PAUS PAULUS ONTVOUWT PLANNEN
VOOR TIJDPERK NA VATICANUM II
NIEUW KOMKOMMERRAS
DANKZIJ STILLE MONNIK
Miljoenen voor Belgische rokertjes
Geduld en
vertrouwen
gevraagd
oiiisr Hot mimm ei
XREDIETWEZEN
Communisten
in Amerika
veroordeeld
VECHTPARTIJ IN BUDEL,
ANTI-DUITSE LEUZEN
Unificatie in
bouw tegen
woningnood
NEDERLANDERS MET
SLOFFEN OVERGRENS
DE LEIDSE COURANT
FAUINA 5
Van onze concilieverslag gever
pater Al/red v. d. Weijer
ROME l>e toespraak van Paus Paulus
lot hel concilie, donderdag tijdens de
plechtige zitting uitgesproken, heeft over
liet algemeen een goede pers gehad. En
terecht. Want In deze toespraak heeft de
Paus duidelijk laten zien en met concrete
feiten onderstreept, dat hij van plan is.
de lijn van het concilie krachtig door te
zetten. Met name zijn belofte, om de curie
op korte termün te hervormen, is door de
bisschoppen goed ontvangen. Met belang
stelling ziet men de besluiten tegemoet,
waarmee als eerste het H. Officie op een
nieuwe leest zal worden geschoeid.
Natuurlijk kan het toporgaan van de
Kerk niet in enkele maanden worden om
geschakeld. Er wordt van ons dan ook ge
duld en vertrouwen gevraagd. De Paus
noemde twee beleidsoverwegingen, die
hem bij deze hervorming voor ogen staan:
ten eerste moet hij een zekere geleidelijk
heid betrachten, uit respect, niet alleen
voor de betrokken personen, maar ook
voor de eenmaal bestaande structuren:
ten tweede moet hij voorkomen, dat er
een bureaucratische woekergroei ontstaat
van alle mogelijke oude en nieuwe instel
lingen. die elkaar overlappen en voor de
voeten lopen. ..Maar de hervorming zal
komen", zei hij met nadruk en wij hebben
geen enkele reden om aan zijn woorden
te twijfelen.
Voor onze ogen beginnen zich nu ge
leidelijk enkele grondlijnen van het
nieuwe patroon af te tekenen. Helemaal
aan de top komt de bisschoppensynode,
die de Paus met raad en daad zal bij
staan in het algemene bestuur van de
Kerk. Zij zal voor het eerst worden bij
eengeroepen in het jaar 1967. hetgeen be
tekent. dat in de loop van volgend jaar
de agenda reeds zal worden opgesteld, en
de stukken aan de bisschoppenconferen
ties zullen worden toegezonden. Hoewel
sommigen op een vroegere start hadden
gehoopt, geven zij toe. dat zulks moeilijk
kon worden gerealiseerd, aangezien eerst
een hele serie conciliebesluiten moet wor
den afgerond, hetgeen uiteraard beslag
legt op de beschikbare tijd van de kerke
lijke hiërarchie in al haar geledingen.
Commissies
Zo komen we vanzelf bij een tweede
reeks van nieuwe instituten, die gedeel
telijk reeds zijn opgericht en gedeeltelijk
nog moeten worden opgericht, de zgn.
post-concillaire commissies. Hiervan heeft
met name de commissie voor de hervor-
ming der liturgie reeds uitstekend werk
verricht. Zij is momenteel volop bezig met
i de verdere uitvoering der genomen be-
sluiten en geniet in heel de wereld een
uitstekende reputatie Verder is er de
post-conciliaire commissie voor de herzie-
j lung van het kerkelijk recht, die nog niet
naar buiten is getreden, maar die achter
de schermen volop bezig schijnt te zijn
met het ontwerpen van de grondlijnen
voor een nieuw kerkelijk wetboek. En
lenslotte als minst ontwikkelde zuster ln
de rij der nieuwkomers, de commissie voor
de communicatiemiddelen. Hoeveel van
dergelijke organen er nog bij zullen ko
men. kan niet precies worden voorspeld.
de problemen,
hier worstelt, is de verhouding tussen
nieuwe organen en de bestaande Ro-
'eisimlijie leiixsex
Bedragen van 100 2.000,
af te lossen in maximaal twee
Jaar; per week, maand of
kwartaal, voor aanschaffing
van duurzame gebruiksgoede
ren, worden desgewenst van
gemeentewege verstrekt,
.anvragen telefonisch, mondeling
if schriftelijk. Vertrouwelijke be-
9EMEENTELIJKE
SIMMS. LEKEI. P8S1WS M, RL !KN
plannen
melnse congregaties. Moeten deze com
missies. omdat ze post-conciliair zijn,
enige band met bet concilie behouden en
dus door het wereldepiscopaat worden ge
controleerd? Of komen ze rechtstreeks
onder de Paus te staan, tezamen met de
reeds aanwezige Romeinse congregaties?
Het laatste lijkt vooralsnog het meest
waarschijnlijk, ook al kan men zich wel
een soort 'episcopale controle, uit te voeren
door de bisschoppensynode, indenken.
Secretariaten
Behalve deze post-conciliaire commissies
tekenen zich in het nieuwe patroon ook
een aantal secretariaten af. Dat voor de
hereniging aller christenen bestaat reeds
enkele jaren en werkt uitstekend. Het
secretariaat voor het contact met de niet-
gelovigen heeft zich in concilieverband al
danig geweerd, o.a. bij het redigeren van
de tekst over het atheïsme en bij het voor
komen van een expliciete veroordeling van
hét communisme; over zijn activiteiten
buiten concilieverband is nog niet veel
bekend geworden. Tenslotte is er het se
cretariaat voor de contacten met de niet-
christelijke godsdiensten, waarvan onge
veer hetzelfde kan worden gezegdhet had
een gunstige Invloed op de redactie van
het desbetreffende conciliebesluit; wat het
verder gedaan heeft, is moeilijk te achter-
Naast deze drie bestaande secretariaten
zullen er nog verschillende andere worden
opgericht. Het schijnt een streven te zijn
om hun karakter als onafhankelijk secre
tariaat te bewaren en niet in een soort
van Romeinse congregatie te worden op
gezet. In curiekringen kan men echter
precies tegenovergestelde geluiden be
luisteren.
Curieliervormiiig
Bijzondere aandacht verdient ook de
passage in de pauselijke toespraak, waarin
het probleem- van de curiehervorming
wordt aangesneden. Zoals hij ook vroeger
al gedaan heeft, begint de Paus met het
steken van de loftrompet, waarin men be
halve een eerlijk gemeende geste, ook wel
een diplomatieke manoeuvre mag zien.
Paulus VI weet. dat er hier met harde
hand niets te bereiken zal zijn. dat hy
door deze te gebruiken, zich zelfs zou
kunnen isoleren, zoals indertijd Pius XII
heeft gedaan. Maar hij is wel van plan
de door het concilie gewenste operatie uit te
voeren. Voorbereidende studies op dit ter
rein hebben volgens de Paus bewezen „dat
structurele veranderingen niet erg nood
zakelijk zijn. maar dat wel enkele perso-
neclswijzigingcn zullen moeten worden
doorgevoerd, dat veel vernieuwd, verecn-
het concilie
Hier staat men voor een enigszins dub
belzinnige uitspraak: van de ene kant
geen structurele veranderingen, van de
andere kant wel vernieuwingen, vereen
voudigingen en vervolmakingen. Wat be
tekent dat precies? Zijn vernieuwingen,
vereenvoudigingen en vervolmakingen
geen structurele veranderingen? Wij zul
len ons oordeel moeten opschorten, tot
het nieuwe statuut voor het H. Officie zal
worden gepubliceerd. De Paus heeft toe
gezegd dat het binnenkort zal verschijnen.
Na ook nog gewezen te hebben op de in
schakeling van de bisschoppenconferenties
en ln dit verband te hebben gewuarschuwd
dat de verschillende delen van de Kerk
niet uit elkaar mogen groeien, of van el
kaar mogen vervreemden, heeft de Paus
tenslotte heel het gelovige volk opgeroe
pen tot die soort van post-concillaire
arbeid, die tenslotte de allervoornaamste
zal zijn: namelijk. In het eigen leven en
ln de eigen kring waar maken, wat tij
dens de kerkvergadering ln beginsel be
sloten is. Men heeft de mond vol van
aggioroamento en dat is allemaal prach
tig. ..Maar van nu af aan", aldus de Paus.
„betekent agglornamento: alles met de
geest van het concilie doordringen en de
normen die door het concilie zijn opge
steld. ln praktijk brengen". Daarom na de
afsluiting van het concilie bijzondere
geestelijke oefeningen. Daarom ook de
inzet van het heillgverklaringsproces der
beide laatste pausen.
Het is alsof Paulus VI aan heel de Kerk
wil zeggen; Hier hebt u de grote Joannes,
volg hem na ln zijn vernieuwingsdrift;
hier hebt u ook de grote Pius, volg hem na
ln zijn liefde voor de traditie
WASHINGTON. (Keuter). Een fedc
raai districtshof Ln Washington heeft vrij
dagavond. na een procet» van drie weken,
de Amerikaanse communistische party
een boete van 230.000 dollar het maxi
mum opgelegd, omdat zij zich niet als
„agent van de Sovjet-Unie" by de over
heid heeft laten lnsehryven.
Een jury van acht. mannen en vier vrou
wen bevond de partij schuldig na een be
raad dat tweeëneenhalf uur duurde. De
partijsecretaris, Gus Hall, was aanwezig
to en de uitspraak werd gedaan. Hij ver
klaarde dat de partij in hoger beroep zal
gaan. Het hooggerechtshof stelde afgelo
pen maandag nog vast dat een wetsartikel
dat leden van de Amerikaanse commu
nistische partij verplicht zijn zich bij de
overheid te laten inschrijven, ln strijd met
de giondwet is.
Het hof baseerde zich op het eerste
amendement op de grondwet, dat. aan
ieder het recht toekent op vrijheid van
geloof en vereniging, en op het vijfde
amendement dat bescherming biedt tegen
orders van hogerhand, waarbij burgen»
verplicht zouden zijn zichzelf te beechul-
Een uit 1950 stammende wet ter bestrij
ding van ondermijnende activiteit bepaal
de dat de partij zich als agent van de
Sovjet-Unie moest laten inschrijven. De
bepaling gold ook voor individuele leden.
Het hooggerechtshof deed alleen een uit
spraak aangaande deze laatste bepaling
De communistische partij was al eerder,
in 1962. schuldig bevonden, maar de uit
spraak werd in hoger beroep te niet ge-
Zaalhouder
weigerde bier
(Van
respondent
BUDEL Een onschuldig begonnen
ruzie in een dorpscafé na het carnavals
feest, is de aanleiding geworden van 'n
golf van antipathie-uitingen tegenover
de in Budel gelegerde Duitse militai
ren. De ruzie begon toen een groepje
militairen van de Duitse landmacht na
het bal nog wat langer wilden blijven.
Hun dorst scheen nog niet gelest te
zijn, hoewel er al heel wat biertjes
door hun keelgaten verdwenen.
Toen er aan de bar een vol bierglas
werd omgestoten, wilde de gedupeer
de Duitser nieuw bier hebben wat hem
door de zaalhouder J. B. geweigerd
werd. De Duitse kameraden namen dit
niet en protesteerden fel terwijl enkele
buitenlanders party trokken voor B
Wie de eerste slag heeft gegeven is
niet meer te achterhalen, maar vast
Staking Op de Amerikaanse lanceer
basis Kaap Kennedy is een staking uitge
broken onder de technici van ..McDonnell
Aircraft Corp.". Gevreesd wordt dat
door de staking de lancering van de Ge-
mini-6 en Gemini-7 op 4 december zal
moeten worden uitgesteld.
staat wel dat er een flink gevecht ont
stond. Er werd zelfs zo hard geslagen,
dat enkele militairen met min of meer
ernstige kneuzingen in het ziekenzaal
tje van de kazerne terecht kwamen.
Een kluwe vechtende burgers en solda
ten werd door de ijlings gewaarschuw
de politie en marechaussee ontward.
Een vervelend staartje van dit ge
vecht was dat later met grote letters
met witte kalk op de Budelse straten
was geverfd „Weg met de mof" en
„Gehe nach hause". De zelfde dag nog
togen Budelse gemeentearbeiders met
grote potten grijze verf en emmers vol
afwasmiddel aan de slag om de anti-
Duitse leuzen te proberen uit te wissen.
Het bleek een bijna onmogeiyk karwei
te zijn want de schilders waren royaal
met de verf omgesprongen. De straat
in de Duitse wijk van Budel waarin de
meeste beschilderingen te vinden wa
ren. lijken nu op reusachtige pop-art-uit-
beeldingen in wit en grijs op de steen
rode achtergrond.
De knokpartij en de beschilderingen
worden toch wel betreurd nu de verhit
te gemoederen wat zijn afgekoeld. Tot
nu toe was de verstandhouding tussen
de Duitse militairen en de Bulanders
uitstekend.
In 1958 bleek dat alle Nederlandse komkommers niet te eten waren:
veel te bitter. De uitvoer van de komkommers werd verboden. Maar
binnen twee jaar kwam Nederland met compleet nieuwe rassen
komkommer. Dank zij Mendel. Men is erin geslaagd sla te kweken
die in de winter groeit. Eveneens dank zij Mendel. Bloembollen
kwekers kunnen tegenwoordig doelbewust afgaan op die variëteit
in de soort die ze zoeken, terwijl dit vroeger veel meer een gok was.
Men gaat uit van de oude generatie en kweekt lijnrecht door tot
de nieuwe. Een methode die Mendel mogelijk heeft gemaakt. Wie
was Mendel?
teerde ook Hij nam dezelfde]
proeven als Mendel, kwam
tot dezelfde conclusies, pu-
bheeerde die en hü kreeg i
alle eer die Mendel eigen'
lijk 1
Dat
V
1900.
Honderd jaar geleden publi
ceerde Gregor Johann Men
del zijn „Versuche iiber
Pflanzenhybriden" in een
klein tijdschrift voor natuur
onderzoek te Brünn. Zijn
publikatie had geen schok
effect op de wetenschappe
lijke wereld. Die schok
kwam pas veertig jaren la
ter. toen andere natuurkun
digen in de gaten kregen dat
Gregor Mendel ontdekkin
gen had gedaan, die de
grondslag betekenden voor
de experimentele erfelijk
heidsleer. Nu zal dat niet
iedereen veel zeggen. Maal
ais we vertellen dat dank
zij de ontdekkingen van
Mendel, met name in de
tuinbouw, de veeteelt en de
akkerbouw. mogelijkheden
zijn geschapen waarvan nu
Jan en alleman profile ten.
is tegelijk duidelijk waarom
Gregor Mendel dit jaar her
dacht wordt.
Gregor Mendel werd op 22
juli 1822 te Heinzendorf in
Oostenrijk geboren. Hij trad
toe tot de augustijnerorde
en werd in 1843 tot priester
gewijd. Aan de Weense uni
versiteit specialiseerde hij
zich in de mathematica, fy
sica en biologie. Later werd
hij leraar aan de Oberreal-
schule te Brno (Briinn) eri
doceerde daar fysica.
In de kloostertuin te Brno
begon hij met zyn erfelijk-
heidsprooven. Dit waren
eenvoudige kruisingsproe-
ven die Mendel nam om na
MENDEL ONTWIKKELDE
ERFELIJKHEIDSLEER
eigenschappen (bijvoorbeeld
een van de zwarte kleur met
een van de witte kleun. Hij
slaagde erin het erfelijk ge
drag te ontdekken van de
bastaard
i 1904 werd in een i
versileitsbibllothcek toeval-1
lig het tijdschrift wa
Mendel in 1881 *Un ontdek
kingen openbaarde, door]
iemand gelezen Groot
uiteraard de verbazing t<
onthuld werd dat wat
Vries in 1900 publiceerde, al
40 jaar eerder door een
monnik was ontdekt
Toen bekend werd d.il Men
del Hugo de Vries 40 jaren
voor was geweest werd de v
theorie van de augustyncr-
abt v
tudie
i het kloi
r hij
GREGOR ME..DLu
te gaan in hoeverre de ken
merken van ouders c.q. ge
neraties op nakomelingen
overgaan. Gregor Mendel
hij
7.yn bevindingen koi
hij
in i
iclusi
duen van dezelfde soort.
Mendel publiceerde zijn be
vindingen in 1865 in het tijd
schrift Verhandlungcn Na-
turforsch. Vereins BrOnns.
Zijn artikel „Versuche über
Pflanzenhybriden" heeft
echter weinig aandacht ge
trokken. Zelfs de inleidingen
over zijn theorieën die Men
del ondermeer in. Parus
hield, waren niet voldoendt-
om de biologen waker te
schudden Het werk van
Mendel bleef onbekend.
Blind
Gedurende 40 jaren 'heeft
de natuurwetenschap een
ontdekking over het hoofd
gezien van zo'n enorme be
tekenis. dat men zich nu
afvraagt hoe het mogelijk is
geweest dat de geleerden rn
die periode zo blind zijn. ge
weest.
Mendel beperkte zich tot de
bestudering van de overer
vingseigenschappen van twee
individuen uit dezelfde soort
maar met oppositionele
Ne-
Het wordt nog ergt
derland had rond de eeuw
wisseling een bioloog var
wereldformaat: Hugo d<
Vries.
Hugo de Vries experimen
experimenteerde. Hij kreeg
moeilijkheden met de rege
ring van zijn land en moest
dientengevolge zijn proefne
mingen na 1874 staken. HU
stierf in 1884 tengevolge van
een hartkwranl
Er zUn op de hele wereld
Mendel. Eén in Amerika en
cón in Vleuten, waar
*cert Mêndrlbeeld bij'rte tuin
bouwschool staat. In Brno is
een MénUelmu.'Sf'uhi.' fre dl-
recteur van dit museum
heeft de vorige week een
bezoek gebracht aan dc
Mem'elschool te Vleuten.
Dit ter afsluiting van een
in alle bescheidenheid gc-
v ïord Mendeljonr
Honderd jaar geleden in 1865
Ie'de Vendel de grondslag
voor een theorie dank zij
groene slablaadjes op tafel
krijgen. Voor dc weten-
s (ismensen gaat zijn bc-
d?r Voor ons leken zal Men
del alleen daarom al in
dankbare herinnering blij-
UTRECHT (ANP) De industriële wo
ningbouw zal in de. toekomst een nog
grotere bijdrage leveren tot de oplossing
Advertentie
TOGAL TEGEN REUMATISCHE PIJNEN: SNEL PIJNVRIJ
Zorg dat U Togal in huis heeft. Snelle stiller van grote en kleine pijnen.
Reumatische pijnen, ischias. Spit. Griep. Hoofdpijn. Verkoudheid. Alles ver
dwijnt snel. Door Togal. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88.
van het woningvraagstuk dan nu reed»
het geval ls. Daarom Is het te hopen, dat
de grote verdiensten van de door de ver
eniging van Nederlandse gemeenten op
gestelde model-houwverordening algemeen
zullen worden onderkend.
Dit zei de voorzitter van de vereniging
Hinderwet en Bouwtoezicht, ir A van
Gessel (directeur van bouw- en woning
toezicht in Den Haag), bij de opening
van een vergadering van deze organi
satie in Utrecht. Enkele honderden leden
van de vereniging, allen werkzaam bij de
gemeentelijke bouwtoeziehten, werden
op deze bijeenkomst geïnformeerd over
verschillende aspecten van de model
verordening. opdat ?,y de gemeente
besturen voorstellen kunnen doen die de
unificatie van de bouwschriften bevor
deren. In verband met het inwerking
treden van de nieuwe woningwet op
1 augustus 1965 moeten de gemeentcbe- ongunstig kuni
sturen hun bouw- en woonverordening
namelijk binnen drie Jour in overeen
stemming brengen met de voorschriften
in deze wet. De vereniging hoopt, dat de
nieuwe gemeenteltyke bouwverordeningen
zoveel mogelijk zullen worden gebaseerd
op de modelbouwverordening
Ir. Van Gessel zei dnt er vanaf 1953
weliswaar even sproke is geweest van
een zekere unificatie in de gemeentelijke
voorschriften, maar dat de gemeentebe
sturen in de vooroorlogse jaren aanzien
lijke wijzigingen in hun bouwverorde
ningen hebben aangebracht. Tengevolge
hiervan bestond er in 1945 een nogal
chaotische toestand, die remmend kon
werken op de wederopbouw. Alleen door
de grote energie en het doorzettings
vermogen van architecten, bouwonder
nemers cn ambtenaren van bouwtoe
ziehten. aldus Ir Van Gessel, is het mo
gelijk gebleken de her- en nieuwbouw
ln banen te lelden, die achteraf i
ordei
gekwalificeerd.
IIIÜIIMlMlilll'Ü'üllll
Douane blijft speuren
BRUSSEL (UPI) Door de
aankoop van sigaretten in België
pompen de Nederlanders elke
maand miljoenen in de Belgische
schatkist, zo schrijft de Standaard.
Deze Belgische krant heeft een on
derzoek gewyd aan dc omzet van
sigaretten in Belgische grenswinkels.
Van zandvliet tot Lanaken is <le
verkoop vu» sigaretten sedert enkele
maanden een eehte goudmijn geworden.
In liet klassieke dorado van «Ie zoge
naamde Infiltratiesmokkel. Itaarle-flcr-
tog. worden iedere maand 250.090 pak
jes .sigaretten aan Nederlandse rokers
verkocht", zo schrijft de Standaard.
Daai- de Belgische accijnsrechten op
sigaretten 64 procent bedragen maakt
dat voor Baarle-Hertog alleen voor de
schatkist een bijkomende winst van
2.160.000 frank.
Ook ln het Belgische grensgebied ten
-zuiden van steden als Bergen op Zoom.
Roosendaal en Breda worden door ta
bakshandelaren gouden zaken gedaan.
De grootste Nederlandse stad bij de
Belgische grens, Maastricht, zuigt ie
dere maand miljoenen sigaretten aan
uit België.
Daaruit is te concluderen, dat tuseen
Ook wordt
smokkel (dc lx
helde riclitiiigci
met sigaretten,
eramokkclaars met gr
is en dergelijke) nu in
gaat: naar Nederland
Zandvliet en Lanaken de Nederland:
rokers iedere maand 10-tallen miljoenen
in de Belgische schatkist pompen. Dc
handelaren doen als of ze van niets weten
Ten noorden van Antwerpen zei 'n slgu-
rettendetalUist dat de omzet gewoon was
Maar op een half uur noteerde
21 klanten met een Nederlandse tong
val. die sigaretten kwamen kopen mei
sloffen tegelijk.
Maar de verkoopstatistieken van een
importeur maken duidelijk, dat ln de
laatste maanden de verkoop van Ne
derlandse sigaretten in België en In
hoofdzaak aan Nederlanders in het
slechtste geval vertienvoudigd is. In
sommige gevallen zelfs meer dan het
twintigvoudige van vroeger.
de Belgische dol
te pakken krijgt.
DEN IIAAG
jrhoglng van d
kerftabak slechts
op sigaretten en kerftabak slechts in 'lil!
U-; ,'1' een teruglopende omzet en enige verschut
'v ving in het consumptiepatroon van tabaks -
M artikelen zal veroorzaken. /IJ grondt drze
F verwachtingen op de ervaringen in hel
/•i-j verleden mei prijsverhogingen. Zo herstel-
Mde de omzet van sigaretten na de prijsver-
hoging van 1964 zich binnen hel Jaar.
Ook dc regering verwacht wel. dal. na
de prijsverhoging de sigarettensmokkel
anult België wei zal toenemen, want by
tie zuiderburen zal na 1 Januari een pakje
sigaretten 50 cent goedkoper zyri Muur
j er wordt nu ook weer niet zo'n ultbrel
ding van de smokkel verwacht cn dus
evenmin zulke ernstige gevolgen voor dc
Belgische franc), terwijl In België een winkeliers in de grensstreek, dat daarom
Sedert april kost in Nederland n pak- pakje van 25 sigaretten 13,50 franc de verhoging van de accUns op sigaret
20 sigaretten 1,25 gulden (17,50 kost (iets minder dan een gulden). I ten achterwege zou moeten blijven
