Fatale
charme
It1 van
Italië
DOLCE VITA ALS OBSESSIE
IN Philadelphia
WORDEN
POLITIERECHTERS SNEL RIJK
6« f ZATERDAG 5 FEBRUARI 1966
DE LEIDSB COURANT
PAGINA 9
(door dr. K. J. Hahn. Rome)
Het boek van Luigi Barzini „The Italians" werd
niet alleen een bestseller, het werd een „runaway
bestseller", zoals op de Amerikaanse pocketeditie
staat. In de oorspronkelijke uitgave van zeven dollar
(bij de Atheneum Publishers) bereikte het in één
jaar tien edities, daarna verscheen het bij Bantam
als pocketbook van één dollar en sinsdien „loopt
het weg", in een onafgebroken stroom, wordt het
vertaald, door iedereen gelezen. Eerst in de Ver
enigde Staten, waar Barzini, de Italiaan, jarenlang
als hoogleraar gedoceerd heeft en daarom het boek
ook in een schitterend en levendig Engels heeft
geschreven. Daarna deed Barzini het gehele boek
nog eens in het Italiaans over, waardoor hij zich
natuurlijk aan de felle kritiek van zijn landgenoten
blootstelde, en daarna werd en wordt het in andere
talen vertaald.
In het zuiden bloeien
Sicilië, zoals hier
(Van een correspondent)
NEW-YORK Dezer dagen heeft de politie van Philadelphia weer
eens een politierechter in de bak gestopt. Reden: corruptie in zijn
rechtspraak, beduveling van de geblinddoekte Vrouwe Justitia ten
bate van plegers van misdrijven, die er een dikke cent voor over
hebben om de vervolging van de zijde der justitie te stoppen. Daar
mee zijn in de laatste tijd vier politierechters achter de tralies gezet
en nog een hele rij lieden, die deze politierechters of andere organen
van opsporing en berechting hebben omgekocht.
- meestal
Eenvoudige
schikking
met fooi
Nu is politierechter een groot woord
en betekent in Europese oren heel wat.
Hij is de onaandoenlijke magistraat die
zonder aanziens des persoons recht
spreekt, waartoe hij op grond van zijn
(juridische studies ook de bekwaamheid en
het recht heeft en wiens functie dan ook
met het nodige ontzag wordt gewaar
deerd.
Anders is het in de staat Pennsylvania.
Daar stelden zich ruim 270 jaar geleden
meesters op de colt of in de boksring
met behulp van hun aanhang
bendegenoten zelf aan en
met ijzeren hand naar hun eigen inter
pretatie van de wet. In feite is in de
wyze van benoeming niet veel veranderd.
Het zijn thans de politieke partijen en
clubs die hun belangenvertegenwoordi
gers op de zetel van de politierechter
doen plaatsnemen. De overwinning van
een bepaalde politieke partij of club be
tekent dan ook meteen de aflossing van
ie wacht.
Philadelphia telt 28 politierechters, die
ildus aan hun post gekomen zijn. Of ze
voor deze post de nodige ontwikkeling
of ervaring hebben, doet niet ter zake,
maar dienstbaar zijn aan de win
nende politici. Onder die 28 politie
rechters van Philadelphia is zegge en
schrijve één gepromoveerde jurist. Negen
hunner blijken de z.g. high school
een soort middelbare school van minder
>etekenis dan de middelbare scholen in
jpa te hebben beëindigd. Vier hun-
kwamen nooit verder dan de lagere
ichool en er is er zelfs één bij, die de
lagere school niet eens afgemaakt heeft.
ARRESTATIES
Wat dit beruchte gezelschap politie
rechters in de laatste jaren te zien ge
geven heeft, schijnt dan toch eindelijk
iet lethargische publiek te hebben opge
schrikt. De jongste verkiezingsstrijd
Ntond in het teken van wat het politie-
•echterschandaal genoemd werd en
eidde ertoe dat nu eindelijk eens een
•olitleke macht aan het roer kwam, die
>eloofde in deze orde op zaken te stel-
Een groot team van uitgezochte
itaatsambtenaren heeft de rechtspraak
van deze politierechters eens onder de
oep genomen en bij de regering een
rapport ingediend, dat er niet om liegt:
ruim 500 pagina's lectuur waarin de
corrupte rechtspraak tot en met uit de
doeken gedaan is.
De feiten, die de onderzoekers bijeen
droegen hebben alvast geleid tot de ar
restatie van vier politierechters en hun
knoeivrienden, tezamen verdacht van
ruim veertig misdrijven. Maar men
kan ervan overtuigd zijn, dat nog heel
wat meer lieden voor de bijl gaan.
„SCHIKKINGEN"
Het rapport stelt vast, dat in 1964
ruim 2000 personen, die voor ernstige
misdrijven terecht stonden, tegen be
lachelijk kleine boeten, zonder gevan
genisstraf werden vrijgelaten. Plegers
van zedendelicten konden vrij naar huis
gaan na de politierechter fooien van 300
tot 2500 dollar in de vuist te hebben ge
stopt. Indien plegers van misdrijven na
het onderzoek in afwachting hunner be
rechting vrijgelaten werden, kostte hun
dat 25 dollars „administratiekosten" in
plaats van de voorgeschreven 1 dollar.
Men kon een politierechter bewijzen dat
hij in 170 gevallen deze oplichting ge
pleegd had. Bijzonder bont maakte het
een vrouwelijke politierechter die een
houder van een verboden gokzaak voor
de keuze stelde: je betaalt 100 dollar
de staat borgtocht of 300 dollar aan
en de zaak is van de baan". Een
houder van een danszaal werd verbali-
seerd omdat een meisje beneden de toe
gelaten leeftijd ln de zaal werd aange
troffen. De politierechter zei: „Als je er
voor over hebt, kunnen we het ge
val wel schikken". „En wat kost mij
dat dan? „Mensen die dik in de con
tanten zitten betalen 500 dollar an
deren 200". De man weigerde, werd
veroordeeld, ging in hoger beroep en de
politierechter werd nu op zijn beurt ver
volgd wegens afpersing en chantage.
Bijzonder wild ging het eraan toe
op het terrein van het verkeersmis-
drljf, het zogenaamde gentiemansmls-
drijf. Van de 157.629 lieden die terzake
verkeersmlsdrljven en overtredingen in
1964 terecht stonden, werd maar 6.9
procent veroordeeld. De overigen
„schikten" het met de politierechters.
Het rapport stelt dan ook vast, dat dit
de meest lucratieve bron van nevenin
komsten was.
Bepaald ongezellig werd het. toen par
ticuliere instellingen de politierechters
gingen hanteren om dubieuze posten te
incasseren of lieden met vervolging te
dreigen, die hun aangewreven verplich
tingen niet nakwamen. Het bleek, dat
sommige politierechters hiertoe met
enkele corrupte politle-ambtenaren
menwerkten, met wie ze
broederlijk deelden.
Het nieuwe bewind van Pennsylva
nia wil nu aan deze wantoestanden een
einde maken. Een ware sisyfusarbeid!
Men wil het gehele statuut van de po
litierechter wijzigen, hun aantal met 40
procent verminderen, de aanstelllngsel-
sen belangrijk verzwaren en daaraan
de hand houden enzovoorts. Aldus de
voorstellen aan 't parlement van Penn
sylvania. Maar reeds zitten tal
gevaardigden te beven. Het historische
instituut van de politierechters
Pennsylvania zit zo verweven met de
politieke strijd, en zijzelf zijn nog zul
ke machtige heren, dat vele afgevaar
digden de moed ontbreekt om aan de
reorganisatie mee te werken. Zij zijn
bang voor de wraak, vroeg of laat.
Het wordt dus gelezen met een belang
stelling en ln een tempo dat verbaast.
Tenslotte z(jn de Italianen een ver
bazend volk in vele opzichten. Meer dan
20 miljoen toeristen, die jaarlijks dit
prachtige land binnentrekken, weten het.
Ze raken er niet zo gauw over uitgepraat,
ze weten niet precies of zij enthousiast
of kwaad moeten zijn. Hun oordeel ls
nooit af. Ontroerende en irriterende er
varingen wisselen elkaar af. maar de
aantrekkingskracht van land en volk
blijft, ze kan een obsessie worden.
De „fatale charme", zoals Barzini zegt,
wordt het geluk en de tragedie niet alleen
van vele Zweedse meisjes. De Europese
geschiedenis kan genoeg middeleeuwse
keizers, achttiende-eeuwse kunstenaars
en dichters, negentiende-eeuwse historici
en twintlgste-eeuwse toeristen opnoemen
die het slachtoffer van deze charme wer
den, en tegen wil en dank ln het land
blevén. Het is daarom goed onder de lei
ding van een Intelligente Italiaan die ln
de Angelsaksische wereld voldoende af
stand, koel oordeel en zelfironie geleerd
heeft eens over de Italianen na te
denken.
TYPEN
Barzini weet goed genoeg dat hfl de
Italianen niet op één formule kan bren
gen. Het is een volk dat zich verzet tegen
„generalisatie". Tenslotte bestaan op dit
uitgestrekte schiereiland met zijn eilan
den Sardinië en Sicilië enorme, diepe en
oude verschillen. Ze hebben ook heden
een sterke maatschappelijke. ja politieke
betekenis. De Piemontesen en de Cala-
briërs of Sicilianen, de Toscanen en de
Liguriërs, "t Levantische type en 't Lom
bardische type men mag zich geen te
geringe voorstelling maken van deze
verschillen. Zoals in Rusland, in Duits
land, in Frankrijk, voor een gedeelte
zelfs in de géschiedenis van de Lage
Landen, heeft het noord-zuidverschil 'n
duidelijk karakter. In het noorden begon
de staatkundige eenwording en kwam
ook het politieke centrum te liggen,
hier is men rationaler, energieker, ook
droger en koeler. In het zuiden bloeien
de cultuur en artistieke krachten, de
folklore, het temperament, bloeit ook 't
gebrek aan staatkundige discipline,
worden de maatschappelijke verhoudin
gen beweeglijker, wordt alles minder
Geluk en
tragedie
niet
alleen
Donkere jongens,
van vele
Zweedse meisjes
de dominerende elementen.
riaUW^enÓrriéö, woWt hét" leven rijker
Daarbij komen <fe Invasies, van de
Kelten, de Noormannen, de Germanen,
de Fransen, Spanjaarden, Oostenrijkers
tot de Amerikanen, en na 1945 de Ame
rikaanse toeristen! Het houdt niet op.
Ze kwamen als vijanden en werden
vaak vrienden, huisgenoten, familiele
den. Nog heden vindt men onder de
kleine zwarte Sicilianen hoog opgescho
ten, magere blonde jongens, net Vlaam
se boerenzonen. Al deze noorderlingen
kwamen als heersers en werden op
de verfijnde wijze van het zuiden, door
de zon, het prachtige landschap, het
„dolce vita" overwonnen.
Natuurlijk heeft dit ook tot gevolg
gehad dat de staat waarin de Italianen
leefden, meestal een staat van de an
deren was, niet de eigen staat van het
eigen volk: de Oostenrijkers in het noor
den en het noordoosten, de Spanjaarden
en de Bourbons in het zuiden, de ker
kelijke staat en na 1870 de feodaal-bur-
gerlijke staat van het huis van Savoye
heeft grote massa's van de arme boe
ren, de landarbeiders, het opkomende
Indus trieproletariaat niet voldoende
kunnen integreren. De gewone Italiaan
wantrouwt dus de staat, tracht zijn wet
ten te omzeilen liefst met legale mid
delen, want het leven is moeilijk.
LA MAMMA
De sociale verantwoordelijkheid ont
wikkelde zich In het Italiaanse volk
minder op het algemeen maatschappe
lijke dan op het familiaire vlak, In het
gezin ln de meest uitgebreide zin van
het woord. Er gaat het verhaal dat een
Fransman, een Duitser, een Engels
man en een Italiaan naar de Verenig
de Staten emigreerden: bij. de Immi
gratie-ambtenaren moesten ze de kof
fers openmaken. De Fransman had par
fum bij zich, de Engelsman een jacht
geweer, de Duitser een encyclopedie,
de Italiaan zijn broer.
Voor het gezin, de familie heeft een
Italiaan een onbeperkte sociale zin, ge
duld. begrip, moed en volimrdlng, er zijn
families, bestaande uit vijftig, zestig le
den, dus schoonbroers etc. meegeteld,
die een keer per jaar een hotel huren
om enkele dagen met elkaar te eten,
te drinken, te praten, met elkaar sa
men te zijn. De familie is misschien de
kern van de Italiaanse maatschappij.
En de moeder, de grootmoeder niet te
vergeten ze zijn de dominerende en
rustgevende elementen in deze bewo
gen en opgewonden wereld van onbe
rekenbare mannen. Dominique Fernan
dez heeft dit sterk overdreven in zijn
overigens interessant boek „Mere medite-
rannée" (Grasset) op het sociale en 't
religieuze vlak onderzocht, maar een
zijdig. Het is waar dat de moeder ook
nog over de volwassen en getrouwde
zonen beschikt alsof het haar kleine
jongetjes waren buitenshuis blijft de
Italiaan met al zijn binding aan de
vrouw en de moeder echter een nogal
„dialectische" natuur. Hij gaat zijn ei
gen weg, hij doet alles en nog wat, in
de liefde, in de beroepen, in de belang
stelling, in de vrijetijdsbesteding is hij
veelzijdig, all-round, al keert hij steeds
terug naar de huiselijke haard. De echt
scheiding een heel ernstig probleem
in Italië is niet de meest voor de
hand liggende oplossing voor de Itali
aan. ais hij in moeilijkheden geraakt.
De „Mamma" moet op haar plaats
blijven.
De Italianen zijn als een olijfboom,
zegt Barzini terecht, kijk je er van bo
ven op. is alles glanzend groen, leven
dig, mooi. van beneden is het stof, grijs,
droog, armoedig. De buitenlander kijkt
meestal van boven op de boom. Hij
ziet niet alles.
Er is dus een andere kant van de
medaille: de nood, de angst, de cor
ruptie, de bureaucratie, het wantrou
wen dat iedereen dwingt te zwijgen.
Zelden merkt een buitenlander hoe
sterk de zin van de Italiaan voor af
stand is. Hij hoort Je uit, maar zal om
Je religieuze, politieke en familiaire
problemenmet een voorzichtigheid
heendraalgn dje Je.. eens merkt. Er
wordt veel geleden in dit volk.
Hier hebben we de Indruk dat Barzini
één groot complex van de Italiaanse
werkelijkheid niet voldoende Illustreert:
de sociale en politieke situatie, de enor
me tegenstellingen, die in een feodale
attitude van de hogere stand en vaak In
een geduldige onderworpenheid van de
armen tot uitdrukking komt, de huma
ne tragedie van de arbeiders die naar
het buitenland moeten en hun vrouwen,
hun gezinnen, hun dorpen in een grote
malaise achterlaten, de geestelijke en
culturele nood In de zuidelijke provin
cies, het communisme, de protesthou
ding van miljoenen als blijvende gees
tesgesteldheid en de hunkering naar
Europa, naar vooruitgang. Dit alles is
ln zijn dramatische ernst niet uit de verf
gekomen.
Hetzelfde en ln nog grotere mate
geldt van de religieuze kant. Hier zou
een boek over te schrijven zijn, over 'n
oud katholiek volk, dat bijna 2000 Jaar
de Paus ln zijn midden heeft, maar san
de vooravond van een zware religieuze
crisis staat; de maatschappelijke posi
tie van de Kerk ia onaangetast, de er
kenning door de staat verzekerd, de ac
tieve religieuze deelneming wijkt ech
ter meer en meer terug voor de folklo
re. Toch zou het onjuist zijn hierop
reeds een definitief oordeel te baseren,
ook in dit opzicht zijn de Italianen niet
simplistisch. Hun binding aan het chris
tendom is van oude datum, ze heeft ve
le en verborgen lagen, ze speelt door
alles en allen heen, ook bij de commu
nisten. atheïsten, waarvan velen de be
kende uitspraak van een liberale Na-
politaan over het christendom zouden
onderschrijven: „Non vero, ma cl cre
do" het is niet waar, maar Ik geloof
ZoaLs gezegd, kan het een zeer wijs
typisch Italiaans besluit van Barzini
geweest zijn dat hij de polltiek-soclale
en de religieuze aspecten minder sterk
heeft beklemtoond. Het heeft hem de
gelegenheid geboden, prachtige beschrij
vingen van grote figuren als Cola di
Rienzo of Mussolini in te lassen, mees
terstukjes van korte en scherpe tekenin
gen of met liefde en een geheime
nostalgie geschreven schetsen van het
dagelijkse leven op een plein in een of
andere Italiaanse stad: de bar, de pra
tende mannen, de scheldende moeders,
de lawaaierige scooters, de katten, de
krantelezers, de fruitverkoper, de vrou
wen die uit de ramen schreeuwen, en
de polltie-agent die wegkijkt. Al dit is
een inleiding wat de Italianen be
treft, kan Je niet meer vragen; Je hebt
veel boeken, veel reizen en veel erva
ring nodig om ze geheel te leren ken-
-us
-
De charme van Italië trekt nog steeds duizenden uit het noordi u aan. In
groepen of als enkeling komen zij aan de stranden van de Middellandse
zeekust de voetsporen drukken van hun voorgangers uit voorbije eeuwen:
hele volksstammen in de oudheid, keizers in de middeleeuwen en allerlei
kunstenaars sindsdien.
