ESSO GAS VOOR MEER COMFORT
Factor plezier belangrijk bij gereedschap
eveel glamour
in hobby-sets
ER ZIT WEINIG SGHOT
N RHODESIËBERAAD
Jongen, 24 uur
met hoofd in
spleet, bevrijd
Louis Stotijn leider van
nieuw Nederlands orkest
Nog zonder naam, maar reeds
goed van start bij eerste
begeleiding Ned. Dans Theater
Niet alleen in
orkestbak
Vijftig woningbezitters
gedupeerd door Nelubank
)NDERDAG 7 OKTOBER 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
(Van onze correspondent
lMSTERDAM Wat is goed gereed-
ap? „Goed gereedschap", antwoordt
R. Veersema van het Centrum voor
ustriële Vormgeving In Amsterdam,
pet niet alleen strikt mechanisch deu-
maar het moet de gebruiker ook
genaam aandoen en hy moet er ef-
ënt mee kunnen werken."
lij heeft t, deze stelling ontvouwend
over de hamers, nijptangen
schroevendraaiers, die de professio-
wapenrusting vormen van de vak-
al voegt hij er ln één adem aan
dat het zogenaamde handgereed-
ap bij onderzoek veelal slechts aan-
iast blijkt aan de hand, en dat de
ieidsprestatie van timmerman of
ctriciën btj een wetenschappelijk uit
rende uitrusting vele malen kan
•den vergroot. ,,Nee", zegt hij, „wij
eten het begrip gereedschap veel
opvatten. De stofzuiger van de
b vrouw is gereedschap en de
rjjfmachine van de secretaresse, de
entafel van de architect en de mi-
scoop van de arts. Neem alleen de
iken al. Het is tegenwoordig haast
technisch domein. Duizend en een
laraten nemen de huisvrouw het
rk, dat zij vroeger lijfelijk moest
n, uit handen. Allemaal prachtig na-
rlijk, maar dan moet dit keukenge-
dschap goed zijn dat wil zeggen:
idig, hygiënisch, veilig, gemakkelijk
te maken en inpasbaar. De ont-
pen dienen erop gericht te zijn, dat
huisvrouw het dagelijks terugkeren-
routinewerk niet alleen snel en ge-
kkelijk, maar ook met plezier kan
ti,. De factor plezier vind ik enorm
angrijk. Kijk bijvoorbeeld, hoe het
kantoorwerk door efficiënt ont-
pen bureaugereedschap kan worden
;efleurd, en nu bedoel ik het grote
itdrukapparaat evengoed als het
nietmachientje, het elektronische
evengoed als de puntenslijper."
Wat ir. Veersema betoogt, is niets
fuws, zal men zeggen. Dat moge
ter zijn de praktijk heeft bij de
bi-bereiding van de expositie „Bij de
bid", die tot 7 december in Berlages
jirs te zien is, de theorie hardhandig
hde vingers getikt. Het Centrum voor
(lustriële Vormgeving wilde de consu
lt middels een bescheiden tentoon-
Öling laten zien, welke goed ontwor-
B gereedschappen er op de markt zijn
S gebruik in de huishouding, de keu-
de tekenkamer, de hobbyhoek en
bedrijf. Men sloeg naarstig aan het
en, maar kwam al heel snel tot de
ekklng, dat er nauwelijks all round
e gereedschappen bestaan. „Het
Bfessionele gereedschap", klaagt ir.
na, waneer hij het resultaat
s overziet, „is meestal wel dege-
constructie, maar niet ontwor-
il voor een optimaal hanteren.
fa ontwerpers hebben over het hoofd
en, dat deze uitrustingsstukken ge-
fikt moeten worden door mensen en
het verlengstuk zyn van robots. Ik
durf rustig stellen, dat nog geen tien
procent van 't gereedschap op de Ne
derlandse niarkt voldoet aan de eisen
van een all round technische en
selyke kwaliteit.
Bij de amateuruitrusting zien w
industrie opeens naar de andere kant
doorslaan. Terwijl de professionele ap
paratuur vaak te eenzijdig gekenmerkt
wordt door strikte degelijkheid, vindt
men bij de zogenaamde hobbysets
sterke gerichtheif van de ontwerpaan-
dacht op de glamour. Fraaie gereed
schapskisten. Opwindende lakeffecten.
Quasi functionele stroomlijnvormen.
Die kant moet het natuurlijk ook niet
uit."
De expositie „Bij de hand" toont niet
alleen dit aan, maar richt bovendien 'r
beschuldigende vinger naar de Neder
landse importeur. Ir. Veersema: „De
belangstelling van de importeurs
de goede vormgeving van gereedschap
als facet "van de complete kwaliteit,
blijkt bedroevend gering te zijn. Er is
het buitenland veel meer in produk-
tie dan wij hier op de Nederlandse
markt kunnen krijgen. De importeur
is vaak de flessehals tussen een voor
uitstrevende producent en een zoeken
de consument."
Ir. Veersema weet, dat dit forse taal
i hoekje op de tentoonstelling „Bij de hand", die laat zien welke goed
Ontworpen gereedschappen er op de markt zijn voor gebruik in de huishouding,
de keuken, de tekenkamerde hobbyhoek en het bedrijf.
o
tl
1
Laatste gesprek
met Wilson
iONDEN (UPI) Premier Harold
van Groot-Brittannië zou van-
de Rodesische premier, Ian
th ontvangen voor een waarscliijn-
laatste onderhoud over Smiths
tot spoedige onafhankelijkheid
Rodesië. Sinds Smith maandag in
den arriveerde voor hetgeen hij be-
f als „definitieve en slotbespre-
gen" over onafhankelijkheid heeft
zijn eisen uiteengezet aan de minis-
voor het Gemenebest, Arthur Bot-
olgens goedingelichte zegslieden is
laatste gesprek tussen Smith en
tomley gisteravond geëindigd in een
edige impasse. Bottomley zou daar-
zoveel mogelijk concessies hebben
aan terwijl Smith bij zijn standpunt
dat zijn regering, eenmaal onaf-
kelijk, wel de wetten zou afkondi-
de politieke ontwikkeling van
vier miljoen zwarte Afrikanen in zijn
Britse regering staat er echter op
in de grondwet van Rodesië waar
gen worden opgenomen voor 'n even
meerderheidsregering in Rodesië.
Ü8on heeft gisteravond langdurignodig te hebben.
overleg gepleegd met Bottomley en zijn
plaatsvervanger Cledwyn Hughes.
Volgens goedingelichte zegslieden is
er nog een kleine kans dat Smith
zal instemmen met een compromis
waardoor een openlijke breuk met En
geland en een eenzijdige onafhankelijk
heidsverklaring van de Rodesische re
gering worden vermeden.
Grondwerk voor
Dorp door genie
DEN HAAG (ANP) Personeel van
de genie gaat volgende week een belof
te inlossen die 't tijdens de actie „Open
het dorp" heeft gedaan. Indertijd heeft
het namelijk toegezegd voor „Het dorp"
grondwerk te willen doen. Volgende
week gaat het daar nu van komen. Per
soneel van de 102e mechanische uitrus
tingcompagnie uit Wezep zal maan
dag beginnen om materieel over te
brengen naar het nabij Arnhem verrij
zende dorp. Er gaan drie bulldozers
heen en een tien-tons graafmachine. Bo
vendien zullen er nog acht zes-tons kip
auto's ingezet worden van de 107e kip-
autocompagnie, eveneens uit Wezep. De
twintig man personeel denken voor het
klaren van het karwei een dag of tien
is, maar dat schrikt hem niet af. Het
Centrum voor Industriële Vormgeving
wil namelijk met zijn speciale exposi
ties niet alleen actuele thema's belich
ten, maar ook discussies uitlokken. De
Onderzoek naar
niet-bonafide
antiekhandel
DEN HAAG (ANP) Staatssecreta
ris Bakker (Econ. Zaken) heeft de minis
ter van Justitie verzocht te onderzoeken
of er aanleiding is aan strafrechtelijk op
treden tegen de niet-bonafide antiek
handel bijzondere aandacht te besteden.
Hij wyst er overigens op, dat ook langs
civiel-rechtelijke weg in sommige geval
len tegen deze handel kan worden opge
treden.
De staatssecretaris deelt dit mee in.
antwoord op schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid Van den Heuvel
(KVP) n.a.v. een uitlating van een
woordvoerder van de Vereniging tot Be
houd en Vermeerdering van Kunstschat
ten in Nederland, dat het aantal vesti
gingen van winkels, waarin op niet-
bonafide wijze in antiek wordt gehandeld
overmatig stijgt. Hij meent, dat indien
de in een n.a.v. deze uitspraak geschre
ven dagbladartikel vermelde feiten op
waarheid berusten in een aantal geval
len sprake zou kunnen zijn van strafbaar
bedrog, hetgeen optreden hiertegen
rechtvaardigt. Voorts wijst hij erop, dat
het bedrijfsmatig verkopen van niet-
antieke gebruikte en ongeregelde goede
ren aan voorschriften is gebonden, op de
juiste naleving waarvan door de met de
controle op de vestigingsvoorschriften
belaste ambtenaren wordt toegezien.
Conservatieve
tegenhanger van
Nederlands DO-G
ROME (KNP) In Rome is bij de
augustijnen een voorlichtingscentrum
voor 't concilie geopend. Dit centrum
kan de conservatieve tegenhanger ge
noemd worden van het Nederlands do
cumentatie centrum, dat al sedert vier
jaar gevestigd is aan de Piazza Navo-
Het initiatief tot dit voorlichtingscen
trum is genomen door de groep van de
concilievaders, die bekendheid heeft ge
kregen onder de naam commissio in-
ternationalis patrum.
Het centrum noemt zich ROC, 'n af
korting van Romana Colloquiaen 't heeft
voor de resterende tijd van het concilie
een reeks conferenties aangekondigd,
waarvoor deskundigen van conservatie
ve signatuur zijn aangetrokken uit
Frankrijk en Spanje.
De oprichting van het ROC volgt kort
op het besluit van de Italiaanse bis
schoppenconferentie alle „buitenland
se voorlichting" te weigeren.
Voorlichting over
Afrika verbijsterend''
DEN HAAG (ANP) Het Tweede-
Kamerlid Wieldraaijer (PvdA) heeft de
minister van Defensie schriftelijk ge
vraagd of het juist is, dat tydens voor
lichtingslessen over Afrika gegeven aan
militairen de volgende uitdrukkingen
gebezigd zyn: „De Afrikaan heeft he
lemaal geen persoonlijkheid", „De Afri
kaan is anti-koloniaal, anti-westers,
anti-blank, anti-democratisch, anti-kapi
talistisch, anti-christelyk". Over Zuid-
Afrika: „De positieve zyde van de
apartheid is bijzonder hoopgevend, de
apartheid is zo slecht nog niet, de hef-
Hge kritiek op de apartheid uit het bui
tenland is van elke grond ontbloot".
Het Kamerlid wil weten of de minis
ter, indien het bovenstaande juist is, 't
niet verbijsterend acht, dat dergelijke
voorlichting wordt gegeven aan Neder
landse strijdkrachten, die eventueel ter
beschikking van de Verenigde Naties
worden gesteld en hij verzoekt de be
windsman nauwlettend toe te zien# op
de voorlichting, die aan deze strijdkrach
ten wordt gegeven en zo nodig maat
regelen te nemen die dit soort voorlich
ting kunnen voorkomen.
„Bij de hand" beschul
digende vinger naar
importeur
zojuist beëindigde tentoonstelling
,Keus in keukenelementen" bijvoor
beeld bracht een enorme chaos op dit
gebied aan het licht en schreeuwde om
een discussiegroep voor de industriële
vormgeving van het zo veelomvatten
de produkt. Die groep is thans in de
maak: een aantal architecten, ontwer
pers, fabrikanten, huisvrouwen en orga
nisaties (onder meer de stichting land-
bouwhuishoudkundlg Onderzoek in Wa-
geningen) zijn overeengekomen, op
korte termijn orde te gaan scheppen in
de chaos. Ir. Veersema: „Dat is schit
terend. Het centrum zou willen, dat uit
'an deze speciale exposities zo'n ac-
aar voren kwam.
t onze voorlichtingstaak behoort
ook: prikkelen en uitdagen. De consu
ment moet met zijn neus gedrukt wor
den op het feit, dat er veel goeds be
staat, waarvan hy geen enkel benul
heeft dan komt de rest vanzelf."
MEDINA (Reuter) In een grot na
bij Medina, in de Amerikaanse staat
Ohio, is gisteren een 15-jarige jongen
bevrijd uit een diepe, slechts 25 centi
meter brede spleet waarin hij langer
dan een etmaal met het hoofd omlaag
klem had gezeten.
De knaap, Morris Baetzold, was dins
dagmiddag tijdens een schooluitstapje
naar beneden gestort. Pas een dag la
ter werden de reddingspogingen met
succes bekroond. Men slaagde erin een
lus om het lichaam van de jongen te la
ten zakken en hem naar boven te trek
ken. Morris, die sinds dinsdagmiddag
niet had gegeten of gedronken, maak
ten een uitgeputte indruk toen hij op 'n
draagbaar uit de grot naar een zieken
huis werd gebracht. Niettemin werd
zijn lichamelijke toestand tijdens .zijn
gedwongen verblijf in de ijskoude grot
goed genoemd. Morris had zich uitzon
derlijk kalm gehouden.
't komt in steeds meer kamers..
Waarom nog langer koude kamers? Haal
volop warmte in huis... met Esso Gas.
Prettige warmte, verplaatsbare warmte,
voordelige warmte. Een „infrarood"-
kacheltje voor Esso Gas is sierlijk boven
dien. Dus... laat een Esso Gas-depot-
houder u snel de eerste fles warmte
bezorgen I
Met Esso bent u beter uit!
(Van onze muziekredactie)
Gisteravond, 6 oktober, heeft zich, onder leiding van Louis Stotijn,
in de Koninklijke Schouwburg te 's-Gravenhage een gloednieuw orkest
aan de Nederlandse muziekwereld voorgesteld. Hoe dit jonge ensemble
precies heet, wist men ons op dit moment (nog) niet te vertellen.
Wel is zijn taak nauw omschreven: in het leven geroepen door de
minister van Cultuur. Recreatie en Maatschappelijk Werk zal het op
alle avonden van het Nederlands Dans Theater en het Nationaal
Ballet begeleidend optreden. Dat worden bij elk der groepen zo
ongeveer vijftig podiumbeurten. Dus honderd in totaal: over het
gehele land te spreiden. Bovendien zal men, waar en zo mogelijk,
assisteren bij kooruitvoeringen.
Louis Stotijn (47), als dirigent ver
bonden aan het Dans Theater, is te-
artistiek leider van het orkest,
- André Presser zal dirigeren bij
de opvoeringen van het Nationaal Bal
let.
Met Loyis Stotijn, die het ensemble
gedurende een maand heeft voorbe-
als hoofdleraar van de orkest
je van het Koninklijk Conservato-
te 's-Gravenhage leek hij daar-
de aangewezen persoonlijkheid
hebben we een onderhoud gehad.
„Over hoeveel krachten men tno-
menteel beschikte'
.Vijfenveertig: 6 eerste, 5 tweede
violen, 3 alten, 4 celli, 2 contrabassen,
1 harp, 3 fluiten, 2 hobo's, 2 klarinet
ten, 2 fagotten, 4 hoorns, 3 trompetten,
3 trombones, 2 slagwerkers., één va
cature bij de alten en één bij de bas-
worden nog voor 1966 aangevuld".
Waaruit zijn deze musici gerecrii-
,We hebben er 25 uit het geliquideer
de orkest van de Nederlandse Opera ge
haald. De overige 20 komen uit de
sfeer van de verschillende conservato-
En ook uit het Nationaal Jeugdor
kest... die zijn dus allemaal heel, ^jieel
jong. En het kwam erop aan van deze
schaar binnen enkele weken een gave
eenheid te maken: Ik heb de indruk,
me dat wel gelukt is. Mede dank
zij en dat moet ik u uitdrukkelijk
zeggen mijn eerste concertmeester J.
Holtman, die dank zij zijn viooltech
niek en viooleducatie, die perfect zijn,
een zeer positieve invloed op de strij-
kersgroepen heeft".
Waar is het domicilie van uw or-
„In het Amsterdamse Concertge
bouw... daar is het een va-et-vient van
muzikanten. Het Concertgebouw; het
Nederlands Kamer Orkest en nu wij,
die onder het bestuur van de stichting
het Nederlands Kamer Orkest ressorte
ren. Daar hebben we, van 1 september
af, gerepeteerd, elke ochtend, elke mid
dag, soms ook op avonden."
48 premières
„Wat heeft u tot dusverre op de les
senaars gehadt"
»De zaak la, dat w« 48 balletten had-
sen liet kennis maken met de onvolpre
zen, unieke Symfonie van Bizet
„En het repertoire van de komende
maanden f"
„U weet natuurlijk reeds, wat e
de eerste opvoering gaat: „Madrlgales-
co". choreografie van Benjamin Har-
karvy, muziek van Antonio Vivaldi. Ge
volgd door de reeds door mij genoemde
Symphony in three movements van
Igor Stravinsky in de choreografie
van Hans van Manen. En tenslotte
Carl Orffs Carmina Burana John
Butler verzorgde hier de choreografie
waaraan het versterkt Haags Kamer
koor en de sopraan Germaine Stordiau,
de tenor Gerard Honig en de bariton
Leo Ketelaars meewerkten".
„Doch dit is pas een begin... Waar
we aan bezig zijn en wat ons nog te
wachten staat? Noteer maar eens wat
namen van enkele, niet alle componis
ten: Baird, Creston, Landowsky, Hart-
mann (niet Victor Amadeus maar
Amerikaan), Schönberg, Saint-Saens
en Stravinsky met zijn Orpheus..."
Ook op podium
Meneer Stotijn, vindt u het eigen
lijk niet jammer, dat al deze kostelijke
„Dat behoef ik niet jamnier te vin
den. Want het ligt in do bedoeling van
het Nederlands Dans Theater niet onze
mensen concerten te geven, waar deze
componisten aan de orde komen. I1e kan
u zelfs zeggen, dat er, reeds voor dit
seizoen, een serie van drie uitvoerin
gen te geven in het Haagse Dlllgentla,
is geprojecteerd. Persoonlijk hecht ik
grote waarde aan deze manifestaties.
De activiteiten van het orkest blijven
niet uitsluitend bepaald tot de orkest
bak. Het publiek maakt kennis met
werken, die het niet dagelijks hoort en
tenslotte is liet zo, dat hierdoor een
brug tussen ballet- en concertbezoekers
kan worden geslagen".
Gunstige indrukken
Het onderhoud met Louis Stotijn had
natuurlijk tot gevolg, dat wij de .mai
den-speech" in de Koninklijke Schouw
burg van 's-Gravenhage zijn gaan be
luisteren. En onze primaire inrukken
waren alleszins gunstig: in „Madrlga-
lesco" van Antonio Vivaldi kon men
zich reeds verheugen over de goede
klankverhoudingen, ongetwijfeld het ge
volg van een nauwgezette en doeltref
fende training, in Igor Stravinsky's drie
delige symfonie had men zich de bezet
ting van de strijkers sterker kunnen
wensen en wat de „Carmina Burana"
van Carl Orff betreft: dit wan een mu
zikaal tableau de la troupe, waarover
we ons oprecht zéér hebben kunnen
verheugen.
Met gewettigd vertrouwen zien we
dan ook de toekomst van dit „Orkest
zonder naam" tegemoet.
den en hebben vo
letten, die stuk
zijn, realiseert u
Maar daar zijn
jr te bereiden. 48 bal
voor stuk premières
zich dit volkomen?
niet' onmiddellijk
begonnen, ik heb eerst
strijkers bepaalde werken voorgezet,
uitstekend geschikt voor teamvorming:
muziek van Vivaldi en van Bach. Voor
de blazers gebruikte ik gedeeltelijk el-
gen gemaakte arrangementen, gedeelte
lijk, want ook de blaasmuziek, waarin
de componist Willem van Otterloo ex
celleert, was hier zeer welkom mate
riaal. En niet te vergeven: Otto Ket
ting".
,Moe lang heeft u op deze wijze ge-
oef end f"
„Twee weken waarin we gesepareerd
geoefend hebben. Toen kwam Stravins
ky's Symphony in three movements
aan de beurt En het Divertimento voor
strijkers van Bela Bartok. Stukken,
waarin iedereen echt zin had. En het
was ook in deze faze, dat ik mijn men-
Gewaarschuwd
tegen vreemde
transacties
DEN HAAG (ANP) Ongeveer vijf
tig Nederlandse huiseigenaren zijn te
zamen voor een kwart miljoen verzeild
geraakt In de deconfiture van de NV
Nederlands-Luxemburgse beleggings
maatschappij Neluconsor, de Haagse
spruit van de Benelux-financieringsgroep
Eurconsor, die ln een zeer onoverzich
telijk staat van failissement verkeert.
Een en ander heeft de curator ln het
falllissenient-Nehiconsor, mr. T. Scha
per, globaal kunnen vaststellen.
Waarschijnlijk is het aan de nog vrij
korte levensduur van Neluconsor en aan
een waarschuwende publikatie in het
maartnummer van de Consumentengids
te danken, dat het aantal slachtoffers
beperkt is gebleven. Een der voormali
ge corfimtssarissen van Neluconsor, de
heer N. F. A. Vugts, verklaarde de in
druk te hebbert gekregen, dat de zaken
in een aanvangsstadium verkeerden.
Het maandblad van de Nederlandse
Consumentenbond meende al in het be
gin van dit jaar dat de huiseigenaren 'n
zeer groot risico op zich nemen, wanneer
zij met Neluconsor in zee gaan.
Neluconsor spiegelde de particulieren,
die het plan hadden een hypothecaire
geldlening op te nemen, een aanzien
lijk lagere rente voor, dan de bona fide
hypotheekbanken in rekening moesten
brengen. De hypotheekgevers konden
door een hoger bedrag op te nemen dan
zij eigenlijk nodig hadden en het meer
dere naar Neluconsor door te schuiven,
op hef wel nodige restant een lage ren
te bedingen. Neluconsor zou het surplus
als hoog rentende persoonlijke leningen
uitzetten en was daardoor in staat de
huiseigenaren een gemiddeld 2,5 pro
cent lagere rente op hun deel van de le
ning in rekening te brengen. Gebleken
is echter, dat Neluconsor de op deze
wijze ontvangen gelden nooit heeft uit
gezet, waardoor de zaak spoedig moest
springen, zo meent de curator in het
faillissement, mr. T. Schaper.
In totaal hebben de vijftig 'gedupeer
den voor een bedrag van rond 900.000
gulden aan hypothecaire leningen op
genomen. Hiervan hadden zij zelf
slechts ca. 650.000 gulden nodig. Het
restant ad 250.000 gulden werd aan Ne
luconsor doorgcleend. De curator heeft
nog geen definitief inzicht In dc bestem
ming, die aan de binnenkomende gelden
is gegeven. Evenmin kon hij zeggen
wat er van de vorderingen op Nelucon
sor terecht zal komen. De huiseigena
ren worden voor hun leningen aan de
financier concurrent crediteur. Zij zijn
tegenover de hypothecaire geldgever
aansprakelijk voor rente (maar dan de
hoge normale hypotheekrente) en af
lossing over de gehele hypotheek. In
clusief het gedeelte, dat bij Neluconsor
terecht I» gekomen.
Mr. Schaper verklaarde dat de kas
van Neluconsor niet leeg is. Wel wordt
de boedel echter geconfronteerd met 'n
claim van meer dan 300.000 gulden, die
langs gerechtelijke weg is ingediend
door de voormalige secretaris van do
raad van bestuur van Neluconsor. Deze
claim, die is gebaseerd op een arbeids
overeenkomst zou, Indien hij wordt toe
gewezen, een erg preferent karakter
dragen.
Neluconsor heeft haar klanten in ve
le gevallen voor het opnemen van geld
onder hypothecair verband gewezen
naar de Friesch-Groningse hypotheek
bank, aldus mr. Schaper. Deze bank
staat verder echter overal buiten.
