HET RAADSEL HOE EEN „GRANMAN" IN SURINAME WORDT GEÏNSTALLEERD ESSO-TANK ONTPLOFT: VUF ERNSTIG GEWONDEN van de hazepoot DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1965 DE LEIDSE COURANT FAGINA 2 BROKO-DEBIJ DE AUCANERS IN DRIETABBETJE 95- r\EZER DAGEN vertrok een gezelschap, be staande uit Surinaamse regeringsautoriteiten, sta tenleden en andere perso nen naar Drietabbetje aan de Tapanahony om aan wezig te zijn bij de beëdi ging en installatie van de heer Gazon als grootop perhoofd der Aucaners. Granman Akontoe Velanti, de voorganger van Gazon, stierf een jaar geleden. De Aucaners hebben thans hun rouw afgelegd in een ceremonie, die „broko-de" wordt genoemd en die vol gens zeden en gewoonten van de Aucaners dient, om de geest van de overlede ne rust te geven. Deze plechtigheid wordt bij de Djoeka's (zoals de Aucaners zichzelf bij voor keur noemen) gewoonlijk gehouden een jaar na het sterven, als de rouw wordt afgelegd. Wanneer het een „Granman" betreft volgt hierop te zijner tijd de in stallatie van de opvolger, eerst door de regering (dit maal voor 't eerst op Drie tabbetje, voordien steeds in Paramaribo) dan door de stam op Poketi, de oud ste standplaats van de Granman. Het rust geven aan de geest van een overledene houdt in, dat men het haar en de nagels van het eer der begraven lichaam be graaft. In het bijzondere geval van het overlijden van een Granman worden haar en nagels bevat. Zo zullen dus nu Amatodja's haar en nagels begraven worden, terwijl die van Akontoe Velanti bewaard zullen blijven om Gazon in zijn regeringsperiode bij te staan en te leiden. r\E PLECHTIGHEDEN die zich plegen af te spelen bij de „Broko-de" komen in het kort hierop neer: De eerste dag wordt geofferd bij de offerpaal, niet zijn nagels begraven, maar die van zijn voorgan ger. Hij heeft namelijk ge regeerd bij de gratie van de Jorka (geest) van zijn voorganger, vertegenwoor digd in de bundel, die diens waar een groot vuur ont stoken is, en waar de gees ten der voorouders dans. drank en voedsel krijgen aangeboden uit naam van de zich nu bij hen voegen den. Men vertelt „anansi- toris" en „laitoris" (spin- verhalen en raadsels) en danst tot diep in de nacht. De volgende plechtigheid bestaat uit „Trowe-Wa- tra" (plengen van water) bij het rouwhuis. Hiermee wordt de „jorka" van de overledene aanbevolen bij degenen die hem voorgin gen. Daarna volgt „tro- wexnjam" (offeren van etenswaren), waarbij de Jorka's aanzitten en waar bij hun opnieuw gebeden wordt de nieuwgekomene in hun midden op te ne men. Deze plechtigheden, die meer omvatten dan hier is besproken, worden be sloten met een grote al gemene vergadering of „Kroetoe", waarbij een ieder uitgenodigd wordt om onbeslechte ruzies naar voren te brengen en te beslechten, om alle plech tigheden achteraf te vrij waren voor eventuele wrok- en haatgevoelens. GANGETJE - TEL. 40941* POLITIE SPIJKERT WINKEL ALBERT HEIJN DICHT Met twee stevige planken heeft de rijkspolitie van Uithoorn gisteren de zelfbedieningszaak van Albert Heijn ge barricadeerd om de firma te verhinde- dieren de winkelsluditingswet verder te overtreden. Reeds van maandag af aldus meldt „Trouw" Is er geharrewar tus sen Albert Heijn en de gemeente Uit hoorn .Toen ging n.l. de zelfbedienings zaak tóch open ook al had ze inge volge de ook door Albert Heijn onder tekende vakantieregeling gesloten moe ten zijn. Albert Heijn had weliswaar onder protest die handtekening gege ven, maar dat was vorig jaar ook ge beurd en toen had de firma zich wèl aam de regeling gehouden. Maandagmorgen werd proces-verbaal opgemaakt. Dinsdagmorgen was de winkel toch weer open. Een politieman heeft toen de klanten de winkel laten verlaten en de hele dag bij de winkel gepost. Omdat de politie van Uit hoorn wel iets anders te doen heeft dan bij winkels posten, is de zaak gis teren met planken toegemaakt, com pleet met zegel. De gemeente grondt haar handelwij ze op de gemeente- en winkelsluitings wet. De filiaalhouder van Albert Heijn zegt te handelen overeenkomstig in structies uit Zaandam. Prestige-elemen- ten zijn aan de zaak niet vreemd ook al is het niet de eerste keer dat Albert Heijn buiten de winkelsluitings wet denkt te kunnen blijven. T.z.t. zal de zaak voor de economische politierechter komen. Aetherklanken Ouders van in Voorschoten gezakte MLM.S.'ers vragen nader onderzoek Het comité van ouders, dat op 26' juni werd gevormd om de belangen van de 29 afgewezenen op het eind examen van de MMS in Voorscholen te behartigen, heeft de minister van onderwijs verzocht nader te onder zoeken hoe het op het eindexamen precies is gegaan Het comité ver zoekt dit onderzoek te laten doet- door 'n driemanschap, dat meer waar borgen inhoudt voor objectiviteit dan met het eerste onderzoek het geval is geweest. Twee inspecteurs onderzochten waaraan het te wijten is, dat 29 var de 51 kandidaten voor het eind examen MMS in Voorschoten zakten Een delegatie van het comité van ouders, drs. J M. Aarden uit Voor burg, drs J B J. Klijberg uit Noot dorp en E G. Parramore uit Noord- wijkerhout, had de staatssecretaris reeds verteld, dat de meisjes de dupe waren geworden van bijzondere om st&nddgheden, die het examen aan wijsbaar ongunstig hadden beïnvloed Ir de tweede kamer werden er vra gen over gesteld. Als factoren voor de „catastrofale examenuitslag" noemde de staatssecretaris een over matig aantal zwakke kandidaten van wie niet weinigen allerminst een juiste werkhouding hadden. Boven- Leidse Bioscooen dien zou de schoolleiding niet voor zichtig genoeg zijn geweest bij de bevordering van de leerlingen. Volgens het comité van ouders rechtvaardigen zwakte en gebrek aan ijver niet de examenuitslag Het wijst daarvoor naar een vergelijking van klassen en van anlyses van tentamen- en examencijfers. Ook de ouderver eniging. het schoolbestuur en de di rectrice van de school stelden vast, dat de ongunstige uitslag van het ex amen niet alleen aan de kandidaten was te wijten. Het comité van ouders vindt, dat de oorzaak ook moet worden gezoen 1 bij bepaalde docenten en gecommit teerden en bij de directrice, terwijl hei 't beleid van de inspecteur voor kritiek vatbaar acht. De wijze waar op de inspecteur de Voorschotense MMS-examenkwestie hebben onder zocht vindt het comité van ouders voorts „niet bevorderlijk voor de be vrediging van het rechtsgevoel" Met het verzoek om een nader on derzoek, heeft het comité van ouders df. minister en de staatssecretaris la ten weten, van'plan te zijn de vaste commissie voor het onderwijs uit de tweede kamer te vragen om de dele gatie van het comité van ouders te horen. Taart van koningin voor 70-jarig Ondergronds naar Rotterdamse C. A. De kans is groot dat het modemaga zijn van C. en A. Brenninkmeijer aan de Rotterdamse Coolsingel een onder grondse verbinding krijgt met het toe komstige Métrostation-Beurs. De plannen van C. en A. voor het kostbare project zijn zo goed als rond, omdat de bouw van een dergelijke ver binding zonder moeilijkheden in het bouwscheme van de métro kan worden ingepast.. Via de tunnel zullen Métroreizigers snel van het station-beurs, waarin vol gens de plannen ook een winkelgalerij zal worden gebouwd, het modemagazijn kunnen bereiken. Eerder al toonde de Bijenkorf schuin tegenover C. en A. belang stelling voor een ondergrondse verbin ding met het Beursstation. De onder handeling hierover leidden échter niet tot resultaten. Het plan voor de verbinding Beurs stationG. en A. is nog niet in het col lege van B. en W. behandeld. METERSHOGE STEEKVLAM. Even na half acht is op het terrein van het Esso-depot aan de Rietvel- derweg in Den Bosch gisteravond een lege benzinetank tijdens inspectie werkzaamheden ontploft. Vijf arbei ders werden ernstig gewond. Een tankwagenchauffeur werd door de luchtdruk van zijn auto geslingerd; hij liep lichte verwondingen op. Ernstig gewond zijn de 31-jarige J. de J. uit Amstelveen en de 26- jarige A. K. uit Stoppeldijk, beiden medische studenten. Hun toestand is zeer ernstig; zij zijn bediend. Drie classificeerders van een bedrijf in Arnhem, de 22-jarige A. S. uit Babbe- rich, de 43-jarige G. V. H. uit Arn hem en de 44-jarige H. V. uit Soest liepen eveneens zware brandwonden op. Twee van hen zouden ook be diend zijn. Door de explosie, die gepaard ging met een metershoge steekvlam, werd de benzinetank (12 meter hoog, 10 meter diameter) een meter omhoog gelicht. ONDERZOEK Het begin van brand werd geblust door schippers, die met hun schip voor de wal lagen om te tanken, en door terreinpersoneel met auto matische brandblusapparaten. Op 't eerste alarm rukte de brandweer van Den Bosch met groot materieel uit, omdat men vreesde dat meerdere tanks ontploft zouden zijn. Enkele ziekenwagens van de GGD, die even eens zeer snel ter plaatse waren, brachten de ernstig gewonde arbei ders naar het Groot Binnengasthuis. Naar wij van Esso Nederland N.V. vernemen hebben gisteravond zowel de recherche als de arbeidsinspectie een onderzoek ingesteld naar de oor zaak van de explosie. Dit onderzoek zal vandaag worden voortgezet. \..de niewe cmnhml SUSKE-WISKE De films in de week van 19 augus tus tot 25 augustus zijn door de Ka tholieke Film Centrale als volgt ge keurd Camera: Jerry, de schrik van het bataljon (14 jaar) Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur Zondag: 2.30. 4.45. 7.00 en 9.15 uur Lido: Niemand ontkomt zijn nood lot (18 jaar) Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur Zondag: 2.30. 4.45. 7.00 en 9.15 uur Luxor: Vreemde bedgezellen (alle leeft.) Dagelijks: 2 30, 7.00 en 9.15 uur Zondag: 2.30. 4.45. 7.00 en 9.15 uur Studio: Lieve, lieve John (volw.) (Geprolongeerd) Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur Zondag: 2.30. 4.45. 7.00 en 9.15 uur Trianon: Veel liefs uit Moskou (18 jaar) Dagelijks: 2.00 en 8.u0 uur Zondag: 2.00. 5.00 en 8.00 uur Rex: De bandiet van Oklahoma Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur Zondag: 2.30. 4.45. 7.15 en 9.15 uur Studio: Jeugdprogramma Dik Trom (Geprol.) Dagelijks 10.30 uur. echt pt aar Het echtpaar Veldhuizen in het Frie se Noordwolde, dat dinsdag zijn 70-jarig huwelijksfeest vierde, ontving bij de vele cadeaus een drie verdiepingen hoge taart van de koningin. Ook het ge meentebestuur van Westellingwerf bood gelukwensen aan. Antje G. uit Veenoord wil schadevergoeding Antje G. uit Veenoord heeft een verzoek om schadevergoeding inge diend voor de vijftien maanden die zij in voorlopige hechtenis heeft door- gebracht. Zij werd ervan verdacht haar man met landbouwvergif om het leven te hebben gebracht. De rechtbank te Assen veroordeelde haar in juli 1964 tot achttien jaar gevangenisstraf, na een eis tot levenslang. Zowel de ver oordeelde als de officier gingen in hoger beroep. Op 18 februari 1965 kwam de procureur-generaal met de eis tot vrijspraak. Hij achtte het be wijs niet geleverd. Het gerechtshof zal zich nu op 2 september in raadkamer beraden over het verzoek om schadevergoeding. VRIJDAG HILVERSUM I, 402 M. 7 00—24.00 NCRV. 7.00 Dngopening. 7.10 Klassieke grammofaonmuziek. 7.30 Nieuws. 7.40 Radiokrant. 7 55 Lichte grammofoon- muziek. 815 Gewijde muziek (gr.). 8.30 Nieuws. 8.40 Lichte grammo- foonmuziek. 9.00 Voor de zieken. 9.35 Waterstanden 9.40 Klassieke gram- mofoonmuziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Klassieke grammofoonmuziek. 11.15 Voor oudere luisteraars. 12.00 Lichte grammofoonmuziek. 12.27 Me dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Grammofoonpla ten, eventueel actualiteiten. 12.50 Orgelspel: populaire muziek. 13.10 Klassieke grammofoonmuziek. 13.40 Licht orkest en zangsoliste. 14.00 Vrijdag - weekendtips. 14.20 Amu sementsmuziek (gr.). 14.45 Voor dracht. 15.05 Tenor en gitaar. 15.30 Voor de vrouw. 16.00 Musiciana: mu zikale herinneringen. 16.30 Duizend schoon, praatje. 16.45 Stereo: Vocaal ensemble. 17.05 Klassieke grammo foonmuziek. 17.30 Lichte grammo foonmuziek. 18.10 Licht instrumen taal kwartet. 18.30 Harmonie-orkest. 18.50 Napolitaanse liederen (gr.). 19.00 Nieuws en weerpraatje. 19.10 Radiokrant. 19.30 Van horen zeggen en zingen. 19.35 Stereo: licht orkest. 20.00 Lichte grammofoonmuziek. 20.30 Martha, opera (gr.). 22.20 Lite rair programma. 22.30 Nieuws en herhaling SOS-berichten. 22.40 Wijd als de wereld, internationale oriënta tie in kerk, zending en oekumene. 23.00 Lichte grammofoonmuziek. 23.55-24.00 Nieuws. HILVERSUM II, 298 M. 7.00 VARA. 9.40 VPRO. 10.00 VARA. 13.00 AVRO. 16.00 VPRO. 21.00— 24.00 VARA. 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek en socialistisch strijdlied. 7.20 Lichte grammofoonmuziek. 7.25 Van de voorpagina, praatje. 7.30 Lichte grammofoonmuziek. 8.00 Nieuws. 8.10 Lichte grammofoonmuziek. 9.00 Te land en te water: informatief programma voor weg- en waterweg- gebruikers. 9.40 Koning van de weg, overdenking over het verkeer. 10.00 Lichte grammofoonmuziek. 11.00 Nieuws. 11.02 Voor de kleuters. 11.15 Vrij entree, cabaret. 11.40 Lichte grammofoonmuziek (stereo). 12.00 Licht orgelspel. 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Ste reo: Licht orkest en licht trio. 12.55 Actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.10 Actualiteiten en grammofoonmuziek. 13.25 Beursberichten. 13.30 Neêr- lands muziektuin: manifestaties in vakantieplaatsen. 14.30 Tenor en piano: klassieke liederen. 15.00 Lich te grammofoonmuziek. 16.00 Nieuws. Aansluitend: Heerlen over de toe komst, praatje. 16.15 Klank en ruim te (IV): geluid en akoustiek, toege licht met muzikale illustraties. 16.45 Nieuwsdienst voor nieuwsgierige kinderen. 16.49 Voor de jeugd. 17.30 Jazz-rondo. 17.50 Kiosk: artikelen uit de weekbladen worden bespro ken. 18.00 Nieuws. 18.15 Van de week: informatie en commentaren uit binnen- en buitenland. 19.00 Ronduit muzikaal, programma voor de rijpere jeugd. 19.30 Lezen en schrijven, literair programma. 20.00 Nieuws. 20.05 Verloren paradijs, her wonnen aarde?, reisreportage. 20.20 Over de schreef, cabaretprogramma. 20.45 Ontmoetingen met Protestan ten in Rusland (III, slot), reisver slag. 21.00 't Is allemaal show: mu ziek uit films en musicals. 21.35 Re portage waterpolotoernooi om het Westeuropees kampioenschap in Lon den. 21.40 Onbegrensd: wetenswaar digheden uit het buitenland. 21.50 Volksliedjes en balladen. 22.05 Zang en elektronisch orgel: lichte muziek. 22.25 Europese roeikampioenschap- pen voor dames te Duisburg-Wedau, reportage. 22.30 Nieuws. 22.40 Alt en piano: moderne liederen. 22.55 Mez zo-sopraan en piano: moderne liede ren. 23.10 Lichte grammofoonmuziek. 23.45 Socialistisch nieuws in Espe ranto. 23.55-24.00 Nieuws. TELEVISIE NEDERLAND I NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Voor de kleuters. VPRO: 19.06 Patrouillewa gen 54, TV-film. 19.35 De Flintsto- nes, tekenfilm. NTS: 20.00 Journaal. VPRO: 20.20 Licht instrumentaal trio met zangsolisten. 20.36 Franse chansons. 21.05 Randfiguren, docu mentaire. 21.40 De Dinah Shore Show. 22.30 Gesprek aan de schrijf tafel. NTS: 22.40 Touristische tips van de ANVV. 22.43 Journaal. SOC: 22.48-23.03 Uitzending Socutera. NEDERLAND II NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO: 20.01 Voor de vuist weg. 21.20 The Saint - Sophie, TV-film. 22.10 Einde. THEO VAN BLANKENSEE VERTAALD DOOR P. J. AERSSENS 21) 'n Wonde aan het achterhoofd. Hij werd juist hier verbonden. 'n Roofmoord? Denkelijk niet. De man ia nog in het bezit van zijn portefeuille, waaruit niets vermist wordt. Hoe heet die man? Harvey. Ik kom direct. Werner belde af. Wat nu weer? informeerde Robbl. Onze vriend uit Londen is in bewus telozen toestand gevonden, zwaar ge wond. Beiden verlieten haastig 't bureau. XII. Het mocht waar zijn, dat Harvey zijn eigen bekwaamheid niet onder schatte. van de anderen kant diende toch erkend te worden, dat hij inder daad een kundig en ervaren detective was. Hij had 't spoor der beide misda digers tot in deze stad gevolgd en dat hem zulks gelukt was, was uitsluitend te danken aan zijn eigen voortvarend heid. Dat hij Rudolf Hallstein, alias Ru- dolf Semper niet meer levend had ge troffen, was iets wat buiten z'n macht had gelegen. Maar met des te meer energie volgde hrj nu het spoor om de tweede misdadiger te grijpen. En deze taak was juist daarom zo moeilijk, wrj) de enige die had kunnen spreken, dood was, bovendien wist hij omtrent Hall- steins bondgenoot nog hoegenaamd niets. Wel kon er volgens hem geen twijfel meer bestaan, dat de moorde naar en de inbreker een en dezelfde persoon moesten zijn. Harvey's bere keningen gingen zelfs nog verder. De door de vermoorde geschreven brief bewees, dat diens medeplichtige aan de inbraak in Londen, de moordenaar moest zijn. Dat juist deze de geheime lade in het schrijfbureau ontdekt had en het wapen uit de logeerkamer ge nomen had, wees er op, dat de moor denaar op Hallstein goed bekend was. Op deze wijze was ook te verklaren, hoe de moordenaar op klaarlichte dag het slot kon binnendringen, zonder door iemand gezien te worden. Dit materiaal moest Harvey als uit gangspunt nemen, maar dat was dan ook alles! Met deze gedachte had Harvey het politiebureau verlaten en had z'n hotel kamer opgezocht. Hij zette zioh voor het open venster en staarde naar bui ten. peinzend. Harvey wist, dat slechts een juiste combinatie der feiten, absoluut los van elke veronderstelling, tenslotte tot een goede oplossing kon voeren. Daar zat de kneep. Maar hoe moest hij begin nen. En hij nam de moordaanslag als ba sis, waarop hij zijn gedachten zou op bouwen. Waar deze moord gepleegd werd door een uiterst sluw misdadiger, mocht hij zelfs niet de geringste om standigheid verwaarlozen. De moor denaar kende de situatie op Hallstein. Wat had het onderzoek tot nu toe opgeleverd! De kranten stonden er vol van. Harv»y had alles gelezen. Alle bladen wijdden kolommen aan het on verklaarbare, regelmatig terugkeren de verdwijnen van Rudolf Hallstein. In diens schrijfbureau werd een pakje Franse en Engelse bankbiljetten ge- Vonden. Een der bladen sprak zelfs onomwonden het vermoeden uit, dat Hallstein een inbreker was en zijn bondgenoot de moordenaar. Doch dit alles had de gezochte na tuurlijk ook gelezen. De in Londen gestolen bankbiljetten had de vermoorde nog niet omgewis seld; had de moordenaar dit ook nog niet met zijn aandeel gedaan, dan moest hij haast maken, daar hij anders te veel argwaan zou wekken. Harvey kende weliswaar niet de nummers, doch bouwde zijn plan ver der op. Enkele minuten later was zijn be sluit genomen, Hij ging naar beneden en vroeg de portier,, waar hij Engels en Frans geld kon wisselen. „Als het om een klein bedrag gaat, dan zal onze kassier u wel willen helpen." „Nee het gaat om flinke bedragen." „Dan zult u zich moeten vervoegen bij de bankiers Löwenstein, Wellenberg of Hahn." „Dank u," Harvey verliet het hotel en riep een taxi aan. Hij gaf de chauffeur de adressen van de drie banken. Zijn eerste vraag aan de wisselkantoren was, of er in de laatste dagen grote bedragen in Engelse en Franse munt ter wisse ling waren aangeboden. Bij de inbraak in Londen waren uit sluitend biljetten van geringe bedragen vermist, waarvan de nummers meestal niet geregisteerd worden. Harvey ver moedde, dat de beide inbrekers deze methode bij vroegere diefstallen ook toegepast hadden en zich dan „schade loos" stelden" door van deze biljetten wat meer' mee te nemen. Zijn tweede vraag was, of in de laat ste drie of vier jaren wel eens een groot aantal biljetten van kleine waar de aangeboden waren. Bij Löwenstein en Wellenberg wist men zich daar omtrent niets te herinneren, doch bij Hahn deelde men hem mede, dat zulks inderdaad tweemaal voorgekomen was. Een heer had toen ongeveer vierhon derd biljetten van honderd Francs en veertienhonderd biljetten van een Pond Sterling omgewisseld. Ook was dezelf de man dit voorjaar nog geweest en bood toen ongeveer duizend banknoten van vijftig Lire aan. Harvey twijfelde er niet meer aan, of deze was de gezochte. Hij vroeg daarom: „Wanneer is die man hier voor het laatst geweest?" „In april. De juiste datum kunnen wij u echter niet opgeven." „Hoe zag h(j eruit?" Altijd uiterst correct en elegant gekleed. Hij droeg een lange baard, die wel tot halverwege de borst reikte. Liet hij er zich nooit over uit, hoe hij aan zo'n groot aantal bankbil jetten kwam? -—Ja. Hij zeide kassier te z(jn van 'n groot warenhuis, dat veel postorders uit het buitenland ontving op adver tenties. Het geld werd hem dan per aangetekende toegezonden. Is die meneer na juni nog hier geweest Zover ik weet niet. Een der bedienden, welke blijkbaar vol interesse geluisterd had, kwam nu naderbij en zèide: (wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1965 | | pagina 2