dat kos
mopolitische wereldje met zijn facade
van luxe, zijn zonneterrassen en zijn
restaurants, waar het vergezicht op de
boeiende vliegtuigbewegingen inclusief
is. Maar economisch gezien is 't vracht
gebouw niet minder belangrijk en dat
accent zal in de toekomst nog zwaarder
worden. De naoorlogse ontwikkeling
(van 2,7 miljoen kilo in 1946 tot meer
dan 70 miljoen kilo in het afgelopen
jaar) doen de koffiedikkijkers vermoe
den, dat het in 1975 ongeveer 250 mil
joen kilo zal zijn.
Daar kun je eenvoudig niet meer aan
gaan tillen. Verregaande mechanisatie
is een gebiedende eis. Het zal er op de
18.400 vlerkante meter van het nieuwe
vrachtgebouw dan ook als volgt toe
gaan. Zowel de goederen, die van de
vliegveldzijde worden aangevoerd im-
port en transitoals de zendingen, die
van de landszijde komen (export) wor
den via een mechanisch sorteersysteem
gesplitst naar bestemming, vervol- 1
gens gaan zij. per bestemming, in spe
ciale loodswagentjes. Waarin zij. zo
lang zij in het gebouw zijn, ook blij-
AUTOMATISCH GELEID
Deze wagentjes bewegen zich langs in
de vloer aangebrachte geleidingen auto
matisch door de loods eik voertuig
wordt vanaf een centraal paneel naar
de juiste plaats gedirigeerd. In 't mid
den van de loods bevindt zich een ruim
te van 44 bij 34 meter, waar de bela
den loodswagentjes automatisch wor
den opgestapeld. Weer met behulp van
een bedieningspaneel kan de vracht-
verkeersagent op leder gewenst mo
ment leder gewenst wagentje oproepen
en dirigeren naar iedere gewenste
Deze hocus-pocus is mogelijk dank zij
een elektromechanisoh coderingssys
teem, aan het hoofd waarvan 'n com
puter staat. Niet alleen de afhandeling
van passagiers en bagage zal dus in 't
nieuwe Schiphol volautomatisch ge-
I schieden, maar ook die van alle vracht.
De arbeidsbesparing is enorm, de effi
ciëntie stijgt beduidend.
PRIK IN DE KAART
Wijlen kapitein Walaardt Sacré wist
niet, wat hij ontketende, toen hij er
gens tussen Aalsmeer en Badhoevedorp
in de kaart prikte en zei: „Hier dan
maar". Jan Dellaert echter wist het
wel. Het is deze luchtvaartpionier, aan
wiens brein de visie ontsproten is. die
nu in beton en staal eindgestalte krijgt.
De geschiedenis van 50 Jaar luchtha
ven wordt gedomineerd door zijn on
wrikbare overtuiging, dat er brood zat
in de burgerluchtvaart en dat het, wat
Nederland betrof, niet bij de kruimels
hoefde te blijven.
Tegen de zin van veel hogere auto
riteiten dan hij, dreef hij zijn plannen
door. Zelfs het slaan van de eerste paal
heeft hij niet meer mogen beleven, dat
deed het tweemanschap van Stapele-
De Mul voor hem, dat hem opvolgde.
Maar wanneer meer en meer passa
giers straks, op een bewegende vloer
Economisch gezien is een modern
vrachtgebouw voor een luchthaven
van groot belang. Van het toekom
stige nieuwe gebouw is de funde
ring reeds voor een deel gereed.
Midden op de foto is de centrale
kern zichtbaar van het kantoorge
bouw voor luchtvaartexpeiliteurs
en vrachtafdelingen van luchtvaart
maatschappijen. Mechanisatie zal
de boventoon voeren in het nieuwe
vrachtgebouw, dat een oppervlakte
krijgt van 18.400 vierkante meter.
