Particuliere verzameling Sidney v. d. Bergh
voor de eerste maal in het openbaar
DONDERDAG 5 AUGUSTUS 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Zeventiende eeuwse schilderkunst in De Lakenhal
Fl HET STEDELIJK MUSEUM De
Lakenhal ia tot 30 augustus een ten
toonstelling ingericht van 17e eeuwse
meesters uit Nederlands particulier be
zit, bestaande uit een vijftigtal schil
derijen uit de collectie van het echt
paar Sidney J. v. d. BergBendix uit
Wassenaar. Naast enkele minder be
kende coryfeeën van de schilderkunst
uit de gouden eeuw, bevat deze met
zorg en goede smaak gevormde ver
zameling enkele illustere namen en
werken, die alleen al een gang naar
deze tentoonstelling waard zijn.
Particuliere verzamelingen zijn in
Nederland niet zo heel dik meer ge
zaaid en het is daarom verheugend dat
er toch nog collectioneurs zijn, die de
middelen èn de liefde bezitten om zich
te omringen met zulke kostbaarheden,
meer verheugend nog dat zij de burger
in staat stellen bij tijd en wijle in een
goede omgeving als b.v. De Lakenhal
daarvan kennis te nemen.
De heer v. d. Bergh is eerst ongeveer
tien jaar geleden begonnen deze col
lectie aan te leggen; het is echter de
eerste maal, dat de collectie zo goed als
geheel in het openbaar wordt geëxpo
seerd. Ze omvat werken van Avercamp,
Adriaen Brouwer, Karei Dujardin, Jan
van Goyen, Frans Hals, Meindert Hob-
bema, Gabriël Metsu, Adr. v. Ostade,
Rembrandt, Jacob en Salomon Ruijs-
dael, Jan Steen en Gerard Terborch,
naast een aantal met namen, die min
der tot de verbeelding spreken, maar
niettemin waardige vertegenwoordi
gers zijn van het schilderkunstige gou
den tijdperk onzer geschiedenis.
HET VOERT TE VER om alle wer
ken de revue te laten passeren en
we zullen ons beperken tot enkele
Onderschrift:
„Jonge vrouw voor de spiegel", werk
van Gabriël Metsu op de tentoonstel
ling in de Lakenhal.
hoogtepunten van deze tentoonstelling.
En dan wijzen we op een prachtig
bont ijsgezicht van Hendrik Aver
camp, een werk van zeer fijne pein-
ture, als geheel een verzameling van
merkwaardige en minutieus geschil
derde rangstafereeltjes. Bezien die
twee groepen op de voorgrond, waar
een zigeunerin een vrouw de toekomst
voorspelt uit de lijnen van de hand,
of dat andere groepje: een verwach
tingsvol opzij kijkende vrouw, wie
door een heer de schaats wordt aan
gebonden. Men kan zeggen dat dat, in
vergelijking met het stoer en soms
ruige borstel werk van anderen maar
pietepeuterig is, het is in zijn soort
een juweeltje van de dikwijls geroemde,
dikwijls gesmade copieerlust des dage-
lijksen levens.
Dan wijzen we ook op de zeer fraaie
v. Goyen, een riviergezicht met op de
achtergrond het silhouet van Leiden,
welke panorama als geheel zo weinig
veranderd schijnt. Een andere v.
Goyen in de schildekunstige zin van het
woord zien we in „Oude schuur in
landschap", zo welig geschilderd. Van
Gerard Terborch is er een voornaam
doch koel damesportret en van Ga
briël Metsu het prachtige en intieme
„Jonge vrouw voor de spiegel"..
REMBRANDT is vertegenwoordigd
met een prachtig klein paneeltje
met het portret van een man, oorspron
kelijk uit de collectie van de Milanees
prins Gonzaga. Hoe treft dit werkje,
door de bezonken rust en de wijsheid
van de geportretteerde man. Er hangt
ook een portretje van Hendrickje Stof
fels (is het wel Hendrickje?) algemeen
toegeschreven aan Rembrandt, hoewel
sinds kort daaraan wordt getwijfeld en
men geneigd is het toe te schrijven
aan Carel Fabritius. Hoe het zij, het is
een prachtig staaltje van portretkunst.
Een collectie werken uit de 17e
eeuw is niet volledig zonder bloem
stukken en andere stillevens. De eerste
zijn er onder meer van Ambr. Bos-
schaert, Jan Breughel de Oude en
Rachel Ruijsch.
De familie Hals is vertegenwoor
digd met twee portretten van vader
Frans, die in 1962 ook op de Halsten
toonstelling in Haarlem waren te zien
en oorspronkelijk stammen uit de col
lectie koning Stanislaus van Polen,
en door een jongensportretje van zoon
Harmen.
Tenslotte verzuime de bezoeker niet
de miniaturen in de vitrine te bekijken
en dan vooral de twee portretjes, een
dame en een heer, van de hand van de
Leidenaar Pieter Cornelisz van Slin-
gelandt.
Zo geeft deze tentoonstelling met
de genoemde en den iet genoemde wer
ken een fraai «Pedel Pieten een door
snede van de schilderkunst int de noor
delijke Nederlanden der 17e eeuw. Ho
pelijk zullen vele liefhebbers de gang
naar deze expositie weten te vinden.
Telefoto ANP: Deze foto toont Prins Bernhard, Prinses Beatrix en haar Dat kan dagelijks van 104 uur,
verloofde de heer Claus von Amsberg tijdens het winkelen in de Italiaanse 's zondags van 1 tot 4 uur.
hoofdstad Rome. Wpr.
PAX CHRISTI
VOETTOCHT
Tijdens de nationale Pax Christi
voettocht 1965, die tot 8 augustus
duurt, zullen de 70 Nederlandse
„routiers" vrijdag in Budel bijeen
komen met daar gelegerde Duitse
militairen en inwoners van het Bel
gische Hamont.
Er worden drie korte inleidingen
gehouden, nl. door een Duitser over
„de problematiek, die verband houdt
met het vredesverdrag met Duits
land en meer in het bijzonder de
strijd om het gebied beneden de
Oderneisse", door een Belg over de
taalkwestie en de tegenstellingen
tussen Vlamingen en Walen, en door
een inwoner van Budel, de heer Jan
sen, over de hulp aan minder ont
wikkelde gebieden. Gesprekthema
van de 10-daagse voettocht is „de
betekenis van de arbeid als vredes-
element" („de wereld van de arbeid
en haar verhouding tot de maat
schappelijke middengroep, met na
me hoe deze twee groepen nader tot
elkaar gebracht kunnen worden en
hoe de klassenstrijd en het stands
verschil tot hun juiste proporties te
ruggebracht kunnen worden").
Tarief voor
gemeentelijk aardgas
gecontroleerd
De N.V. Nederlandse Gasunie en
de commissie Samenwerking Regio
nale Organen Gasvoorziening (SROG)
bestuderen de vraag of en in hoever
re het mogelijk is door een verfij
ning van de tariefstelling de con
currentiemogelijkheden van het
aardgas, nu de prijzen van huis
brandolie sterk zijn gedaald, te ver
groten. Minister Den Uyl (Econ. Za
ken) heeft dit meegedeeld in ant
woord op schriftelijke vragen van
het socialistische lid van de Tweede
Kamer de heer Oele. In dit antwoord
wordt voorts meegedeeld, dat 76 ge
meenten met ongeveer 280.000 om
gebouwde aansluitingen een aard
gastarief hebben ingevoerd, afwij
kend van het destijds uitgebrachte
SROG-advies.
Deze afwijking betreft in vrijwel
alle gevallen slechts een verhoging
van het vastrecht. Minister Den Uyl
zegt in zijn antwoord, dat het door
het SROG geadviseerde tarief tot ge
volg heeft, dat in het algemeen de
levering van aardgas aan verbrui
kers met een jaarafname tot onge
veer 200 kubieke meter steeds ver
liesgevend is. Eerst bij grotere afna
men wordt de gaslevering kosten
dekkend.
Verhogingen.
Dat niettemin deze tarieven op dat
niveau werden gesteld, hield ver
band met de wens, voor deze cate
gorie de overgang op aardgas ge
paard te doen gaan met een tariefs
verlaging. In het antwoord wijst de
bewindsman er op, dat de gesigna
leerde afwijkingen van het SROG-
advies vrijwel uitsluitend verhogin
gen betreffen van de vastrechtbe
dragen, welke verhogingen variëren
van een kwartje tot maximaal een
gulden per maand. „Ook in de ge
meenten waar de aardgastarieven
iets hoger zijn gesteld dan door de
SROG is geadviseerd, betekent dit
nieuwe tarief nog altijd een reeële
verlaging t.o.v. de tarieven die voor
de overgang op aardgas, respectieve
lijk de invoering van de nieuwe ta
rieven golden", aldus de minister.
Hij zegt toe de ontwikkeling van de
tariefstelling voor aardgas van de
gemeente nauwlettend te zullen vol
gen. Indien daartoe aanleiding be
staat, zal de minister zijn invloed
aanwenden om mogelijke verdere
tariefsverlagingen te bewerkstelli
gen.
Theo Eerdmans keert
terug als quizmaster
Op zondag 12 september zal de
quiz „tel uit je winst" na een korte
zomervakantie weer op het Vara-
scherm verschijnen. Theo Eerdmans,
die enige maanden door ziekte ver
hinderd was de quiz te leiden, en ge
durende die periode werd vervangen
door Joop van TJjn, zal bfl die gele
genheid zijn oude plaats weer inne
men.
Een groot gedeelte van Europa beleeft een koude en natte zomer. Tsjecho-
slowakije is hierop geen uitzondering. Jan Zizka van Trocnov, de grote
15de-eeuwse strijder uit Bohmen, waakt over de paraplu's in de hal van het
Nationale Kunstmuseum, gevestigd in het Zbraslav kasteel bij Praag.
Een Franse deelneemster aan de Intern. Kampeerrallye in Wassenaar heeft
naast haar tent een speciale tent voor haar hondje opgezet. De foto toont
vrouwtjes lieveling bij zijn kampeerwoning.
Weekeinde op de autobaan bij Salzburg, waar de wagens in beide richtingen in een lange file voortkruipen
of stil staan. Ook dat behoort nu eenmaal bij de vakantie.
