GEBOORTE VAN MEERLINGEN KAN ERFELIJK ZUN RELAX een heerlijke zomerdracht tussen dagtaak en uitgaansleven Overdosering Jiormonenpir goed mogelijk AUGUSTUS 1965 DE LETDSE COURANT PAGINA m* De Meris. Amsterdam. De Zweedse arts dr. Carl GemzeTl. Men spreekt van meerlingen wanneer er bij een bevalling meer dan een kind geboren wordt. Als er twee zijn (twee ling) is dat niet zo bijzonder, hoewel er. vooral in een. kleinere gemeen schap zoals een dorp. todh wel extra- notitie van genomen wordt. Men heeft berekend dat er op ongeveer 80 be vallingen een tweeling voorkomt. Op vallender wordt het, en de belangstel ling wordt dan al direct veel groter, wanneer er een drieling wordt geboren. Dit komt op ongeveer 6400 bevallingen een keer voor Een verloskundige die veertig jaar „praktijk doet" en meer dan honderd verlossingen per jaar verricht, zal dus vaak geen enkele drieling meemaken Een vierling is nog zeldzamer: een op 512.000 bevallingen en een v ij fling is een zeer grote zeld zaamheid. Men heeft altijd de vol komen begrijpelijke gedachte gehad, dat de meerlingen voorkomen bij vrou wen die uitzonderlijk vruchtbaar zijn. Tin de literatuur is een vrouw beschre ven (zij leefde in 1808 in Wenen) die driemaal een tweeling kreeg, zesmaal een drieling en tweemaal een vierling. Dat de erfelijkheid hier een woordje meespreekt, moge blijken uit het feit, dat deze vrouw zelf een „vierlingkind" was. Dat bij deze erfelijkheid ook de man een rol speelt (dit is wetenschap pelijk bewezen) zou kunnen blijken uit het feit, dat de betreffende vader een „tweelingkind" was. Dezer dagen werd in de kranten med dling gemaakt van een Zweedse vrouw die het leven geschonken heeft aan een vij fling. In tegenstelling tot hetgeen we zojuist opmerkten, was deze vrouw helemaal niet bijzonder vruchtbaar, zelfs onvruchtbaar. Ze is kunst matig vruchtbaar gemaakt door inspuiting van een hormoon, dat (zoals de kranten schrijven) „uitgevonden" is door een Zweedse vrouwenarts dr. Gemzeli. Wat zijn eigenlijk hormonen? Om dit te begrijpen moeten we weten dat er in het menselijk lichaam or ganen zijn (we noemen ze klieren) die bepaalde stoffen afscheiden. Ik noem de speekselklier (die speeksel afscheidt), de maagklier (die maagsap afscheidt) enz. Nu zijn er een aantal klieren die van een bijzonder soort zijn. omdat ze hun afscheiddngsprodukt regelrecht in de bloedbaan brengen Tot deze soort klieren behoren o.a. de schildklier, de bijnier en ook de zoge naamde hersenklier, hypophyse. De stoffen die deze bijzondere klieren af scheiden noemen we hormonen en deze hormonen hébben een belangrijke invloed op de gang van zaken in het menselijk lichaam. Zo heeft de hypohy- se een afscheddingsprodukt, een hor moon dus, dat o.a. invloed heeft op de groei van het menselijk organisme, op de stofwisselingsprocessen in ,,ons li chaam en (hier komen we waar we wezen willen) op de gang van zaken in de eierstok van de vrouw. Iedere vrouw heeft in haai' beide eierstokken een „aanleg" van vele duizenden eicel len, waarvan er slechts een per maand tot rijpheid komt en de eierstop ver laat. Ontmoet deze eicel op haar weg door de geslachtsorganen een manne lijke zaadcel, dan ontstaat er zwanger schap. Komen er twee eicellen tege lijkertijd tot rijpheid en verlaten zij beiden de eierstok dan is er grote kans dat zij beidien een mannelijke zaadcel ontmoeten: er ontstaat dan een twee ling-zwangerschap. Nu wordt dat rijp wordingsproces van de eicellen bevor derd door een hormoon uit de hypo physe en als de functie van de hypo physe dus gestoord is, zal een onvol doende hoeveelheid van dat hormoon de eierstokken bereiken. Er zal dan een geringere of geen kans op zwan gerschap bestaan. Wanneer de on vruchtbaarheid als oorzaak heeft een onvoldoende werking van de hypophyse (er zijn nog verschillende andere oorzaken) dan zou een kunst matige toediening van het betreffende hypophyse hormoon die onvruchtbaar heid kunnen opheffen. En dat pro beert dr. Gemzeli. Bij deze pogingen stuit dr. Gemzeli echter op een zeer grote moeilijkheid, namelijk het bepalen van de juiste dosering van het toe te dienen hor moon. Het is gebleken dat een over dosering (er wordt dan dus teveel van het hormoon ingespoten) een meer voudige zwangerschap ten gevoige kan hebben. De moeilijkheid is nog des te groter omdat waarschijnlijk eenzelfde dosis hormoon bij verschillende vrou wen verschillende uitwerking kan heb ben. Zelfs kan bij dezelfde vrouw in twee opeenvolgende behandelingen deze uitwerking in de beide gevallen totaal verschillend zijn, ook al is de behandelingsdosis gelijk Bij de Zweed se vrouw over wie hier sprake is, is er door de hormoonbehandeling een vijf- llng geboren. In 1962 was zij met het zelfde hormoon behandeld en baarde toen slechts een kind. De kans op meervoudige zwangerschap zal geen be zwaar zijn wanneer het een tweeling betreft, maar zijn er meer dan twee dan worden de levenskansen van de kinderen steeds geringer, naarmate het aantal groter is. In hoeverre de „ontdekking" van dr. Gemzeli uiteindelijk zal ledden tot een verantwoorde behandeling van de on vruchtbaarheid van de vrouw, zal mijns inziens pas na een langdurige en uitgebreide bestudering van deze materie blijken. We spreken de hoop uit dat de pogingen van dr Gemzeli met de gewenste uitslag moge worden bekroond Veel leed zal dan in vreugde kunnen worden omgezet. Overigens is het wel merkwaardig dat er twee pro blemen in het middelpunt van de belangstelling staan, die een geheel tegengestelde strekking hebben. Aan de ene kant zien we een poging de on vruchtbaarheid van de vrouw te over winnen, aan de andere kant trachten we de vruchtbaarheid te beperken. Huisarts. Een geïllustreerde geschiedKchrlj - vilnig van het 100-jarige Amsterdams# Vondelpark, „het enige park met een nationale faaim". Door allen beleefd, door nie mand beseft, door J- P. Klautz Ad. M. C. Stok, Den Haag. Een uitvoerige studie over beloften van een toekomst, die reeds begon nen is. Deze toekomstvisie richt zich vooral op de beheersing van de bio logische wetten, de oplossing van grote, materiële problemen, de over winning van ziekten, pijn en zelfs de dood en tenslotte de geboorte van 'n planetair bewustzijn. Buiten speuren door Gré v«n der Baan Van Goor Zo nen, Den Haag. Uitstekend instructief geïllustreerd met tekeningen en foto's is dit fraai# boekje bedoeld als schoolboek voo<r leerlingen van de hoogste klassen van de opleidingsscholen. Een leidraad om in de vrije natuur te beleven wat men reeds in dit boek waargenomen had. Wij rijden paard door Majoor Remi Uitg. Helmond. Eenvoudig maar boeiend geeft dl» auteur nuttige adviezen aan allen die willen leren paardrijden. Talrijk# kleurentekeningen maken de wenken nog gemakkelijker op te volgen. Het boek is evenzeer interessant voor volleerde ruiters. Buiten- of binnenshuis Als de zomer een beetje wil, liggen de meisjes zo buiten. Als het een zacht wintertje blijft, moesten ze zo binnen liggen. Want dit plaatje geeft antwoord op de vraag: hoe knap ik het beste op na een vermoeiende dag op kantoor (op school, op de fabriek of de collegebank, vul zelf maar in.) Kousen en schoenen uit, dat is één. Jurk uit en desgewenst een en ander wat er onder zit, ook, dat is twee. Nu een ge makkelijk ding aan, shorts, pantalon, ochtendjas. De vol- volgende zorg geldt het ge zicht, waarvan make-up en stof die er in de loop van de dag op zijn vergaard, worden af gepoetst. En dan kan ze gaan liggen, het afgetobde zieltje. Ze mag het bed ver kiezen boven de grond, dat doet er weinig toe als ze maar zorgt dat de voeten wat hoger worden gelegd. Vóór ze hori zontaal ging, griste ze nog gauw de pot met voedende crème van de wastafel en daarmee smeert ze zich nu het schone gelaat vol. We zul len niet gaan uitweiden over het soort voedingscrème dat hiervoor gebruikt moet wor den. De kruidenaanhangster zal het zoeken in de plant aardige namen, de vitamine- verslindster moet een ver pakking hebben met vele lettertjes van het alfabet, zij die gelooft in het wonder van hormonen schermt met moei lijke chemisch-biologische na men. Er bestaan geen scha delijke recepten in onze goede parfumerieën, wees daar ge rust op. Als dit meisje lid is van een gewoon gezin, zal zij na aldus haar rust genoten te hebben, niet in dit tenue en met zulk een vet gezicht aan tafel kun nen verschijnen. Dan rust op haar de plicht er weer wat van te maken; dat is niet zo moeilijk nu er zoveel aardige vrij et ij dskleding bestaat. Be woont de jongedame een eigen apartement, dan kan zij des gewenst de avond in négligé mèt worteltjesgeeaoht (of an derseins) doorbrengen. Maar wat te doen als ze zich 's avonds gaat storten in het uitgaande leven? In buiten landse bladen wordt altijd aangenomen dat kantoormeis jes elke avond uitgaan, ach tereenvolgens met een arme artiest waar je het succes al voor de deur ziet liggen, met de zoon (een brave borst) van de schatrijke baas, met de dokter die nu al de roem van het ziekenhuis is en zij gaan naar Soho, de Ritz, Saint Ger main des Prés of Walldorf Astoria. Wij lezen in weekblad Brigitte dat voor deze meisjes wordt geschreven en gedrukt dat zij dan in dit geval de crèmepot gesloten moeten hou den, maar sohielijk een mas ker moeten opleggen en wel voor de vette huid een eiwit masker, voor de j hjjid 'n vitaminemasker, en voor de iroge huid een honingmasker, alle te krijgen in de parfumerie om de hoek (Relaxt zij buiten, dan niet met die maskers in de zon, maar onder het ge bladerte van een ruisende boom). Na dit kwartiertje is het meisje weer monter en fris, mooi en sterk voor het avondleven. Zij spoelt het ge zicht af met warm en daarna met koud water, neemt een douche (alle kantoormeisjes hebben er een) kleden zich aan en daar gaat de bel. Hij staat op de stoep, met rozen. MAAR KOOP Wfl GOEDE MOUSSELINE MOCtëSELINC m nog a*ötl een toverwoord voor- dames die elegant en tóeh tachtig, gekleed en toch gemakkelijk door het leven willen gaan. Het is een heerlijke zomerdracht, omdat na eenmaal alle ka toen licht en tachtig is en ook fraai kan worden bedrnkt en een goed owmwirto moowlin# ■*- Maar kijk nit hij de koop, wan* de schare vrou wen die zich door de schijn laten bedriegen, is nog altijd groot. Een niet zo gering aantal stoffenfabri- kanten produceert kilometers glanzende en glim mende snufjes, die er in de etalage heel aantrek kelijk uitzien, maar na het dragen van een mantel of de eerste „zit" in een auto of trein al zo vol valse plooien zitten, dat de koopster het gemaakte „droom"jurkje teleurgesteld in haar kast hangt en GELUKKIG "bestaan er befe goede „katoentje#" en degelijke kunststoffen, al aqpn die iets duurder dan de bedoelde .koopje*". Wie een gezellige, geklede Japon zoekt voor een zomerse dag of de komende warme dagen in sep tember, zal dit seizoen zeker met prima mous seline slagen. Wil zij de nieuwe modekleuren vol gen, dan zal zij gerust enkele vreemde combinaties kunnen kiezen zoals oranje met groen, roestbruin, rose, of diverse tinten blauw. Zelfs hard geel is present, naast de pasteltinten die we nog kennen van vorige jaren, maar op hun retour zijn. Het ziet er wel naar uit, dat „harde kleuren" en scherpe contrasten het volgend jaar weer een# de boven toon gaan voeren. Luchtig zijn de modeften ta efic gevuL De mouwen lijken wel afgeschaft, of ze zijn zó wijd,' dat ze op zich zelf ai zoveel lucht bevatten als een ballon. Let maar eens op de attotoaade lampéonmoawen Net cJecoAeté Hïös en zog vormen in de nieuwe modelijn één geheel. Vaak toont men n een hoog gesloten japon netje, dot van voren uiterst zedig aandoet, met een verrassend lage uitsnijding aan de achterkant. Ook wel is o#n kleine v-hals aan de voorkant in het achterpand een hoofdletter V geworden. Toch zien we geen smalle schou derband j es meer, waaronder we onze andere bandjes zo slecht konden wegstoppen of bundelen, maar gelukkig weer wat bredere en echtere schouders, die onze dessous aan die zijde veilig ver hullen. Hoe het evenwel aan de open achterzijde moet met de slui ting van onze b.h. vertellen de modeontwerpers en confectiefa- brikanten er niet bij. Wij raden dit soort modellen daarom slechts aan voor de figuren die zonder hulpmiddelen door het leven kan nen gaan of voor hen cfie al een laagsluiten de „bra" bezitten. Die zijn er voor. Gelukkig zijn er ook enkele prak tische geesten, die de oplossing hebben gevonden in een wat ver sterkt voorpand met stevige bin nenvoering, zodat er toch meer mogelijkheden zijn dan zo op het oog mocht lijken. Mogelijk kunt u, met enkele oude cups als hulp middelen, zelf zo'n praktisch bas- tevoevmkje innaaien. Ben heel modern mousselientje met v-hals to groen met rose bogen, geplooid over de gehele lengte en ceintuurtje van de zelfde stof. Daar pest zo'n heerlijk grote zomerhoed ai- Geen kouvatten Wie tachtig gekleed wil gaan, moet wel zorgen in ons klimaat altijd een vestje, bolero of stola bij de hand te heben. Want we kun nen ons in dit weer en deze wind niet de gehele dag „bloot" stellen aan onverwachte afkoelingen. Ook voor degenen die tijdens een feestje vaak warm en transpire rend, even buiten verkoeling zoe ken, is een los jasje of een soort omslagdoek onmisbaar voor de gezondheid. Bloemen en strepen Met het dessin kimt u geen moeite hebben. De bloemenmotiefjes zijn terug in ontelbare variaties en combinaties. Een horizontale streep doet het leuk op een ver ticaal geplooid jurkje. Gebogen lijnen geven een apart cachet. Ef fen stoffen met hier en daar een enkel motiefje komen ook voor en staan zeer gedistingeerd. Kies wel een imprimè die past bij uw type. Gezette figuren mogen geen grote bloemen dragen, want dan gaat men ze ongemerkt af meten aan hun vormen. Bij spille benen past geen plissérok. Plissé jurken zijn ook uit den boze voor lange figuren, omdat het vertica le strepen zijn, die dus lang ma ken. Wie uitstekende sleutelbeen deren bezit, moet een hoog geslo ten voorpand nemen en wie de armen liever niet toont, kieze een lange, maar luchtige mouw. Bij dit lichte materiaal hoort na tuurlijk 'n complete, lange onder jurk, of een goed op maat han gende onderrok. Verschil in leng te is door de stof heen zichtbaar, dus niet fraai. Het ondergoed moet ook zoveel mogelijk de zelfde kleur hebben en niet contras te- Koop dus niet alleen een prL mousseline, maar zorg ook alles wat daar bij hoort, dan !t u een heerlijke zomerdracht Jotanda.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1965 | | pagina 4