I Wl M van de hazepoot Tentoonstelling „Tijdsbeeld" in Hortus bekeken... Derde orgelconcert in de Pieterskerk HET RAADSEL V. ^NSDAG 11 AUGUSTUS 1965 DL LEID:- rou JT ïtfielC er is geen betere VRAAG WASAUTOMATEN-PROSPECTUS NR. 15 Bij MIELE, GOUDSESINGEL 92. ROTTERDAM. (Advertentie) a V; vn." A vyt' - w 'v r* IN DE TIJDLOZE atmosfeer van de „Hortus Botanicus" heb ik on langs de tentoonstellingen „Tijds beeld" gezien. De zon scheen mee dogenloos op de spaarzame tentoon stellingsbezoekers, die na enige po gingen om hun aanvankelijk wel gemeende culturele belangstelling wat op te „peppen", weldra afzak ten naar de aanmoedigende, witte bankjes die de „Hortus" zo rijk is. Boordjes gaan los, schoenen uit, ogen dicht en weldra is men over geleverd aan soezerige mijmeringen in de statische Hortus, waar al jaren ontzag inboezemende bomen staan met onuitsprekelijke namen. En bloemen keurig en fleurig gerang schikt in het korte frisgroene gras. DITMAAL biedt de Hortus meer dan een natuur die een uitbundige zomerjurk heeft aangetrokken. Er staan beelden en plastieken tussen de bloemen, bomen en struiken. Strak en onbewogen laten zij de zon over hun gladde, brokkelige, vier kante hoofden schijnen. Soms heb ben zij geen hoofd. Zeer tot verba zing van de tentoonstellingsbezoe kers. Of de niets vermoedende wan delaars in de Hortus. Om de grillige, Leidse Bioscopen De films in de week van 5 aug. tot 11 aug. zijn door de Katholieke Film Centrale als volgt gekeurd: Camera: Te rijk om los te lopen (14 jaar) Dagelijks: 7.00 en 9.15 uur. Zondag: 4.45, 7.00 en 9.15 uur. Dagelijks 2.30: Jeugdfilm. Lido: Incident op Cyprus (18 jaar) Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur Luxor: Stan Laurel en Olivier Hardy bij de luchtbescherming (alle leeft.) Dagelijks: 2.30, 7 00 en 9.15 uur Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur Studio: Lieve, lieve John (volw.) (Geprolongeerd). Dagelijks 10.30: Jeugdfilm. Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur Zondag: 2.30, 4.45. 7.00 en 9.15 uur. Trianon: 't Is een gekke, rare, dolle, dwaze wereld (Geprolongeerd) (14 jaar) Dagelijks: 2.00 en 8.00 uur. Zondag: 2.00, 5.00 en 8.00 uur. Rex: De klokkenluider van de Notre Dame (14 jaar) Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur vaak onbegrijpbare sprongen van de fantasie van de kunstenaar te be grijpen getroosten zij zich de groot ste moeite. Zij maken de vreemdste kijkbewegingen, buigen en strekken zich in allerlei bochten en standen in de hoop dat een bepaald punt van waarneming tot een beter begrip van waarneming tot een beter begrip van het kunstwerk zal bijdragen. „Energieverspilling" menen sommi gen, smalend lachend over al die „poppekast". Zij vermaken zich, rustig op een bankje gezeten, uren met de beelden en hun „bewonde raars". DAARONDER zijn ook drie damet jes. Met hoeden op en de schoenen uit laten zij uit pure verwondering de ene steek na de andere vallen van hun breiwerk, hetgeen telkens gepaard gaat met een jammerlijk „gossie". Bakvisachtig gegiegel wis selt het breien en het knabbelen op nootjes af. Een object van uitbun dig plezier is een olifantachtig ge heel dat de maker de naam „torso" gaf. „Ik dacht dat het een koe was" zegt het ene dametje met oorbellet jes in. „Het lijkt wel of hij zo uit de oorlog komt" zegt de tweede met de zak pinda's meewarig. Hij heeft geen hoofd" concludeert de derde ten overvloede. „Waar had dat dan moe ten zitten zegt de tweede weer, die bovendien de ene heup veel dikker vindt dan de andere. Je moet toch kunnen zien wat het voorstelt. Als je iets maakt, moet het mooi zijn zegt het oorbellendametje. „Vroeger was alles veel mooier. In de Laken hal staan tenminste mooie stoeltjes. Drie hoofden knikken ter bevesti ging. Dan buigen zij zich om zich weer op het „insteken-doorhalen-af laten gaan" te werpen. Maar de ver wondering en de afkeuring blijft... EN IK KAN ZE, jaren jonger, nog niet eens ongelijk geven. Een „grote moeder" die er uit ziet als een vier kante ruimtevaarder, een wonderlijk mengsel van lijnen en rondingen die een kille avond pretendeert uit te beelden en hoofdloze „ademende torso's" zijn niet te benaderen kunst uitingen op een tentoonstelling waar aan meer dan honderd Nederlandse kunstenaars meededen. Peinzend op een bankje dat ook best een kunst werk had kunnen zijn erg ab stract en erg hard besef ik hoe ontmoedigend dit „Tijdsbeeld is, juist omdat het zo van deze tijd is. Kun stenaars worden vaak miskend, niet begrepen omdat zij hun tijd ver vooruit zijn. Zij scheppen waarden, die op een hoger plan liggen en die niet mooi hoeven te zijn, zoals vroe ger, toen dat een uitdrukkelijke voorwaarde voor kunst was. Tegen woordig schokt de kunstenaar, breekt hij gewelddadig alles open, waar men vroeger niet aan kwam. Kunst hoort echter ook tijdloos te zijn. Misschien is daarom de naam „Tijdsbeeld" zo treffend gekozen. Het merendeel van de 200 tentoongestelde werken zal de tijd wel niet overleven. Er zijn ge lukkig veelbelovende uitzonderin gen. De rest zal wel een bokkesprong blijken te zijn van een tijd waarin onbegrepenen „happenings" organi seren en om aandacht schreeuwen. De volgende generaties zullen er neerbuigend om glimlachen en zich er mee vermaken, met dat eigen tijdse chauvinisme waarmee elke generatie de vorige uitlacht. Als ik wegga vermaken de dametjes op het bankje zich nog, door de beeldenbe- kijkers lastig te vallen met niet te beantwoorden vragen. Deze kijken dan ook pijnlijk geconfronteerd met hun onwetendheid allesbehalve vriendelijk in de richting van het drietal. In september zal het Tijds beeld echter al weer verleden tijd zijn L. v. B. Met medewerking van de mezzo sopraan Cora Canne Meyer, wordt het derde orgelconcert op vrijdag 13 au«g. gegeven door de organist Simon C. Jansen, Cantor-organist van de Wester- kerk te Amsterdam en dirigent van het Westerkoor. Hij is tevens hoofdleraar aan het Amsterdams Conservatorium voor or gel en voor koordirectie en bovendien dirigent van de Koninklijke Christelijke Oratorium-vereniging in Amsterdam. Propaan ontplofte op kampeerterrein Gistermiddag is op het kampeerter rein van het P. W. N. te Castricum aan Zee naby het kampwinkelcen trum een opslagplaats voer propaan- gasilessen in de lucht gevlogen Hoe wel er op het kampeerterrein veel mensen waren, werden slechts enkelen, onder wie een 15-jarige jongen van de leverancier van de gasflessen, diè klei ne flesjes vulde, licht gewond. Een nabij de opslagplaats gelegen grote loods met rieten kap was spoe dig een prooi der vlammen. De brand weer bestreed het vuur met tien stra len. De politie zette in de omtrek de gevaarlijke plaatsen af waar gasfles sen terecht waren gekomen, zowel stukg esprongen als nog hele flessen. Het blussingswerk wordt nog voort gezet. Bij een verkeersongeluk is de 11- jarige Arie de Vlieger uit Rotterdam dinsdag om het leven gekomen toen hij op zijn fiets de Langerhorst in de Maasstad wilde oversteken. De jongen werd daarbij gegrepen door een auto bus. Hij overleed op weg naar het Zui derziekenhuis aan zijn verwondingen. Auto verpletterd door zware truck De 44-jarige mevr. T. Ordelman- Klinkspoor uit Warnsveld is dinsdag middag op de provinciale weg te Le- mererveld (gem. Dalfsen) bij een auto-ongeluk om het leven gekomen. Zij reed om onverklaarbare reden op de linkerweghelft en botste fron taal tegen een zware truck met op legger uit Valkenswaard. Haar auto werd verpletterd door een der wie len van de truck. Mevr. Ordelman, die alleen in de auto zat, was op slag dood. De Heer Jansen, ook in Leiden een goede bekende, zond ons de volgende toelichting op het programma van 13 augustus: In afwijking van het gebruik heeft dit programma geen chronologische volgorde. Het leek mij n. 1. passend dit concert te openen met een werk van de onlangs overleden componist Dr Anton van der Horst, als hulde aan diens nagedachtenis. Anton van der Horst heeft helaas slechts enkele werken voor orgel geschreven, waar van ik het thans uit te voeren werk het belangrijkste en boeiendste acht. De variatie's op Psalm 8 volgende tekst van deze psalm op de voet, zodat de muziek een sterk illustratief karak ter draagt. Het zou te ver voeren deze tekst geheel af te drukken. Ik zal daarom met enkele aanduidingen om trent de verschillende variaties vol staan. Het stuk begint met de melodie van de psalm in een bewerking van Clau-de Goudimel (1565), waardoor in zekere zin het concert toch nog met een zeer oude compositie begint. Daarna volgt een bicinium (tweestemmige variatie), wederom een bicinium, maar van veel levendiger karakter, en daarna twee canonische variaties, waarvan het tweede het thema in de omkering heeft In deze twee variaties komthet door Anton van der Horst gevonden sys teem "in mode conjuncto" het duide lijkst tot uiting. In dit systeem wordt het octaaf verdeeld in twee gelijke toongroeperingen, die naast elkaar en tegengesteld aan elkaar worden ge bruikt (c-d-es-gis-a-b-). Na twee canonische variaties volgt een ricercare, een polyfoon stuk van grote bewogenheid, vervolgens een zeer intieme, bijna, romantische variatie waarin zachte, fijne tinten van het orgel kunnen worden gebruikt; daarop een dialoog, die uitsluitend met de voeten wordt gespeeld en die uitloopt op een briljante toccata, waarin de psalmmelodie in zware registers in het pedaal klinkt. De finale - organum - roept her inneringen op aan de eerste meerstemmigheid in octaven en kwin- tenparalellen, waarop het werk wordt afgesloten met een korte reminiscentie aan het toccata-motief. De overige op het programma voor komende werken behoevennauwelijks een nadere toelichting. Van Bach wordt gespeeld het z.g.n. grote Preludium en fuga in a. kl. terts. Een fijn miniatuur tje is Loeilet's aria; met het Preludium van Felix Mendelsohn betreden wij het terrein der romantiek. Het concert wordt besloten met een eigen werk, dat drie jaar geleden tot stand kwam. De vrij eenvoudige bewer king van de gezang melodie ligt ge makkelijk in het gehoor. Het is voor het eerst dat de bekende mezzo-sopraan Cora Canne Meyer, verbonden aan de Nederlandse Opera, haar medewerking aan een orgelcon cert in Leiden, verleent. De zangeres zingt liederen uit het bekende repertoire: Handel, Bach, een aria uit de Elias van Mendelsohn, twee prachtige liederen van Hugo de Wolf. die, oorspronkelijk voor piano geschre ven begeleiding betreft, goed op orgel uitvoerbaar zijn, en een drietal beken de negro-spirutials. Het concept wordt georganiseerd door de Leidse Volksuniversiteit K&O in samenwerking met de Nederlands Hervormde Gemeente te Leiden. Toegangskaarten zijn aan de kerk verkrijgbaar. Verhoogde Haagse taxitarieven B. en W. van Den Haag zullen zo spoedig mogelijk de minister van Economische Zaken uitvoerig inlich ten over de gronden van hun besluit om toe te staan dat de tarieven voor het huurautobedrijf met ongeveer veertien procent worden verhoogd. Het gemeentebestuur kreeg eind vorige week een brief van de minis ter, waarin deze inlichtingen vroeg. Hij verzocht tevens de tariefsverho ging niet te laten ingaan voor er overleg met het ministerie was ge weest, op basis van de bestaande af spraak, dat prijsverhogingen bij het ministerie worden gemeld. Het gemeentebestuur van Den Haag meldde de tariefverhoging niet, die gisteren is ingegaan. Het beleid van de huidige regering is er nog op gericht de prijzen te bewaken en sneeuwbaleffecten te voorkomen. KOSTEN B. en W. van Den Haag delen mee, dat de verhoging van de taxitarieven het gevolg is van de stijging van de vaste kosten van het huurautobedrijf in Den Haag gedurende de laatste jaren. Zij merken nog op, dat de ta riefverhoging de prijzen op ongeveer hetzelfde niveau brengt als die in Amsterdam, terwijl de Haagse taxi tarieven ook nu nog lager zijn dan die in Rotterdam golden, voor ze daar in juni werden verhoogd. In hun mededelingen gaan B. en W. van Den Haag voorbij aan het verzoek om doorvoering van de ta riefverhoging op te schorten. de Ttm/ue crnntumi vam\ SOSKE-WISKE Aetherklanken DONDERDAG 12 AUGUSTUS 1965 HILVERSUM I, 402 m, 746 kc/s 7.00 KRO; 11.45 VPRO; 14.15 24.00 NCRV 7.00 Het levende Woord; 7.05 Lich te gramm. (7.30-7.40 Nws, 8.00 Overweging); 8.30 Nws; 8.40 Lichte gramm. met informatie voor de vrouw en vakantietips; (9.00 Weeroverz.); 9.35 Waterstanden; 9.40 Voor de kin deren; 10.00 Sextueel, gevarieerd mu ziekprogramma (10.30 Weeroverz.); 11.00 Voor de zieken; 11.45 Klassieke gramm.; 12.10 Leven op het land, gesprek; 12.27 Meded. t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nws; 12.40 In - de zomer - uit: wetenswaardigheden en muziek; 13.15 Lichte gramm.; 13.45 Voor de vrouw; 14.15 Stereo: Licht orkest (gr.); 14.30 Klassieke gramm.; 15.30 Pianorecital: klassieke muziek; 16.00 Bijbeloverdenking; 16.30 Lichte gramm.; 17.00 Klassieke pianomuziek (gr.); 17.15 Lichte gramm. voor de tieners; 17.50 Sportrubriek; 18.10 Licht vocaal ensemble en licht in strumentaal kwartet (opn.); 18.40 Voor de twintigers; 19.00 Nws. en weerpraatje; 19.10 Radiokrant; 19.30 Geestelijke liederen (gr.); 19.45 Klas sieke gramm.; 20.00 Zomermozaiek, gevarieerd progr.; 22.00 Kerkorgel concert; 22.30 Nws. en herhaling SOS- berichten; 22.40 Avondsluiting; 23.00 Boekbespreking; 23.05 Platennieuws; 23.30 Vers in het gehoor, literair programma; 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II, 298 m, 1007 kc/s 7.00 AVRO; 7.50 VPRO; 8.00 - 24.00 AVRO 7.00 Nws; 7.10 Ochtendgymnastiek; 7.20 Lichte gramm.; 7.50 Dagopening; 8.00 Nws; 8.10 Lichte gramm. (Om 8.25 De groenteman, praatje voor de vrouw); 8.45 Morgenwijding; 8.55 Oude muziek (gr.); 9.00 Klassieke gramm.; 9.35 Voor de vrouw; 10.00 Voor de kleuters; 10.10 Lichte gramm; 12.00 Stereo: Metropole orkest; 12.27 Meded. t.b.v. land- en tuinb.; 12.30 Dansorkest en zangsolisten; 13.00 Nws; 13.10 Actualiteiten en gramm.; 13.25 Beursberichten; 13.30 Stereo: Omroeporkest: klassieke muz.; 14.15 Huishoudelijke zaken; 14.30 Jeugd en rythme; 15.00 De zot die de waarheid spreekt, klankbeeld over Tijl Uylen- spiegel (herhaling van 30 april '65); 15.25 Lichte gramm.; (Om 16.00 Nws) 16.30 Holland Festival 1965: Kerk- orgeconcert: oude muziek; 17.00 Voor de jeugd; 18.00 Nws; 18.15 Actuali teiten; 18.25 Mannenwerk, licht pro gramma; 20.00 Nws; 20.05 Zingari, opera (opn.); 21.10 Voordracht; 21.30 Klassieke strijkkwartet (gr.); 22.00 Licht orkest met zangsoliste; 22.30 Nws; 22.40 Actualiteiten; 23.05 Disco- taria: nieuwe grammofoonpl.; 23.55- 24.00 Nws. TELEVISIEPROGRAMMA'S Nederland 1 KRO: 15.00-15.35 Voor de vrouw; NTS; 19.00 Nieuws in het kort; 19.01 Voor de kleuters; 19.06 De Verre kijker, intern, jeugdprogramma; 19.15 Regionaal journaal; KRO: 19.35 De Lucy Show; NTS: 20.00 Journaal, 20.20 KRO: Actualiteiten; 20.45 Des Duivels prentenboek, blijspel; 22.10 Kijk op kunst (40e afl.); 22.40 Epi loog; NTS: 22.45-22.50 Journaal. Nederland 2 NTS: 20.00 Nieuws in het kort; AVRO: 20.01 Arabische hengsten, do cumentaire film (herhaling van 27 juni 1965); 20.11 De schone heks, TV-film; 20.35 Sportvariéteiten, een kaleidoscoop van sport en recreatie in verschillende delen van de we reld; NTS: 21.10 Operette USA III, amusementsprogramma; 22.05 - 22.50 Atletiekwedstrijden West-Duitsland - USA te Augsburg. THEO VAN BLANKENSEE VERTAALD DOOR P. J. AERSSENS 14) Zulks ontging Robbl niet, hoewel hij deed, alsof hij er niets van be merkte. Ik wil niet langer in een huis blijven, waar iemand vermoord is. Waar gaat u heen? Naar de stad. Voorlopig in een hotel. In welk? Hotel Continental. Kent u misschien een zekere Wilhelm Kohier? Neen. Ik heb wel over hem ho ren spreken, maar ik was hier, ter wijl hij binnen was, Hebt u de eerste verloofde van mevrouw Hallstein gekend? Ook niet. Ik weet alleen, dat hij in Brazilië gestorven is. Kwam Rudolf Hallstein u wel eens op uw kamer opzoeken? Edith Beuth keek bij deze vraag verwonderd op. Nooit. Dus hier kwam niemand anders dan Franz? Heinz ook, verschillende keren. En gisteren is ook de commissa ris Werner hier geweest, is 't niet zo? Ja. En de moordenaar! Dat moet wel. Wie kan anders de dolk weggenomen hebben. Terwijl Robbl deze vraag stelde, had hij onafgebroken op de vloer ge staard en wel op één bepaald punt. Nu bukte hij zich en raapte 'n knoop op, blijkbaar afkomstig van een he rencolbert. Wie van die vier mag nu wel deze knoop verloren hebben, Franz Heinz, de moordenaar of de commis saris? De detective hield de knoop zo, dat ook Edith Beuth hem moest zien. Zij werd afwisselend rood en bleek. Haastig greep zij naar Robbl's hand en zei met bevende, stokkende stem: Die zal wel van Franz zijn. Ik zal hem die knoop teruggeven. Doet u geen moeite, merkte Robbl koeltjes op, nadat hij z'n hand snel teruggetrokken had. Ik zal het hem zelf wel vragen. Hij verliet nu de kamer en zocht de beide bedienden weer op. Beiden verklaarden, dat zij zo'n knoop nog nooit gezien hadden en er ook geen hadden verloren. Ook Rudolf Hallstein had nimmer zulke knopen gedragen. Deze moest dus afkomstig zijn of van de moordenaar of van Werner. Maar waarom deed Edith Beuth zo zenuwachtig, toen zij de knoop zag? Zou ze dan in zekere zin met de moordenaar in relatie staan? In ieder geval had de knoop hem een stapje dichter tot de oplossing gebracht. Op Hallstein had Robbl nu niets meer te doen. Hij zocht derhalve de vrouw des huizes op. Zij zat in een ligstoel en weende. Toen hij binnen trad, sloeg zij haar betraande ogen op. Mijn taak is hier geëindigd, ik moet nu gaan. Hebt u nog iets naders kunnen ontdekken? Ik kan u enkel toezeggen, dat alles spoedig opgehelderd zal zijn. Verdenkt u iemand? Nog niet. Niemand? Robbl schudde ontkennend het hoofd en vroeg dan: Weet u, dat Edith Beuth gaat vertrekken? Ja. Bent u niet bang, om hier alleen achter te blijven? Nee, ik ben voor niets bang. Haar ogen fonkelden. Robbl nam afscheid en stapte in de taxi. Hij keek nog eenmaal om Heinz was naar de stad. Franz en de keukenmeid waren in de -vertrekken aan dé achterzijde van het huis. Edith Beuth sliep. Rudolf Hallstein bevond zich op z'n kamer in de zij vleugel. Mary Hallstein had de over gordijnen dicht getrokken. Wie had de moordenaar kunnen zien binnen komen? Niemand! Even. buiten het slot minderde de taxi even z'n vaart. Robbl sprong er uit en verdween in het bos. VIII De commissaris Werner zat op z'n kantoor voor z'n schrijfbureau; z'n pen wipte met rappe sprongetjes over het papier. De groene lancaster gor dijnen waren neergelaten om de felle zon te weren. Het was stil; enkel klonk het regelmatig tikken van de klok en het krassen van Werner's pen. Hij werkte haastig en onafge broken voort; voor hem lag nog een stapel dossiers, die allemaal nog af gehandeld moesten worden. Soms keek hij heel even op naar de deur, alsof hij iemand verwachtte. De pen dule sloeg negen uur. Plots wierp Werner z'n pen neer, sprong van z'n stoel op en mompelde nijdig: Wel alle donders! Het is al ne gen uur en Robbl is er nog niet. Hij had om acht uur al hier kunnen zijn. Ik moet rapport uitbrengen en heb nog geen gegevens. Zenuwachtig liep hij z'n kantoor op en neer. Dat geval Hallstein zal ons een harde noot te kraken geven. Het kon Robbl en mij onze tanden wel eens kosten. Hier hopen zich de onver klaarbare gebeurtenissen zo op, als ik slechts mogelijk gedacht had bij spitsvondige romanschijvers. En ner gens een uitweg! De deur werd zachtjes geopend en Robbl schoof binnen. Morgen, meneer Werner. Morgen. Ben je daar eindelijk. Ik was al bang, dat je een ongeluk overkomen was. Och, zo erg is het nog niet. En wat bereikt? Of nog niet meer, dan we gisteren al wisten. Veel is het niet. Hm, dat is jammer. De officier van instructie verwacht, dat we hem vandaag namen zullen kunnen noe men. Ja, ja, het is in ons vak altijd gemakkelijker te bevelen, dan beve len uit te voeren. Dat weet ik maar al te goed. Maar met die wetenschap alleen ko men we niet verder. Vertel me nu tenminste eerst dat weinige, dat we vooruitgekomen zijn. Ik zou graag eerst de uitslag van de lijkschouwing vernemen. Niets bijzonders. De dood trad in tussen half vijf en vijf uur. Dat is alles. Wat is de mening van de offi cier van instructie? Hij heeft helemaal nog geen opinie. En wij moeten binnen vier en twintig uur de moordenaar voor het gerecht slepen?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1965 | | pagina 2