K Forse paardekrachten draven in stoomcarrousel van Rotterdam' BINNENHOF BET HAL-len of stilstaan X -SE vu Politieke partijen in Frankrijk bleken toch nog springlevend Stemming als bij verkiezing voor parlement anttekeningen rond het Wel sociale leer uit katholiek standpunt Maar geen onwrikbare beginselen Willem Jansen: „Spreekstalmeester van Rotterdam' ZELFVERDEDIGING Jiu-Jitsu en Karate Sportschool LUITEN DE LEIDSE COURANT MAANDAG I (Van een onzer verslaggevers Dinsdag. Het vlaggeschip van de Holland AmerikaLijn draagt het reuzehart niet op de tong, maar heeft daarvoor een verre, ver borgen plaats negen dekken onder de com mandobrug uitgekozen. Daar, op de smalle, deinende bodemplaten van de gigant, draven 32000 paardekrachten dag en nacht rond in de stoomcarrousel van vierbander Cor- nelis Arie Brand, zeg maar „Kees" voor zijn vrienden. Aan boord van de ROTTERDAM is hij de hoefsmid, die het vuur hoog opstookt en vervolgens zijn snuivende, dampende vol bloeds de sporen geeft. Hij is ook de man, die bij het commando „volle kracht vooruit", gelijk een fanatieke anarchist, 130 keer per minuut zorgt voor een omwenteling, waarin de twee vijftig meter lange assen hem blinde lings volgen. Zwoegend vinden zij onder zijn supervisie hun. draai en slaan ze de 25 ton zware scheepsschroeven als dolfijnen door het water. Per dag jaagte hij voor een slor- het water. Per dag jaagt hij voor een slor- door de branders en daarbij produceert hij per uur 150 ton stoom, die sissend vanuit drie ketels hun weg zoeken naar tientallen ryptii lchtei hreel jypte Eerste machinist Brand temidden (Van onze correspondent) PARIJS. In d© politieke situatie heeft De Gaulle zich ditmaal radicaal vergist. D© politiek© partIjcn waren door hem voor dood en begrav enverklaard en dat heeft hy blijkbaar zelf geloofd. Zondag is ge bleken dat die partyen nog springlevend (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG. Er wordt de laatste jaren veel gesproken over onduidelijk heid in de politiek. De gewone man zou het allemaal niet meer begrijpen. Van de kant van de P.v.d.A. en de V.V.D. wordt beweerd, dat dit komt, omdat de katholieken en protestanten, die K.V.P., A.R. of C.H.U. aanhangen, wel stemmen, maar niet kiezen. Dit verwijt gaat natuurlijk niet op. Men behoeft daarvoor slechts te kijken naar de problemen rond het radio- en t.v.-bestel. De politieke samenwerking in 196S gekozen door een grote meer derheid van de K.V.P., ging kapot, omdat de liberalen de opvattingen van een kleine minderheid wensten door te drukken. Dat kan in een democratie niet. Wel ia het goed en nodig, dat met die opvattingen rekening wordt ge houden. Na de breuk in het kabinet- Marijnen (een kabinet, dat niet ge vallen is, doordat de volkevertegen woordiging het vertrouwen heeft op gezegd) moest een nieuw kabinet worden geformeerd, dat het wel eens kon worden over het omroepbestel. Dat werd het kabinet-Cals, een ka binet, dat echter niet alleen voor het omroepbestel een oplossing vond. Door de gewijzigde politieke samen- en C.H.U. werden „ingeruild" tegen de P.v.d.A., kwamen ook andere grote struc turele problemen, di rect samenhangend met de leefbaarheid van dit kleine land, beter aan hun trek ken. De consequenties van de interne partij- het kabinet-Marijnen '.er belcids- iroepbestel, stelling, V.V.D. Wel stemmen, niet kiezen politieke ruzie hebben zich dus tot veel vragen, dan alleen het uitgestrekt. Nu kan het best waar zijn, dat de regeling van het omroepbestel in een nieuwe wet, technisch een ingewik kelde zaak is. Premier Cals ivas in 1950 als staatssecretaris al zover, dat hij het vijfde ontwerp voor een nieuwe omroepwet in studie nam. We zijn thans, als we de tel goed hebben bij gehouden, aan het zevende ontwerp toe. De fundamentele problemen, die geregeld moeten worden, zijn politiek beslist. De ambtenaren, die zirh met de wettelijke vormgeving bezighouden, weten na alles wat er de laatste tien jaar i.i gezegd, geschreven en ge studeerd, zelfs in een pacificatie- commissie, precies ioat er aan de Omwille van de duidelijkheid in de politiek en in de politieke ver leidingen moef op korte termijn over die nieuwe en (voorlopig toch wel) definitieve omroepwet worden beslist. Want het lcabinet-Cals moet zelfs de schijn vermijden, dat het de omroepproblemen zou willen hanteren voor andere doeleinden. Met name om na de verkiezingen van 1967 gedurende ook vier jaar te willen doorregeren. Al wie dat, nrnlat de kiezers ge sproken zullen hebben, wenselijk vindt, moet dat dan op zeer aanvaardbare gronden kunnen nastreven. Het moet geen dwang worden op grond van een al dan niet door tijdgebrek nog niet opgelost omroepvraagstuk. hem de das om hebben gedaan. Voor de generaal moet het niet te verteren zyn. dat hy van zyn hoge voetstuk is ge vallen. Daarom staat het niet by voorbaat vast dat De Gaulle op 19 december met de herslemming meedoet Verrassingen zyn by hem allerminst uitgesloten, zeker nu de verkiezingen hem hebben geleerd dat hy 75 Jaar Is en dat Mitterrand en Leea- nuat de nieuwe generatie vertegenwoordi gen die klaar staat om de wacht af te Mocht De Gaulle zich niet herkiesbaar stellen dan treedt artikel 7 van de grond- In werking, dat bepaalt dat hij aftre den of vortijdige dood van het staatshoofd de senaatsvoorzitter tot tijdelijke opvol ger wQidt benoemd 21 en 35 oagèn na zijn benoeming nieuwe verkiezingen uitschrijven De huidige senaatsvoorzitter Is Gaston Monnervllle, een 67-jarige neger uit Frans Guyana en een bitter vijand van De Gaulle. Zou deze procedure gevolgd worden, dan is de verkiezingsuitslag van zondag van geen enkele waarde voor de nieuwe verkie zingen. Dan komt er alleen een nieuwe kandidaat namens -de gaullisten, en die zal dan hoogstwaarschijnlijk Pompidou zijn. Deze zal het ln dat geval moeiten opnemen tegen de succesvolle Mitterrand, en de gisteren toch wat tegengevallen Lecanuet, de „Franse Kennedy". Lecanuet. die enkele maanden geleden nog geheel onbekend was. heeft toch ln belangrijke mate de nederlaag van De Gaulle bepaald. Hij trok het merendeel van zijn bijna 4 mijloen stemmen uit kringen waarin het gaullisme altijd sterk ls geweest. Lecanuet verklaarde vanochtend dat hij van plan ls een nieuwe, rechts van het centrum staan de politieke beweging in Frankrijk te stichten. De Gaulle heeft dit in tegenstelling tot Francois Mitterrand in zijn woon plaats Jarnac (Charente) van de liberaal Marcilhacy. Toch' bereikte Mitterrand over het gehele land een percentage van 32.04. tegen 43,96 voor De Gaulle en 15,78 voor Lecanuet. De generaal kreeg dit jaar 8 tot 10 pet. minder stemmen in de steden en streken waar hij in 1962 een duidelijke meerderheid behaalde voor zijn voorstel voortaan de president direct door het volk te laten kiezen. De oostelijke provincies Lotahringen en Elzas waar De Gaulle zijn naam als militair vestigde, bleven hem trouw. Het best bracht De Gaulle het af in de welvarende gebieden ten noorden van de Loire. De economische depressiege- bieden .zoals de achtergebleven landbouw gebieden in het zuidwesten en de mijnge- bieden in Centraal-Frankrijk en delen van Oost-Frankrijk, steunden de oppositiekan didaten. De „rode gordel" van Parijs stem de. zoals verwacht, als een blok voor Mit terrand. Hieruit blijkt dat de Fransen heb ben gestemd als in parlementsverkiezin gen. hetgeen vooruitzichten biedt voor de parlementsverkiezingen van 1967 Drs. Pillen contra prof. De Moor: UTRECHT (ANP) Als men onder een katholieke sociale leer verstaat 'n stelsel van beginselen en stellingen die voor altijd en overal en voor elke maatschappij gelden, dan is er geen katholieke sociale leer. Maar als men er een leer onder verstaat die steeds in ontwikkeling is en evolueert, maar die zich daarin mede Iaat leiden en vooral Inspireren door het geloof, dan is er wèl een katholieke sociale leer. Dit ls het oordeel van pater drs. D. Pillen, directeur van het A. C. de Bruijninstltuut het wetenschappelijk bureau van het NKV). Hij geeft uiting aan deze mening in een artikel in Ruim Zicht, het orgaan van het NKV. Het artikel is bedoeld als een antwoord op de stelling van de Tilburgse hoogleraar prof. R. A. de Moor, dat er geen katholieke sociale leer bestaat. Pater Pillen vindt dat een katholieke sociale leer ln wezen zeer dynamisch ls. Een katholieke sociale leer die zich presenteert als een granieten blok van beginselen en stellingen van waaruit pasklare oplossingen te bieden zijn voor het maatschappelijk bestel, is naar zijn overtuiging onbestaanbaar. Ze kan al leen schijnbaar bestaan in een statische maatschappij. In plaats van een besliste afwijzing van een katholieke sociale leer lijkt 't hem zinvoller zich opnieuw te bezinnen gezien alle verworvenheden van van daag op de uitgangspunten, het ob ject. de taak, de grenzen van een ka tholieke sociale leer. schryft pater Pillen, liet ongeoorloofd vinden om het huidige onbehagen in Ne derland tegen de PBO rechtstreeks ln verband te brengen niet de overigens karige fundamentele gedachten die Pl us, XI daaromtrent in „Quadragesima anno" gedeponeerd heeft. Als er dan al verwijten uitgesproken moeten worden, is het dan niet eerlij ker om die te richten tot degenen die deze wet, deze bepaalde vormgeving hebben voorbereid en uitgevaardigd, zo vraagt drs. Pillen zich af. FASCINERENDE SFEER IN ZWOEGEND HART VAN SCHIP Het is een fascinerend, volstrekt on begrijpelijk rijk, waarover Kees Brand de scepter zwaait. Hij doet dat met de nonchalance van een verlichte despoot en dat ondanks de handicap, dat hij zijn werk blindelings moet doen. Dag licht ziet hij nooit en de rinkelende te legraaf is de enige periscoop, waarmee hij het contact met de buitenwereld onderhoudt. Voor de rest is hij aange wezen op de ogen van anderen; zelf houdt hij zich als een worm schuil in het stalen klokhuis van de 38.000-tonner. Magistraal exposee „En?", vraagt hij na een slopende dooltocht door de machinekamer, „hoe vond je hem?" Hij verlegt zijn gulzige blik voor een moment van het boordevolle borrelglas naar zijn gast en verwacht een magis traal, op maat gesneden exposé over al wat daar beneden leeft en loeit en hem steeds weer ongelooflijk boeit. Ja. dat is het 'm juist hoe vond je het eigenlijk? Om te beginnen sluit je haastig je ogen, want dat wekt ln elk geval het vermoeden, dat je bereid bent om er serieus over na te denken. Het is immers begrijpelijk, dat je je ant woord eerst wenst te wegen op de goud schaal van je parate kennis. Er is trou wens niemand bij gebaat,, aid nu uit lekt. dat je reeds vanaf je geboorte een stuk technisch onbenul van ongehoorde afmetingen bent. („wat ia de kortste verbinding tussen twee punten." vroeg de gecommitteerde op het eindexamen en mijn hemel, je wist het niet). Misschien is het verstandig om te be ginnen met de meters. Heel voorzichtig uiteraard, maar het lijkt een bruikba re openingszet. „Die meters", zeg je zacht, „dat is een verrekt interessant onderdeel. Echt. dat heeft mij nou geïntrigeerd. En mij niet alleen, denk ik." Je kijkt de kring rond, pakt je glas en toast welwillend met de aanwezige werktuigkundigen. „Aardige kerels," denk je vertederd, „goed voor hun werk. goed voor hun moeder." „Juist", roept Brand, „en welke me ters bedoelt u? Goed, je kunt dus nu wel gelijk op het dak gaan zitten, want je hebt misschien honderd meters gezien. Het barst daar beneden Immers van de klokken, die al lemaal de secondewijzer missen en een schaalverdeling hebben, waarop het nooit etenstijd Wordt. Het vervelende is, dat Brand ook nog uitvoerig heeft verteld, wat de turbi nes deden en hoe de stabilatoren werk ten. maar al kon je er de 100.000 mee winnen, dan kwam er nu nog geen zin nig woord over je droge lippen. Je weet eigenlijk alleen, dat het niet aan te ra den is om in een turbine wollen onder goed te wassen. Dat is alles. Voor de rest heb je tijdens de wan deling door de 50 meter lange kraakzin delijke, hospitaalwitte machinekamer van de Rotterdam, alleen gedacht: „Zijn al die machines nou werkelijk no dig?", want voor je lekenoog stonden er gewoon te veel. Je hebt jezelf een moment afgevraagd, hoeveel ze er zou den kunnen slopen, zonder dat de voort stuwing in gevaar wordt gebracht. Na tuurlijk. het is voor een machinist ge weldig, als hij er een hoop heeft, maar waarom dan meteen zulke grote als op de Rotterdam? Met een handvol elek trische koffiemolens en wat mixers krijg je zo'n zaal toch ook vol. Resteer nog steeds de vraag, welke Van een onzer verslaggevers) WOENSDAG Eén van de vurigste pleitbezorgers voor de succesvolle Festivalreizen van de Holland-Ame- rika-Lijn, is Willem Jansen, ex-ra dioreporter en spelleider (tweemaal één is één), ex-reisleider en nu aan boord van het s.s. ROTTERDAM gaaf en imponerend opduikend in de functie van Master of Ceremonies. Teruggebracht tot leutige, vader landse proporties komt dat neer op ceremoniemeester en als een Ne derlander dat woord hoort, denkt hij gelijk aan hoedjes van crèpepa- pier en zweterige rubbemeusjes. Vanzelf komen daarna ook de heerlijke visioenen van polonaises, waarbij de toffe jongens uit volle borst „en me gane nog niet naar huis" zingen. Willem Jansen heeft aan boord van het vlaggeschip echter gans andere aspiraties. Niet, dat hij de oeverloze lol van Ifnou allemaal" en „de he ren leggen hun handen op de schou ders van hun dame" afwijst. Verre van dat zelfs, want vóór alles blijft hij de gulle Nijmegenaar, bij wie de carnavaleske leut tezamen met de zachte g voor eeuwig is ingebakken. Hij wacht alleen geduldig, totdat de passagiers op temperatuur zijn geko men, maar dan is hij ook de eerste, die als een brandmeester op de for- MMMMHI t Zolang de levende have echter nog op de spaarbrander van de scepsis suddert en druk doende is de eigen kater uit de boom te kijken, ver koopt Willem Jansen ons lieve va derland en dat doet hij op een even dwingende als magistrale wijze. Bij de introductie van de Belgisch-Ne- derlandse-Festivalgroep richt hij ge lijk een privétoren van Babel op, waarin hij nu eens Duits sprekend, dan weer Amerikaans knailwend of lieflijk Frans converserend op de transen staat. In elke taal heeft hij ook nog een trommel vol courante grappen ter beschikking, waaruit hij tijdens ;de-adembenemende causerie kwistig ronddeelt. Na afloon kan Willem Jansen by de pa iters geen kwaad meer doen. Tweeledig doel „Met deze Festivalreizen", zegt hij tussen twee hoogstanden door, „die nen wij een tweeledig doel. Allereerst maken wij propaganda voor het rei zen per schip en daarnaast brengen wij de aantrekkelijkheid van de Be nelux onder de aandacht van de pas sagiers. Op de reis naar Amerika kun je het Festivalprogramma be- meter Je nu op het oog hebt. „Beste Kees", zeg je, „ik kan nou wel roe pen: dat klokkie met dat bibberige wij zertje, maar daar schieten we ook niks mee op, want zo zijn er zeker honderd. Ik zou dus zeggen: begin nog eens van voren af aan en dan zal ik „ho" roe pen, als je bij het bewuste klokje bent." En Kees, goeie Kees, begint. Bij de elektrische centrale van het vlagge schip met zyn vier generatoren van 1350 kwu. die samen voldoende stroom produceren voor een stad met 70.000 inwoners. Vandaar neemt hij een speels overstapje naar de zoetwaterinstallatie, die per dag 750 ton koel helder water levert, waarvoor eerst drie keer zoveel zeewater uit de Oceaan is opgepompt. In het hart van de machinekamer staan de vier ketels, waarvan er con stant drie in gebruik zijn. Elke ketel produceert 50 ton stoom per uur en con sumeert daarvoor 10 ton olie, die tot 440 graden celsius verhit wordt. „De Rotterdam", zegt Kees Brand terzijde, „heeft een olievoorraad van 3100 ton, waarvan er 1600 in de dubbe le bodem zitten en 1500 in de bunker ruimten. Als die rommel koud is, lijkt liet net asfalt en je kunt dan ook rustin Met de stoom, die heetgebakerd door de 3 zwoegende ketels wordt af geleverd, worden niet alleen de turbi- gevoed, maar ook de aggregraten, die de onvoorstelbaar grote vrieska- de riolering, de airconditioning, drukkerij, brandbeveiliging, waterdichte deuren, stabilatoren water verdampers en elektrische centrale aan de praat houden. Duur geld Terwijl dit in volmaakte rust ge beurt, ploegt de Rotterdam over de oce- met een constante snelheid van 22 mijl per uur. Als de machines op volle toeren draaien; als Kees Brand en zijn tachtig discipelen het onderste uit 'de kan willen hebben, kunnen ze er ook nog drie mijl extra uitwurmen, maar dat verlangen wordt keurig bedwongen, want het heeft geen zin en kost alleen handen vol met duur geld. Commentaar van Brand: ,,Als de pas sagiers per se vlug op moeders schoot willen zitten, nemen ze toch het vlieg tuig. By een schip dondert het niet, of het er een dag langer over doet. Dal vinden ze juist geweldig, want er gaat immers niks boven een zeereis." En om te bewijzen, dat het hem hei lige ernst is, duikt hij op gezette tijden in stemmig pretpak in het Café de la Paix op, waar hij dan wervend aan de bar zijn pilsje drinkt. Zijn korte uni formjasje staat bij die gelegenheden open, zodat zijn machtig postuur de volle aandacht der clientèle kan krij gen. „De meeste mannen zaniken te genwoordig over vermageren", roept hij strijdlustig, „maar daar doe ik niet aan mee. Ik heb er jaren over gedaan die buik zo te krijgen en nou koester ik hem als een kind. Hij zit daar goed en ik heb er geen draad last van". Volle kracht Precies vijftien meter onder zijn stoel grommen op dat moment de ge neratoren als Intens tevreden honden. De brug heeft gesproken: „Volle kracht vooruit" en de 32000 paarden hebben de zweep van de Meester gevoeld. Dat is voldoende.. Met een wachtpost op de bok. galopperen ze nu over de zilte ak ker. terwijl de Meester boven aan een passagier de laatste steengoede over Sam en Moos vertelt. Als hij daarmee klaar is, draait hy zich om en kijkt hij je onderzoekend aan. „Apropos", zegt hij dan, „vanmid dag zei Je, dat die meters je zo intri geerden. Welke meters had je daarbij nou op het oog?" Want zo is Kees Brand ook. Een doordouwer. Als het moet tot het bittere einde. schouwen als een smakelijk toetje en de Amerikanen kunnen dan op hun dooie gemak vaststellen, wat ze alle maal gemist hebben op hun bliksem- trip. Op de reizen naar Europa pro beren wij de Amerikanen over te ha len om wat langer in Holland en België te blijven hangen. Wij doen dit met films, diavertoningen, lezin gen en speciale attracties. Bij de eer ste Festivalreis van dit jaar hadden wij bijvoorbeeld een draaiorgel en het cabaret van Ramses Shaffy, de ze keer is aan de groep een Belgische beiaardier een kantkloster een een tapijtweefster toegevoegd". Kleur en snit Temidden van deze bonte Festival- groep fungeert Willem Jansen per soonlijk als spreekstalmeester. In die kwaliteit bespeelt hij zijn hoog geëerd publiek met het nonchalante meesterschap van een xylofonist, waarbij hij en passant ook nog kans ziet het sprookje van de meertalige Nederlander overtuigend leven in te blazen. Hij doet dit onveranderlijk in onberispelijke kostuums, die bij het vorderen van de reis steeds driester van kleur en snit worden. Zoals alle anderen begint hij heel rustig met een blazer en een stemmige zwarte smoking, maar onherroepelijk komt er een avond, waarop hij voor de microfoon verschijnt ip. zwarte pan talon en spierwit colbert, waaronder een brede, vuurrode buikband zicht baar ls. Daarbij draagt hij ook nog een wit zijden, geplisseerd ovérhemd met knoopjes van pure briljant en 'n joyeuze-rode vlinderstrik. Aldus gepavoiseerd werpt hij zich ln de Festivalstrijd, waarvan de uit slag bij voorbaat bekend is. Hij komt, hij ziet, hij overwint. Hij praat de modeshow aan elkaar, lokt hals- starrigen naar het Biedermeyercon- cert, redt een lezing over mooi Bel gië, die bij gebrek aan belangstel ling op kapseizen staat. „Werken op een schip", zegt hij, „heeft een zeer speciale bekoring. Als je deze merkwaardige samenle- ving1aan de wal zou moeten exploi teren, dan had je gelijk een hotel met 1200 bedden en 700 man perso neel. Je zou er dan wel rekening mee moeten houden, dat deze 2000 mensen geen stap buiten de deur kunnen doen en volledig zijn aange wezen op de service van het hotel. Er komt ook geen bakker aan de deur en geen slager, zodat je wel genoodzaakt bent je eigen brood te maken en vlees voor twee weken ii te slaan. Je moet ook zorgen voo een eigen wasserij, eigen drukkerij, eigen zoetwaterinstallatie, eigen elek trische centrale. Aan de wal zou je zo'n zaak alleen kunnen exploiteren met een directorium vai Kapers op kust Als Willem Jansen niet vaart, trekt hij door Europa als reizend ambas sadeur van de Holland-Amerika-Lijn. Kortgeleden heeft hij nog in de gro te Congreshal van Berlijn 1300 Duit sers laaiend enthousiast gemaakt voor het reizen per schip. „De HAL", zegt hij, „heeft als crui se-operator een enorme naam ii wereld en in Amerika wordt de maat schappij zelfs de koning van de ses genoemd. Natuurlijk zijn er hoop kapers op de kust. maar de vice op onze schepen blijft een door slaggevend verkoopargument. Elke cruise vanuit New-York is maanden tevoren uitverkocht en zelfs in de stil le tijden hebben wij altijd nog be langrijk meer passagiers dan de concurrenten. Deze unieke positie moeten wij ookèin de toekomst behou den en vandaar, dat wij onze reizen nog aantrekkelijker proberen te ken. De Festival-Sailing is één de pijlen, die wij hiervoor op boog hebben. Een waardevolle pijl, naar onze smaak". gecombineerde kursus O.l.V. hoogstgegradiueerde JAPANS EXPERT (6e Dan) Aanmelden Pieterskerkgracht 9 Tel. 23728

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1965 | | pagina 8