Mijn lief is als een rode roos
uit junizon ontloken..
JOEGOSLAVIË STEEDS
MEER IN TREK
REDOUTé
graveerde
keizerjijke
rozen
lONTSTAAN VAN DE ROOS f
I EN HAAR KLEUREN I
HET BAL
van de kleine
WITTE
BEDJES
1 -,330
200
ZATERDAG 31 JULI 1965
1 JULI 1965 DE LEIDSE COURANT
Het moderne interieur, zo recht
van lijn, zo ongecompliceerd van
kleur, zo verantwoord van inde
ling, blijkt op één punt te kort
te schieten: het heeft gebrek aan
romantiek. Het drijft de bewo
ners naar antiquair en rommel
markt, al naar gelang de porte
monnee toestaat. En zij komen
thuis met antiek of met kitsch,
met een oud meubel, een petro
leumlamp, een grootvadersstoel
en zeker met een rozengravure
van Redouté. Als de rozen van
Redouté niet in de gang hangen
om een warm welkom toe te
roepen, dan hangen ze wel in de
slaapkamer, boven het bed. Ze
zijn zó populair dat het waren
huis ze verkoopt aan de lopende
band. U ziet één van die vele
beroemde gravures hangen boven
het bedje van Klaasje en Pimper
nel in het t.v.-spel van Barend de
Beer. U ziet ze langzamerhand
huis aan huis.
De Franse kunstenaar Pierre-Joseph
Redouté leerde aan het eind van de
achttiende eeuw in Londen de graveer-
techniek van de beroemde Italiaan
Het ontwerp van dit draion avond
ensemble is vrij streng, maar het rijke
borduursel van parels en strass op het
hesje, geeft een speels en feestelijk
cachet: met korte rok zou dit een
cocktailensemble kunnen zijn. Model
Uli Richter.
Bartelozzl. Hij keerde terug naar Parijs
en vervolmaakte de techniek, zodat hij
zijn leermeester overtrof. Zelf leidde
hij weer een groep graveurs op en zelf
experimenteerde hij met drukkers om
de mooiste resultaten te krijgen. De
beste kleurendrukkers van zijn tijd heb
ben ons de beroemde rozen nagelaten
waarmee Redouté de erenaam „Raphael
van de Roos" verwierf.
De verfijnde graveertechniek van de
onbetwiste meesters is in onbruik ge
raakt, waarschijnlijk is er geen kunste
naar meer ter wereld, die deze kunst
nog verstaat. De rozen van Redouté
uit het warenhuis zijn bepaald géén
originele gravures. Wat wij nu (voor
weinig geld) kunnen kopen zijn goede
reprodukties die populair konden wor
den door een opmerkelijke "uitgave van
Ariel Press. Dit boek, dat inmiddels uit
de circulatie is en niet meer herdrukt
wordt, bevat tientallen levensgrote af
beeldingen van Redouté's rozen; de
bloemen liggen op de bladzijden te
stralen en ademen een poëzie uit die
bijna geurt als een roos. Al wie de
rozenplaten aan de muur hangt om hun
dichterlijke sfeer, voelt zich vertederd
en denkt dat het geromantiseerde ro
zen zijn, want zo bloeien ze nergens,
niet in tuinen en niet in kassen. Nee,
zo bloeien de rozen nergens meer, maar
150 jaar geleden waren ze natuurge
trouw geportretteerd; zó zagen ze eruit
en niet anders.
Pierre-Joseph Redouté vereeuwigde
alle rozen van Joséphine, keizerin van
Frankrijk. Als Joséphine niet zo'n
hartstochtelijk rozenkweekster was ge
weest en als zij niet bovendien haar
verzamelde rozen in albums had wil
len bewaren, zou Redouté deze gravu
res nooit hebben kunnen maken.
Joséphine
De kleine Joséphine werd geboren op
het Frans Westindisch eiland Martini
que en groeide er op als een wilde
bosnimf tussen uitbundige tropische
gewassen. Het onberekenbaar lot
maakte haar echtgenote van Napole
on en keizerin van Frankrijk. Zij had
een ontoombare zucht naar luxe waar
van een hartstocht voor rozen maar
een enkel facet was.
Zij wierp zich op de tuinen van Mal-
maison en liet er rozen uit alle wind
streken bijeen brengen, uit China en
India, uit Galicië en Egypte, waar ro
zen al duizenden jaren eerder bloei
den. Zij bracht het tot een unieke en
complete verzameling van 350 soor
ten; niemand had ooit geweten dat er
zoveel verschillende rozen bestonden.
Toen zij haar rozen wilde verzamelen
In een boek, was juist de kunst van
het bloemen schilderen revolutionair
vernieuwd door de grote meester Gé-
rard van Spaendonk. Zijn leerling
Pierre-Joseph Redouté muntte uit in
deze kunst en maakte in opdracht van
Joséphine het meesterwerk van de ro-
zenverzameling. Hij herschiep alle ge
liefde bloemen van de keizerin; hij
gaf de essentie van de roos weer,
teder en krachtig, losbladig of
vast vervloeiend van kleur en
vergankelijk. Die rozensoorten
zijn er niet meer. Zij hebben
niet veel langer dan een mensen
leven bij elkaar gestaan, en niet
veel langer geleefd, omdat de
smaak van de mensen verander
lijk is en omdat de wispelturige rozen-
minnaar de voorkeur geeft aan nieuwe
variëteiten. Ook wel omdat de roos
zichzelf geen mensenleven lang onver
anderd voortzette.
Kwekers over de hele wereld von
den in het bezeten rozenspel van Jo
séphine een grond om nieuwe, onge-
f ''Af-.mr Mm .Jt'.yJ
kende soorten op te kweken. Nu an
derhalve eeuw later, leven er andere
rozen. Van de 350 soorten werden het
er 30.000 en elk jaar komen er nieuwe
bij.
In de tijd dat Joséphine miljoenen be
steedde aan haar rosarium, werden
voor het eerst rozen uit China, later
uit Japan ingevoerd. Met de bloemen
die van heinde en ver kwamen is
door kwekers in Frankrijk, Engeland,
Vlaanderen en Nederland gekruist en
geselecteerd. Een enkele eigenschap
van zulk een oorspronkelijke roos, kon
aan een nieuw soort worden gegeven.
Zo gaven de oude honderdbladige ro
zen hun geur aan de nieuwe Noisette,
maar hun doorbloeidheid leefde voort
in de Bourbonrozen.
Een historische mijlpaal was de ge
boorte van La France in 1861 want
het was de eerste roos die de gehele
zomer doorbloeide. Rozencollecties
kwamen in de mode, de ene variëteit
volgde de andere op. Nieuwe tinten
geel werden door kruising aan het
boeket toegevoegd, tinten, die Redou
té alleen maar in het wild zou hebben
gevonden.
Nieuwe rozen
Er kwamen nieuwe klimrozen, nieu
we struiken. Maar de tijd dat alle ro
zen in tuinen en parken konden bloei
en, was voorbij; vele soorten kunnen
alleen maar leven in kassen, waar ze
in knop worden afgesneden. Ze ko
men pas binnenshuis tot bloei zonder
ooit zon gevoeld en dauw geproefd te
hebben. De nieuwe rozen lijken in
vorm en kleur steeds minder op de ro
zen van Redouté. De zachte tinten die
aan de gravures zulk een innigheid
verlenen, zijn verdrongen door felle,
vurige of koele kleuren. De tedere ro
mantische vorm wordt dikwijls bijna
ongenaakbaar gestyleerd.
Voor de tuinen kiest men niet alleen
de roos maar ook het blad waartegen
de bloem goed moet uitkomen. In
perken die op een afstand worden ge
zien, plant men lichtgekleurde rozen.
Rode die bij het verwelken op gemors
te wijn lijken, zijn ongeschikt, want
niemand heeft meer tijd de struiken
schoon te plukken.
Ook de namen hebben zich bij de
tijd aangepast De stammoeders van
al die duizenden soorten, droegen sim
pele, bijna dorpse namen: Mosroos,
eglantier, honderoos, roos van Damas
cus. De roos die paste bij vorstelijke
vrouwen had een ernstige, welluidende
naam: geurende roos uit de Indiën,
roos met de gebogen knopjes, konink
lijke witte roos, rosier au cent feuiUes
foliacée; en ook een romantische
naam: rosier d'Amour.
De 19e eeuw noemde de rozen naar
beroemde vrouwen en belangrijke
mannen: Madame Gabriël Luizet, Ie
Maréchal Niel.
Bij de moderne rozen vindt men di
recte namen, zonder beschrijving,
zonder eretitel: Soraya, Cocktail,
Grace de Monaco, Fashion. Ze zijn
prachtig de hedendaagse kaswonde-
ren maar we kijken naar Redouté
en zeggen de dichter na:
Mijn lief is als een rode roos,
in junizon ontloken
Afbeeldingen van antieke monumentale gebouwen komen dezer dagen me
postzakken vol over onze grenzen voorzien van de hartelijke groeten van familu
en vrienden. Zij blijven nog wekenlang op het buffet staan, of in de rand van
de spiegel steken. U kunt antieke gebouwen ook bijzonder fraai afgebeeld
zien in deze decoratiestof, een van de vele exclusieve handdrükstoffen voot
het interieur, van de ontwerper Kindermann. Deze kunstenaar van het dessin
leidt zélf de ateliers waar zijn ontwerpen op het doek worden gébracht, waardooi
het hoogste resultaat wordt bereikt. Er ontstaat een zeer gevarieerde collectie
die toch duidelijk van één hand is, een hand met groot gevoel voo
architectonische ruimte. De handdrukdessins van Kindermann zijn in ons lan
verkrijgbaar en blijven gedurende minstens tien jaar leverbaar.
Toen Venus werd ge
boren uit het schuim van
de zee, ontsproten de
eerste rozen uit de
druppels, die van haar
afvielen, omdat zij de
verrukkelijkste geuren
zou kunnen inademen.
De eerste rozen waren
wit. Maar eens moest
Venus haar minnaar
Adonis verbergen in een
voor de
wraakzuchtige Mars. Zij
prikte haar voet aan een
doorn en een druppel
bloed viel op een roos.
Vanaf die dag zijn er
rode en roze rozen.
Mohammed twijfelde aan
de trouw van Ayashah en
kreeg in een droom deze
raad: laat Ayashah iets
onderdompelen in het
water van de fontein.
Blijft de kleur onver
anderd dan is zjj trouw,
zo niet, dan is zij schul
dig. Toen Ayashah met
een handvol witte rozen
bij de fontein stond,
vroeg Mohammed haar
de bloemen te laten
vallen. Zij gehoorzaamde
en zag de rozen in het
water geel worden. Se
dertdien bestaan er gele
rozen.
Sinds jaar en dag bestaat in Frank
rijk het comité du bal des petits lits
blancs, het comité voor het bal van
de kleine witte bedjes, een charitatie
ve instelling die zich beijvert ten ba
te van t.b.c.-patiënten. Eens per jaar
wordt het bal georganiseerd met me
dewerking van beroemdheden op al
lerlei terrein, kunstenaars en zaken
lieden, hoge functionarissen en dra
gers van beroemde namen. De en
treeprijzen zijn vanwege het goede
doel fabelachtig hoog (momenteel
1500 francs).
Dit jaar werd het bal gehouden in het
Ierse kasteel Powerscourt bij Dublin,
dat door de eigenaar hiervoor welwil
lend werd afgestaan.
Met vele andere gegadigden vlogen
honderd mooie Franse meisjes met hun
avondjaponnen naar Ierland om te
dansen (naaldhakken door de kasteel-
eigenaar verboden) op het bal, waar
bovendien talloze Britse gasten
waren. Er werd een long weekend van
gemaakt met een garden party, een
openluchtdiner op een boerderij, het
bijwonen van een filmpremière, een
bezoek bij president de Valera, een
picknick bij mevrouw Guinness, erfge
name van de biermiljoenen tevens ex-
echtgenote van de Franse mode-ont
werper F err er as. Mode en mode-ont
werpers gaan bij grote gebeurtenissen
steeds meer op de voorgrond treden;
een belangrijk onderdeel van het pro
gramma bestond dan ook uit een be
zoek aan het kasteel dat de Ierse mo
de-ontwerper Ronald Davies bewoont
en het bezichtigen van zijn ateliers,
die in een vliegveld van het kasteel zijn
ondergebracht.
Alle jonge meisjes, die souvenirpro
gramma's verkochten, waren gekleed
in witte Trevira, een modieuze bij
zonderheid die veel geld in het laatje
zal gebracht hebben. ATle^ gasten kre
gen parfum van Dior cadeau. Alle
chignons (men kan niet meer naar 'n
bal gaan zonder chignonwaren van
Claude Maxime, de officiële kapper-
van-het-bal. Alle, behalve die van
prinses Gracia van Monaco, want zij
arriveerde in een speciaal vliegtuig
met haar eigen gasten en haar eigen
kapper, namelijk Alexandre, die zich
de enige „kapper van koninginnen"
noemen kan.
POSTE RESTANTE
Joegoslavië, het land van Tito, verheugt zich in
een steeds stijgende belangstelling bij de fila
telisten. Geen wonder, want zijn zegels zijn
reëel, het aantal nieuwe zegels blijft binnen
redelijke grenzen, de gewone postzegels heb
ben geen toeslagen en tenslotte zijn de zegels
bijzonder fraai, zowel wat de ontwerpen als de
drukuitvoering betreft.
Het zijn vooral de series van de laatste jaren
Lv.m. Joegoslavische oudheden (1956, 1962,
1963), de flora en de fauna van het land (1954,
1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963
1964), de klederdrachten (1957, 1961, 1964) en
dergelijke, die de oorzaak van die stijgende be
langstelling zijn. Voor de moderne verzame
laar de z.g. beeldverzamelaar leent zich
hetl and bij uitstek voor het opzetten van een
postzegelverzameling onder het motto „land en
volk van Joegoslavië". Met de zegels van het
oude koninkrijk Servië, van het voormalige
Oostenrijks-Hongaarse deel: Bosnië-Herzego-
wina en van het voormalige koninkrijk Monte
negro kan men ook de geschiedenis uitstekend
in beeld brengen.
Op 8 mei werd aan de ry van mooie series
een wel zeer fraai uitgevoerde serie toegevoegd
t.w. een serie van 6 waarden (25, 30, 40, 50, 150
en 200 dinar) ter herdenking van de bevrijding
van het land, precies 20 jaar geleden. De ar
tistieke realisatie van deze zegels lag in handen
van Andra Milenkovic in Belgrado, terwijl de
uitvoering plaats had in een duur procédé, de
„taille douce" door de Joegoslavische staats
drukkerij voor bankbiljetten te Belgrado. Door
deze samenwerking ontstonden zegels, die de
toets van iedere kritiek kunnen doorstaan. Als
onderwerpen werden geen oorlogs- noch ver-
zets- en bevrijdingsmotieven gekozen, maar
stadsgezichten uit de hoofdsteden van de zes
deelstaten (republieken), die sedert het einde
van de Tweede Wereldoorlog de federatieve
volksrepubliek Joegoslavië vormen.
Achtereenvolgens zjjn in beeld gebracht: Tito-
grad, een stad van circa 40.000 inwoners, voor
1964 bekend als Podgorica (de oude hoofdstad
van koning Nikita van Montenegro, Cetinje,
had maar 4000 inwoners!) en thans hoofdstad
van deze deelstaat; Skopje ons allen nog
bekend door de aardbevingen van enige jaren
geleden de hoofdstad van Macedonië met
ongeveer 220.000 inwoners, gelegen aan de
rivier de Vadar, in de oudheid reeds bekend
als Scupi; Serajewo, de stad der 100 moskeeën
met eveneens circa 220.000 inwoners, gelegen in
het dal van de Miljacka en omgeven door een
fraai berglandschap. Dit is de hoofdstad van
Bosnië-Herzegowina, tot 1878 Turks, daarna
door Oostenrijk-Hongarye bezet en in 1908 ge
annexeerd; Ljubljana (bij de Oostenrijkers
„Laibach"), de hoofdstad van Slovenië met on
geveer 180.000 inwoners; Zagreb (bij de Oosten
rijkers .jAgram"), de hoofdstad van het oude
koninkrijk Croatië en thans van de gelijkna
mige republiek met 500.000 inwoners en waar
van het ontstaan teruggaat tot in de achtste
eeuw en tenslotte Belgrado (thans Beograd).
de hoofdstad van het oude en nieuwe Servië
en tevens hoofdstad van geheel Joegoslavië.
Deze stad gelegen op de plaats waar de Save in
de Donau stroomt, was reeds van oudsher een
kruispunt van wegen van Oost en West en telt
op het ogenblik 800.000 inwoners.
JUGQSLAVIJA
JUGOSLAVIJA
jyroCAABMJA
