150 Jaar geleden woedde
DE SLAG BIJ WATERLOO
Prins van Oranje stelde overwinning veilig
maar Brit ging met de eer strijken
W
ONTWERP
VAN
HET
DORPSHUIS
VAN
OUD-ADE
ZATERDAG 12 JUNI 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 14
loo zou gaain bezoeken (hetgeen we
sterk aan kunnen bevelen) dan zul
len twee namen vooral voortdurend
d>e aandacht van de toerist trekken:
Wellington en Napoleon!
Vooral bij het 45 meter hoge monu
ment, genaamd „De Leeuw van Wa
terloo" vlak bij de historische boer
derij Mont St.-Jean, vraagt men zich
af, wie nu eigenlijk de slag heeft ge
wonnen: Napoleon of iemand anders.
„De Leeuw" is een gietijzeren ge
dierte van 4,40 bij 4,50 meter, wegen
de 28 ton en staande op een voetstuk
van 7 meter. Maar dat is nog niet al
les: leeuw plus voetstuk zijn ge
plaatst op een kunstmatig opgewor
pen heuvel van 45 m hoogte. Vanaf
deze heuvel heeft men werkelijk een
enig uitzicht over de landerijen
waarop anderhalve eeuw geleden de
beruchte Slag bij Waterloo werd ge
streden. Br is nog niet veel bij ge
bouwd en het landschap is volgens de
ingewijden zo goed als in het geheel
niet veranderd. Tal van historische
gebouwen kan men vanaf de hoge
omloop aan de voet van het monu
ment duidelijk onderscheiden: de
boerderijen Mont St.-Jean, waar een
Brits lazaret was en die gewonde
Prins van Oranje werd binnenge
bracht, toen hij een schot door zijn
arm had gekregen op de plaats waar
later de heuvel met de leeuw werd
opgericht.
Voorts de boerderijen La Belle Al
liance, Goumont, La Haie-Sainte, La
Papelotte, de Chantelet- en de Cail-
lou-hoeve. Maar onder aan de voet
van de leeuwenheuvel is het alles
VW wat de klok slaat: speeltuin,
parkeerplaatsen en een rij cafétjes,
een Panorama, waarin men een idee Yuri Gagarin, de eerste ruimtevaarder ter wereld, vraagt de aandacht voor
krijgt van het geweld van de cavale- een Russische „Woschod" op de 26ste internationale luchtvaart tentoonstel-
rie-oharge ondier generaal Ney, voorts ling, welke donderdag in Parijs werd geopend,
een panopticum, waarin men ver
schillende wassen beelden (bijzon-
dier aardig) kan bewonderen, twee hebben gestreden en zijn gevallen,
bioscoopjes, waar men films over de Sederd wordlen. Het museum Caülou,
Slag laat draaien (aiLs u tenminste ^-n straatweg van Waterloo naar
met tien personen of meer u aan- peuappe gelegen, is ingericht ter qoOF Cl?6I13(ir «.fifCStolcil
meldt), prentbriefkaarten en por- herinnering aan Napoleon en zijn 6 fc>
tretten van alle generaals, reproduc- Franse strijders. Bn dan vindt men
ties van sehildeijen op de slag be- overal Y€Tl^PreK^ allerlei monumen
trekking hebbende, hier een levens- - - neerae organisator van ronctviucnter
groot beeld van de keizer, daar nog -n heelt zieh woedend tot de luchtvaart
een, hier een cafe dat „Napoleon" of met hun leven de vrij- dienst
Rondvluchtvliegtuig
Een al jaren op de Rotterdamse
ten, welke op een of andere wijze de luch1?!aven ».Z«tiMh«ven» eestatio-
herirvnerma willon w™*. "eerde organisator van rondvluchten
een, hier een café dat „Napoleon" of "'en «vrij- ^enat ran de rijhspolüie gewend|
„Atglon" of „Waterloo" heet. Ook J*® tand. of hun vererang omdat het door hem gecharterde
wel eens „Wellington". Hiet is een van 0611 keizer hebben betaald,
toeristische nedierzetting, waar men
wèl geheel in de sfeer kómt van wat
eens een ommekeer in de loop der
gecharterde
vliegtuig door de eigenaar zou zijn
MATUURLIJK ZULLEN VELEN
dit jaar nu het precies 150
geschiedenis bracht.
wanneer j'aar gete^n is, dat de grote Slag ge-
men er een uur of meer heeft ver- 'e.ver^ werd Waterloo en omge-
De wat tragi-komisch aandoende
kwestie wordt thans door de rijks
politie uitgezocht, maar op het eerste
TJSÏ" ru,ra" vin? bezoeken MaórdVTÓha Sezicht üj^en er geen strafbare fei-
toeft, dan heeft men meer Napoleon- s DezoeKen- Maar...... ae scha- „PT>lppsd
beeldjes, prenbriefkaarten, sjaaltjes. ^^,van grote Corsacaan zweeft D Britse eigenaren van het ?e
doosjes e-d, gezieu dan okt in ile blijkbaar nog stee* over de vroegere ch^e vüeS^ldten zich gil
jaren voordien tezamen. Napoleon slagvelden, want de Belgische rege- terra M de dSierandS'g™^
Wa?5lo° tog era tieUjke luchihaven, met de medede-
in de 20ste eeuw volkomen.
Deze „Grognard" (garde-veteraan) ttv__ - ucpouugcu van ikl nuuruonurac
TOEN WE JONG WAREN hoorden we onze ouders spreken over van Napoleon wacht de bezoeker op IN het DORP WATERLOO zélf is %£L!^„e1£. Meld en dat zij daaro,M hui1 eigen-
„Waterloo-dag". Dat was de 18e juni. Er werd gecollecteerd voor aan de -"gang van het aardige was- wat anders, want daar heeft b S? Wpk- dom mee naar Engeland zouden ne-
het „Fonds ter aanmoediging en indersteuning van de gewapende senbeeldenkabinet te Waterloo. men betogen. W men'
Hipnct vn Hp NpHprlanrlpn" Ori7P piiHpt-c nrp-)pri pp nno nn Hof Viot- in Gjlnohp ffiT - fmtr» Liihntfpl gCVOCnitCn. WaiterlOO- iir a i _i._
gezamenlijk Nederland-
Belgisch monument te plaatsen zo
ling, dat de huurder zich niet aan de
bepalingen van het huurcontract
dorp to^htra het" front en'd^l* had Waterloo werd verdagen en" zioh ver"- vra^n'toit^^hf^e b«
WWlidgtam zijn hoofdkwartier ge- ^en'te oli2teene'^Si/men W-hl het behorende documenten
-- een ISe-eeuws huis. Dat bezit en dat het vliegtuig dus nooit
dienst in de Nederlanden". Onze ouders weien er ons op, dat het in (Cliché C.G.T. - foto Libotte)
hun jeugd altijd een soort feestdag was geweest. In elk geval was
de 18e juni voor hèn nog een begrip. Maar voor óns niet meer! Zo
gaat het met nationale feestdagen. Stedelijke herinneringsdagen nr niktmrt Aiwnnp huis is er nog en het is thans mu- ?m.een gedenkteken te plaatsen ter ^guikin7tot"ÖDs«ëra had"'móïra
nebben een taaier voortbestaan. Denkt maar aan de 28ste augustus seum. NateUjk era museum in
in Groningen of aan Leidens Ontzet. „Waterloo-dag" is intussen hoofiiaak gewijd aan Wellington en gfvallen, maar niet alleen voor de
geheel in het vergeetboek geraakt. De jeugd weet amper in welke Nederlanders en Beleen.
maand de slag bij Waterloo geleverd werd. Het jaar zal ze nog wel buitenland als dè held van Waterloo 13 veel meer te zien. want wèl Nederlandse dele-
kennen, als de onderwijzer tenmmste op school al zover met zijn wordt beschouwd. Natuurlijk vooral Y™ "W™® zijde is er een groot aan- gatiej bestaande uit deputaties van
geschiedenisles is gekomen. „Waterloo" was in de 19e eeuw wat door de Britten, terwijl het duidelijk h°^e?e^;„weSe f™ 7,1, de regimenten, welke hebben deel-
„Stalingrad" was in onze eeuw: het einde van een militaire over- is, dat hij veel minder strategisch in- ne~®J\toe®eftoolJJ of met water- genomen aan de Slag, kransen leg-
heersing. Alleen duurde de doodsstuipen na Stalingrad nog geruime zicht had dan de Prins van Oranje /JJJ .f?? veröain'cl houden, in gen op ig juni. Veraamelen om 11.00
LiiH pn tirac Hp HnrtHctr-iiH ^rarv Vip! 'Martplppr«+icr»V>p rotn'mo no AAfo+ovlrvr» rh«t ziin crfiafHp PPtneraal Vvarmn Hp aigesi/aan en WCI zoveel, Quatre-Bras. Er zal door de En-
1 uwiua/uan btnlju oou vv ciuuup5 iaa11 cll tlt- j i j
zijn Bo-itse krijgsmakkers. Dit jaar Nederlanders en Belgen.
tijd en was de doodstrijd van het Napoleontische regime na Waterloo met zijn staf: de generaal baron de ^»-
ras afgelopen. In elk geval was Waterloo, evenals Stalingrad een Constant Rebecque en Graaf de Per- e™, ^zonaetoke zrai, geIsen een parade worden gehouden
mijlpaal in de geschiedenis en elk voor zich een keerpunt .in de hls- svïïtasSt
oher te diamiken, düie nog net op tijd
op het slagveld aankwam, om de
krijigsvérrichtingen tenslotte nog ten
gunste deir Verbondenen te doen ke-
torische ontwikkeling. We willen niet voortgaan beide gebeurtenis
sen te vergelijken, want van Waterloo hebben we reeds anderhalve
eeuw afstand genomen, terwijl we als het ware nog bovenop Sta
lingrad zitten.
DE,
terloo werd niet gevochten en er
SLAG BLT WATERLOO was vlak bij evenmin. Maar ten zuiden
een gebeurtenis, die anderhalve van het plaatsje op ca 3,5 kim des te
eeuw geleden een enorme indruk meer en vandaar via Genappe tot
heeft gemaakt. Men was toch heus aan Quatre-Bras is het landschap
wel wat gewend in al de jaren dat a.h.w. bezaaid met herinneringen aan
de Franse keizer, Europa doortrek- het ingrijpende gebeuren van zomer
kend, veldslag op veldslag had gele- maand 1815.
verd. De tocht naar Rusland en de
Slag bij Leipzig hadden maanden
lanig stof tot praten gegeven. Hon-
Het is met zeer veel zorg gedaan en
volgens de modernste tentoonstel-
lingts inzicht en.
Tegenover het museum vindt men len aanwezig zijn, volgens de kran-
ren. Maar ails men thans het Slagveld een kerk, waarin de Engelsen, die tenbenichten.
bij Waterloo en het plaatsje Water- aan de zijde van hun bevelhebber
door 1200 man te 15 uur op het slag
veld te Goumont. Er zal een gedenk
steen onthuld worden door de Ne
derlanders te Quatre-Bras. Ook Fran
se, Duitse en Engelse militairen zul-
SL
Zoals we enige tijd geleden
reeds hebben kunnen berichten
krijgt ook Oud-Ade, een der
kerkdorpen van de gemeente
Alkemade, een dorpshuis. Als
plaats daarvoor is gekozen het
terrein naast de katholieke
school, aan de zijde van het
woonhuis van het hoofd van
die school, de heer J. H. Pon-
sioen. Wij zijn thans in de ge
legenheid een schetstekening
van het nieuwe gemeenschaps
centrum te publiceren.
De as van het slagveld was de weg
waaraan Waterloo en Genappe liggen
dierdduizenden gezinnen waren er en welke in zuidelijke richting leidt
toch bij betrokken geweest, maar de naar Charleroi en verderop naar
bij Waterloo stelde alles in de Frankrijk. Napoleon was erin ge-
schaduw Niet zozeer door de 50 of
duizend gevallenen in enkele dagen,
slaagd de Engelse en Pruisische le
gers gescheiden te houden. Alleen op
want de tocht naar Rusland en terug die manier kon hij volgens een
had er veel meer geëist. Nee, het was oud strategisch beginsel een nu-
meer de laatste grote inspanning van merieke overmacht verslaan, door
die Grande Armée en de eerste grote elk deel afzonderlijk aan te vallen,
gezamenlijke inspanning van Prui- Wellington, die het bevel voerde over
sen, Nederland, Engeland en Hanno- de Engelse en Nederlandse troepen,
ver. Nu eens zonder de Russen doch zag dit niet in. De Nederlandse staf
mèt de Britten. De Laatsten hadden echter hoopte, dat de Pruisen onder
Napoleon alleen tot dusver bestre- Blüoher tijdig in achterwaartse rich-
den op zee en in Spanje. Zonder Wel- ting hem nog zouden kunnen berei-
linigton zou het er in 1815 misschien ken, zodat Napoleon tegenover de
anders hebben uitgezien. Maar óók verenigde geallieerde legers zou ko-
zonder Prins Willem van Oranje, de men te staan.
latere Koning Willem n, die maar- Daartoe was het nodig, diat de voor-
schalk Ney bij Quatre Bras een hoedie der FraiBen - Ney met zijn
viersprong ten zuiden van Waterloo oaValerie KI tijdlang zouden
belangrijk wist op te houden. worden tegengehouden. En dat ge-
Verschillende knj ^geschiedkundigen nxte we reeds vermeldden,
zijn van oordeel, dat door het vast- bjj Quatre-Bras en wel door het vast
beraden en heldhaftige optimen van braden en tactisch optreden van
onze toenmalige kroonprins de er op j^et Nederlandse leger, waartoe toen
volgende Slag bij Waterloo temlotte it. Belgen behoorden. Het is Na-
gewonnen kon worden. Men denke poleon zelf, die heeft verklaard, dat
vooral niet dat Napoleon zo gemak- hy weUmgton volkomen zou hebben
kelijk verslagen is geworden. Er zijn verslagen, wanneer de Prins van
momenten geweest, diat het weinig Qi-anje het niet gewaagd had met een
scheelde of de keizer had opnieuw handje vol fcianschappen stelling te
zijn adelaars laten zegevieren. nemen te Quatre-Bras. „Zonder hem
zou het Britse leger vernietigd zijn
ATERLOO is een kleine plaats vóór het slag had kunnen leveren
ten zuiden van Brussel. Met de en zou Blücher eerst een toevluchts-
bus doet men er een half uurtje over. oord hebben gevonden aan gene zijde
Maarde Slag van Waterloo heet van de Rijn", aldus Napoleon op St.-
„oficieel": Slag bij Waterloo. In Wa- Helena tot generaal Montholoai.
