Voor „Ruimte-tweeling" werd rode loper uitgelegd Montgomery wil Johnson op foutieve politiek wijzen Reusachtig succes voor Amerikaanse ruimtevaart Eén seconde scheelde 70 kilometer „Hij zal het wel niet zo leuk vinden" MINSTENS 117 DODEN BIJ MIJNRAMP IN ZUID-SLA VIE Russische raket op weg naar de maan PERFECTE LANDING ZONDER NEUSWIEL Directeur J. F. J. M. KOENS Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDE1S ETS OMSTREKEN BUREAU PAPENGRACHT 32 DINSDAG 8 JUNI 1965 56e JAARGANG No. 16.544 Krijgt Johnson voorlichting van Montgomery? Telef. 2.09.35 Red. 2.00.15, 2.55.94 Advert. 2.08.26 Klachten bezorging 3.38.39 (tussen 17.30 en 19.00 n.) - Giro 10.30.03 - Abonn. f 0,78 p.w., 3,35 p.mnd., 10,05 p.kw. Franco p.p. f 10,55. Adv. 20 ct p. mm. Telefoontjes 1,75 ALLEEN WAT HONGER EN ZEEZIEK Leonov zei, dat de Amerikaanse ruimtevaartdeskundigen blijkbaar veel geleerd hebben van de Russische vlucht. „Onze ervaring heeft de Amerikanen sterk aangemoedigd hun Gemini-4-vlucht uit te voeren. In drukwekkend is de manier waarop de ruimtevaarder zijn cabine verliet rechtstreeks. Maar waarom moet de hele bemanning het geweldige va cuum op het ogenblik van het uit stappen van de ruimtevaarder on dergaan?" In zijn ruimtevaartuig was dit vraagstuk opgelost door gebruik te maken van een ingewikkeld lucht dicht systeem, dat het binnenste van de cabine van het vacuum scheidde. AMERIKAANS OPTIMISME. Dr. Edward Welsh, directeur van de Amerikaanse (presidentiële) ad viesraad voor lucht- en ruimtevaart, McDivitt-code „Je linkeroog ziet er goed uit". „Hoe weet je, dat m'n linker oog rood is?" „Ik zeg, dait je linkeroog er goed uitziet". „O.K.". Niemand van de N.A.S.A., het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart, kon zeg- gen wat dit raadselachtige ge sprekje tussen James McDivitt. de commandant van de Gemi- ni-4, en zijn vrouw Patricia za terdag beduidde, zelfs de ruim tevaartarts dr. Berry niet. Men denkt, dat de ruimtevaarder en zijn vrouw zich bedienden van een code om toch „privé" met elkaar te kunnen spreken ter wijl de hele wereld meeluis terde. heeft in een televisie-interview ge zegd, dat de kans, dat de VS de Rus sen vóór zijn met een landing op de maan thans meer dan 50 procent is. De VS beschikken volgens Welsh op het ogenblik over een „operatio nele" raket die krachtiger is dan de Russische raketten, voor een lance ring in de richting van de maan. Dr. Welsh legde de nadruk op het woord „operationeel", omdat de Russen wel licht bezig zijn aan dingen waar de Amerikanen geen kennis van heb ben. De lange tocht door de ruimte van de Amerikaanse astronauten James McDivitt en Edward White is gistermiddag geëindigd. Nog geen uur na de buitengewoon geslaagde landing in de Atlantische Oceaan kwamen de ruimtevaarders gezond en wel per helikopter op het vliegdekschip „Wasp" aan. Daar stond de tweeduizend koppen tellende bemanning vrijwel voltallig aangetreden om hen een storm achtig welkom te bereiden. Een daverend gejuich ging op, toen McDivitt en White lachend en wuivend uit het hefschroefvliegtuig op de voor hen uitgelegde rode loper stapten. Talloze handen moes ten ze drukken en van alle kanten felicitaties in ontvangst nemen voordat ze zich in de ziekenboeg van het schip konden terugtrekken om een stevig maal te gebruiken en een uitgebreid lichamelijk onderzoek te ondergaan. De astronauten Edward White (links) en James McDivitt melden zich bij admiraal McCormick, na de geslaag de ruimtevlucht. Met de geslaagde landing is de vlucht van de Gemini-4 een reusach tig succes voor de Amerikaanse ruimtevaart geworden. De laatste uren voor de landing werden ietwat overschaduwd door de vrees, dat de ruimtevaarders gedurende deze laatste fase van hun vlucht met gro tere moeilijkheden te kampen zouden krijgen dan was gedacht. Gebleken was namelijk, dat een elektronische rekenmachine aan boord van de Ge- mini niet gebruikt kon worden, zodat de astronauten zelf de berekeningen voor hun „landingsbaan" moesten uitvoeren. Dit deden zij voortreffe lijk. Alleen kwamen zij, doordat ze een van de remraketten een seconde te vroeg lieten ontbranden, in een licht afwijkende baan terecht, waar door hun cabine ongeveer zeventig kilometer ten westen van de tevoren vastgestelde landingsplaats in zee te recht kwam. Voordat McDivitt en Wihdte hun nauwe cabine mochten verlaten moesten nog de laatste gegevens over .hun gezondheidstoestand worden ge controleerd. Maar om 18.46 uur Ned. tijd was het dain zover en konden ze hét luik openen. Enkele minuten later werden ze aan boord van een van de helikopters gehesen die direct koers zette naar de Wasp, die al op volle kracht naar de plaats van de Zoekt u een goed ANKERHORLOGE voor 30.- en 40.-. Of het allerbeste van 200.- en 400.-. Horloger v. d. Water, Haarl.str. 181 heeft het. Eterna, Certina, Prisma, Junghans, Ewe, Anker, Roam er. ALTIJD VOORDELIG. (Advertentie) landing onderweg was. De ruimte- vlucht van 97 uur en 57 minuten zat erop. DUIK IN DE DAMPKRING. Met de ontbranding van de remra ketten brak de gevaarlijkste fase van de landing aan. De cabine bevond zich nog op een hoogte van tachtig kilometer toen de „duik in de damp kring" werd gemaakt. Het hitteschild van de cabine be schermde de ruimtevaarders, die 'n druk van achtmaal de zwaartekracht moesten doorstaan, afdoende tegen de tot 1700 graden oplopende tempe ratuur aan de buitenkant. De wrij ving van de lucht verminderde de snelheid van de Gemini met enkele tienduizenden kilometers tot minder dan 1120 kilometer per uur. Ongeveer dertien minuten na het ontsteken van de remraketten ont vouwde zich op een hoogte van vijf tien kilometer boven de Atlantische oceaan een hulpparachute, die de val van het ruimtevaartuig moest afrem men en de cabine stabiliseren. Twee minuten later, op een hoogte van drie kilometer, ontplooide hét hoofd valscherm zich. Drie minuten later lag de cabine in zee. De juichkreten van de inzittenden braken de span ning. De enige klacht van de ruimte vaarders bij hun aankomst op de „Wasp" was, dat ze honger hadden. Drie dagen larug zullen McDdviitt en White aan boord van het vliegdek schip blijven voor een nauwgezet medisch onderzoek. De astronauten, die na hun aan komst op de „Wasp" nog fit genoeg waren om zelf hun ruimtepakken uit te trekken, zullen na hun driedaags verblijf op het vliegdekschip naar 't ruimtevaartcentrum te Houston, in Texas, worden gebracht waar zij, waarschijnlijk donderdag, een pers conferentie zullen geven. Schout-bij-nacht Mccormick, die met de astronauten aanzat aan een maaltijd, zei na afloop tot verslag gevers: „Ze zeiden heel weinig, be halve dat ze verdraaid blij waren aan boord te zijn." GELUKWENSEN VAN JOHNSON. President Johnson heeft dé twee ruimtevaarders persoonlijk uitgeno digd voor een bezoek 'aan zijn boer derij in Texas aan het eind van deze week. Hij wenste de „ruimte-twee ling" via een speciale telefoonverbin ding met het vliegdekschip „Wasp" De rekords van de Gemini-4 MoDdvitt en Wihdte hebben met hun ruimtevlucht van 97 uur en 57 minuten twee nieuwe re cords gevestigd. Het was na melijk de langste Amerikaanse bemande ruimtevlucht tot dus ver en tevens de langste vlucht die ooit gemaakt is door een cabine met een meerkoppige bemanning. De ruimtereis van de Gemini-4 wordt in duur al leen overtroffen door de vlucht van 81 omlopen om de aarde, die de Russische ruimtevaar der Valery Bykovsky in juni 1963 maakte. Die bleef 119 uur en 6 minuten in de ruimte. Daarnaast werd Edward White ,de eerste mens die zichzelf in de ruimte voortbewoog hij maakte daarvoor gebruik van een z.g. ruimtekanon en overtrof hij de Rus Leonov door twintig minuten buiten de ruimtecabine te blijven. De astronauten brachten van hun vlucht f oto's mee van Whi te's uitstapje in de ruimte en bovendien nog zo'n vijfhonderd foto's van de aarde, wolken velden en de sterren. Zij beproefden 'n nieuw ruim tesextant (waarde 67.000 dol lar) ten behoeve van hun toe komstige collega's, die in 1969 in een Apollo-ruimteschip naar de maan zullen vliegen. Maarschalk Montgomery is van plan naar Washington te gaan om president Johnson te overtuigen van de noodzaak van een politieke rege ling van de Vietnamese kwestie, zo schreef het blad „Daily Express" gisteren. In een onderhoud met het blad zegt „de overwinnaar van El Alamein": het is niet mogelijk een dergelijke oorlog te winnen zonder tenminste een half miljoen mensen in de strijd te werpen en naar het noorden, naar Hanoi, op te rukken. De maarschalk zegt voorts, dat niemand in de Verenigde Staten be sloten schijnt de Amerikaanse pre sident te gaan zeggen, dat hij er met zijn politiek in Zuidoost-Azië naast is. „Ik zal hem zeggen hoe ik er over denk en ik vrees, dat hij dat niet zo leuk zal vinden". De maarschalk noemde nog enkele punten ter verbetering van de toe stand in de wereld. Dit zijn: 1. Het terugtrekken door de grote mogendheden van al hun troepen in het buitenland, met inbegrip van het Britse Rijnleger. 2. Radicale wijziging van de Navo. „De Navo heeft een grote voorjaars schoonmaak nodig, iedereen weet dat, maar niemand wil ermee begin nen". 3. Erkenning door de Verenigde Staten van China. Mao Tse Toeng zou bereid zijn te onderhandelen als zijn regiem werd erkend. Bij een gasontploffing in een ko lenmijn in de Zuidslavische plaats Kakanj, in Bosnië, zijn gisteren min stens 117 mijnwerkers om het leven gekomen. Er zouden nog enkele mijnwerkers vermist worden. Ongeveer tweehonderd mijnwer kers bevonden zich in de mijn toen de explosie zich op een diepte van 150 meter voordeed. Ambulancewa gens en reddingsploegen ijlden uit Serajewo en andere omliggende ste den naar de plaats van de ramp. Reddingsploegen pogen nog steeds de plaats van de ramp te naderen, waar mogelijk nog enkele mijnwer kers ingesloten zijn. De Sowjet-Unie heeft vandaag een raket gelanceerd in de richting van de maan, de „Loena 6" genaamd. De „Loena 6" zou de afstand naar de maan in drie en een halve dag moe ten afleggen. De „Loena 6" is een automatisch station en werd gelanceerd door mid del van een meertrapsraket. Zij volgt thans vrijwel de uitgestippelde weg. De laatste trap van de draagraket werd vóór de lancering van de eigen lijke maansonde in een baan om de aarde gebracht; vanuit deze baan werd vervolgens het automatische station in de richting van de maan gelanceerd. Op 12 mei kwam de „Loena 5" in de „wolkenzee" van de maan te recht. Gisteravond maakte een Fokker- Friendship van de Zwitserse lucht vaartmaatschappij „Balair" een ge slaagde noodlanding zonder neus- wiel. Op een met schuim bespoten baan zette de gezagvoerder op per fecte wijze het toestel met 44 passa giers aan de grond. Het toestel maakte een normale lijnvlucht van Genève naar Bazel. Toen gezagvoerder Haefeli wilde landen, kwam het neuswiel niet naar buiten, waarschijnlijk door bliksem inslag. Op advies van de verkeersto ren van Bazel vloog hij door naar de geboorteplaats van de Friendship, Amsterdam, alwaar wellicht nog raad te krijgen was. Bovendien was het veiliger de benzine zoveel moge lijk op te vliegen om het risico zo klein mogelijk te maken. VEILIGHEIDS MAATREGELEN Inmiddels had de chef-vlieger van Fokker, Jas Mol in de verkeerstoren plaats genomen. De grootste baan, de geluk met hun behouden terugkeer. Ongeveer drie uur na zijn aan komst op het vliegdekschip „Wasp" moest White overgeven. De astronaut die schijnbaar moeiteloos vier dagen door de ruimte had gevlogen was zeeziek geworden. Dr. Howard Min- ners, chef-arts van het Amerikaanse bureau voor lucht- en ruimtevaart (Nasa) aan boord van de „Wasp", weet dit aan het rollen van het schip. Bovendien kan daartoe hebben hijge dragen het feit, dat White die evenals McDivitt na de landing veel dorst zei te hebben nogal wat wa ter had gedronken. Overigens was de ruimtevaartarts zeer tevreden. Hij had bij beide astronauten geconstateerd, dat hun ogen enigszins bloeddoorlopen wa ren, maar dit was te wijten aan de atmosfeer van pure zuurstof waarin zij hadden geleefd. Beide ruimte vaarders hadden verder tijdens de vlucht wat aan gewicht verloren. COMMENTAAR VAN LEONOV. De Sowjetrussische ruimtevaarders Alexei Leonov en Pavey Belyayev hadden zondag hun Amerikaanse ruimtecollega's een behouden landing toegewenst. Luitenant-kolonel Leo nov, de eerste man die vrij in de ruimte zweefde, zei in een vraagge sprek met het Bulgaarse persbureau BTA, dat hij het jammer vond, dat het uitstappen van White niet per televisie was overgebracht. 06-24 werd over een lengte van 500 meter met een dikke laag schuim bespoten, terwijl de Friendship bo ven Amsterdam cirkelde om zoveel mogelijk brandstof op te maken. Om kwart voor negen maakte het toestel, terwijl duizenden door het televisiejournaal gealarmeerde Am sterdammers in gespannen aandacht toekeken, zijn geslaagde noodlanding Toen het tot stilstand gekomen was bleek de Fokker een spoor van 350 meter te hebben getrokken in het schuim. De neus had slechts lichte plaatschade. De gezagvoerder werd" toen hij uit de cockpit kwam door vele passagiers omhelsd, oit dank baarheid voor de wijze waarop hij hun leven gered had. PASSAGIERS VRIJ RUSTIG De beide Bazelse stewardessen, Monique Hess en Hedy Moser, ver telden dat de passagiers zich prach tig gehouden hadden. Bij Bazel had den zij vernomen wat er aan de hand was. In het begin ontstond er enige paniek, die de gezagvoerder en de stewardessen echter in de kiem wis ten te smoren. Na wat op verhaal gekomen te zijn, vertrokken zij te middernacht met een D-C 6 naar Bazel. Niemand was bevreesd om terug te vliegen. Dit nummer bestaat uit 18 pagina's WISSELVALLIG Tijdens de Pinksterdagen heeft het weer onder invloed gestaan van een vlak lagedrukgebied, waarin het weer van tijd tot tijd sterk ver schilde; Regen werd afgewisseld door flinke opklaringen, terwijl er plaatselijk mist is geweest. Ook heeft het geonweerd. Deze onweersbuien brachten op sommige plaatsen be langrijke hoeveelheden regen. Zo viel er in de afgelopen nacht in Zie- rikzee en op Schiphol ongeveer 20 m.m. regen. Het was over het alge meen niet zo koud, hetgeen behalve met de grote vochtigheid van de lucht ook samenhing met de zwakke wind. Het genoemde lagedrukgebied verplaatst zich langzaam in noorde lijke richting en zal ook het komende etmaal invloed uitoefenen op het weer in Nederland. Het weer blijft wisselvallig. De wind, die de afge lopen dagen dikwijls oostelijk was, draait naar westelijke richtingen. ZON- EN MAANSTANDEN 9 Juni: zon op 4.21, onder 20.58; maan op 15.53, onder 2.31. H oogwaterstanden 9 Juni: v.m. 1.06; n.m. 13.56. KORRELTJE Bernard kardinaal Alfrink is zondag aan de universiteit Notre Dame te South Bend, Indiana, benoemd tot eredoctor in de rechten uit erkenning De beste hervormers die de we- voor zijn leidende rol in de oecumenische beweging. Op de foto zien we reid gekend heeft, zijn zij, die met *4 1 zichzelf begonnen'zijn. kardinaal Alfrink met de buL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1965 | | pagina 1