Formosa bereid om
China aan te vallen
Grotere toenadering
tot andersdenkenden
Keur van
saboteurs
actief op
vasteland
i onuitputteliJK geweeatT Ï'C 23 °e
MmmmÊMmMmÊÊSÊÉBÊÊSÊBÊÊÊÊÊÈÊÊB
Kentering in Spanje
Dogmatici bang voor
ondergraving regiem
DE LEIDSE COURANT
TAIPEH De ontwikkeling in Zuidoost-Azië heeft een grote Een kikvorsman komt aansluipen om
5 een commando-opdracht te kunnen
weerklank op het nationaal-Chinese eiland Formosa (Taiwan) ge- uitvoeren
vonden. Nadert eindelijk het uur X, waarop jarenlang op top-
sterkte gemobiliseerde en voortdurend geoefende nationaal- chinezen gedood en 170 van hen gevan-
3 gen genomen. Deze agenten onderhou-
Chinese strijdkrachten onder Tsjang Kai Sjek tot actie op het rode den vooral de verbindingen met de tan»
9 r ze in Rood-China werkzame, zeer be-
Chinese vasteland zullen kunnen overgaan? Zij geloven van wel. kwame ondergrondse bewegingen.
Zij zien de oorlog in Zuid-Vietnam zich ontwikkelen tot een Overvallen
volledige oorlog tussen de communistisch geregeerde landen De ondergrondse stoottroepen plegen
onder rood China en de democratische Aziatische landen onder hlden3 en" b°estuurstStèn!sletrÖvermeees-
Amerikaanse leiding, waarbij zij tot de overwinning op de commu- Jip^iaSTn vertelde
nistische aggressoren een zeer waardevolle bijdrage zullen SE£&d,a£"ffi£'
kunnen leveren. Formosa is voor velen in het westen zo'n soort ^^tntptottifg ZpelnlZw-
vergeten eiland geworden, waarop het na de tweede wereldoorloq werf ln Kanton plaats, midden mei had
o r a een aangiag plaats op een munitiedepot
door Mao Tse Toeng verjaagde nationaal Chinese leger een b'i Jihgtan. De wereld hoort daar wei-
nig van of ze verneemt het tegendeel
schijnbestaan voerde, zich voedend met de hoop op een terug- van de waarheid ze verneemt weinig
keer naar China en de verdrijving der communisten.
Onopgemerkt
of niets van de onophoudelijke Inzet van
kleine guerilla-groepen, honderden te
zamen.
Velen hunner keren niet meer te
rug. Zij vormen echter voor de Rood-
Bijna onopgemerkt door de Europese Chinezen een groot gevaar. Zij worden
publiciteitsmedia hebben de nationalis- geëvenaard door een groot aantal klei-
tische Chinezen gedurende de laatste ne groepen commando's, die op blik-
tijd hun activiteit tegen Rood-China we- semsnelle wijze aan de Rood-Chinese
zenlijk versterkt. Miljoenen en miljoe- kust landen, communistische posten
nen vlugschriften jaan maandelijks overvallen of hen in vuurgevechten ver-
naar Rood-China. Ze worden per schip, wikkelen,
pea* flesse post of in kleine waterdichte
bussen naar de Chinese kust gebracht of Atoombom
met behulp van reusachtige luchtbal
lons en door vliegtuigen over geheel Sedert de Rood-Chinese proefontplof--
China afgeworpen. Doorgaans lijken de- fingen van atoombommen wordt Rood-
De reeerine- in Pekine- heeft niets 26 vlu£achriften uiterlijk op communis- China intensiever dan ooit gecontroleerd
-tS U-2-vliegtuigen.
voldronde^ekMd dat zij op he^g^raar be8taat
dat haar uit Formosa bedreigt niet erg vlugschrlften naar Rood-China gezom 600000 man- Do gemiddelde leeftijd be-
ken van allerlei meuws over Formosa To op sovjet-Rusland vergeleken zeer hooS PeU- De strijdkrachten be-
genlijk nog hechts met gemummifi" met Zi"'n hedendaa&se haatzan&en tegen schikken over de nieuwste straaljagers,
siecnts met n gemummifi- Moskou en die aldus in Rood-China de J
SfSJjTSS? A 4. "T ideologische verwarring nog versterken, betten en de modernste tanks. Sinds
nationaüirtisch ChiLfe^rtal" Vmaar- mat^th^^ mSjlo^mrt0^™ iare" naar5tl|r 8chepen «ebouwd en
sdhaUt Tsjang Kai Sjek een bloedige dan d00rsnee van zes meter hoeveel- wel grotendeels landingsvaartuigen. De-
heeflfeen jaar°of ira^eeledende vrouw heden 'evensmiddelen gebracht, alsme- ze zijn thans ln groten getale op ver-
^^'sTek'STde rTtf- ZTolZTT —de punten van de kns, van For-
m°Sa Secncentremd. De s.rijdkrach-
S.eï2"" nmmClBDl e,n. zender is zo sterk, dat men de berichten ten altijd al ln staat van paraat-
bestaan^Even verzoime^waren^e ge* 1,1 geheel midden en oost-China kan ont- beid gehouden, maar verkeren thans ln
WKZSSJE alarmtoestand. Voortdurend worden
TsTa^erKeaiin%k,en°r^ijkZOOnTsjVrg 'c3bi^^oXld d^Sts'^ ^dingsoefeningen gehouden en dit on-
Tsjing-Kuo een vriend van de commu- valscherm op het vasteland afge- der de mcea' reaUstische omstandlghe-
mrt vrachtscheepjes en vlotfen den.
aart de kust gebracht. Hun uitrusting
bestaat uit kleine automatische wa- Tsjang Kai Sjek ziet het uur naderen,
pens, en radio-apparaten die de verbin- waarop hij al jaren gewacht heeft. Als
ding met het eiland Quemoy onderhou- zich vervult, wat hij verwacht, dan zal
den om berichten uit Rood-China door de wereld op een goede dag verrast
te geven en orders te ontvangen. Tot worden door landingen van de Natio-
nog toe zijn 103 agenten door de Rood- naal-Chinezen in Rood-China.
-ah?---1* i /ii;'rlvii,'Yir'iiirmirr^k.-u,'^Si
Duizenden militairen oefenen zich
hier massaal in het geweervechten.
üpgp
Op 1 juni verscheen op de voorpagina van het
katholieke dagblad van Madrid, ,,Ya", een
oproep die de Landelijke vergadering van de
Spaanse Katholieke Actie tot alle katholieke
en niet katholieke Spanjaarden richtte. Deze
oproep verwekte in Spanje nogal wat opzien,
omdat hij een nieuwe geest ademde en kenne
lijk bedoeld was om de interne vernieuwing
van het Spaanse katholicisme op een specifiek
punt krachtig te stuwen.
Op de landelijke conferentie van de Katholie
ke Actie waren dit jaar vraagstukken aan de
orde geweest die kennelijk uit de sfeer van
het concilie en de gedachtenwereld van Paus
Joannes XXTTI komen. Het is al bijzonder ken
merkend dat de oproep ook gericht is tot de
niet-katholieken van Spanje die in de gehele
tekst een niet geringe rol spelen. De Spaanse
katholieken worden uitgenodigd de niet-katho
lieken met respect tegemoet té treden en
voortdurend bereidheid tot een open en eer
lijk gesprek te tonen. Volgens de oproep is 'n
werkelijke eenheid in het Spaanse volk alleen ln
vrijheid en zonder dwang mogelijk. Het ver
schil in mening moet daarbij geëerbiedigd wor
den.
Opmerkelijk
Dat de Katholieke Actie van Spanje deze ge
dachten juist nu en in zó opvallende vorm tot
uiting brengt, is niet toevallig en niet zonder
betekenis voor de interne ontwikkeling van
Spanje in de komende maanden. Zoals be
kend, had de minister van Buitenlandse Za
ken verleden jaar een speciaal statuut voor de
protestanten in Spanje uitgewerkt. Zowel door
het concilie als ook van protestantse zijde in
Amerika, Engeland en ook Duitsland was bij
de Spaanse regering erop aangedrongen in een
volkomen gewijzigde verhouding tussen katho
lieken en protestanten, in de sfeer van het oe
cumenische concilie en het oecumenische den
ken in het geheel, aan de protestanten in Span
je een rechtsbedeling toe te kennen die ze tot
MIMI
nu toe niet hebben. De Spaanse regering die
om vele redenen nu geïnteresseerd is in goe
de relaties met landen waar het protestantisme
een rol speelt de stem van Duitsland heeft
in de EEG zeker veel gewicht achtte het dus
wel opportuun aan de«.e verzoeken te voldoen
en de minister van Buitenlandse Zaken Castiel-
la werkte daarop een eigen statuut voor de pro
testanten uit. In de ministerraad kwamen ech
ter bezwaren naar voren. Er waren geruchten
dat de Spaanse bisschoppen de zaak wilden af
remmen. Het is veeleer waarschijnlijk dat de
doctrinaire kringen van de Falange of de
„Beweging" zoals ze nu officieel heet in 'n
sterkere positie van het protestantisme het ge
vaar van nieuwe denkbeelden en nieuwe invloe
den zagen opdoemen. De officiële organisaties
van het regime, de partij, 't leger, de vakbe
weging bevinden zich in een defensieve en daar
om zeer geprikkelde houding. Ze zien in iede
re verzachting of vernieuwing van de toestand
de mogelijkheid van een ondermijning van 't
regime. Ze menen dat de „destructieve" krach
ten nu langs allerlei wegen het land binnenko
men en ze zien in alles dezelfde negatieve
kracht. Van communisme tot christelijke de
mocratie, van protestantisme tot vrijmetsela
rij, alles is verschillend van Franco of tegen
Franco, daarom in dezelfde mate verwerpelijk
en daarom vermoedelijk ook onder elkaar ver
bonden.
Ongeduld
In deze denkbeelden kan dus een ontwikke
ling niet langzaam genoeg gaan. Er werd
daarom het argument gevonden, dat de kwes
tie van het protestantisme pas aan het eind
van het concilie op de juiste wijze kan worden
behandeld. Afgezien van het feit, dat Franco
zich in andere gevallen weinig van de houding
van de wereldkerk op maatschappelijk terrein
aantrekt in Spanje zijn christelijke vakor
ganisaties ook nog heden verboden blijkt nu
wel uit de eerste zittingen van het concilie, dat
de eenmaal gekozen oecumenische weg van
de Kerk niet meer verlaten wordt.
Onder de Spaanse katholieken, die ln de laat
ste jaren de teksten van de encyclieken van
Paus Joannes XXin, „Mater et Magistra" en
„Pacem in terris", nauwkeurig hebben gelezen
en die ook de discussies van het concilie nauw
keurig hebben gevolgd, ontstaat dus *n duide
lijk ongeduld: de situatie van de Kerk in
Spanje komt op een aantal belangrijke punten
met de situatie van de wereldkerk niet meer
overeen. De sociale kwestie vraagt een krach
tiger aanpak in Spanje, ook in de geest van
„Mater et Magistra", de vrijheid van me
ningsuiting, de vrijheid van organisatie, de
vrijheid van politieke keuze, de samenwerking
met gelijkgezinden in Europa etc.
Dit alles houdt de geesten van de jongeren be
zig. Ze begrijpen zeer goed dat de Kerk tegen
over de Staat en tegenover de politieke partij
en 'n andere houding aanneemt dan in Spanje
door het regime wordt staande gehouden.
Uit al deze vraagstukken heeft de Katholieke
Actie er een gekozen dat het meest op het re
ligieuze terrein ligt en het minst gevaarlijk te
genover het regime is. Toch uit zich (en zover
hebben de tegenstanders van het protestanten
statuut gelijk) juist hierin het nieuwe denken
dat zich voor religieuze vrijheid uitspreekt,
maar in de toekomst natuurlijk niet hierbij zal
blijven staan. Daarom is het begrijpelijk, dat
het Spaanse publiek in deze oproep meer ziet
dan een incident. Het is een fenomeen van een
dynamiek, die in alle landen telkens naar de om
standigheden van het betrokken land tot uit
drukking komt, de dynamiek namelijk die uit
gelokt is door de geweldige historische ver
nieuwing van de Kerk, door het concilie op
gang gebracht. Dat het proces, waardoor deze
vernieuwing in het nationale kader moet wor
den verwerkt, in Spanje bijzonder diepgaand,
langdurig en verstrekkend zal zijn, is te be
grijpen. Waarbij sommigen terecht de hoop uit
spreken, dat er inderdaad kans op een rustige
verwerking in Spanje aanwezig is en niet zoals
vaak in Spanje explosieve veranderingen gefor
ceerd worden.
