!D-
U
Het Academisch Ziekenhuis
BAKERMAT VAN DE
KINDERUITZENDING
TL/:
en zijn Joeleveringsdiensten
Uit de keuken geklapt
fatwiMimwuiii tmm
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
VAN PESTHUIS TOT NIEUWE POLIKLINIEKEN
"*F'W*VVWV*W
Wanneer men over het grote terrein van het
Academisch Ziekenhuis zwerft, dan maken
de zwak-geurende etherlucht en het fladde
rend verpleegsterskapje, dat tussen het groen
opdoemt, op een bepaald ogenblik plaats voor
etensluchtjes en blauwe overalls. Ook dat
hoort bij het ziekenhuis, want deze heeft
naast de geneeskundige zorg ook de „tech
nische" zorg voor de patiënt. Vandaar dat
het Academisch Ziekenhuis voor een niet on
belangrijk deel bestaat uit de zgn. „toeleve
ringsdiensten', die niet alleen .bevoorradend
werken, maaj- ook zelf produceren.
De apotheek van het Academisch Ziekenhuis is daar een van. Hij is weliswaar
een farmaceutische fabriek in het klein, maar de lucht van medicamenten, het
wit geklede personeel dat er rondloopt, maken het nauwelijks opmerkelijk,
dat ook dit een onderdeel is van het A.Z.L. De nieuwe geneesmiddelenwet van
1958 bevat dan ook een ziekenhuisparagraaf, waarin vermeld staat, dat een
ziekenhuis met meer dan 300 bedden, een apotheek moet hebben, die speciaal
is ingesteld op de verzorging van de geneesmiddelenvoorziening van het zie
kenhuis. Bij het Academisch Ziekenhuis is dat altijd het geval geweest, omdat
daar een apotheek een tweeledige functie heeft en naast zijn taak wat betreft
de geneesmiddelenvoorziening ook nog ingeschakeld is bij de universitaire
opleiding van a.s. artsen en apothekers.
IN DE APOTHEEK van het Acade
misch Ziekenhuis maakt men de
geneesmiddelen zoveel mogelijk zelf.
Dit is niet alleen van economisch be
lang, omdat men bij grote hoeveelhe
den goedkoper kan fabriceren, maar
door het zelf te maken kan men tevens
een betere garantie ten aanzien van
de kwaliteit geven. Omdat de apothe
ker verantwoordelijk is voor alle ge
neesmiddelen die hij levert, is er een
uitgebreide controle, die bestaat uit
het controleren van grondstoffen in
het laboratorium en daarna volgt een
controle op de daaruit bereide prepa-
In de apotheek van het Academisch
Ziekenhuis zijn 35 mensen werkzaam.
Twee apothekers, 12 apothekersassis
tenten, analisten, laboratoriumbedien-
;n administratief personeel. Via de
apotheek kan men geneesmiddelen,
ook verbandmiddelen e.d. krij-
De structuur van een ziekenhuis-
apotheek wijkt sterk af van die van
een stadsapotheek Niet alleen maakt
men in eerst genoemde apotheek meer
zelf, dë apotheker heeft ook meer
gelegenheid zich „aan de wetenschap
te wijden". Hij adviseert bij datgene
wat de arts voorschrijft en doseert en
tussen beiden is een grote samenwer
king in het belang van de patiënt.
Door de ziekenhuisapotheek wordt we
kelijks een receptuur-college gegeven,
waarin medische studenten zich kun
nen oriënteren omtrent het voorschrij
ven van geneesmiddelen en in de apo
theek zelf lopen verscheidene farma
ceutische studenten stage. Dat moeten
zij echter ook in de stadsapotheek doen,
waarvan de eigenaar een 8 a jaar du
rende universitaire opleiding achter de
rug heeft, iets waarbij vaak niet stil
gestaan wordt, omdat een apotheek zo
op het eerste gezicht meer een zake
lijke. dan een wetenschappelijke aan
gelegenheid lijkt.
Geneesmiddelenivet
r\E ARTS HEEFT tegenwoordig de
keuze uit een uitgebreid arsenaal
van verpakte specialité'»", dat per
dag groter wordt. Het is voor hem niet
mogelijk om van alle medicijnen de
juiste dosering en bijwerkingen te
weten, nog afgezien van het verschijn
sel dat hij in veel gevallen er maar
op moet vertrouwen, dat het genees
middel zo goed is als het zich voor
doet. Aap deze onoverzichtelijke wir
war van medicamenten komt in de
toekomst een eind. De nieuwe genees
middelenwet van 1958 bevat n.l. een
besluit „verpakte geneesmiddelen" dat
inhoudt dat alle in Nederland in de
handel gebrachte verpakte geneesmid
delen moeten zijn geregistreerd en
dat zij moeten voldoen aan een groot
aantal door de overheid gestelde eisen.
Het college ter beoordeling van ver
pakte geneesmiddelen in Den Haag
wordt in 't geneesmiddelen-onderzoek
bijgestaan door de Leidse universiteit,
die op de hoogste verdieping van het
laboratorium aan de Hugo de Groot
straat alle in de handel zijnde genees
middelen analyseert en beoordeelt.
Wanneer deze geneesmiddelen zijn
goedgekeurd, dan kan men er van
op aan, dat de samenstelling en de
eigenschappen, zoals die door de fa
brikant worden opgegeven, juist zijn
en dat de aanprijzing van de genees
middelen in de advertenties u kent
allemaal wel die terneergeslagen huis
moeder die met een vinger op haar
slaap te kennen geeft dat zij zware j
hoofdpijn heeft, vervolgens na aan
raden van een goedwillende vriendin
een tabletje inneemt om een seconde
daarna weer vrolijk en opgeruimd
de wereld in te blikken op waar
heid berust en het publiek objectieve
voorlichting krijgt over de mogelijk
heden van een bepaald geneesmiddel.
Maar de controle van het College
gaat nog verder. Zij neemt bij de far
maceutische fabriek een kijkje en be
oordeelt of de outillage van de fabriek
berekend is op het fabriceren van ge
neesmiddelen op grote schaal en of
de fabriek vakkundig personeel (far-
macologen en chemici) in dienst heeft,
die de verantwoordelijkheid voor de
samenstelling van de geneesmiddelen
kunnen dragen. Ook de bevoegdheden
van de drogist zullen worden herzien.
Er zal een „U.A.-lijst" komen met
Uitsluitend Apotheek-artikelen en een
„U.R.-lijst" met Uitsluitend op Recept
te verkrijgen geneesmiddelen. De me
ningen welke medicamenten U.R. of
U.A. moeten worden lopen nogal uit
een. Het zal dan ook wel heel wat
voeten in aarde hebben voordat de
lijsten definitief worden samengesteld.
Technische dienst
Een grote schoorsteen, een
enorme berg kolen, dat zijn de
blikvangers van het Academisch Zie
kenhuis, wanneer men op het perron
op de trein naar Den Haag staat te
wachten. Het is de technische dienst
van het Academisch Ziekenhuis, die
zich helemaal aan de rand van het
ziekenhuisterrein zo duidelijk mani
festeert. Bankwerkers, loodgieters,
schilders, monteurs, machinisten, sto
kers en timmerlieden, bij elkaar zo'n
zeventig man, zijn in dienst van het
Academisch Ziekenhuis om de ver
warming, de water-, gas- en zuurstof
voorziening, het onderhoud van aller
lei technische apparatuur in goede toe
stand te houden, het schilderwerk te
doen en eventueel zelf bepaalde tech
nische apparaten te vervaardigen.
De verwarming van het ziekenhuis
kost 6000 ton kolen per jaar, hetgeen
neerkomt op 240 spoorwegwagons. Het
ketelhuis is 40 jaar oud en als zoveel
in het Academisch Ziekenhuis aan
verbetering toe. Binnenkort hoopt men
echter over te schakelen op de stoom
van de stedelijke lichtfabrieken,, zodat
het ketelhuis met zijn zes grote ketels
en zijn enorme hitte komt te verval
len. Wanneer de elektriciteitsvoorzie
ning uitvalt, dan kan men bij wijze
van noodvoorziening op eigen appara
tuur overschakelen. Hoe onontbeerlijk
een technische dienst is, wordt duide
lijk wanneer men een kijkje heeft ge
nomen in bijv. de wasserij, drukkerij
en keuken van het A.I.Z., die allemaal
grotendeels machinaal „draaien".
Smakelijk eten
ff ET KOKEN is In het Academisch
Ziekenhuis een gecompliceerde
zaak. Er zijn een aantal factoren die
maken dat men in een ziekenhuis nooit
zo kan eten als thuis. Op de eerste
plaats hebben zieke mensen nooit die
eetlust, die zij hebben wanneer zij
helemaal gezond zijn. Bovendien heeft
men in het ziekenhuis bij de bereiding
van de maaltijden met enorme hoe
veelheden te doen, zodat men wan
neer men op alle slakjes „zout" wil
leggen inderdaad wel iets kan vin
den, wat wellicht beter had gekund.
De directie van het A.Z.L. probeert
het eten zo goed mogelijk te maken.
Zo zal er zeer binnenkort een heel
nieuw systeem voor
het eten naar de verschillende afde
lingen worden ingevoerd: de gewone
pannen zullen worden vervangen door
dubbelwandige bussen, waarin 't eten
24 uur warm blijft.
Het eten dat men in het ziekenhuis
krijgt voorgeschoteld wordt in een
centrale keuken klaargemaakt en per
wagentje en lift naar de afdelingen
vervoerd, die ieder een kleine keuken
hebben, van waaruil men het eten
over de afdeling distribueert.
Wanneer het menu is vastgesteld,
wordt het gecontroleerd door 't hoofd
van de huishoudelijke dienst, door de
dieetiste en door de economisch direc
teur van het ziekenhuis, die de finan
ciële aspecten ervan bekijkt. In de
broodkeuken wordt het brood machi
naal gesneden en gesmeerd en in plas
tic verpakt; in de gewone keuken
wordt het eten gekookt, nadat het in
een aangrenzende ruimte is schoon
gemaakt.
w
asserij
men nieuwe textlelgoederen ver-
I vaardigd. Zestien paar vaardige han-
den maken daar gordijnen, pyamajaa-
jes, barakschorten, moltonluiers, dok-
Lerajasaen en overhelden, die door twee
meisjes van te voren zijn geknipt. Op
i het ogenblik worden er ook lakens ge-
maakt, maar dit is een noodoplossing
i.v.m. de lange leveringstijden van de
fabrieken. Alles in het ziekenhuis is ge
merkt met de letters A Z L. Dit geldt
l voor de dekens, de gangmatten, al het
textiel en het serviesgoed en is om te
voorkomen, dat men elders in het land
de AZL-lakens aan de lijn ziet wappe
ren of men genoeglijk thee drinkt uit
AZL-kopjea. Het zelf-maken van de
lakens brengt de vervelende consequen
tie met zich mee, dat de lakens moeten
worden voorzien van twee brede rode
strepen aan weerszijde en 't AZL-merk,
die anders door de fabrikanten erin ge
weven zouden worden. Hel is niet altijd
voordeliger, dat zelf naaien in het ate
lier van het Academisch Ziekenhuis.
Het kost veel tijd, veel moeite, maar de
kwaliteit is beter en bovendien is het
ook makkelijker: men heeft het textiel
dichter bij huis.
Centraal magazijn
VANUIT het centraal magazijn wordt
het Academisch Ziekenhuis gro
tendeels bevoorraad. Daar kunnen de
verschillende afdelingen hun aanvra
gen indienen voor bepaalde artikelen.
Wanneer men een indruk wil krijgen
wat een ziekenhuis nodig heeft en wat
er maandelijks verbruikt wordt, dan
krijgt men die wel op het centraal ma
gazijn. De grote zolder Is af geladen-vol
niet gebruiksvoorwerpen, waaronder
serviesgoed, horstels, klompen, braak-
bekkens, beeldmateriaal, bedzeilen, wa
xinelichtjes, thermometers, rollen plas
tic, touw, halpolnts en drukwerk, dat
in veel gevallen door de eigen drukkerij
van het A.Z.L. wordt vervaardigd.
Voor elk in het magazijn aanwezige
voorwerp is een lijst aanwezig, waarop
aangetekend staat hoeveel stuks er het
magazijn in - en uit gegaan zijn. Men
krfjgt daardoor een overzicht van wat
er verstrekt wordt door het centraal
magazijn en de rijksaccountant kan bo
vendien een en ander makkelijker con
troleren. Door dit registratie-syBteem
kan men b.v. te weten komen, dat de
zusterseetzaal veel bekers gébruikt en
de afdeling heelkunde veel thermome-
Het provisiemagazijn is evenals het
magazijn van het textiel en de tech
nische dienst apart. Daar gaan in drie
weken 2500 kilo suiker, per twee weken
480 potten jam. per week 75 kg koffie
en per dag 30 kg vleeswaren de deur
uit. Ontbijtkoeken, limonade, roomboter,
Goudse kaas. bruine suiker, fruitconser-
ven en pils, alsmede vijf- en tienliter
blikken van appelmoes en augurken
staan daar opgeslagen. In deze „groot- I
DE WASSERIJ van het ziekenhuis
krjjgt per week ca 17.000 kg was
goed te verwerken en is dientengevolge
dan ook bijzonder groot opgezet om
het vuile goed dat by grote bakken te
gelijk binnenkomt, schoon te krijgen.
Het vuile wasgoed van de verschillende I_1
afdelingen dat naar de wasserij wordt
ssfti r?è szt* het begon met Belgische oorlogskinderen
er-per afdeling, per patiënt binnenkomt.
Zo is men te weten gekomen dat de af
deling verloskunde b.v. bijzonder veel
wasgoed aflevert.
Het vuile goed wordt door meisjes
aan de lopende band gesorteerd in ge
kleurd en wit, in' vuil en extra vuil, en
komt dan in de enorme wasmachines
terecht, die per keer 150 kg wasgoed
volautomatisch wassen. Men gebruikt
geen synthetische wasmiddelen, omdat
men van mening is dat het goed dan
minder slijt en het bovendien schoner
wordt. Door middel van een ponskaar
tensysteem kan men de juiste tempera
tuur van het waswater voor het goed
regelen: het water zelf kan men ont
harden door drie onthardingsapparaten.
De uit de wasmachine komende massa
goed wordt uitgezocht in dat wat voor
de droogmachine en dat wat voor de
mangel bestemd is. Deze laatste is een
indrukwekkend apparaat waarin het
nog vochtige goed wordt gedroogd, „ge
plet" en half gevouwen, waarna de
meisjes het alleen nog maar op een
stapel hoeven te leggen. Verpleegsters
uniformen en schorten krijgen een
beurt op het persapparaat. Het afge
werkte goed wordt gesorteerd op bak
ken en naar het magazijn gebracht.
handel van kruidenierswaren" heeft
men ook te kampen met ruimtegebrek.
Het Academisch Ziekenhuis is in da
loop der tijden drie maal zo groot ge
worden, de magazijnruimte hetzelfde
gebleven
LENY VAN BRUSSEU
Volgende keer: De verpleegsters- en
doktersassistente-opleiding, zoals die
door het A.Z.L. worden georganiseerd.
Zelf naaien
(van onz
Vijftig jaar geleden kwamen de eerste treinen met
Belgische kinderen Nederland binnen. Schamel
gekleed, ondervoed en met de ellende en verschrik
kingen van de Eerste Wereldoorlog op hun magere
gezichten werden zij gastvrij en liefdevol de Hol
landse huiskamer binnengehaald. Voor weken,
'maanden, soms zelfs voor jaren. Net zo lang tot zij
terug konden keren naar het geteisterde België,
waar chaotische toestanden heersten.
Duizenden kinderen kwamen met hun ouders In die
dagen naar Nederland gevlucht, dat een oase van rust
was in een wereld van oorlogsgeweld. Zij werden onder
gebracht in kampen, die vooral voor de kinderen bij
zonder ongeschikt waren. Dat was voor enkele Leide-
naren een reden om een comité op te richten tot huis
vesting van kinderen uit de kampen. In september 1914
werd dit comité een feit. Een half jaar late»- waren er
dank zij de bemoeinissen van dit comité al 17uu Bei-
I gische kinderen in Nederlandse gezinnen ondergebracht.
Internationale en nationale hulpverlening
Foto
IN HET A.Z.L. Is veel vraag naar
tiel. De oorzaak daarvan Is het toe
nemend verbruik van textiel In het zie
kenhuis en de lange leverlngstjjden van
de fabrieken, die leggen tussen de 6 9
maanden. Het linnenmagazyn maakt
een lege indruk. Alles wat daar nieuw
binnenkomt, is binnen de korts moge
lijke tijd over de „begerige" afdelingen
verdeeld. Er liggen nog wat rollen met
gordijnstoffen, wat matrassen, dokters
mutsen, patiëntenkleding, zoals pyama's
én ochtendjassen, maar verder ls het
duidelijk dat men hier voorlopig niet te
kampen heeft met het gebrek aan ruim
te, dat zich elders in het Academisch
Ziekenhuis soms zo duidelijk doet gel-
In het gebouw van de huishoudelijke
dienst is een atelier gevestigd, waar
het kapotte wasgoed wordt versteld en
V.i i f?/
rug. In 1917 werd het Huisvestingsi
mité overgeplaatst naar Den Bosch, wa
de stichting "Mensen in Nood" nu n
gevestigd is. Het comité werd een stich
ting, waarover in de statuten het vol-
87.000 kinderen
De oorlog had in België catastrofale
i R i h
L M
Tussen het jaar 1914 en het jaar 1964
ligt een stuk geschiedenis van twee we
reldoorlogen, rampen, armoede, kortom
van ontzaglijk veel nood. Tussen die pe
riode valt ook de geschiedenis van een
jubilerend instituut dat 50 jaar lang j gende te lezen staat: "De stichting heeft
getracht heeft hulp te verlenen waar dat tot doel het overbrengen van verweesde,
nodig was. Daardoor is het voor tien- onverzorgde en behoeftige kinderen uit
duizenden Hongaarse, Russische, Duitse, ,ie oorlogvoerende landen naar Neder-
Oostenrijkse en Franse kinderen moge- land, teneinde deze kinderen te plaat-
lijk geweest om in Nederland weer eens aen in gezinnen of passende gestichten
helemaal op verhaal te komen. Uit de en hen later weer terug naar hun vader
zorg voor de buitenlandse kinderen land te voeren,
groeide een bezinning op de toestand in
het eigen land en tezamen met het reeds
bestaande Landelijk Centraal Comité
werden de eerste initiatieven voor kin
deruitzending op katholieke grondslag
genomen. Het huisvestingscomité luis- gevolgen gehad, in Duitsland echter niet
tert nu naar dé naam „Mensen in nood"; minder. Ook daar schreeuwden kinderen
de Kath. Ver. voor Kinderuitzending res- om hulp voedsel begrip en genegenheid,
sorteerde vroeger hieronder, maar heeft Voor de stichting "Huisvestingcomité"
zich thans als zelfstandige vereniging was de norm "vriend of vijand" niet be-
afgescheiden. hoewel de plaatselijke af- langrijk. waar hulp nodig was. nioest
delingen van beide instanties hecht sa- dat worden geboden. Zo kwamen ook
menwerken. 50 Jaar lang ls er door deze transporten Duitse kinderen naar Neder-
verenlgingen hulp geboden aan allerlei land. In Duitsland wus de morele en eco-
mensen, van allerlei nationaliteiten en nomische nood zo groot dat pas in 1925
geloofsovertuigingen. Dat het huisves- de laatste van de 40.000 kinderen die
tingscomlté zou uitgroeien tot wat het hier geweest waren, huiswaarts keerden,
nu is en in de loop der jaren zo'n grote Terwijl in Nederland relatief alles goed
vlucht zou nemen hadden de Leidse op- ging. was ook Oostenrijk in nood. door
richters waarschijnlijk niet kunnen voor- de instorting van de Oostenrljks-Hon-
zien! gaarse dubbelmonarchie.
In 1914 schreef de aan de Leuvense jn miljoenenstad Wenen werd ont-
universiteit gepromoveerde l>r. Emlel zettend honger geleden en een beroep op
Vervier» uit Leiden een artikel In het ^et huisvestingscomité was niet tever-
Kathollek Sociaal Weekblad, dat door geefs de reeks Nederlandse ouders die
«Ie landelijke per» werd overgenomen, bereld waren een buitenlands kind op te
..ver de toestanden van het kamp. waar- nemen scheen onuitputtelijk, want na
In Belgische vluchtelingen In Nederland Oostenrijk wérd Hongarije bedreigd en
waren ondergebracht. Naar aanleiding werden er vanuit dit in stukken ge-
\an de vele reacties, die daarop kwamen,
wendde dr. Verviers zich tezamen met
de eveneens In Lelden wonende heer A.
Bellenaars tot mgr. A. F. Diepen, de la
tere bisschop van 's Hertogenbosch en
men comité. Op 16 september werd te
Lelden het K. K. Comité tot huisvesting
van kinderen uit kampen opgericht on
der voorzlttersscliap van mgr. Diepen,
terwfjl de heren Verviers en Kellenaars
I eveneens In het bestuur zaten.
In 1917 kwam In België een comité
tot stand dat hulp bood bij de ultzer-iing
en repatriëring van Belgische kind-ren
langzamerhand keerde de 4080 kin-
scheurde land kinderen op transport
naar Nederland gezet. In totaal zijn hier
87.000 buitenlandse kinderen geweest, die
met rode wangen, koffers vol kleren, en
weer geheel op krachten terugkeerden
naar hun vaderland om daar in geuren
en kleuren te vertellen over de gastvrij
heid en de gezelligheid die zij hadden
bndervonden in Nederland.
Hulpacties
Na de tweede wereldoorlog werd de
ontvangst van buitenlandse kinderen
hervat, door de ontreddering van Neder-
Het arbeidsterrein van het Hulsv
tingscomité Is In de 50 jaar van i
bestaan steeds uitgebreid. Een zo groot
mogelijke hulpverlening werd nage-
streefd; de nood van kinderen In het I
buitenland leidde tot bezinning op het
rei en wee van de Nederlandse kinde
en van wie er velen, vooral tijdens de I
risisjareii gebrek leden.
Tezamen met het reeds bestaande Lan
delijk Centraal Comité werden er initla-
tieven voor de uitzending van kinderen j
op katholieke grondslag genomen. Er
werden tehuizen en kampen opgericht
voor de zgn. „Bleekneusjes" en dit werk
breidde zich zo uit dnt een aparte ver
eniging „De Nederlandse Katholieke
Vereniging voor kinderuitzending" dit
voor haar rekening ging nemen. Ook j
goederen en gaven werden voor miljoe-
nen guldens naar noodlijdende landen
gestuurd. Bij rampen zoals overstromin-
gen en aardbevingen werd er hulp ver
leend, er werden buitenlandse priesters
geadopteerd door 610 pleeggezinnen, j
Spaanse en Joodse kinderen werden
naar Nederland overgebracht en ook het j
Roode Kruis en Oostprlesterhulp werden
door het Huisvestingscomité geholpen.
Pleegouders
Het Huisvestingscomité, thans ge
naamd „Mensen in nood" en de Ned.
Kath. Ver. voor kinderuitzending mogen
dun een roemrijke geschiedenis hebben,
zjj leven niet bij de gratie van In hel
verleden gemaakte prestaties op het ge
bied van hulpverlening. Nog steeds zijn
r bulten land te kinderen, die gebaat aoo-
den zijn by een verblijf In Nederland,
nog steeds zijn er Nederlandse kinderen,
waarvoor het beter zou zijn als zjj er
eens een tijdje uitgingen.
Pleegouders die de laatste tien Jaar
pleegkinderen opnamen waren vaak een
beetje teleurgesteld. „Ze zien er beter j
1 uit dan onze kinderen en vertellen over
de dure auto waarin hun vader rijdt"
hoort men zo hier en daar nlet-begrlj- j
I pend zeggen door pleegouders, die had-
den verwacht ondervoede, rampzalige
stakkers onder hun hoede te krijgen
Vooropgesteld moet worden dut er heus
nog wel kinderen In buitenland wonen
die verkommerd en bleekneuzerig zijn
In Duitsland zijn er b.v. duizenden
vluchtelingen die hulzen In trieste kam-
I pementen. terwijl elders 't „wlrtschafts-
wunder" glanst. Daarnaast zijn er kam- i
pen. waarvan Dortmund-Eving er een
is. waar 1430 kinderen verdeeld over 273
i gezinnen samengepakt zijn en waar
bulten niets is om de .verveling te ver
drijven. Vader en moeder werken alle
bei en de kinderen moeten het allemaul j
maar zelf zien te klaren. Dat daar een
grote psychische nood door ontstaat laat
zich raden. In Duitsland zijn veel Polen
die daar „helmatlos" verkeren. Tijdens
de Tweede Wereldoorlog zijn er op last
van de Flihrer honderden Polen opge
pakt om te werken ln de fabrieken van
Nazl-Duitsland Anderen zijn door het
opdringen van het communisme verdre
ven nuar West-Duitsland Wie de ver
antwoording voor deze vluchtelingen
draagt ls een vraag waar men Jaren
I over kan debatteren en al die tyd wor-
I den kinderen groot ln een toestand die
op z'n minst alarmerend ls. Een paar
weken vakantie in een andere omgeving
doet hen dan ook goed. Het Is niet nodig
om hen met cadeaus en eten te over
laden. Belangrijker dan de stoffelijke
hiyken van welvaart Is dat zy zien dat
er voor hen belangstelling bestaAt en
wat wij onder een harmonieus gezins
leven verstaan.
Bleekneus jes
In Nederland ls het met de zorgen
kinderen weer anders gesteld. Hier Is
het bleekneusje een zeldzaamheid aan
bet worden, maar het aantul kinderen
dat „uitgewonden" moet worden la er
niet minder op geworden. De klnderult-
zenillng die aan het begrip „boit- of zee
lucht" gekoppeld wordt Is wellicht wat
verouderd. De toenemende welvaart, de
vakantlestoeslag stellen dnlzenden ge
zinnen In staat bun kinderen behoorlijk
te voeden, alsmede op vakantie te gaan.
Staatsvijand no. 1 heeft zich echter
aangediend: de woonsituatie bedreigt de
geestelijke volksgezondheid van tiendui
zenden kinderen, doordat zij rust te kort
komen, geen gelegenheid hebben «Ich
terug te trekken, voortdurend aan span
ningen onderhevig zijn, ook door de
veranderde leefgewoontug om hen heen.
Het gezin, een belangrijke sociologische
eenheid, waarin het kind zich voorbereid
op zijn plaats In de maatschappij heeft
te kampen met een structuurverlies. Ou
ders werken allebei, aan het eten en
gezelligheid wordt minder aandacht be
steed, het bestaan ls gecompliceerder
geworden en het kind krijgt minder ge-
borgenheeld. liefde en zekerheid. Daar
door kan bij het kind psychisch letsel
ontstaan, dat het noodzakelijk maakt
het enige tyd In 'een andere omgeving
temidden van andere kinderen te luten
leven. Daar /.al het zichzelf kunnen
ontdekken, zichzelf leren waarderen -
een kind dat ln zjjn prestatievermogen
op school ten achter blijft, zal daar de
gelegenheid hebben om te tonen dat het
bepaalde dingen wel kan en In aan
raking komen met geestelijke en reli
gieuze waarden
Het totale werk van de kinderuitzen
ding richt zich op het ln zijn lichamelijk
of geestelijk „zijn" bedreigde kind.
De kinderuitzending moet mee evolu
eren In ons puedagoglsch, psychologisch,
medisch en maatschappelijk denken.
Geen gemakkelijke taak. want het Is
gemakkelijker om een bleekneusje te
eten te geven, dan een psychisch ge
spannen kind op te vangen.
Mevr. Van Wely
lalden heeft temidden van al dit werk
een altijd centrale plaat» bekleedt. De
Kath. Klnderiilzendliig beeft daar de af
gelopen veertig Jaar heel veel gedaan
voor het zwakke kind. terwijl er vaal
pleegouders zijn geweest die een buiten
lands kind hebben opgenomen en daar
soms nog hecht contact mee hebben. Tal
rijke mensen hebben zleh voor de ver
schillende vormen van hulpverlening,
zoals die door „Mensen In Nood" en de
kath. kindcrultzending werden onder
nomen. Ingezet.
Eén wel heel in het bijzonder. Zij is
in Leiden de spil, waarop helde organi
saties steunen. ZIJ adviseert, organiseert
en rekent en Is ln alle opzichten onver*-
vangbaar geworden. Het betreft hier
mevr. G. A M van Wely-Deene, die In
1924 daadwerkelijk ging meehelpen ln
de R.K. kinderuitzending te Lelden, ln
navolging van haar vader die vlak na
de oprichting van het Huisvestingsco
mité ln Lelden al zeer actief was Wat
■Mtn Vu w.-iv iMma vMTbf
Jaar heeft gedaan voor dit werk ls met
geen pen te beschrijven. Een leder dia
met kinderuitzending te maken heeft,
weet wat er komt kijken voordat een
kind „de deur uit is" Geld is er altjjd
te weinig, er Is een subsidie van 40 pet
op de verpleegkosten van het kind, maar
de ouders zjjn vaak niet aanvullend ver
zekerd, dus staat zij voor het probleem
hoe aan de overige financiën tee komen.
Wanneer een kind naar een b-tehuls
moet, waar het veelal langer dan drlo
maanden blijft, dan wordt het geld hele
maal een probleem. Niettemin heeft zij
gedurende die veertig Jaar de moed ken
nelijk nColt helemaal opgegeven, want zjj
zet haar activiteiten nog steeds voort
De af cl loeiden van de Ned. Katli Ver.
voor Kinderuitzending zal op 17 nov.
as. niet alleen herdenken dat zij ruim
vijftig jaar geleden met haar werkzaam
heden te loeiden ia gestart, maar teven»
het feit vieren dat mevr Van Wely
veertig Jaar bestuurslid In van deze af
deling. Dat 1» wel een feeat waard!
