u
Ook papieren bommen
braken Duitse weerstand
Psychologische oorlogsvoering in 1940-1945
I n OORDEX
Ingenieurs van Ford denken al aan
LANDBOUW VAN JAAR 2000
'A
Basketbaltitel blijft
voor „gedoodverfden
ONDERAAN
GEDRANG
Horn: Rous is
een dictator
DINSDAG 22 FEBRUARI 1966
DE LETDSE COURANT
Miljoenen van dergelijke zegels
zijn tijdens de bezetting over ons
land gedropt. De bedoeling was
duidelijk: het is gedaan met
Seys Inquart, in de volksmond
Zeseneenkwart genoemd.
(Van een c
ONDER de hobby's waarmee een
mens zijn vrije uren zinvol wil
doorbrengen, neemt het ver
zamelen van iets een zeer grote plaats
in. Het is een zeer verbreide hobby
en iedereen kent wel iemand in zijn
naaste omgeving, cfe oen plotselinge
belangstelling aan 3e dag legt, wan
neer hij een postzegel, een lucifers
doosje of een suikerzakje ziet. Die
persoon zal dan niet rusten, voordat
hij het in zijn bezit heeft, als het ten
minste aan zijn collectie ontbreekt.
Teracht gebruikt men ipn aanzien van
deze hobby dan ook de term: verza
melwoede. Tot deze verwoede ver
zamelaars behoort de heer Jan de
Groot uit Santpoort. Uitzonderlijk
is zeker hetgeen hij verzamelt,
namelijk alles wat betrekking heeft op
de psychologische oorlogsvoering
tijdens de Tweede Wereldoorlog.
bijzonder interessant, zegt Jan de Groot.
Vooral die kranten en mededelingenbla
den zijn door knappe koppen in elkaar
gezet De Duitse lezer of lezeres moest
zo laat mogelijk In de gaten krijgen, dat
het geschrift uit het geallieerde kamp
kwam en tegelijkertijd moest hij of zij
geprikkeld worden tot verder lezen.
De meest geraffineerde methoden
werden toegepast. Het „vergif" zat er
vaak zo verborgen in, dat het nauwe
lijks te onderkennen was, hetgeen juist
zo demoraliserend we~kte.
De Duitsers waren veel grover in
hun materiaal. De Groot toont een op
het eerste gezicht niet veelzeggende
kaart. Houdt men deze tegen het licht
dan ontwaart men een naakte vrouw in
een uitdagende houding.
WAREX
(WAPENS
neergelaten en verspreidden allerwege
a
In totaal houden zich hiermee over
heel de wereld slechts een honderdtal
mensen bezig, die zich aaneengesloten
hebben in de „International Association
of Psychological Warfare Historians and
Collectors of Aerial Propaganda Leaf
lets". De Nederlander Jan de Groot is
hier een zeer gewaardeerd lid van, niet
alleen, omdat hij een grote, waardevol
le collectie bezit, maar ook omdat hij
van dit onderwerp een grondige studie
[Iheeft gemaakt. Hij kan er uren over
Overtellen en als hij de gelegenheid krijgt
een deel van zijn verzameld materiaal
te tonen, raakt men spoedig geboeid
door de onvoorstelbare verscheidenheid
van het propagandamateriaal, dat door
de geallieerden en door de Duitsers in
de tweede wereldoorlog is gebruikt.
Bijna compleet
„Mijn Nederlandse collectie is op 5
procent na compleet", zegt hij niet zon
der trots. „Zo heb ik onder mper het
eerste exemplaar van „Vrijheid Ver
gaat Niet", het eerste vlugschrift in het
Nederlands, dat in oktober 1940 door de
Royal Air Force boven ons land werd
uitgeworpen. Bijzonder blij ben ik met
het „Oranjekrantje", dat zeer zeldzaam
dat ook in het begin van de oor
log boven Noord-Limburg door de RAF
is uitgeworpen. Hier en daar moet nog
alles zitten, waarop de bezitter mis
schien niet eens zo heel veel prijs stelt.
Nou ja, hij vindt het wel leuk, omdat
hij het tijdens de oorlog zelf gevonden
heeft en bewaart het ergens in een lade
of tussen een boek. Daar blijft het ver
borgen en zal het vroeg of laat zoek
raken. Hetgeen toch wel bijzonder jam
mer is. Mensen, die zoiets hebben, kun
nen dit daarom beter aan mij geven.
Dan blijft het tenminste voor het nage
slacht bewaard en kan men de jeugd
leren, dat in de tweede wereldoorlog de
weerstand van de Duitsers niet alleen
door metalen bommen gebroken is, doch
ook door papieren. Woorden zijn ge-
vaarlijker wapens geweest dan door de
meeste mensen wel gedacht wordt.
Weet u bijvoorbeeld, dat in het eerste
half jaar van 1942 alleen reeds bov<
Op deze wijze wilden de Duitsers het
moreel van de geallieerde frontsoldaat
ondermijnen. Of op deze huilerige ma
nier: Hij toont enkele pamfletten: een
schreiend kindje, dat vraagt: „Wan
neer komt daddy terug?" of een sol
daat, die hartroerend afscheid neemt
van zijn vrouw of meisje, met als
tekst: „Zult u haar nog ooit terugzien.
Tommy".
Jan de Groot is in het bezit van
meer dan 2000 variëteiten op het ge
bied van propagandamateriaal van de
psychologische oorlogvoering. Hij heeft
alles keurig in mappen en in plastic
hoezen opgeborgen en in» drie catego
rieën verdeeld: de witte, grijze
zwarte propaganda. Deze verdeling is
officieel in de psychologische oorlog
voering. Wit is het propagandamate
riaal, waarin de bron van herkomst
wordt vermeld, zoals „De Vliegende
Hollander". Grijs heet het materiaal,
waarin de bron van herkomst niet zo
duidelijk te ontdekken is, zoals „Nach-
richten für die Truppe" en zwart het
materiaal, dat zuiver vervalst is, zoals
textielkaarten en distributiebescheiden.
Zo oud als de oorlog
Jan de Groot, die thans 35 is, begon
met deze hobby, toen hij nog een jon
gen was. Met een ware woede verza
melde hij alles wat uit vliegtuigen naar
beneden dwarrelde. Soms liep of fietste
hij kilometers om iets te vinden en toen
de oorlog geëindigd was, bezat hij een
collectie van ruim 200 stuks. „Ik ben
toen systematisch gaan verzamelen",
vertelt hij „en me vooral gaan verdie
pen in de betekenis van de psychologi
sche oorlogvoering. Nieuw is deze niet.
Generaal Robert McClure, het hoofd
van de PWD tijdens de tweede wereld
oorlog, zegt ervan:
„Psychologische oorlogsvoering is zo
oud als de geruchten, die over Hanni
bal werden gefluisterd en de methoden,
die door George Washington werden ge
bruikt om de huurlingen over te halen
te deserteren".
„Ik zou haar dus zo oud als de oor
log zelf willen noemen. Hoeveel deze
psychologische oorlogsvoering der geal
lieerden tot de overwinning heeft bijge
dragen, valt moeilijk concreet aan te
geven. Er zijn niet veel boeken hier
over verschenen, ik heb er zelfs
slechts vier maar daarom is het juist
zo interessant zich in dit onderwerp te
verdiepen. Het is nog een beetje onont
gonnen terrein. En daar pionier ik graag
een beetje in.
De Ford Typhoon II is een
trekker zoals ingenieurs den
ken. dat hij er in het jaar
2000 uit zal zien. Maar hoe
ziet de toekomstboerdery er
uit waarop deze machines
misschien in bedrijf zullen
Dat het landbouwbedrijf van
heden in de toekomst zal
veranderen staat, vast en
niet alleen doordat de wis
selwerking tussen behoefte
aan mechanisatie en de mo
gelijkheden van de techniek
steeds groter wordt. Ten ge
volge van de enorme groei
van de wereldbevolking komt
er een geweldige toename
van de vraag naar voedsel.
Reeds nu heerst er honger in
grote delen van de wereld.
Wil de mensheid blijven be
staan, dan zal het voedsel
probleem in één generatie
moeten worden opgelost. In
de komende 50 jaar zal de
voedselproduktie daarom vele
malen moeten worden ver-
grqot. De verhoogde produk-
tie moet worden bereikt met
een afnemend aantal krach
ten ln de landbouw over de
gehele wereld. Hoe men zich
de boerderij van de toe
komst heeft gedacht. bUjkt
uit bijgaande afbeeldingen.
De op een ruimtestation ge
lijkende modelboerderij ls
het regeling»- en onderzoek
centrum. Vanuit dit centrum
dirigeren technici alle ma
chines met behulp van af
standsbediening. Het zaaien
en oogsten van de gewassen
wordt- met elektronische ma
chines bijna tot op de minuut
geregeld. Uit de zonnekracht
wordt alle benodigde energie
gehaald. De overschotsener
gie van zonnige dagen kan
worden opgespaard voor
minder zonnige perioden.
Vlak bij het regelingscen
trum ls de researchafdeling
van waaruit alle proeven
worden geleld. De overkap
ping geeft mogelijkheden om
verschillende weersomstan
digheden na te bootsen. Hier
kunnen bijvoorbeeld snel
groeiende gewassen worden
ontwikkeld onder omstandig
heden, die men volldeig ln
de hand heeft. De mogelijk
heid van meer oogsten per
jaar op hetzelfde veld wordt
hier onderzocht. Ook zal
men geheel nieuwe planten
vinden door genetische mu
taties. die optreden tenge
volge van ideale omstandig
heden van licht, temperatuur
en vochtigheidsgraad.
Alle produkten van deze
boerderij bergt men onder de
grond op in grote ronde con
tainers. Deze containers pas
sen in een buizenstelsel.
Door middel hiervan kunnen
de produkten naar de plaat
sen van afzet worden ver
stuurd.
Watercultures geven even
eens een bron van voedsel
produktie. Hierin kunnen
planten (veeal algen) wor
den gekweekt. Deze hebben
een 1-j.oog gehalte aan eiwit-
houdende bestanddelen, die
worden gebruikt zowel voor
menselijk als voor dierlijk
Enige malen per Jaar haalt
een machine de oogst bin
nen. Deze machine stelt men
zich voor als een over het
wateroppervlak gaande reus
achtige stofzuiger, die de
verzamelde algen door onder
grondse bulzen direct naar
de plaste van verwerking
brengt.
De boerderij van de toekomst
heeft waarschijnlijk toch ook
nog landerijen. Deze worden
bewerkt door atoom aange
dreven trekkers, die grote
ploegen trekken. De ploegen
hebben geen conventionele
sohaxen. Ze bewerken de
grond door opparaten, die
supersonische golven opwek
ken. Supersonische golven
zijn golven, die sneller zijn
dan het geluid. De ploegen
zijn 12 meter breed. Voor
vervoer en opberging kun
nen de zijstukken naar ach
teren worden geklapt.
De boerderij van morgen
heeft misschien ook een
eigen weerstation. Door
middel van radar kunnen
alle weergegevens voortdu
rend worden vastgelegd.
Voorspellingen op lange ter
mijn kunnen worden gedaan
door gebruik te maken van
de gegevens van weerraket-
ten. die in de wereldruimte
rondzwerven.
JAN DE GROOT
worpen? Boven bezet gebied dwarrelden
er 145.000.000.000 naar beneden. Tus
sen D-day en de Duitse overgave heeft
de PWD (de Psychologische Oorlogs-
i/RÖOIAVOND 1941
SURPRISE VOOR HITLER
y.-T-mithor.i Hopt Wl hart,
-i* krijgt, wif it gxtd
"r'Jd gryurt.
a» aae 't rsr.3 fcnjgt kij d* gard i
- ZIE GINDS KOMT
Zff finds kwnt ntt
3 biljoen) vlugschriften laten ver
spreiden boven Duitsland en het deel
van West-Europa, dat nog niet bevrijd
Ik gebruik hierbij maar de verzamel-
term „vlugschriften", maar dat is niet
helemaal juist. Er is van alles naar be-
i neden gegooid: boeken, tijdschriften, na
gemaakte Duitse kranten, zakjes met
thee of snoepgoed, pakjes sigaretten, in
structies voor bepaalde wijken van ste
den, die onder granaatvuur kwamen te
liggen, vrijgeleiden voor Duitse solda
ten, die zich wilden overgeven, vervals
te textiel- en levensmiddelenkaarten,
vervalste postzegels en bankbiljetten,
prentbriefkaarten, die een Duits post
stempel hadden, enfin, het is teveel
om op te noemen.
Falsificatie
Jan de Groot toont verschillende voor
beelden van zulk propagandamateriaal,
bijvoorbeeld „Mitteilungen für das Of-
fizierskorps", zoals dit door het OKW
Oberkommando der Wehrmacht) werd
uitgegeven. In werkelijkheid is dit ex
emplaar echter ln Londen gedrukt. Op
maak en lettertype zijn zo gelijk, dat
het niet van de officiële Duitse uitgave
j te onderschelden is. Zo werden ook de
j „Nachrichten für die Truppe" vervalst
1 en hele exemplaren van de „Frankfur
ter Zeitung" en de „Völklsche Beob-
achter", het lijfblad van Adolf Hitler.
De studie van deze vervalsingen is
(Van onze basketbalmedewerker)
DEN HAAG - De strijd om de basket
baltitel blijft zowel by dc dames als bij de
heren tussen twee „gedoodverfden" gaan.
Bij de dames zijn dit A.M.V.J. en Blue
Stars en omdat beide ploegen weer op
duidelijke wijze wonnen, blijft alles toe
gespitst op de returnontraoeting tussen
A.M.V.J. en The Blue Stars. Aan de staart
van de ranglijst bij de dames ziet het er
na veertien wedstrijden, dus met nog acht
voor de boeg. wat onduidelijk uit. Bijna
zeker van degradatie is het puntloze
N.D.H.. terwijl White Stars pas twee pun
ten heeft en R'dam-Zuid vier. Toch kan
DED met acht punten zich nog niet veilig
voelen. Vrijwel eenzelfde situatie bestaal
in de eredivisie heren. De in de tweede
helft van april te spelen wedstrijd Herly—
Flamingo's zal de doorslag moeten geven,
al staat het ongeslagen Flamingo's boven
aan. gevolgd door Herly met slechts twee
verliespunten. Nummer drie. het Delftse
Punch, en runner-up Landlust staan met
resp. acht en tien verliespunten te ver
Ook in deze klasse is het onderaan de
ranglijst een enorm gedrang. Het punt
loze EBBC ls er het slechtst aan toe Wils
kracht heeft vier punten maar krijgt nog
een aantal eenvoudiger wedstrijden te
spelen. De huidige landskampioen The
Wolver heeft slechts zes punten behaald.
In de overgangsklasse ls de ranglijst
volgorde vrn meer belang dan in voor
gaande jaien De kampioen verwerft au
tomatische promotie naar de eredivisie
De nummers twee tot en met vijf vormen
met de winnaar van de districtskampioen
schappen en de winnaar van de beide zes
de en zevende plaatsen uit de A- en B-
afdeling een nieuwe overgangsklasse
De stand in de overgangsklassen is:
AMVJ R'daxn 13-
Dagg 11- 0
Onder de overgangsklasse zullen in de
landelijke competitie rayonklassen worden
gevormd, die zijn Ingedeeld in vier groe
pen. Wat West 2 betreft, wordt de situatie,
uitgaande van de huidige stand, dat mo
gelijk Taveno UW en AMVJ R'dam de
graderen en dat automatisch promoveren
de twee besten uit de districten Den
Haag, R'dam en Utrecht. Dan 16 er nog
I Niet slecht
j De Haagse teams deden het 't afgelopen
weekend niet slecht. Punch speelde wells-
waar geen briljante wedstrijd ln de ere
divisie maai' kwam. uitsluitend spelend
met het basisteam Tideman. De Haan.
Bruin, Valstar en Elam tegen DED in i
Amsterdam tot 70—62. In de eerste klasse I
stevent Survriki op de titel af Ditmaal
moest Rotterdam Zuid eraan geloven. I
Het vijftal Van Eijk, Petrici, Ferrler, I
Lijcwan en Chin-a-paw zorgde voor een i
flinke voorsprong, waarna de reserves I
werden Ingezet, wat de Rotterdammers de
kans gaf om tot op vijf punten ln te
lopen Toen kwam het basisvijftal weer
in het veld en zorgde voor een 6755-
overwinning Argus leek meer gehandi
capt door de afwezigheid van Hans Pouw
en Ekko Smit maar Richard Pouw was de
grote man en na de ruststand 33—28
kwam Argus tot een 90—60-overwinning
op Thor The Bona Stars gingen naar
Amsterdam om daar met 58—50 te zege
vieren over FAC
Rugslagrecord verbeterd
KIMBERLEY Het zeventienjarige
Zuidafrikaanse zwemstertje Ann Fair-
lie heeft gisteren in Kimberley het
wereldrecord op de 110 yards rugslag
verbeterd en gebracht op 1 min. 8.6 se
conden. Het oude record stond sedert j
tien augustus 1965 op naam van haar i
dertienjarige landgenote Karen Mulr
met 1 min. 8.7. seconden. Deze laatste
eindigde als tweede in 1.08.8 en dp Fran-
caise Christine Caron werd derde in
1.12.1.
LONDEN. Scheidsrechter Leo Horn
heeft ln het Britse blad DaUv Mail de
president van de FIFA. sir Stanley Rores
Ln opspraak gebracht nadat bekend ge
maakt was dat Horn niet als scheids
rechter gekozen was voor de wereldkam
pioenschappen voetbal in juli ln Enge
land. Horn zou tegen een verslaggever
van de Britse blad gezegd hebben, dat hij
de president van de FIFA een diktator
„Ik ben een vrij mens en kan dus vrij
uit spreken Her scheidsrechterscomité
'van de FIFA neem ik niets kwalijk. Het
doet slechts wat hij de president van
de FIFA zegt", aldus Hom ln de Daily
In de Daily Mail stond voorts dat Hom
in internationale voetbalkringen als een
van de bekwaamste soheidsrpchters ter
wereld wordt gezien.
Prins Bernhard opent
Geesinks studiocomplex
het nieuwe filmproduktiecentrum
Geesink aan de Duivendrechtsekade te
Amsterdam, waarin Dollvwood en Star-
film zijn opgenomen, officieel te openen.
Op deze datum zal Geesink's filmproduc
tie tevens 25 Jaar bestaan.
