Doorkauwen of verdrinken
in een zee vol consumpties
HAL-len of stilstaan (IV)
Hoofdbrekens over Hot Line
Wie zal in Moskou de telefoon opnemen?
ATERDAG 13 NOVEMBER 1965
DE LETDSE OOURANT
i het s.s. Rotterdam
Zaterdag. Die eerste dagen op een
meer dan volle zee denk je alleen: het
staat ervoor, jongens, dus happen maar.
En onvervaard annexeer je het luilekker
land, dat chef-kok L. Dickmann en zijn
goedgemutste keukenbrigade aan de for
nuizen van het s.s. ROTTERDAM hebben
^hefkok L Dickmann:
„Ik heb liever het
I a
burgermanspotje"
Voor de rest wil hij alleen maar zeg-
n: „Eet smakelijk". En mocht me-
;r onverhoopt nog verdere wensen
lebben, dan zitten daar schuin boven
pjn lodderoog twee handige knoppen.
Bij de bovenste staat „steward", bij de
ndere „stewardess". Drukt meneer nu
de eerste, dan staat hij binnen tien
onden weer geheel service-bereid
r bed. Prefereert u de tweede
nop, dan kan het wat langer duren,
taar komen doet hij. Ja zeker, ste
ward Toering persoonlijk, want meneer
at toch niet veronderstellen, dat ze
op de Rotterdam een potje van ma-
Met een extra kussen in je rug pel
Je even later je ei. Je smeert de toost
tn schenkt de thee in. Je voelt je net
r e?n patiënt, die na een ernstige operatie
weer voor het eerst zittend mag ontbij
ten. Alleen dat Idee maakt Je al dood-
«lek en je neemt in bed nog het be
sluit voortaan elke neiging tot vadsig
heid te onderdrukken en 's morgens ge-
Woon in de eetzaal te verschijnen. Dat
J« daarmee in feite de dreigende indi
catie versnelt,ontgaat je, omdat je het
immers veel te druk hebt met je ver
meende heldhaftigheid. Die ontdekking
doe je pas, als Je de volgende dag ga-
»end en met een sierlijke kater op je
■nkerschouder aan tafel plaatsneemt en
de menukaart grijpt. Na een seconde
leg Je hem weer verbijsterd neer. maar
dan is het al te laat. De duivel van de
gulzigheid hangt reeds zwaar aan Je
flip en zal niet wijken, voordat je hem
«ijn zin hebt gegeven. „Een gebakken
appeltje als binnenkomertje", teemt hy,
Len dan een lekker bord cornflakes of
gepofte rijst met veel boter en suiker."
Je kijkt schichtig om je heen. zoekt
een steun en toeverlaat en wenkt ste
ward Juda. Wat adviseert hij? Het
liefst iets lichts om de dag stralend te
openen.
Hy laat zyn kennersblik over de
kaart gaan, zegt dan: „Wat had u ge
dacht van een gebakken appel, wat
cornflakes of pofrijst met veel boter
en suiker?"
Hemelse goedheid. Je zult er dus
voortaan rekening mee moeten houden,
opgebouwd, 's Morgens voor dag en dauw ondergrondje is immers nooit weg. Neen,
begint het al met een glas grapefruitsap,
dat steward Toering als een voortijdige
sinterklaassurprise naast je hoofdkussen
neerzet. Uit eigen beweging heeft hij er
ook nog wat croquante toost bijgedaan en
twee zachtgekookte eitjes, want een solide
Warme belangstelling van drie Nederlandse door de H.A.L. uitgenodigde
topmartnequins voor het koude galabuffet van chef-kok L. Dickmann. Het is
het zoveelste huzaren (salade) stukje, dat deze culinaire alchemist aan boord
van de Rotterdam levert.
dat de duivel op dit schip In allerlei
vermommingen rondwaart. De ene
keer draagt hij het witte jasje van een
hutsteward, de volgende maal hijst hij
zich in een zwarte smoking met glln-
sterknopen en buigt hij zich correct
voorover om zyn hese voorstel in Je oor
te fluisteren. „Gebakken eitje meneer",
zegt hij zacht, „gebakken eitje met
ham. Omeletje met tomaat en kalfa-
niertje. Lekker aan twee kanten door
bakken. Oei, dat is fyn. Dat smelt op de
tong, dat hangt als dauwwater aan het
gehemelte. Zal ik het maar vast note
ren, zal ik er iets fijns van maken?"
Je kijkt hem doodsbenauwd aan; met
je rug tegen de muur. „Ik houd niet
van kalfsniertjes", roep je schor. Het is
een wanhoopsuitval, uitgevoerd door je
laatste reserves. Je maag en smaakpa
pillen zijn op dat moment al heulend
naar de vijand overgelopen.
„Oké", zegt hij fluweelzacht, „me
neer moet niets tegen zijn zin eten,
meneer moet vóór alles een verant
woorde keus maken. Zullen we dan sa
men eens kiijken, wat er voor vis is?
Ay, dat is lekker. Tarbot nieuntère. In
echte roomboter gebakken. Zal ik dat
maar doen? Of een lekkere biefstuk,
ook heel fijn. Of lamsvlees, sardines,
zes soorten kaas. negen soorten brood,
vijf soorten cake, acht soorten jam.
Thee, koffie, melk yoghurt, ysthee,
ijskoffie. Doen, doen. doen?"
Hij is steeds sneller gaan praten, zijn
hijgende adem waait langs Je gezicht.
Je weet, dat Je verloren bent, maar
voordat je capituleert, voordat je de
witte vlag op de toren hijst, zeg je
toch nog één keer smekend: „Ik heb
"s morgens eigenlijk nooit trek. ste-
Nooit trek. Hij kijkt je glimlachend
aan, maar je weet, dat ook deze laat
ste stuiptrekking geen uitstel van execu
tie biedt. Hij sluit de ogen en medi
teert: „Zeg nooit op zee, dat Je 's mor
gens geen trek hebt, want wie niet eet,
staat weerloos tegenover de zeeziekte.
I
meneer behoeft niet bevreesd te zijn. Ze
hebben precies vier minuten in het hete
water gelegen. Geen seconde korter, geen
seconde langer, want zelf heeft hij ook
een grondige hekel aan een te zacht-
gekookt ei.
Ik heb ze gekend, de stakkerds, die
nuchter de dag Instapten en drie uur
later kermend vroegen om in een lin
nen zak overboord te mogen worden ge
worpen. Ik heb ze gezien, de ongeluk-
kigen. die aan het ontbijt volstonden
met één enkel toostje en drie uur la
ter datzelfde toostje uitbrachten op de
ziedende zee.
Maar wat deden de verstandigen, die
een diep bord pap hadden gegeten, die
er een visje overheen hadden gedra
peerd en de gaatjes hadden opgevuld
met een smakelijke omelette? Juist/
zij bleven in dat uur der wrake glori
eus overeind en in het ergste geval hik
ten ze slechts. Maar het kwam er met
geen mogelijkheid doorheen, begrijp je?
Vanwege die pap, vanwege dat visje
en die omelette. Aha. wat mag hij nu
voor meneer noteren?
Zoden aan de dijk
De volgende dag kies je uit twee kwa
den de beste en blijf je in bed met de
lakens over je hoofd. „Geen ontbijt
meer", schreeuw je Jezelf toe. „geen
eieren, geen vis, geen biefstuk. Weg er-
Alleen grapefruitsap. Dat kan. Dat
zet geen zoden aan de dijk. Je drukt op
do knop cn daar staat hij al: steward
Toering. Hetzelfde recept meneer
Om de donder niet. Wat sap wil Je.
En geen ei, vooral geen el. „Heel ver
standig", zegt Toering glimlachend, „als
je te veel eieren eet. komen ze Je neus
uit. Ik zit al dertig jaar bij de Hol-
land-Amerikaiyn en ik heb er al meer
zien kapseizen. Daarom-ken ik ook de
remedie. Meneer kan dat rustig» aan
me overlaten".
Hij snelt weg en komt een kwartier
later terug met een zilveren dienblad
vol zilveren schalen. Nou, wat zegt me
neer daarvan? Gebakken appel met
cornflakes en potrljst met veel boter
en suiker. Smakelijk eten". Discreet
trekt hij de deur van je hut achter zich
dicht.
Twee volle minuten blijf je verbijs
terd naar die dampende schalen kij
ken. dan laat je je voorzichtig uit bed
glijden en sluip je omzichtig naar de
badkamer, waar je je voorhoofd met
ijswater bet. Vervolgens slik je twee
pillen tegen zeeziekte. De cornflakes
doe je bij terugkeer in de groene, pa
pieren waszak, de gebakken appel ver
berg je onder de stapel schoon onder
goed in Je hangkast.
Fluitend kleed je Je daarna aan.
Schoon overhemd, schone sokken. Nie
mand heeft iets van je bedrog gemerkt.
In de gang kom je Toering tegen, die
vraagt, of het gesmaakt heeft. Je
knikt gehaast cn vlucht de lift in. waar
je in de armen valt van een smakken-
de grijsaard, die zegt: „Ook op weg
naar de eetzaal?" Hij wacht niet eens
op je antwoord en drukt al op de knop.
Even later sta Je op het B-dek. waar
een banier van zwoele etensluchten je
tcgemoetzwaait. Het is half twee.
Lunchtyd.
I Zo zal het doorgaan tot In de haven
van New-York. Ontbijt, koffie met ge
bak. lunch, thee met gebak, diner en
tot besluit van elke dag een koud buf
fet als formidabele uppercut. Daartus
sendoor serveren de barmannen zoute
ninda's en kaaskoekjes en achtervolgen
de dekstewards je met bladen vol bis-
■uits. Het is een kwestie van razend
snel doorkauwen of verdrinken in een
ee vol consumpties.
Denk daar echt niet te licht over.
want chefkok Dickmann kent zijn zilte
pappenheimers en peilt met grote tref-
zekerheid hun zwakheden. Als Je einde
lijk met de tanden stijf op elkaar een
lunch weet te ontlopen, is zijn antwoord
slechts een wijze glimlach, want uit er-
verzaligd roept
van vandmiddag, man, dat was het ein
de". Meteen neem Je het aarzelend be
sluit om vanavond dan maar een be
scheiden vorkje mee te pikken.
Op dat ogenblik ben Je reddeloos ver
loren en zul Je tot aan de overkant van
de oceaan aan de slopende hordeloop
moeten deelnemen. Ademloos ren Je de
ene culinaire gang in. de andere uit,
totdat je tenslotte uitgeput op je bed
neervalt en als een dreigend kind roept:
..Lieve chef-kok, als ik morgen heel lief
ben. hoef ik dan geen kreeft te eten?"
En Dickmann knikt. Hij buigt zich
elke ochtend als een alchemist over zijn
bureau en brouwt daar een nieuwe to
verformule. Achter zijn smalle, hoge
voorhoofd ligt een cartotheek met 350
verschillende recepten voor salades en
250 sausen voor spaghettischotels. Ach
ter hem, in de boekenkast, staan vuist
dikke kookboeken als zeer wereldse bij
bels, die hem alpha en omega van het
goede der aarde vertellen. Alles weet
hij van zalm, paté. aspergepunten en
tarbot en hij wil die kennis graag aan
anderen overdragen. Tweemaal per dag 1
componeert hij zijn menu als 'n middel-
eeuws gedicht, waar zelfs een smulpaap I
als Brueghel nog van zou opkijken. Twee
maal per dag trotseren zijn 120 keuken-
prinsen uit 20 landen de hitte der for
nuizen om zijn fantasieën in vlees, vis,
groenten en ijs na te boetseren. Elek
tronische ogen dragen verzachtende
omstandigheden aan voor de enorme
biefstukken en in de mammoetbakkerij
bakt men onophoudelijk de zoetste
broodjes voor de verwende gast.
„Aan de wal wordt vaak gezegd",
meent Dickmann. „dat er in do keuken
van een schip met eten gegooid wordt,
maar dat Is natuurlijk een leugen, want
ook wij zijn gebonden aan een streng
budget. Door je Jarenlange routine kun
Je echter tevoren bepalen, wat die 1200
mensen straks zullen eten Hollanders
zijn bijvoorbeeld gek op kip en een
Amerikaan valt meteen op kalkoen Dat
Is vaste prik. Zet je nou reerug op het
menu of een patrijsje, dan moet Je er
■iet meteen 500 uit de IJskaet halen,
want die dingen zijn echt alleen voor
de fijnproevers, voor de ware gour-
Zelf Is Dickmann een uiterst be
scheiden happer, die voor zijn ontbijt
genoegen neemt met vier mokken zwar
te koffie. „Het gewone burgermanspot
je". zegt hij gulzig, „dat heb Ik het
liefst. Een kruimig aardappeltje met
jU6 een balletje gehakt. Als ze me dat
geven, kunnen zc wat mij betreft de
kaviaar onder de armpn verdelen.
Daarom ben ik blij, dat het op alle
schepen van de HAL een heilige tradi
tie is, dat op elk menu een typisch Ne
derlands gerecht staat. Erwtensoep ls
bijvoorbeeld elke week present en al
vallen de mussen dood van het dak, dan
maken we hem nog. Lekker smeuiig,
royaal met spek en worst doorschoten
Er zijn Amerikanen, die alleen om die
ene snertreden naar Europa varen".
Middelgroot gezin
En de gast, die koning is in het drij
vend luilekkerland van de trotse Rot
terdam, slikt een paar keer heel moei
lijk en bestelt 's middags erwtensoep.
Nou. reken er op: er zit een halve
worst in en genoeg spek voor een mid
delgroot gezin Dezelfde avond lepelt
hij nog een kreeftcocktail leeg en trekt
hij hijgend een lichtbruin gebraden tong
van de graat. Tussen de bedrijven door
kijkt hij verbijsterd naar de textielhan
delaar uit Luxemburg, die met noeste
vlijt bouwt aan zijn eigen legende. De
man heeft vanaf Rotterdam bij elke
maaltijd twee slaatjes genuttigd, één
bord met vis, één bord met sappig rund
vlees. vervolgens kalkoen, patrijs of
eend en daarna drie keer Ijs. Hij ls na
deze veldslagen telkens kreunend opge
staan en heeft In de rookkamer met
vette lippen gewacht op het koude huf-
fet. waar hij tegen twaalven nog eens
een bord volschepte Door de stewards
wordt hij niet diep respect behandeld
De vierde dag bemerk Je bij het ver
kleden. dat de broek van Je smoking
met geen mogelijkheid meer dicht gaat
pak fn zijn stomerij
Nog steeds vol goede moed stap Je uit
de pijpen en probeer Je het blauwe pak
met het decente visgraatje. Als Je de
rest van de avond geen adem meer
haalt en met je bretels Je middel in
snoert. kun Je hem wellicht dragen
Grote hemel, wat ia er met Je ge
beurd? Je gaat voor de spiegel staan
en inspecteert Je silhouet. Het lijkt, als
of Je gisteravond tijdens de polonaise
in het Café de In Paix per ongeluk een
ballon hebt ingeslikt. Je schiet Je wijd
ste broek aan en rent naar het zwem
bad, waar Je met gesloten ogen op de
weegschaal stapt. Badman, bent u han
dig In het omrekenen van Engelse pon
den? HIJ kijkt, haalt de schouders op
en zegt: „87 kilo, schoon aan de haak".
Het angstzweet hreekt Je uit, want vier
dagen geleden woog Je nog geen 84 kilo.
Links uit de dank
Met het brakke water in Je handen
maak je onmiddellijk een krijgsplan.
Dat begint morgen om half acht met
opstaan en zwemmen. Tien baantjes op
de borst, tien op de rug. Daarna op de
hometrainer. Zps kilometer met vlie
gende start. Vandaar regelrecht het
Turkse bad In. Een half uur, een uur.
totdat alle kwaaie stoffen verdampt zijn.
Misschien kun Je nu vaat een afspraak
maken met de masseur.
Op weg naar boven kom Je onvermij
delijk langs de eetzaal. Er hangt een
geur van uien, knoflook en paprika.
„Doorlopen Leo", smeekt de schrale as
ceet In Je binnenste, maar meteen roept
de duivel „links uit de flank" en prompt
geeft hij je voeten een cursieve koers.
Op hetzelfde moment dwing Je Jezelf
de belofte af. dat die ene verse kreeft
vanavond dan ook beslist de laatste van
de reis zal zijn. Morgenochtend zes
baantjes meer In hét zwembad en Je
hebt hem er alweer uit.
Je moet Je over zulke dingen niet dik
maken.
Je bent het trouwen» al.
GENèVE (UPI)
die het Kremlin rechtstreeks ver
in de zomer tact tussen de Invloedrijkste leiders ter deren betrokken zullen worden) om dan
over de lijn wereld groeiende was. later terug te bellen voor het antwoord.
u c. spoedig daarna volgde het beperkt In het afgelopen najaar verdween
bindt met net witte HUIS en tot kemstopverdrag tussen de VS, Enge- Kroetajev van het politieke toneel waar- De suggestie om de president te la-
aanleg waarvan de Sovjet-Unie en land en de Sovjet-Unie. na onmiddellijk het grondbeginsel van len vragen naar „de daartoe geëigen
de Verenigde Staten het twee jaar het collectieve leiderschap In Moskou de persoon" li|kt voor het gestelde
trPloden eens werdpn ia niet meer D* bedoel'n* van dp Hot L,n' uas ln cr* werd hersteld De mnchlspc.il- doel te Ingewikkeld en oefent bovendien
6eleden eens werden. IS niet meer dat de Amerikaanse president in die ties werden weer verdeeld Leonid een aanzienlijk vertragende Invloed uit
ZO „Hot als Weleer. Niemand dagen wijlen John F. Kennedy - In het Brczjnev werd partijleider terwijl Ale- wnardoor er van onmiddellijk
ïhijnt op het Ogenblik te weten Witté Huls de telefoon kon grijper)
ic de telefoon in het Kremlin zal dan ™nIj"™,
de toen nog machtige en onbetwiate
baas van het Kremlin persoonlijk
aan de lijn te krijgen.
De verbinding waa speciaal ontwor
pen om de leiders van de beide groot
ste kernmogendheden ter wereld In staat
te stellen elkaar rechtstreeks en onver
wijld te raadplegen Ingeval zich een
pnemen wanneer president John
son in geval van nood in het Witte
Huis de hoorn van de haak neemt.
In de wandelgangen van de ont
wapeningsconferentie te Genève
doet het verhaal de ronde dat wan
Kosygin het premierschap op ziel
Vervolgens rees In Moskou de vraaj
wie de telefoon zou moeten aannem.-t
wanneer de Amerikaanse president vai
de verbinding gebruik zou maken.
Tot dusver heeft men niet kunnet
vaststellen wie het Witte Huls in eet
dergelijk geval te woord zal staan.
Al speculerend zou men zich kunnei
.verleg
geen sprake kan zijn. En «lanrlnc werd
de verbinding toch in de eerste pl.mli
aangelegd.
Diplomaten die het kunnen weten en
dan ook tot de doorgaans welingelichte
kringen worden gerekend, blijven rr
nadrukkelijk bij dat het grondbeginsel
van het collectieve leiderschap door de
nieuwe meestera in het Kremlin Angst-
beide Russische leiders aan het toe
fen keukenbrigade
oorloR. als gevolg van slsche uiteinde van de lijn zodanig ls heden niet Is gebleken van een of ande
misverstand of een foutieve bere- I uitgebreid dat de belde leiders (cn wel-1 re figuur die zich zou willen opwerpen
stel vragen zij ten antwoord krij- 1 kening, kunnen worden voorkomen, licht ook andere functionarissen) kun- als potentieel solist, die aan het roer van
gen „U moet naar de daartoe fre- nen meeluisteren zodra de bel ooit zou het Russische schip van staat,
eieende Dersoon vratren De ovfreenko"1»t w«rd destijds ge- overgaan. Waarnemers ...enen dat de Hot Line
eigeiiue peisuun vragen... prezen als een belangrijke stap In de Gezien de tweehoofdige leiding lijkt ondanks dit all.-* zijn bestaansrecht ze-
richtlng van stijgend begrip tussen Oost het niet uitgesloten dat bij een derge- ker heeft behouden ai is d.> verbinding
Het akkoord over de directe telefoon- en West en men zag hierin tevens een lljke gelegenheid door helde kopstuk- nu wellicht minder „hot" dan voorheen
lijn tussen Washington en Moskou la 'n aanwijzing dat bij de Russen het besef ken onderling overleg wordt gepleegd toen Kroetajev zijn beslissingen zonder
uitvloeisel van het langgerekte ontwa-voor da noodzaak van persoonlijk con-waarbij misschien dan ook weer an- meer heet van da naald kon nemen.
