Voor „Ruimte-tweeling"
werd rode loper uitgelegd
Montgomery wil Johnson op
foutieve politiek wijzen
Reusachtig succes voor
Amerikaanse ruimtevaart
Eén seconde scheelde
70 kilometer
„Hij zal het wel
niet zo leuk vinden"
MINSTENS
117 DODEN BIJ
MIJNRAMP IN
ZUID-SLA VIE
Russische raket
op weg naar de maan
PERFECTE LANDING
ZONDER NEUSWIEL
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDE1S ETS OMSTREKEN
BUREAU PAPENGRACHT 32
DINSDAG 8 JUNI 1965
56e JAARGANG
No. 16.544
Krijgt Johnson
voorlichting
van Montgomery?
Telef. 2.09.35 Red. 2.00.15, 2.55.94 Advert. 2.08.26 Klachten bezorging 3.38.39 (tussen 17.30 en 19.00 n.) - Giro 10.30.03 - Abonn. f 0,78 p.w., 3,35 p.mnd., 10,05 p.kw. Franco p.p. f 10,55. Adv. 20 ct p. mm. Telefoontjes 1,75
ALLEEN WAT HONGER EN ZEEZIEK
Leonov zei, dat de Amerikaanse
ruimtevaartdeskundigen blijkbaar
veel geleerd hebben van de Russische
vlucht. „Onze ervaring heeft de
Amerikanen sterk aangemoedigd hun
Gemini-4-vlucht uit te voeren. In
drukwekkend is de manier waarop
de ruimtevaarder zijn cabine verliet
rechtstreeks. Maar waarom moet
de hele bemanning het geweldige va
cuum op het ogenblik van het uit
stappen van de ruimtevaarder on
dergaan?" In zijn ruimtevaartuig was
dit vraagstuk opgelost door gebruik
te maken van een ingewikkeld lucht
dicht systeem, dat het binnenste van
de cabine van het vacuum scheidde.
AMERIKAANS OPTIMISME.
Dr. Edward Welsh, directeur van
de Amerikaanse (presidentiële) ad
viesraad voor lucht- en ruimtevaart,
McDivitt-code
„Je linkeroog ziet er goed uit".
„Hoe weet je, dat m'n linker
oog rood is?" „Ik zeg, dait je
linkeroog er goed uitziet".
„O.K.".
Niemand van de N.A.S.A., het
Amerikaanse bureau voor
lucht- en ruimtevaart, kon zeg-
gen wat dit raadselachtige ge
sprekje tussen James McDivitt.
de commandant van de Gemi-
ni-4, en zijn vrouw Patricia za
terdag beduidde, zelfs de ruim
tevaartarts dr. Berry niet. Men
denkt, dat de ruimtevaarder en
zijn vrouw zich bedienden van
een code om toch „privé" met
elkaar te kunnen spreken ter
wijl de hele wereld meeluis
terde.
heeft in een televisie-interview ge
zegd, dat de kans, dat de VS de Rus
sen vóór zijn met een landing op de
maan thans meer dan 50 procent is.
De VS beschikken volgens Welsh
op het ogenblik over een „operatio
nele" raket die krachtiger is dan de
Russische raketten, voor een lance
ring in de richting van de maan. Dr.
Welsh legde de nadruk op het woord
„operationeel", omdat de Russen wel
licht bezig zijn aan dingen waar de
Amerikanen geen kennis van heb
ben.
De lange tocht door de ruimte van de Amerikaanse astronauten
James McDivitt en Edward White is gistermiddag geëindigd. Nog
geen uur na de buitengewoon geslaagde landing in de Atlantische
Oceaan kwamen de ruimtevaarders gezond en wel per helikopter op
het vliegdekschip „Wasp" aan. Daar stond de tweeduizend koppen
tellende bemanning vrijwel voltallig aangetreden om hen een storm
achtig welkom te bereiden. Een daverend gejuich ging op, toen
McDivitt en White lachend en wuivend uit het hefschroefvliegtuig
op de voor hen uitgelegde rode loper stapten. Talloze handen moes
ten ze drukken en van alle kanten felicitaties in ontvangst nemen
voordat ze zich in de ziekenboeg van het schip konden terugtrekken
om een stevig maal te gebruiken en een uitgebreid lichamelijk
onderzoek te ondergaan.
De astronauten Edward White (links)
en James McDivitt melden zich bij
admiraal McCormick, na de geslaag
de ruimtevlucht.
Met de geslaagde landing is de
vlucht van de Gemini-4 een reusach
tig succes voor de Amerikaanse
ruimtevaart geworden. De laatste
uren voor de landing werden ietwat
overschaduwd door de vrees, dat de
ruimtevaarders gedurende deze
laatste fase van hun vlucht met gro
tere moeilijkheden te kampen zouden
krijgen dan was gedacht. Gebleken
was namelijk, dat een elektronische
rekenmachine aan boord van de Ge-
mini niet gebruikt kon worden, zodat
de astronauten zelf de berekeningen
voor hun „landingsbaan" moesten
uitvoeren. Dit deden zij voortreffe
lijk. Alleen kwamen zij, doordat ze
een van de remraketten een seconde
te vroeg lieten ontbranden, in een
licht afwijkende baan terecht, waar
door hun cabine ongeveer zeventig
kilometer ten westen van de tevoren
vastgestelde landingsplaats in zee te
recht kwam.
Voordat McDivitt en Wihdte hun
nauwe cabine mochten verlaten
moesten nog de laatste gegevens over
.hun gezondheidstoestand worden ge
controleerd. Maar om 18.46 uur Ned.
tijd was het dain zover en konden
ze hét luik openen. Enkele minuten
later werden ze aan boord van een
van de helikopters gehesen die direct
koers zette naar de Wasp, die al op
volle kracht naar de plaats van de
Zoekt u een goed
ANKERHORLOGE
voor 30.- en 40.-. Of het
allerbeste van 200.- en 400.-.
Horloger v. d. Water, Haarl.str.
181 heeft het. Eterna, Certina,
Prisma, Junghans, Ewe, Anker,
Roam er.
ALTIJD VOORDELIG.
(Advertentie)
landing onderweg was. De ruimte-
vlucht van 97 uur en 57 minuten zat
erop.
DUIK IN DE DAMPKRING.
Met de ontbranding van de remra
ketten brak de gevaarlijkste fase van
de landing aan. De cabine bevond
zich nog op een hoogte van tachtig
kilometer toen de „duik in de damp
kring" werd gemaakt.
Het hitteschild van de cabine be
schermde de ruimtevaarders, die 'n
druk van achtmaal de zwaartekracht
moesten doorstaan, afdoende tegen
de tot 1700 graden oplopende tempe
ratuur aan de buitenkant. De wrij
ving van de lucht verminderde de
snelheid van de Gemini met enkele
tienduizenden kilometers tot minder
dan 1120 kilometer per uur.
Ongeveer dertien minuten na het
ontsteken van de remraketten ont
vouwde zich op een hoogte van vijf
tien kilometer boven de Atlantische
oceaan een hulpparachute, die de val
van het ruimtevaartuig moest afrem
men en de cabine stabiliseren. Twee
minuten later, op een hoogte van
drie kilometer, ontplooide hét hoofd
valscherm zich. Drie minuten later
lag de cabine in zee. De juichkreten
van de inzittenden braken de span
ning.
De enige klacht van de ruimte
vaarders bij hun aankomst op de
„Wasp" was, dat ze honger hadden.
Drie dagen larug zullen McDdviitt en
White aan boord van het vliegdek
schip blijven voor een nauwgezet
medisch onderzoek.
De astronauten, die na hun aan
komst op de „Wasp" nog fit genoeg
waren om zelf hun ruimtepakken uit
te trekken, zullen na hun driedaags
verblijf op het vliegdekschip naar 't
ruimtevaartcentrum te Houston, in
Texas, worden gebracht waar zij,
waarschijnlijk donderdag, een pers
conferentie zullen geven.
Schout-bij-nacht Mccormick, die
met de astronauten aanzat aan een
maaltijd, zei na afloop tot verslag
gevers: „Ze zeiden heel weinig, be
halve dat ze verdraaid blij waren
aan boord te zijn."
GELUKWENSEN VAN
JOHNSON.
President Johnson heeft dé twee
ruimtevaarders persoonlijk uitgeno
digd voor een bezoek 'aan zijn boer
derij in Texas aan het eind van deze
week. Hij wenste de „ruimte-twee
ling" via een speciale telefoonverbin
ding met het vliegdekschip „Wasp"
De rekords van
de Gemini-4
MoDdvitt en Wihdte hebben met
hun ruimtevlucht van 97 uur
en 57 minuten twee nieuwe re
cords gevestigd. Het was na
melijk de langste Amerikaanse
bemande ruimtevlucht tot dus
ver en tevens de langste vlucht
die ooit gemaakt is door een
cabine met een meerkoppige
bemanning. De ruimtereis van
de Gemini-4 wordt in duur al
leen overtroffen door de vlucht
van 81 omlopen om de aarde,
die de Russische ruimtevaar
der Valery Bykovsky in juni
1963 maakte. Die bleef 119 uur
en 6 minuten in de ruimte.
Daarnaast werd Edward White
,de eerste mens die zichzelf in
de ruimte voortbewoog hij
maakte daarvoor gebruik van
een z.g. ruimtekanon en
overtrof hij de Rus Leonov
door twintig minuten buiten
de ruimtecabine te blijven.
De astronauten brachten van
hun vlucht f oto's mee van Whi
te's uitstapje in de ruimte en
bovendien nog zo'n vijfhonderd
foto's van de aarde, wolken
velden en de sterren.
Zij beproefden 'n nieuw ruim
tesextant (waarde 67.000 dol
lar) ten behoeve van hun toe
komstige collega's, die in 1969
in een Apollo-ruimteschip naar
de maan zullen vliegen.
Maarschalk Montgomery is van
plan naar Washington te gaan om
president Johnson te overtuigen van
de noodzaak van een politieke rege
ling van de Vietnamese kwestie, zo
schreef het blad „Daily Express"
gisteren. In een onderhoud met het
blad zegt „de overwinnaar van El
Alamein": het is niet mogelijk een
dergelijke oorlog te winnen zonder
tenminste een half miljoen mensen
in de strijd te werpen en naar het
noorden, naar Hanoi, op te rukken.
De maarschalk zegt voorts, dat
niemand in de Verenigde Staten be
sloten schijnt de Amerikaanse pre
sident te gaan zeggen, dat hij er met
zijn politiek in Zuidoost-Azië naast
is. „Ik zal hem zeggen hoe ik er
over denk en ik vrees, dat hij dat
niet zo leuk zal vinden".
De maarschalk noemde nog enkele
punten ter verbetering van de toe
stand in de wereld. Dit zijn:
1. Het terugtrekken door de grote
mogendheden van al hun troepen in
het buitenland, met inbegrip van het
Britse Rijnleger.
2. Radicale wijziging van de Navo.
„De Navo heeft een grote voorjaars
schoonmaak nodig, iedereen weet
dat, maar niemand wil ermee begin
nen".
3. Erkenning door de Verenigde
Staten van China. Mao Tse Toeng
zou bereid zijn te onderhandelen als
zijn regiem werd erkend.
Bij een gasontploffing in een ko
lenmijn in de Zuidslavische plaats
Kakanj, in Bosnië, zijn gisteren min
stens 117 mijnwerkers om het leven
gekomen. Er zouden nog enkele
mijnwerkers vermist worden.
Ongeveer tweehonderd mijnwer
kers bevonden zich in de mijn toen
de explosie zich op een diepte van
150 meter voordeed. Ambulancewa
gens en reddingsploegen ijlden uit
Serajewo en andere omliggende ste
den naar de plaats van de ramp.
Reddingsploegen pogen nog steeds
de plaats van de ramp te naderen,
waar mogelijk nog enkele mijnwer
kers ingesloten zijn.
De Sowjet-Unie heeft vandaag een
raket gelanceerd in de richting van
de maan, de „Loena 6" genaamd. De
„Loena 6" zou de afstand naar de
maan in drie en een halve dag moe
ten afleggen.
De „Loena 6" is een automatisch
station en werd gelanceerd door mid
del van een meertrapsraket. Zij volgt
thans vrijwel de uitgestippelde weg.
De laatste trap van de draagraket
werd vóór de lancering van de eigen
lijke maansonde in een baan om de
aarde gebracht; vanuit deze baan
werd vervolgens het automatische
station in de richting van de maan
gelanceerd.
Op 12 mei kwam de „Loena 5" in
de „wolkenzee" van de maan te
recht.
Gisteravond maakte een Fokker-
Friendship van de Zwitserse lucht
vaartmaatschappij „Balair" een ge
slaagde noodlanding zonder neus-
wiel. Op een met schuim bespoten
baan zette de gezagvoerder op per
fecte wijze het toestel met 44 passa
giers aan de grond.
Het toestel maakte een normale
lijnvlucht van Genève naar Bazel.
Toen gezagvoerder Haefeli wilde
landen, kwam het neuswiel niet naar
buiten, waarschijnlijk door bliksem
inslag. Op advies van de verkeersto
ren van Bazel vloog hij door naar de
geboorteplaats van de Friendship,
Amsterdam, alwaar wellicht nog
raad te krijgen was. Bovendien was
het veiliger de benzine zoveel moge
lijk op te vliegen om het risico zo
klein mogelijk te maken.
VEILIGHEIDS
MAATREGELEN
Inmiddels had de chef-vlieger van
Fokker, Jas Mol in de verkeerstoren
plaats genomen. De grootste baan, de
geluk met hun behouden terugkeer.
Ongeveer drie uur na zijn aan
komst op het vliegdekschip „Wasp"
moest White overgeven. De astronaut
die schijnbaar moeiteloos vier dagen
door de ruimte had gevlogen was
zeeziek geworden. Dr. Howard Min-
ners, chef-arts van het Amerikaanse
bureau voor lucht- en ruimtevaart
(Nasa) aan boord van de „Wasp",
weet dit aan het rollen van het schip.
Bovendien kan daartoe hebben hijge
dragen het feit, dat White die
evenals McDivitt na de landing veel
dorst zei te hebben nogal wat wa
ter had gedronken.
Overigens was de ruimtevaartarts
zeer tevreden. Hij had bij beide
astronauten geconstateerd, dat hun
ogen enigszins bloeddoorlopen wa
ren, maar dit was te wijten aan de
atmosfeer van pure zuurstof waarin
zij hadden geleefd. Beide ruimte
vaarders hadden verder tijdens de
vlucht wat aan gewicht verloren.
COMMENTAAR VAN LEONOV.
De Sowjetrussische ruimtevaarders
Alexei Leonov en Pavey Belyayev
hadden zondag hun Amerikaanse
ruimtecollega's een behouden landing
toegewenst. Luitenant-kolonel Leo
nov, de eerste man die vrij in de
ruimte zweefde, zei in een vraagge
sprek met het Bulgaarse persbureau
BTA, dat hij het jammer vond, dat
het uitstappen van White niet per
televisie was overgebracht.
06-24 werd over een lengte van 500
meter met een dikke laag schuim
bespoten, terwijl de Friendship bo
ven Amsterdam cirkelde om zoveel
mogelijk brandstof op te maken.
Om kwart voor negen maakte het
toestel, terwijl duizenden door het
televisiejournaal gealarmeerde Am
sterdammers in gespannen aandacht
toekeken, zijn geslaagde noodlanding
Toen het tot stilstand gekomen was
bleek de Fokker een spoor van 350
meter te hebben getrokken in het
schuim. De neus had slechts lichte
plaatschade. De gezagvoerder werd"
toen hij uit de cockpit kwam door
vele passagiers omhelsd, oit dank
baarheid voor de wijze waarop hij
hun leven gered had.
PASSAGIERS
VRIJ RUSTIG
De beide Bazelse stewardessen,
Monique Hess en Hedy Moser, ver
telden dat de passagiers zich prach
tig gehouden hadden. Bij Bazel had
den zij vernomen wat er aan de hand
was. In het begin ontstond er enige
paniek, die de gezagvoerder en de
stewardessen echter in de kiem wis
ten te smoren.
Na wat op verhaal gekomen te
zijn, vertrokken zij te middernacht
met een D-C 6 naar Bazel. Niemand
was bevreesd om terug te vliegen.
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
WISSELVALLIG
Tijdens de Pinksterdagen heeft
het weer onder invloed gestaan van
een vlak lagedrukgebied, waarin het
weer van tijd tot tijd sterk ver
schilde; Regen werd afgewisseld
door flinke opklaringen, terwijl er
plaatselijk mist is geweest. Ook heeft
het geonweerd. Deze onweersbuien
brachten op sommige plaatsen be
langrijke hoeveelheden regen. Zo
viel er in de afgelopen nacht in Zie-
rikzee en op Schiphol ongeveer 20
m.m. regen. Het was over het alge
meen niet zo koud, hetgeen behalve
met de grote vochtigheid van de
lucht ook samenhing met de zwakke
wind. Het genoemde lagedrukgebied
verplaatst zich langzaam in noorde
lijke richting en zal ook het komende
etmaal invloed uitoefenen op het
weer in Nederland. Het weer blijft
wisselvallig. De wind, die de afge
lopen dagen dikwijls oostelijk was,
draait naar westelijke richtingen.
ZON- EN MAANSTANDEN
9 Juni: zon op 4.21, onder 20.58;
maan op 15.53, onder 2.31.
H oogwaterstanden
9 Juni: v.m. 1.06; n.m. 13.56.
KORRELTJE
Bernard kardinaal Alfrink is zondag aan de universiteit Notre Dame te
South Bend, Indiana, benoemd tot eredoctor in de rechten uit erkenning De beste hervormers die de we-
voor zijn leidende rol in de oecumenische beweging. Op de foto zien we reid gekend heeft, zijn zij, die met
*4 1 zichzelf begonnen'zijn.
kardinaal Alfrink met de buL