Pauselijke diplomatie
wordt geleerd achter
onaanzienlijke facade
Ook Igor wacht op een woning
5
BELANGRIJK
INSTITUUT
door
Pa
us
Clemens XI
GESTICHT
Spaanse meisjes willen
zo gauw mogelijk huwen
TEVREDEN MET ROL VAN HUISMOEDER
Late
huwelijken
bij
academici
IN MOSKOU
SCHIETEN FLATS
DE GROND UIT
ROME Tijdens de derde zitting van het
concilie zijn harde opmerkingen gemaakt
over de wereldlijke verschijningsvormen
van de Kerk, haar staatssecretariaat,
diplomatieke dienst, gezantschappen e.d.
die niet de geestelijke positie van de Paus
als hoofd van de katholieke Kerk in het
licht stellen, maar van wereldlijk staat-
tran madewtfrkerj weigering van het hoofdbestuur van Sint-
Adelbert om op een receptie van de inter-
kundig karakter zijn. Enkele concilie- nuntiatuur in Den Haag te verschijnen met
vaders maakten zelfs de opmerking dat een weigering die op soortgelijke overwe-
het goed en nuttig zou zijn deze instellin- gingen gebaseerd was. Het probleem is
gen volledig op te heffen. In ons land is dit deels geconcentreerd op een gebouw,
probleem in de zomer van dit jaar midden waarin de „Pauselijke hogeschool van de
in de belangstelling geplaatst, door een diplomatie" gevestigd is.
Geen bezoeker ran Rome verzuimt
'X na de bezichtiging van Sant' Igna-
eio naar het Pantheon over te steken en
dan nog een ogenblik naar de Piazza
Minerva te gaan. De blik glijdt
da gevel van de kerk Santa Maria
"^tpra Minerva, die boven een Romeinse
tempel gebouwd werd en in haar inwen
dige het graf van de heilige Catharina
Siena zowel als de grafmonumen
ten van de beide Medici-Pausen Leo X
en Clemens VII bergt. De ogen dwalen
de gevel van het aangrenzende
dominicanerconvent, achter welks mu-
eenmaal het proces tegen Galileï
gevoerd werd, verder over de kostelijke
olifant, die voor de kerk staat en een
obelisk draagt om dan nog vluchtig het
Palazzo af te tasten, dat zich tegen-
kerk verheft zonder verder no
titie ervan te nemen.
Waarom ook? Het ziet eruit als hon
derd andere Romeinse Palazzi. Dit pa
leis echter herbergt een der beroemd-
Kte pauselijke hogescholen: de pauselij-
e hogeschool voor diplomatie. de
.Pontificia Accademica Ecclesiastica"
loals ze op de dag van heden officieel
Aeet, de „Adellijkenacademie", zoals ze
Inofficieel naar haar oude titel: .Ponti
ficia Accademia dei Nobeli Ecclesiastici"
genoemd wordt.
In het jaar 1701 werd ze door Paus
Clemens XI opgericht, juist toen de
Successieoorlog Europa begon
te vernielen. Wie meent dat deze acade
mie, waarover zo weinig gesproken
wordt, in de Kerk geen bijzondere bete
kenis heeft, vergist zich. Het volstaat
erop te wijzen, dat van de laatste ne
gen Pausen vijf voormalige nuntii wa-
Leo XII is nuntius in Duitsland
geweest: Leo Xin nuntius in Mvinchen
Berlijn: Pius XII en Joannes XXIII
resp. nuntius in Duitsland en Parijs.
De huidige Paus was pro-secretaris in
het staatssecretariaat. Benedictus XV
was auditor aan de nuntiatuur in Ma
drid. Twee andere nuntii waren bijna
Paus geworden: kardinaal Severoli,
voormalig nuntius in Wenen en St.-Pe-
tersburg, in het conclaaf van 1823 en
kardinaal Rampolla, staatssecretaris
van Leo XIII.
Leo XE is leerling van deze acade
mie geweest, evenals Benedictus XV.
Pius Xn heeft er van 1910 tot 1914 als
professor in het kerkelijk recht ge
werkt. Rampolla, de staatssecretaris
van Leo Xm en Merry del Val, voor
malig delegaat in Canada en met 38 ja
ren kardinaal-staatssecretaris van Pius
X, hebben er hun studie gevolgd.
Deze feiten alleen zouden kunnen vol-
Ptm XIl, dis als professor in het
kerkelijk recht van 1910 tot 1911,
aan de academie heeft gewerkt
alvorens zelf als nuntius ht Duits-
kind m de Vaticaatise diplomatie
werkzaam te zijn.
itaan om de betekenis te demonstre-
•en en het zou overbodig zijn erop te
wijzen, dat sinds haar bestaan bijna
honderd eindexamlnandi de kardinaals
waardigheid bereikten, honderden de
bisschoppelijke waardigheid en elke af
gestudeerde minstens de waardigheid
Ivan pauselijke huisprelaat.
Weinig genoemd
Desondanks wordt hij in de literatuur
nauwelijks genoemd. De altijd zo be
trouwbare Von Pastor vermeldt in zijn
Geschiedenis der Pausen- haar stich
ting Jnet geen woord. „De „Grosse Her
der" weet van haar niets te berichten.
En ook de „Lexikon für Theologie una
Kirche" zwijgt erover. Haar n
verbleekt volkomen ten onrechte
naast de andere pauselijke hogescholen
Instituten, zoals de Gregoriana, het
Angelicum, hert. bijbelinstituut, de bene-
dictijnse hogeschool, Sant Anselmo, het
Germanicum en Santa Maria dell" Ani-
Clemens XI stichtte de diploma
tieke academie als hogeschool voor
hen, die voorbestemd zijn tot diploma-
-an de curie en geestelijke ambte
naren van de kerkelijke staat. Het laat
ste doel is met de ondergang van de
kerkelijke staat weggevallen. Op de
van heden dient zij bijna uitslui
tend voor de opleiding van pauselijke
diplomaten.
Wie tot deze academie, wier protector
volgens een beslissing van Pius XI
steeds de kardinaal-staatssecretaris is,
wil toegelaten worden, moet de theolo
gische studies reeds voltooid hebben en
daarbij nog de doctorstitel in het kano-
nieke recht bezitten, die door de kandi
daten meestal aan de Gregoriana wordt
behaald. Vervolgens moet hij zich nog
een zwaar toelatingsexamen on
derwerpen. Twee jaar lang wordt de
toekomstige diplomaat geschoold, moet
voordrachten bijwonen over internatio
naal recht, nationale economie, de ge
schiedenis van de pauselijke diplomatie
geschiedenis en Latijnse stijlkunde
drie moderne taleri leren (steeds En-
s, Frans en Duits, als keuzevak ook
ïans en een Slavische taal). Na twee
jaren volgt het zware eindexamen.
Dan gaan de afgestudeerden in de
praktijk, komen terecht in het staats
secretariaat of reeds direct op de afzon
derlijke nuntiaturen.
Italiaan
Eens luidde de voorwaarde, dat dege-
die naar opname in de academie
dong, van adel moest zijn. Een voor
waarde, die reeds lang afgeschaft is.
Maar een andere voorwaarde geldt nog,
i stilzwijgende: de kandidaat moet
t Italiaan zijn. Een voorwaarde waar-
e tot nog toe zelden de hand gelicht
Wellicht voltrekt zich onder het hui
dige pontificaat zoals op zoveel gebied
>k een verandering.
Dit betekent intussen niet dat in de
pauselijke diplomatieke dienst alleen
Italianen aanwezig zijn. Want dikwijls
genoeg komt het voor, dat een Paus om
persoonlijke of zakelijke redenen een
outsider op een diplomatieke post
roept. Een der bekendste gevallen is
'an mgr. Ratti. voormalig prefect
van de Milanese Ambrosiana, vervolgens
prefect van het Vaticaans archief, die
zich plotseling door Benedictus XV be
noemd zag tot nuntius in Warschau.
Deze mgr. Ratti benoemde zijnerzijds,
toen hij als Pius XI de pauselijke troon
bestegen had, de Milanese domheer Ce-
Orsenigo, die hij uit zijn Milanese
tijd nog kende en wiens wetenschappe
lijke arbeid over Lacordaire, Lamen-
nais en Carolus Borromeus hij hoog
schatte, tot internuntius in Nederland,
vervolgens tot nuntius in Hongarije en
tenslotte tot opvolger van mgr. Pacelli
de Duitse Rijkshoofdstad, op welke
moeilijke post hij tot aan zijn dood in
het jaar 1945 bleef. De voorganger
Pacelli als nuntius In Mlinchen was
eveneens een outsider en bovendien een
niet-Italiaan. Het was de Oostenrijkse
dominicaan Frühwirt. Tot 1950 werkte
als nuntius in Boekarest een Ameri
kaan: Patrick O'Hara, bisschop van
Svannah. In Joego-Slavië was eveneens
Amerikaanse bisschop als nun
tius werkzaam namelijk mgr. Hug-
i, bisschop van Jamestown, terwijl in
Duitsland een Duits-Amerikaan, mgr.
Münch tot de post van nuntius geroe
pen werd. Voor Mexico benoemde Pius
ens een Mexicaan, voor Tsjecho-
Slowakije een Zwitser. De laatste nun
tius in Polen was een Engelsman, en in
Portugal was een Belg, Maximiliaan
FUrstenberg, werkzaam. De de-
legaat voor Scandinavië ls
eer, mgr. Bruno Heim.
Zwit-
Kleine bezetting
In tegenstelling tot de
enst van wereldlijke staten is die van
het Veticaan seer klein. Het staatsse
cretariaat, dat behalve andere taken
ook de functies van een pauselijk minis
terie van Buitenlandse Zaken uitoefent,
de dakverdieping van het Dama-
suspaleis ondergebracht. Tot 1870 was 't
gevestigd in het mooie paleis van de
Consulta. Maar toen Rome door de Pie-
montezen bezet werd, had men het
vlug in een paar leegstaande ruimten
ondergebracht, in de hoop, dat de be
zetting slechts van voorbijgaande aard
zou zijn. Die hoop bleek vals te zijn.
Rome bleef bezet. En het staatssecreta
riaat bleef in zijn voorlopig onderdak.
Alleen de kardinaal-staatssecretaris be
ien ambtswoning op de eerste ver
dieping van het Vaticaanse paleis, di
rect onder de woning van de Paus.
De pauselijke gezantschappen zelf
zijn allen zeer klein. Terwijl de am
bassades en gezantschappen der we
reldlijke staten dikwijls tien of meer
personen omvatten, bestaan nuntiaturen
meestal slechts uit drie leden: de nun
tius, de zogenaamde uditore een soort
legatiebeambte en de secretaris van
de nuntiatuur.
Ook de salarissen van de pauselijke
diplomaten zijn belangrijk lager dan
die van de vertegenwoordigers der we
reldlijke staten. Evenwel de betekenis
van het pauselijk diplomatiek korps i:
omgekeerd evenredig aan de geringe
omvang, alhoewel die betekenis uiter
lijk soms weinig zichtbaar is.
Elke nuntius, die altijd de rang var
een aartsbisschop heeft, is immers niel
slechts diplomatiek vertegenwoordiger
van de Apostolische Stoel bij de we
reldlijke regering, maar is ook een
soort orgaan van toezicht op het kerke
lijk leven in het betreffende land.
In het bijzonder worden bijna altijd
de zogenaamde informatieve processen
met betrekking tot nieuwe bisschoppen
door hem gevoerd. Behalve dat bezitten
zij ook vergaande volmachten voor
dispensaties en absoluties Naast de
bisschoppen, die regelmatig rappor
ten over de stand van zaken van
hun diocesen aan de curie moeten
zenden, zijn ook zij verplicht regelma
tig rapporten aan de Apostolische Stoel
toe te zenden. Deze nuntiatuurrappor
ten behoren tot de waardevolste bron
nen van de geschiedeniswetenschap.
In verschillende landen, zoals in de
Verenigde Staten, bestaat geen nuntia
tuur, omdat deze landen geen diploma
tieke betrekkingen met het Vaticaan on
derhouden. Dan wordt er, indien nodig 'n
delegaat benoemd, wiens taak 't slechts
is toezicht op de Kerk
fende land uit te oefenen.
het betref-
Eigenschappen
Vaticaanstad met Sint-Pieter en
Vaticaanse paleizen schuin daar
achter. Daar is ook de zetel van het
pauselijk staatssecretariaat, het
ministerie van Buitenlandse Zaken,
centrale van de Vaticaanse diplo-
staatsman. die erg ontwikkeld wil lij
in tegenwoordigheid van de nun
tius bijtende opmerkingen over de Heili-
Stoel en de Kerk zelf maakt. Wan-
r dan de nuntius de schijn kan wek
ken niets gehoord te hebben, doet hij
het beste het er maar bij te laten. Wan-
echter de woorden rechtstreeks tot
hem gericht waren, en hij ze dus niet
als niet gehoord kan afdoen, dan blijft
hem niets anders over dan ad rem een
passend antwoord te geven".
Verder wordt het als een volkomen
verkeerde opvatting beschouwd dat 'n
geschikt diplomaat zijn toevlucht zou
moeten nemen tot handige listen. „In
tegendeel", aldus Giobbe. „wanneer de
nuntius het aanzien van een eerlijk, op
recht en loyaal mens te zijn gewonnen
heeft, onderhandelt hij zo kort moge
lijk. Evenmin is het juist dat men als
geschikt en handig diplomaat in uit
gaande stukken vrees moet inboeze-
donkere en treurige toekomstbeel
den moet ontwerpen, vijandelijke en
schadelijke projecten moet aankondigen
die slechts in de verbeelding van de ge
zant bestaan, om daarmee voor de te
genpartij een afgrond te openen, hem
daarmee te verschrikken en tot toege
vendheid en concessies te dwingen. De
ze diplomatieke manier van doen, die
beter de naam van perfidie en ver
raad verdient, moet sterk verafschuwd
worden. Een goed gezant, en in de eer
ste plaats een nuntius van de H. Stoel,
moet ook wanneer hij gedwongen wordt
onprettige en nadelige dingen te vertel
len, de bitterheid van deze mededeling
verzoeten, niet door lege huichelarijen,
integendeel, door op bescheiden
wijze aanbevelingen te doen, die ten
minste het onaangename verkleinen en
irzwakken kunnen".
Gertrud von Le Fort heeft in haar
boek „De zweetdoek van Veronica" de
Piazza della Minerva op originele wijze
beschreven, maar ook zij maakt van 't
paleis van de „Adelacademie" met
geen woord melding, zoals ook de mees
te bezoekers van dit plein hun ogen
slechts vluchtig over de gevel van de
academie laten glijden. Zij hebben er
geen vermoeden van, dat zich achter de
in een der belangrijkste pauselijke
instellingen bevindt.
Over de eigenschappen van een nun
tius heet het in het leerboek van
A. Giobbe „Lezioni di Diplomazia
ecclesiastica": „De nuntius moet een
engel van de vrede tussen de Heilige
Stoel en de naties zijn, waarheen hij
gezonden is, en hij moet een geest van
verzoening bezitten. Daarom zal hij er
op bedacht moeten zijn dat zijn woor
den steeds vertrouwen wekken. Van de
nuntii wordt verder een volkomen we
tenschappelijke vorming, breed en uni-
>el. niet alleen op het gebied van de
hoge wetenschappen, maar ook in de
meest verscheidene takken der litera-
verlangd. De gezanten van de gro
te mogendheden, die machtige legers,
talrijke vlooteenheden en belangrijke
politieke bondgenootschappen tot hun
beschikking hebben, kunnen in onder
handelingen gemakkelijk hun stem ver
heffen, zodat hun woorden de overtui
gingskracht van een Hercules verkrij
gen. die bij zijn toespraken een geweldi
ge knots in de hoogte hield. De gezant
de Heilige Stoel echter blijft geen
ander wapen en geen ander middel
als dat van te overtuigen. Daarom
wordt aan de nuntii aanbevolen dat zij
goed thuis zijn In de kerkelijke en we
reldlijke geschiedenis van de landen,
waarheen zij worden gezonden. Zij die
nen zich nauwkeurig in acht te nemen
voor de gebruiken der volkeren waaron
der zij leven, opdat men rekening kan
houden met de neden en gewoonten
de nationale vooroordelen. Menigmaal
kan het voorkomen «tot een of ander*
(Speciale correspondentie
MADRID. Nog steeds is het enige doel in het leven van de jonge Spaanse
vrouw het huwelijk. Trouwt zij niet voor haar dertigste jaar, dan be
schouwt zij zichzelf als een mislukkeling. Zij wordt dan niet zelden uit de
hoogte behandeld als „ouwe vrijster, mannenhaatster, kwezel". Bezorgde
mama's beginnen deze roeping voor het huwelijk aan te moedigen als htm
dochters een jaar of zestien zijn. Al spoedig probeert 't meisje de aandacht
van de mannen te trekken door elegante kleding, zeer verzorgd kapsel en
soms door een overdadige gezichtsopmaak. Juist die overdreven make-up is
het, die de aandacht van de buitenlandse toeristen op haar doet vestigen. Zij
denken vaak van deze opgesmukte jonge Spaanse het hunne. Ten onrechte
evenwel, want deze meisjes zijn in de regel hoogst fatsoenlijk, echte huis
vrouw! jes-in-de-dop en dochters van eerzame families. Zij scheppen er
alleen al heel jong behagen in met hun schoonheid te pronken en menen
hun doel beter te kunnen bereiken met allerlei cosmetica.
Voor de mamas betekent
het een triomf, als hun
Pilarin vóór haar eenen
twintigste in het huwelijks
bootje stapt. Noodgedwon
gen vormen hierop een uit
zondering de late huwelij
ken der academisch ge-
vormden. De mannen heb
ben voor hun dertigste
jaar nog geen behoorlijke
positie in de maatschappij
gezin te kunnen onder
houden. Het is dan ook
pas vaak tegen hun 35ste
jaar. dat zij zich een le
vensgezellin kunnen zoeken
Het gevolg hiervan zijn
jarenlange verlovingen en
de trouwe Carmencitu's zijn
maar al te blij, uls zij na
een zesjarige verloving ein
delijk hun arts. notaris of
ingenieur voor het altaar
het ja-woord horen geven!
Beroepskeuze
Ruim 80 procent der Spaan-
sen slijten hun leven in
typisch huishoudelijke be
zigheden. precies dezelfde
als waarmee hun over
grootmoeders zich ook al
onledig hielden met eten
koken, wassen, naaien, de
vloeren dweilen, intussen
geduldig wachtende op hun
heer en meester.
De overige 20 pet kiest bij
voorkeur de volgende be
roepen: verpleegster, onder
wijzeres, kantoorbediende,
fabrieksarbeidster, naaister.
Vooral voor een goede naai
ster is er in stad en land
werk aan de winkel, om
dat de Spaansen niet van
confectie houden.
Een klein percentage volgt
een middelbare schoolop
leiding Momenteel wordt
één derde deel van "t aan
tal gymnasiumleerlingen
reeds gevormd door meis
jes 250 0001. terwijl er
ongeveer 12.000 jongedames
aan de hogescholen stude
ren. De meesten hiervan
kiezen talen, medicijnen of
letteren. Een studievak, dat
de laatste jaren veel in trek
is bij de senorita's. is de
Journalistiek. Er bestaan in
Spanje drie hogescholen
voor journalistiek, waartoe
men toegelaten kan wor
den door middel van een
vrij zwaar vergelijkend
examen. Men eist gymna
siumopleiding als basis, als
mede een brede algemene
ontwikkeling. Na een drie
jarige vorming kunnen de
dames gemakkelijk een
baan krijgen bij radio of
televisie, ofwel by de redac
tie van een van de steeds
talrijker wordende damea-
tijdschriften.
Op letterkundig gebied heb
ben de laatste tijd tiental
len Spaansen de aandacht
getrokken. Anderen ver
wierven premies met hun
romans of gedichten Be
roemd zijn Carmen Laforet.
Mercedes Salisachs. Euge
nia Serrano. Dolores Medio
en Lili Alvarez Sommigen
zijn hoofdredactrices van 'n
damesblad, anderen leiden
een modehuis of een uitge
verij. Zij allen houden van
tijd tot tijd goed doorkne
de conferenties voor aca
demische centra Deze
intellectuele minderheid
vormt een sterk contrast
met hun onontwikkelde
landgenootjes. Zij vormt de
maatschappelijke voorhoe
de. zonder echter ..blauw
kousen" te zijn. Want ook
zij zijn van mening, dat
het ergste dat ook een be-
Dienstboden
De laatste jaren zijn veel
senorita's begonnen te rei
zen. Meisjes uit welgestelde
gezinnen trokken naar
Frankrijk of Engeland om
de taal te leren: de minder
financieel bedeelden gingen
zich in Londen of Parijs als
dienstboden verdienstelijk
maken. De allerenergiek-
sten vertrokken zelfs naar
Australië, waar zy binnen
het jaar trouwden In Lon
den werken 25.000 Spaun-
sen als hulp in de huishou
ding.'in Parijs 75.000! Ook
in Duitse en Zwitserse in
dustrieën hebben talrijke
Spaanse meisjes voorlopig
hun bestemming gevonden
Zij verblijven een jaar of
drie in den vreemde om
met een flink spaarsommc-
t je naar Spanje terug te
keren
Daar trouwen zij voor
zien van flat en uitzet!
weldra met een aardige
Pepe of Julién. Hun kapi
taaltje wordt besteed aan
de aanschuf van een mo
derne woning, soms zelfs
met centrale verwarming,
lift en portier! Met zon
stevige flat van cement-
eonstructie als uitgangsba
sis trouwen de jonge Span
jaarden graag met, die
werklustige meisjes, zelfs al
verdienen zij zelf nog niet
voldoende Want de vrou
wen kunnen altijd, ook in
hun huwelyk. zich als huls
houdster of naaister ver-
dienstelyk maken om enke
le peseta's meer te ver
dienen.
Tevreden
In principe zyn de Spaan
sen van mening, dat zij.
eenmaal getrouwd, niet
meer buitenshuis moeten
gaan werken. De gehuwde
vrouw, die in Spanje op een
kantoor or in het bedrijfs
leven werkt, is een uitzon
dering. De meeste arbei
dersgezinnen kunnen ech
ter niet rondkomen met het
lage salaris van de man.
zodat de vrouw uit naaien
or uit boenen moet guan.
Soms ook werkt zij des
morgens enige uren in een
conservenfabriek, waar zij
90 cent per uur verdient.
Werksters verdienen ge
middeld een gulden per uur.
Door hard te werken en
nooit uit te gaan slaagt
Carmen erin. de eindjes
aan elkaar te knopen. Huur
enige perspectief ls lekker
eten koken voor haar echt
genoot. en hem kinderen
schenken. Het gemiddelde
kindertal is 3 5 per gezin.
Over geboorteregeling heeft
de Spaanse nauwelijks ho
ren praten. Zij is tevreden
met haar rol als huismoe
der Een Spaanse spreuk
zegt: „Wanneer de vrouw
trouwt, worden haar ernsti
ge problemen opgelost, maar
wanneer de man trouwt,
beginnen de hoofdbrekens
voor hem pos".
MOSKOU (UPl) Igor is een 25-Jarige Moskovict
met een goede betrekking, een geregeld Inkomen en
een kleine slaapkamer die bij de zijne mag noemen.
Igor aarzelt, met trouwen, omdat zyn vrouw en h(j
dan zouden moeten Intrekken In de twee-kamer
woning die bij nu deelt met z(|n ouders. Alleen als
er kinderen zouden komen, zou Igor een „spoed
geval" worden en In aanmerking komen voor een
kleine behuizing voor zich en s|jn gezinnetje.
De mogelijkheid voor een appartement geheel voor
zich alleen, of een flat samen met een vriend, is uit
gesloten. Die zijn uitsluitend voorbehouden aan ge
zinnen. Toch vind Igor dat hij goed af is. In een stad
met een van de ergste woningnoodtoestanden ter
wereld, mag een jongeman met een eigen kamer, al
is het er dan een van het zijkamersoort, niet klagen.
De Russische regering heeft in recente jaren gepro
beerd de achterstand in de huizenbouw in te halen
door een ambitieus bouwprogramma. Torende kranen
tekenen zich al tegen de lucht, vooral aan de periferie
van Moskou. Het huizenbouwgemiddelde per hoofd
van de bevolking ligt hoger dan waar ook in Europa
en is tweemaal zo hoog als het Amerikaanse, maar
de noodtoestand blijft bestaan. Uiit een statistiek
blijkt het.
Elke dag 300
In Moskou worden «Ote
flatwoningen opgeleverd. Elke dag trouwen er >G
paartjes, en elke deg worden 300 tondelen geboren.
Het gemeetetx-stuur van Moskou hoopt, dat
men het huidige bouwtempo aanhoudt, de woning
nood tegen 1980 tot het verleden zal behoren. Dan
zullen versnelde bouw en regeling van de stadsbe
volking betekenen dat elke Moskoviet 10 vierkante
meter woonruimte de zijne mag noemen.
De eerste bewering van het Moskouse gemeente
bestuur is eentor aanvechtbaar om meer dan één
Nieuwe woningen worden voor twintig Jaar ge
garandeerd, maar ontoereikend materiaal en methoden
doen flats van twee jaar er in veLe gevallen al uitzien
als flats van 15 of 20 Jaar. Gevreesd wordt dat ze
tegen 1980 op instorten zullen staan.
De Moskouse bevolking telt momenteel 8.4 mil
joen zielen. De Russische overheid hoopt dat ze tegen
1980 op T miljoen kan worden gehouden wat een
indrukwekkend sociaal en demografisch feit sou zijn.
y*ei vso wat op het ogenblik in Moskou wordt
gebouwd is experimenteel. De overheid zoekt naar de
beste materialen en ontwerpen. Het resultaat hiervan
moet een grote mate van ondoelmatigheid zijn.
Dertig per blok
In Moskou worden geen particuliere, voor één gezin
bestemde huizen gebouwd. Alle nieuwbouw zijn flats
van ongeveer dertig per blok. Vele zijn vier ver
diepingen hoog en hebben geen lift. Men wil deze
bouwwijze laten vallen en vervangen door vijftien
verdiepingen tellende torenflats met liften.
In de woningen is samenleven het wachtwoord. De
meeste gezinnen zijn samengeperst in twee kamers,
met een keuken en een badcol. Beide kamers zijn
noodzakelijkerwijs slaapkamers. De huur Ls laag: vijf
roebel per maand voor een kostwinner die 150 roebel
of meer per maand verdient. De mogelijkheid bestaat
tot het kopen van coöperatieve tweekamerflats van
2600 roebel, waarvan 40 procent moet worden aan
betaald en de reut kan worden voldaan in vijftien
jaar. De vraag is zo groot dat zulke coöperaticflata
snel weg zijn-
In westerse ogen is er met de utiliteitsbouw In
Moskou geen kans op architectonische variaties, op
vorming van een echte Russische bouwschooL De
nieuwe gebouwen zyn onveranderlijk rechthoekig en
hebben weinig dat het oog streelt.
Voor Ruseen als Igor klinkt dergelijke kritiek als
gent. Wat hgj wil is meer woonruimte. nu. Hst
rr-oet gezegd worden dat do regering haren op snaren
sohijnt te zetten om ze hem te geven.
