BIJLMERMEERPLAN
werk van een vrouw
Elke V/rouw Een Prinses
Leven met
HH de auto
zonder
door auto
te worden
overheerst
Gekleurd glas
en kristal
DE LEIDSE COURANT
Mejuffrouw ir. J. H. Mulder, moderne
stedebouwkundige met lieve omastem.
AMSTERDAM. In 1925 studeerden aan de
technische hogeschool te Delft drie vrouwen af.
Wanneer men zich realiseert, dat dit de tijd
was, waarin meisjes boven de tien jaar niet op
school mochten verschijnen dan met lange, niet
doorschijnende kousen en in een kostuum, af
hangende tot over de knieën, gesloten tot aan
de hals en de bovenarm tenminste tot de elle
boog bedekkend, bestaat er reden om verbaasd
te zijn over de keuze van hun vak. Het was
namelijk bouwkunde. Twee hunner lieten deze
opzienbarende stiel echter al snel voor wat zij
was en bouwden wat in die dagen meer in de
lijn lag een gezin op, maar de derde bleef
mejuffrouw ir. J. H. Mulder en zette dit jaar
met een stadsplan zonder weerga, dat voor de
Amsterdamse Bijlermeer namelijk, een indruk
wekkende kroon op haar werk.
Coco Chanel verving al veertig jaar geleden
garnering en borduursel van japonnen door
sieraden. Aan haar is de mode in gekleurd glas
en kristal te danken, een mode, die ong steeds
in opmars is. Zij was de eerste die kettingen van
verschillende stenen van ongelijke grootte, af
gewisseld met parels, lanceerde. Men zegt dat zij
zich op een avond haastig moest kleden en haar
parelsnoer brak. Zij probeerde een fantasie
ketting, vond het effect niet goed en reeg vlug
de echte parels en de glazen kralen willekeurig
door elkaar aan een lange draad. Vanaf die
avond werden de bonte lange kettingen een rage.
De rage is voorbijgegaan, maar een paar jaar
geleden met verdubbelde kracht weer opgestoken.
Sieraden van gekleurd glas worden nu gedragen
door mondinettes en modekoninginnen; ook door
echte koninginnen die ze niet dragen om edel
stenen te imiteren bij gebrek aan echte bijoux,
maar omdat ze zo bijzonder goed passen bij de
kleding dat ze beschouwd kunnen worden als
een onafscheidelijk deel van een kledingstuk.
In Parijs bloeit het handwerk van
sieradenontwerpen in de onmiddellijke
nabijheid van de haute couture. Oor
hangers en sierspelden, decimeters
brede armbanden en colliers die de
halskragen van de oude Egyptenaren
evenaarden worden samengesteld uit
stenen die zijn „geslepen in Tirol"
Dat is een mooie uitdrukking die doet
denken aan het slijpen van de edelste
nen en daarmee de Tiroler schitte
ring wil verheffen op een bepaald
niveau. Maar hoe mooi het ook gezegd
is, de stenen zijn van glas, in een en
kel gunstig geval van kristal.
Het is geen toeval dat de Egyptische
halskragen zo in de mode komen,
want de Egyptenaren waren zelf reeds
meesters in het maken van glasimi
taties. De Romeinen bewonderden die
kunst in hoge mate en deden er later
niet voor onder. Maar de stenen van
vandaag ovetreffen die van vroeger
omdat er zoveel betere instrumenten
zijn voor de fabricage. Men gebruikt
hiervoor verschillende soorten glas van
hoog soortelijk gewicht, zoals borosi-
likaatglas, loodthaliumglas, barium-
glas. Aan het gesmolten glas wordt'n
kleuroxyde toegevoegd in de gering
ste hoeveelheid. Iedere kleur vraagt
een andere metaaloxyde, de een ijzer,
de ander kobalt of titaan. Robijnrood
is het moeilijkst te imiteren. Hiervoor
moet het zand waaruit het glas be
staat bestoven worden met de aller
fijnste verdeling van goud in een ver
houding van één op honderdduizend.
De allerfijnste imitatie lijkt op de sma
ragd en heeft de naam smaragdolin
gekregen.
De beste imitaities zijn van Weense
oorsprong, dan volgt Barcelona en
Parijs neemt de derde plaats in. Oos
tenrijk heeft dus in het fabriceren van
deze stenen een grote naam. Aan de
ze faam is niet weinig bijgedragen
door de beroemde Oostenrijker Stras-
zer die in 1790 een nieuw procédé vond
om diamanten te imiteren. Het licht
brekend effect van zijn stenen haalde
natuurlijk niet dat van de diamant,
maar kwam het wel nabij. Maar de
hardheid van deze Imitaties is heel
gering, ze verliezen snel hun zijkant
jes en worden dof. De naam Straszer
wordt nu ten onrechte gebruikt voor
alles wat er aan glassieraden te koop
is, zelfs misbruikt voor de grootste
prullaria.
RIJNKIEZEL
Voor alle goede glaslmltales kan ^elfs
een jnwelier nog een vriendelijk knik
je over hebben. Maar voor de Imita
ties van Rynkiezel heeft hij geen goed
woord. Dat zjjn de glazen stenen die
een veelkleurig effect hebben zoals
olie die op water drijft. Het glas van
deze stenen is ge-coated, er ts een dun
laagje omheen gebracht met een hoge
brekingsindex. ^Miserabele rommel"
noemt de man van het edelvak deze
juwelen uit het warenhuis.
morgen" wordt doorspekt. En zal voor
Het is tevens het laatste meester- dracht, zeker niet wanneer men hem
■tuk, dat zij in opdracht van de hoofd- zeer letterlijk opvat. En mejuffrouw ir.
stad zal maken, want zij is 65 gewor- J. H. Mulder deed dit laatste. „Als je die* plaats moeten betalèn. Idefuffrouw
den en gaat in het najaar als hoofd een tuinstad ontwerpt", zegt ze, „moet Mulder: „De mensen schrikken daar
van de afdeling stadsontwikkeling van je er rekening mee houden, dat het er van
de dienst Publieke Werken met pensi- veel meer zal v. aaien dan in de bin- In
in wezeD is het doodnormaal,
stad als New-York lachen ze je
oen. Dan breekt eindelijk de tijd aan, nenstad. Het behoort dan wel degelijk je je Wagen voor de deur wilt
dat zij zonder bekommernis kan gaan tot je taak om te zorgen, dat de men- hebben. Daar vinden ze het de gewoon-
wandelen in de futuristische straten, sen daar niet al te veel last van krij- zaak van de wereld, dat je niet al
door haarzelf ontworpen, en wanneer gen". Vaak stond zij gebogen over ma- leen betaalt voor je wagen, maar ook
zij centrumwaarts gaat om in de Kal- quettes om met behulp van een lamp v00r de rUjmte, die hij inneemt. Wan-
verstraat te winkelen, zal zij het mis- en een zakspiegeltje te bepalen hoe de neer we de Bijlmermeer parkeren
■chien nog beleven, dat zij erheen toekomstige bewoners van haar beton- toestonden, zou er van de 100 hectaren,
wordt gedragen op de wielen van de creaties het meest profijt konden trek- die de wljk gr00t iS) iedere dag een
metro dat geesteskind van haar, dat ken van onze schaarse zonneschijn. Zij vyfde v0] gtaan met wagens. Dat is
maar niet geboren wil worden. mocht dan ingenieur zijn boven al- toch zonde? Parken en tuinen zijn veel
Haar verantwoordelijkheid is, vooral les bleef zij een vrouw met, per defi- belangrijker",
de laatste 10 jaar, toen Amsterdam nitie, belangstelling voor zulke zaken
even tuinsteden voor in totaal 100.000 als spelende kindertjes, de maandag
inwoners neerzette, enorm geweest, was en de loopafstand naar de kruide-
„Een stedebouwkundige van nu", zegt nier.
zij er met haar lieve omastem van,
„heeft tot taak het klimaat te bepalen, Ze zeêt: geloof, dat mijn beroep tegeerde ir. voor haar naam mocht
waarin de Nederlander over vijfentwln- &Md d°°r„ zetten, klopte een van de hoogleraren
tig jaar moet leven". Geen geringe op- nen ^an worden gedaan. Misschien vul
len de beide seksen elkaar op stede-
Hectaren meubileren
Toen mejuffrouw Mulder eindelijk 't
haar goedmoedig op de schouder en
Vakantie op
het water
WQ gaan vakantie vieren met cara
van of tent. In drommen r(j{len we
langs de wegen, we worden byna van
de sokken gereden op weg naar de
camping. Natuurlijk bestaan er ook
andere vormen van vakantie. Zul
ke dure vormen als visser in Bretag-
ne, jagen in Schotland, diepzee duiken
bouwkundig terrein zelfs wel aan. Ik zei: „Nu maar gaan werken b(j een
7n -mr.pt m> mnrpntip van ben bij voorbeeld op een gqed moment meubelfabrikant, meisje". Meer leek
Zo moet, in de conceptie van j op het idee gekomen van de openbare
mejuffrouw ir. J. H. Muiier, ie speelplaatsen met allerlei speeltuig, die er die daS<® voor een vrouw met
.a. je overal in Amsterdam tegenkomt. Ik weggelegd. Precies tien jaar later ech-
gedaan, ter, in 1935, meubileerde zij al 895 hec-
stad van morgen eruit zien:
heb er zelf verder niets
i 1 Hoge woontorens (vijftien of Ei]ck heefteenden an-
negen verdiepingen)waarin 90 1 cro,rtA
procent van de 30.000 woningen,
$die in de Bijlmermeer zijn gepland,
geconcentreerd worden. i
8 Hierdoor ontstaat ruimte voor
grote parken, die slechts door- J
sneden zullen worden door voet-
en fietspaden.
,T m? J «Ti I* Tl tare braak terrein aan de zuidelijke
Z. der uitgewerkt. Maar ik geloof niet, dat J
een man zo gauw aan iets dergelijks stadsrand met bossen, heuvels, water-
zou denken". partijen en speelweiden. Zij is name
lijk haar carrière in de hoofdstad be-
Zij lijkt, klein, gezet, grijs» °P w&t gonnen als ontwerpster van het schitte-
men in Brabant vertederd „een moe
ke" noemt, maar als zij spreekt over
haar vak is zij over de geringe
rende Amsterdamse bos, waarin op top
dagen 100.000 mensen zich komen ver
stand, die bij haar zit tussen top en treden, zonder dat zij elkaar voor de
teen, helemaal
schapsvrouw.
Zij zegt dan bij voorbeeld:
voeten lopen. Daarna schiep zij met
haar staf („we hebben een geweldig
zakelijke weten-
8 De auto's worden geparkeerd in
grote parkeergarages, die via zo- J
genaamde „drooglopen" over-
de Woon- pSnteB'enWtprenba^-vervoer de etedeu Slotermeer, Geuzenveld, Sloter
9 functie hebben van communicerende vaart, Osdorp en Buitenveldert. En tot
vaten. De verkaveling van een nieuwe slot heeft zij dan de kale Bijlmermeer-
stad moet daar rigoreus op zijn afge- polder mogen aankleden met woonto-
stemd. Er dienen verschillende niveaus rens,
en vervoer zijn de bloedsomloop van de team, zonder elkaar zouden we een
samenleving, waarbij weg en rails, voudig niet kunnen werken") de tuin-
J Praktisch elke woning ligt niet
Station vómUun datbrttoïïtoordf stemd- Er dlenen verschillende" niveaus rens, parkeergarages, buurtcentra,
B*nja'nr rtp hn/iti van te zi3n voor voetgangers en fietsers, stadsspoorbanen en indrukwekkende
i S ou u^ Kooa voor auto's en buien en tenslotte voor viaducten. Terwijl de hoge, belangrijke
spoor ligt op ee zeer g stadsspoor en trein. Slechts op die ma- heren elkaar het bezit van deze drassi-
niveau. Onder de stations ts dan ,f__ j.s* i„~ orm,.
ook plaats voor winkelcentra.
5 Het autoverkeer wikkelt zich af
nier kan de mens leven met de auto ge lap grond met ingewikkelde argu-
zonder door de auto overheerst te wor- menten betwistten, zat zij bescheiden
den. Het kost allemaal veel geld, maar achter haar bureau en peinsde, reken
de, ontwierp. Niet langer op de tradi-
iv-wftrcit i u-j j het is de enige manier"
op verhoogde, geheel kruisingvrije in de Bijlmermeer, waarin ook weer tionele manier, waarvan men hoe
rijbanen met aftakkingen naar de j l00 000 hoofdstedelingen komen te wo- spijt haar dat achteraf in haar vori-
wmkelcentra, de parkeergarages nen, zal niemand meer de auto voor de ge scheppingen nog sporen terugvindt,
en de stations van stadsspoor en j deur kunnen parkeren. Hij krijgt een maar aan de hand van geheel nieuwe
plaats in een van de gigantische par- uitgangspunten en op een schaal, zoals
aan de Middellandse Zee. Maar wist u
wel dat „duk-e" vakantiegangers uit
Bretagne, Schotland en Zuid-Frankrijk
naar Nederland komen voor een zeer
speciale Nederlands sport? Dat z(jn
de zeilers.
Zeilen klinkt ons zo vertrouwd in de
oren dat we er niets bijzonders in
zien. Buitenlanders zien dat wel want
nergens in de wereld is zo'n zeilter-
rein als in ons land. Dat warnet van
waterwegen met om de haverklap 'n
prachtig haventje zul je nergens te
genkomen en de vreemdelingen (voor
al de niet ver wonende Duitsers) heb
ben deze mogelijkheden goed door.
Verschillende Rflnlandbewoners ko
men geregeld het weekend hier zei
len. Ze bezitten in Nederland gebouw
de boten en niet zelden verkopen z«
die weer in het buitenland.
In een verrukkelijk weekje op het
water ontmoetten wij een Duitse spel-
denkoning die drie maanden vakantie
genoot. Hij had daarvoor een fijne
Tholense schouw (40.000 gulden) ge
kocht; na afloop van deze drie maan
den kon hij die weer verkopen aan
een landgenoot. Een andere varensgast
die wfl in enkele dagen telkens tegen
kwamen in Hoorn, IJmuiden en Enk
huizen was een zakenman met relaties
in Amerika. Z(jn even zeillustige
vrouw (met even heldere zakenideeën)
had al enkele schattige bootjes in
Amerika verkocht.
Engelse toeristen, als echte eilan
ders graag op het water, kunnen hier
hun geluk niet op. Thuis kunnen de
Britten uitsluitend zeilen in de brede
riviermonden waar ze altijd rekening
moeten houden met het tij en soms
wel een half uur moeten roeien voor
ze aan de wal zijn.
Een zeilvakantie, zo stoer en spor
tief, is toch bijzonder vrouwelijk. Om
dat je leeft midden in je eigen kleine
wereldje dat met je meevaart van de
ene haven naar de andere. Je hebt
met niemand iets te maken, grotere
vrijheid is niet denkbaar. En toch
bloeit er op het water meer hulpvaar
digheid en kameraadschap dan ergens
anders is te vinden.
llftverbod op autowegen
Voetgangers (dus ook lif
ters) mogen niet zonder
noodzaak op autowegen zijn9
zelfs niet op toe- en af
ritten en vluchtstroken. 1
Op andere wegen: dddr lif-
ten waar auto's kunnen
stoppen»»
BRUIDJE
MET
CHARME
Deze zomerse bruid
vol onbestudeerde
charme lijkt een
natuurkind, maar
in werkelijkheid is
zij door experts
met de meeste zorg
gecreëerd: Alexan
dre kapte haar
'uchtige, quasi wil
de lokken, die
bijeen worden ge
houden door een
diamanten diadeem
van de beroemde
Parijse juweliers
Van Cleef en Ar-
péls. Kleine dich
tersnarcissen zijn
in het haar gesto
ken en de tulen
sluier lijkt non
chalant door de
u welen band te
zijn getrokken.
