PARIJS WORDT SCHOON
TAALINCIDENT IN BELGIË
NA VAKANTIES VERDWENEN
Are de
Triomphe
straks één
glanzend
brok kristal
Nieuwe expeditie
naar ZUIDPOOL
op papier klaar
Napoleon zag
voleinding
niet meer
Rust in kerken teruggekeerd
dr'tii*nlt™lm'e"'giftcnISdMt d'
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
(Van Mime correspondent Lucas Kleijn
PARIJS Nederlandse toeris
ten, die laat in het seizoen naar
Parijs zijn gekomen, zullen wel ge
merkt hebben, dat ons nationale
monument op de Etoile, de Are de
Triomphe, tussen stalen steiger
buizen staat verscholen. Het is
een beetje triest, die arme Are,
vooral als er met veel wind ook
nog lappen zeildoek voor hangen
te bungelen. Maar achter die lap
pen en op de stellingen wordt hard
gewerkt. Met schoon spuiten hoopt
men nog voor de elfde november,
wapenstilstandsdag, klaar te zijn.
Dan zal onze Are weer veel
mooier zijn dan in het verleden:
één brok kristal onder 't licht van
de tientallen schijnwerpers. Het
bad was wel nodig, want sedert
i 1806, toen men aan de bouw be-
I zon, is er geen borstel over het
steen heen geweest.
De wasbeurt voor de Arc is een on
derdeel van de grote schoonmaak in
Parijs. Van de 88.374 grote gebouwen,
die Parijs telt, zijn er al 45.000 schoon
gespoten.'In 1960, toen men er mee be
gon, hadden de 1500 schoonmaakinrich-
tingen 4.000 arbeiders in dienst. Thans
zijn er 2.300 van zulke firma's met in
totaal 7000 man. Voor het schoon spui-
van veertien stadhuizen, achttien
kerken, 105 scholen, drie gymnasia,
de Sorbonne, alle faculteiten, de. nor
maalschool en het grote centrale stad
huis. heeft de gemeente van Parijs al
400.000 frank uitgegeven. De staat heeft
log eens 100.000 bijgedaan, want de
regering neemt voor haar rekening ge
bouwen als het Elysée, het Instituut, 't
Louvre, de Invalides, de Comédie
Frangaise, de Obélisque op de Con
corde het Panthéon en de Are de
Triomphe, Kleine ondernemingen, die
aelf geen geld hebben om de gevels
van hun huizen schoon te laten spuiten,
kunnen bij de gemeente of bij het rijk
steun aankloppen.
Half uur
De Are de Triomphe staat midden op
de Etoile. Rijdt men het grote plein
rond lopen met oponthoud van de
CENTRALE VERWARMING
OP BOUDEWIJN BASIS
verkeerslichten duurt zeker een half
uur en begint men bij de Grande
Armée, die in het verlengde ligt van
de Champs Elysées, dan passeert men
achtereenvolgens de grote avenues Foch,
Victor Hugo, Kléber, Iéna, Marceau,
daarna de Champs Elysées en vervol
gens de Friedland, de Hoche, Wagram,
Mahon en de Carnot. Staat men
boven op de Are 49.54 meter hoog
en 44.82 meter breed dan heeft men
over het sterrebeeld van Parijs 'n fraai
uitzicht. Het is beneden één gekrioel
Opdracht
Onbekende soldaat
Op 28 januari 1921 werd onder de Are
het gebeente bijgezet van de Onbeken
de Soldaat uit de eerste wereldoorlog.
De kist was gewikkeld in de nationale
vlag, vastgespeld met versierselen
het Legioen van Eer, het Oorlogskruis
en de Militaire Medaille. Twee jaar la
ter, op 11 november, werd de vlam aan
gestoken, die dag en nacht op het graf
van de Onbekende Soldaat brandt. Ie
dere avond omstreeks zes uur wordt de
vlam (symbolisch) door een oud-strij
der aangestoken. Tijdens de bezetting
in de tweede wereldoorlog hebben de
Duitsers de vlam laten branden. Het
De opdracht tot het bouwen van de K»"11 selukkig maar weinig voor. dat
Are de Triomphe is in 1806 door grafschenners zich aan dit nationale
Napoleon gegeven. Hij wilde er zijn ze- j heiligdom vergrijpen. Een student, die
gevierende legera onder door laten mar- j )n dc kerstnarht van ,958 op de vlam
cheren.
I een ei wilde bakken, kreeg drie maan-
De eerste steen werd gelegd 15 augus- den gevangenisstraf en 500 frank boete,
tus 1806 en draagt tot opschrift: „In het Had hij het 150 jaar eerder gedaan, dan
jaar 1806, de 15e augustus, verjaardag I zou men hem volgens de toen geldende
van de geboorte van Zijne Majestetit i zeden de schennende hand hebben af-
Napoleon de Grote, werd deze eerste I gehakt.
steen gelegd. De minister van Binnen- Het komt maar betrekkelijk weinig
landse Zaken. Champagne". De bouw j voor, dat zelfmoordenaars van de Are de
werd beëindigd in 1836 door Louis Phi- Triomphe naar beneden springen. In
lippe. De kosten bedroegen ln totaal dat opzicht wint de Eiffeltoren het van
9.651.115 frank. Napoleon heeft de vol- I Je Are.
BRUSSEL In de zomer wordt de wintermode
gelanceerd. Tijdens de zomer in het noordelijke
halfrond van onze aarde wordt ook de nieuwe
campagne in de Antarctische gewesten voor
bereid. Dit verklaart de drukte die sinds weken
heerst in de kantoren die het Belgische minis
terie van Binnenlandse Zaken te Brussel ter
beschikking stelt van de Belgisch-Neder 1 and3e
zuidpoolexpeditie.
Eind van dit jaar zal inderdaad een nieuwe Belgisch-
Nederlandse expeditie vertrekken naar het zuidpoolgebied,
om er in de Koning Boudewijnbasis de wacht af te lossen.
Sedert een tiental maanden verricht een groepje geleerden
en vorsers er wetenschappelijke waarnemingen in verband
met de meteorologie, de zonnestraling, het aardmagnetisme
en de radioactiviteit van de atmosfeer. Men hoopt ook en
kele geologische experimenten te kunnen doen. In Brussel
verlopen de voorbereidingen voor de nieuwe expeditie naar
plan. Een hele ploeg mensen is voortdurend in de weer om
de duizend formaliteiten te vervullen die nu eenmaal voor
het welslagen van een dergelijke onderneming nodig zyn.
De reis naar het expeditiegebied is reeds op papier al
thans in kannen en kruiken. De Belgische luchtmacht
zal, zoals ook vorig jaar gebeurde, de overwinteringsploeg
naar Zuid-Afrika vliegen, vanwaar de tocht naar de pool
streken wordt voortgezet aan boord van de ook al traditio
neel geworden „Magga Dan". De Deense walvisvaarder zal
een maand vroeger, dat is eind november, uit Antwerpen
vertrekken, met aan boord het materiaal, de levensmid
delen en de honden, die ook in de nieuwe onderneming
een niet te onderschatten rol zullen spelen.
Samenstelling
Wat nog moet gebeuren is de definitieve samenstelling
van de nieuwe wetenschappelijke ploeg. Dat is een uiter
mate belangrijke taak, want van de oordeelkundige keuze
hangt in aanzienlijke mate 't succes
van de expeditie af. Fysisch komen
alleen kerngezonde naturen in aan
merking, maar ook psychologisch
moeten zij beantwoorden aan 'n reeks
reeks normen die lang niet in elk in
dividu verenigd zijn. Uiteraard dient
elke deelnemer 'n specialist te zijn in
z'n weteschoappelljk dnmein, en men
kan zich niet de weelde veroorloven,
meer dan één specialist in elke
branche mee te nemen. Momenteel
Fietswielen
achter slee
Maar het ligt voor de hand. dat de overwinteraars zich
niet voortdurend kunnen koesteren aan deze zuidelijkste
centrale verwarmingsinstallatie van onze aardbol. Ze ne
men deel aan raids die tot twee maanden kunnen duren
en waarbij honderden en soms meer dan duizend kilometers
worden afgelegd per slede.
Fietsen is in die onherbergzame oorden onmogelijk, maar
niettemin nemen de expedities telkens een stelletje fiets
wielen mee naar Antarctica. Gevat in een vork, wordt zo'n
wiel achteraan de slee bevestigd en voorzien van een kilo
meterteller, zodat de expeditieleden met een vrij grote
nauwkeurigheid de afstandon die worden afgelegd, kannen
aflezen.
In de korte Antarctische zomer, terwijl de ploegen worden
afgelost en de Magga Dan zijn vracht op het ijs zet, be
schikken de wetenschapslui over een helikopter alsmede
over een verkenningsvliegtuigje van de Belgische lucht
macht. Voor de raids kunnen ze eventueel gebruik maken
van de kleine rupswagens, de zogenaamde „snowcats",
maar ze hebben het grote nadeel nogal veelvuldig te slip
pen of vaat te raken in spleten en
kloven, wat zo goed als nooit het
geval is met de sleden. Daarom
wordt merendeels een beroep ge
daan op dat eenvoudige maar be
proefde transportmiddel.
Poolhonden
ingevuld achter tc vervullen functies, en er ontbreekt aan
de nieuwe expeditie nog een arts.
In totaal zal de overwinteringsploeg bestaan uit zestien
leden, n.l. tien Belgen en zes Nederlanders. Nederland
draagt één derde van de expeditiekosten, die worden ge
raamd op 24 miljoen Bfr„ ofwel ongeveer 1.750.000 gulden.
De nieuwe expeditie zal worden, geleid door Tony van
Autenboer. 33, veteraan van een vroegere antarctica-
ploeg. Hij is zeer beslagen in geologie.
„Vanaf onze aankomst in de Boudewijnbasis moeten we de
handen uit de mouwen steken," zegt Tony van Autenboer.
De iristallaties, bedolven onder een vracht sneeuw die alk
maar zwaarder wordt, moeten worden .geconsplidqeKd^ De
loods waarin de elektrische generatoren staan opgesteld,
vertoont de neiging weg te zinken in de bodem van samen
geperste sneeuw, onder invloed van de ontwikkelde warmte
en van de trillingen. Als men hier alles maar op zijn be
loop zou laten, zou het gebouw na weinig jaren nog slechts
via een diepe koker bereikbaar zijn.
Over het komfort op de basis is de expeditieleider best te
spreken. Daar komen we niets te kort. Toen de Russen
ons eens kwamen opzoeken, waren ze zeer verbaasd bij
ons een heetwaterverdelingssysteem te vinden. Dat bestaat
op geen enkele andere zuidpoolbasis. Onze ketel functio
neert met recuperatiegassen yan de elektriciteitsgenera
toren. Deze verbrandingsgassen worden geleid rond de
ketel, gevuld met sneeuw. De sneeuw smelt en verandert
in heet water, dat naai- de gemeenschaps- en slaapvertrek
ken wordt geleid.
Wie slede zegt, zegt ook poolhonden.
Ze spelen een belangrijke rol in
de Belgisch-Nederlandse Zuidpool
expedities. De Groenlanders aarden
opperbest in Antartica, want hun aantal is er al ver
meerderd. Het zijn taaie beesten die, in groepen
van acht tot tien voor de slede gespannen, lange
afstanden kunnen afleggen zonder eten. Ze zijn niet zeer
intelligent, maar ze hebben een uitermate sterk ontwikkeld
oriënteringsgevoel. Het beste is, de dieren hun eigen zin te
laten doen. Ze vinden instinctief de weg terug naar hun
Waar de mensen beschuttng zoeken in tenten, waar de
temperatuur toch veelal rond —25° C. blijft hangen, bren
gen de poolhonden de ïiacht door in de openlucht, in zelf-
gegraven, kullen ln de sneeuw- In de basis, waar ze -vttj
mogen rondlopen, zoeken ze al evenmin een loods ter be
schutting, tenzij ze ziek zouden zijn. Voor zieke dieren is
er een bescheiden ziekenhok beschikbaar. Mensen en dieren
worden gevoed met conserven. Af en toe ls er voor de
honden vers vlees voorhanden, namelijk wanneer er een
zeehond wordt geschoten. In principe geldt voor deze dieren
pachtverbod. maai- de Antarctlca-ploeg bezit een vergun -
ning om een aantal zeehonden te schieten ten behoeve
van hun sledetrekkers. Van die vergunning wordt enkel
gebruik gemaakt als het echt niet anders kun, want de
sympathieke zoogdieren zijn allesbehalve mensenschuw:
men kan ze vaak naderen tot op minder dan een meter.
Voor de poolhonden is de eerste faze van de expeditie aL
begonnen. Vijftien dieren, gekocht bij de eskimo's van
Groenland, zijn onderweg naar Antwerpen waar ze, wach
tend op de komst van de Magga Dan, gastvrijheid zullen
genieten in de dierentuin.
iaarder „Mat/ga Dan" die de expeditie öp de Zuidpool zal afzetten
BRUSSEL Het toeristische sei- ders van het in stand houden van Frans-
zoen is nu vrijwel ten einde en daarmee talige preken. Hij argument luidt, dat
is een zware zorg weggevallen van de zulke preken nog een laat overblijfsel
bisschop van Brugge, mgr. De Smedt. zijn uit de tijd, dat zowel de hogere
In verschillende kerken hebben elke kerkelijke als de burgerlijke overheden
ndag groepjes mensen ostentatief het zich inspanden om Vlaanderen totaal
kerkgebouw verlaten op het ogenblik
dat, de priester zijn preek in het Frans
begon, ln sommige kerken kwam het
zelfs tot Incidenten, waarbij de politie
ingreep. Tegen enkele tientallen demon
stranten werd proces-verbaal opge
maakt en drie betogers werden gerui
me tyd preventief in de gevangenis van
Brugge opgesloten.
Zeer vele Vlamingen die het versto
ren van kerkelijke diensten afkeuren,
zijn niettemin overtuigde tegenstan-
te verfransen. Uit die dagen
een slinkende kaste van Frans spreken
de bourgeoisie overgebleven, die wei
gert de taal van het volk te spreken
en die tevens eist dat zij in het Frans
wordt te woord gestaan door vertegen
woordigers van de openbare besturen,
door de middenstanders bij wie zij haar
inkopen doet, door de geestelijkheid
met wie zij in aanraking komt. Hoe
wel zij numeriek een onbeduidende min
derheid vormt, eist zij voor zichzelf
Collecte verdeeld
De Vlamingen wijzen er bovendien
op, dat In Wallonië vrijwel nergens in
parochieverband geregeld Nederlands
talige missen worden opgedragen. Toch
zou dat veel meer op zijn plaats zijn,
aangezien in de nijverheidsstreken rond
Belgique", die «lelde dat de Frans spre
kende gemeenschap hierdoor werd te
kort gedaan. Deze zure reactie op een
nochtans zeer redelyke schikking ver
oorzaakte deining l>ü de Vlaamse open
bare mening, die liet opmerken, dat er
voor de Vlaamse toeristen in de Waal-
ds niets werd gedaan
oen bovendien bleek
tt sommige pastoors en predikanten
imerkeUjk overhoop lagen met de bls-
Luik en Charleroi tienduizenden Vlaam- j sc'10I)PrMjkc verhouding van tweeder
arbeidersgezinnen wonen. Voor hen eenderde, bleven Incidenten niet
s er geen andere keus dan zich bin-
i de kortst mogelijke termijn te la
gen tienden van de aanwezige gelovigen ten verfransen. De massa Vlamingen- Het waren trouwens niet alleen Vlaam-
die preek niet of slechts ten dele be- j in-Wallonië werd aan haar lot overge-;se „protestanten" die de sereniteit van
grijpt. Deze bourgeoisie .slaagt er in laten, omdat zij is samengesteld uit'de kerksfeer verstoorden. Een zeker
te doen aanvaarden, omdat zij j zeer bescheiden lieden. Franstalig gehoor gaf ook meermalen
tamelijk luidruchtig uiting aan zijn ge
voelens t.o.v. het inderdaad gebrekkige
de Vlaamse parochiegeeste-
Via.m.e
l>e Vlamingen beweren dat ail I de preken I»
slachtoffer «ün van een regelrechte dl.- f bad,?laa'8eV «""tueel ™r tweeder-
crhntnatle. Te Brussel en In de Bril»- "e i" bat Nederiaj"1» voor eenderde
seise randgemeenten, wettelijk en fei-!'"he' ^"s noudeo worden gehouden,
lelijk tweetalig gel,led. worde!, vft-l min- Ia 'e,te f„ou, de, e"'*f1:m P«eK
der Nederlandstalige missen opgedrn- m de volkslaa worden gevolgd door een
gen dan de verhouding tussen Frans- «menvatting In het Frnns.
talige en Vlaamse gelovigen billijkt.
Nederlandstalige missen worden l»\jDeze regeling stuitte op kritiek ln
preek in een volksvreemde taal zonder voorkeur 's morgens vroeg opgedragenFranstalige kranten zoals „La Llbre
lijke. Andere predikanten, vooral pro
fessoren en missionarissen met vakan
tie, brachten wat humor in de kerk door
de subtiele wijze waarmee ze de bis
schoppelijke richtlijnen toepasten. Zij
doorspekten hun gewijde toespraak
met zeer lange citaten In het Frans, het
Engels en het Duits, maar ook soms In
het Spaans en in het Italiaans en één
eindigde zelfs zijn preek met een volzin
in het Chinees.
