i
Mmele er is geen betere
Het zingende oerwoud
pluimveehouders,huisvrouwen, brandweerlieden..
BLOEMENKEURING IN HAARLEM
Leidse Bioscopen
Grote aanvoer
van tomaten op
de veilingen
SUSKEWISKE
WOENSDAG 2 JUNI 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
M
Zij sparen, samen met ruim 1.800.000 andere Nederlanders, bij de
Raiffeisenbank. Omdat zij er de keus hebben uit vele spaarvormen en
in een strikt persoonlijke sfeer worden geadviseerd. Zij weten, dat zij
bij meer dan 1000 banken en bijkantoren óók terecht kunnen voor alle
andere bankzaken.
Hun spaargeld (samen A\ miljard gulden) wordt, door de plaatselijke
Raiffeisenbanken, aangewend in de lokale sfeer om de leefbaarheid
van het land te vergroten.
de spaarbank met volledige bankservice
(advertentie)
De tulpen en narcissen zijn ver
dwenen. Alleen de fa. P. en J. W.
Mantel uit Avenhorn, brengt haar
bizarre bloemen. In de 17e eeuw vier
den deze tulpen hoogtijSedert het
laboratorium te Lisse heeft vastge
steld, dat deze gebroken kleuren ont
staan door virusaantasting, staan ze
niet meer in het „plantboek". Alleen
Mantel dweept er nog mee en kan
uit zijn sortiment een aantal lief
hebbers gerieven.
Onze bloemenborders moeten nu
voor een deel worden opgeruimd. De
bolbloemen moeten plaats maken
voor de zomerbloeiers. Dat hier prach
tig materiaal onder is demonstreer
den o.a. J. de Jong en Zn. uit Aals
meer met zijn beste Pyrethrums en
Pioenen. Dat een „gevulde" bloem
altijd minder gracieus is dan een
enkele, bleek ook nu weer. De „dub
bele" Lord Roseberry moet het be
slist afleggen tegen de rose E. M.
Robison en tegen de karmijnrode
Gloriosa, waarbij de gouden harten
zo voordelig uitkomen tegen de pas-
telkleurige randbloemen.
Bij herhaling zien we de laatste'
tijd, dat verschillende kwekers er
zich op toeleggen ook te demonstre
ren, op welke wijze geexposeerde
bloemen in de binderij toepassing
kunnen vinden. De kweker J. Bijl
uit Breezand weet op voortreffelijke
wijze met zijn langstelige paarse en
purpere Alliums aantrekkelijke
De films in de week van 27 mei tot
2 juni zijn door de Katholieke Film
Centrale alö volgt gekeurd:
Camera: Beschuldigd van aanranding
vol w.
Dagelijks: 2.30. 7.00, en 9.15 uur
Hemelvaart en
Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur
Lido: De lefschopper (a.l.)
Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur
Hemelvaart en
Zondag: 2.30. 4.45. 7.00 en 9 15 uur
Luxor: Allez France (Hup Frankrijk)
alle leeft.
Dagelijks: 2.30, 7.00, en 9.15 uur
Hemelvaart en
Zondag: 2.30. 4.45, 7.00 en 9.15 uur
Studio: For love or Money (a.l.).
Dagelijks: 2.30, 7.00, en 9 15 uur
Hemelvaart en
Zondag: 2.30. 4.45, 7.00 en 9.15 uur
Trianon: Goldfinger (18 jaar)
geprolongeerd
Dagelijks: 2.30, 7.0U, en 9.15 uur
Hemelvaart en
Zondag: 2.15 4.30. 7 00 en 9 15 uur
Rex: do.-za.: Wilde Haren (18 jaar)
zo.-wo.: Met een voet in de hel (14
jaar).
Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur
Hemelvaart en
Zondag: 2.30, 4.45, 7.15 en 9.15 uur
bloemstukken te maken. J. J. Hage-
man en Zn. uit Heemstede exposeer
de op deze wijze de fijngebouwde
en niet algemeen bekende Scilla pra-
tensis.
Uitstekend materiaal van Hippeas-
trum bracht Kees Warmenhoven uit
Hillegom. De liefhebber noemt het
Amaryllis en, ondanks de hoge prijs
van de bollen, pronkt hij gaarne in
januari of februari met de lang-ge-
steelde rode, oranje of witte kelken.
Ook de lelies wezen er vandaag op,
cat de zomertooi van onze borders
hoogtij gaat vieren. De Lelies, die pas
over een maand hun volle rijkdom
te Akersloot laten zien, waren pre
sent. De takken van de nieuweling
John Dix, mooi oranje, waren nog
van jonge bollen. Deze lelie belooft
veel voor de toekomst; Klaas de
Jong uit Andijk exposeerde in pot
lxchtgeforceerde Harmony, 't Meest
heeft ons echter vandaag geïmpo
neerd de kruising Willmottiae Lil.
Maxwill. Schitterende rijkbloeiende
takken, die in stengel en blad sterke
herinneringen aan de moeder op
roepen. Misschien is het U bekend,
dat bij het vermelden van een krui-
singsprodukt de moeder steeds voor
aan staat.
Zeer groot zijn in deze weken de
aanvoeren op de Nederlandse vei
lingen. In vergelijking met de over
eenkomstige weken in het vorige sei
zoen liggen de aanvoeren ongeveer
50 procent hoger dan het vorige jaar.
De veilingprijzen van de goede
kwaliteiten tomaten liggen tussen
f 1.30 en f 1A0 per kg. Dat is wat
lager dan het vorig jaar omstreeks
deze tijd.
De export van dit produkt is van
zeer grote betekenis. In de week van
1722 mei bedroeg volgens de ge
gevens van het Uitvoer Controle Bu
reau voor Tuinbouwprodukten de uit
voer van Nederlandse tomaten ruim
12,5 miljoen kg. Hiervan was West-
Duitsland met 7848 ton de belang
rijkste afnemer. Naar Engeland gin
gen in die week 3213 ton Nederlandse
tomaten. Andere afnemers waren Bel
gië (367 ton), Frankrijk (169 ton),
Zweden (682 ton), Zwitserland (254
ton), Denemarken (29 ton), Oost-
Duitsland (2 ton), Oostenrijk (57
ton) en Noorwegen (45 ton).
Verwacht wordt wordt dat de aan
voer van tomaten in ons land thans
haar top wel heeft bereikt en in de
komende weken met een teruggang
van het aanbod rekening moet wor
den gehouden.
Het kleuteronderwijs
telt bijna
450.000 leerlingen
Volgens het Centraal Bureau voor
de Statistiek is het aantal leerlingen
bij het kleuteronderwijs in de periode
van 1 januari 1964 tot 1 januari 1965
gestegen van 435.000 tot 446.800.- Het
aantal scholen van 4.900 tot 5.090 en
het aantal leidsters en hoofdleidsters
van 12.708 tot 13.101.
Het aantal leerlingen in opleiding
voor leidster is toegenomen van
5.633 tot 7.219, dat voor hoofdleid
ster van 2.228 tot 2.383. In 1964 slaag
den 1.532 kandidaten voor de akte
als leidster en 999 voor de akte als
hoofdleidster (1963: 1.449 resp. 823).
BRAND IN MULO-SCHOOL
Bij een uitslaande brand in een
Mulo-school aan de Kerkstraat in
Den Haag is vannacht voor naai
schatting f 15.000 schade aangericht.
De kamer van het hoofd der school
op de eerste verdieping met de in
ventaris, waaronder de administra
tie, is verwoest, terwijl 2 lokalen
schade opliepen. De oorzaak is nog
onbekend.
VRAAG WASAUTOMATEN-PROSPECTUS NR. 1$ BIJ MIELE, GOUDSESINGEL 92, ROTTERDAM.
(Advertentie)
Aetherklanken
DONDERDAG 3 JUNI 1965
HILVERSUM I, 402 m. 746 kc/s
7.00 KRO; 11.45 VPRO; 14.15 -
24.00 NCRV.
7.00 Het levende Woord; 7.05 Ouver
ture: reportages en commentaren, we
geninformatie en lichte gram. (7.30-
7.40 Nws; 8.00 Overweging); 8.30
Nws; 8.40 Voor de huisvrouw; 9.35
Waterstanden; 9.40 Schoolradio; 10.00
Sextuool: gevarieerd muzikaal pro
gramma; 11.00 Voor de zieken; 11.45
Klassieke kamermuziek (gr.); 12.10
Leven op het land, gesprek; 12.27
Meded. t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30
Nws; 12.40 Deze week, overdenking;
12.45 In de zomer uit: wetens
waardigheden en muziek; 13.15 Pro
menade-orkest en solist: amusements
muziek; 14.45 Voor de vrouw; 14.15
Lichte gram.; 14.30 Klassieke orkest
muziek (gr.); 15.30 Moderne kamer
muziek (opn.); 16.00 Leven naar Pink.
steren, Godsdienstige uitzend.; 16.25
i.de Ttmweamthmi
vwn
Orgelimprovisatie; 16.30 Lichte gram;
17.00 Klassieke kamermuziek (gr.);
17.15 Lichte gram. voor de tieners;
17.50 Sportrubriek; 18.10 Koorzang;
18.30 Sociaal perspectief, lezing; 18.40
Halte: gevarieerd progr. voor twin
tigers; 19.00 Nws. en weerpraatje;
19.10 Radiokrant; 19.30 Geestelijke
liederen (gr.); 19.45 Klassieke piano
spel (gr.); 20.00 Lichte gram; 21.35
Vogelvrij, klankbeeld; 22.00 Kerk
orgelconcert (opn.): Idassieke muz.;
22.30 Nws. en SOS-ber.; 22.40 Avond
overdenking; 22.55 Boekbespreking;
23.00 Platennieuws; 23.55 - 24.00 Nws.
HILVERSUM II, 298 m, 1007 kc/s
7.00 AVRO; 7.50 VPRO; 8.00 -
24.00 AVRO.
7.00 Nws; 7.10 Ochtenggymnast.;
7.20 Ochtendvaria (gr.); 7.50 Dag
opening; 8.00 Nws; 8.10 Lichte gram:
8.25 De Groenteman; 8.30 Lichte
gram.; 8.45 Morgenwijding; 8.55 Klas
sieke gram.; 9.00 Oude muziek (gr.);
9.35 Voor de vrouw; 10.00 Voor de
kleuters; 10.10 Arbeidsvitaminen (Om
11.00 Nws); 12.00 Instrumentaal en
semble: amusementsmuz; 12.27 Me
ded. t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30
Dansorkest met zangsolisten; 13.00
Nws; 13.10 Aktualiteiten en gram.;
13.25 Beursberichten; 13.30 Stereo:
Mod, pianomuz. (gr.); 14.15 Huishou
delijke zaken, praatje; 14.30 Van, voor
en door amateurs; 15.00 Stemmen
die gelden: nieuws gram. met com
mentaar; 15.25 Extra vitaminen: lich
te gram. (Om 16.00 Nws); 16.30 Vi
ool en piano: Oude en mod. muziek;
17.00 Minjon; 18.00 Nws; 18.15
Aktualiteiten; 18.20 Uitzending van
de Anti Revolutionaire Partij. Spre
ker: Mr. W. R. v. d. Sluis, secr. van
de A.R.P.; 18.30 Mannenwerk: licht
progr.; 20.00 Nws; 20.05 Stereo: Ra
diokamerorkest en solisten: Klassie
ke muziek; 21.05 Het Nederlands bui
tengaats: programma over de studie
van het Nederlands over de hele
wereld; 21.35 Licht ensemble; 22.00
Madrigaalkoor: Buitenlandse volks
liederen; 22.30 Nws; 22.40 Aktuali
teiten; 23.05 Stereo: Nieuws gram.;
23.55 - 24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I. NTS: 14.00-14.30 Te-
leac: Onze Voeding; AVRO: 15.00 -
15.45 Voor de vrouw; NTS: 19.00
Nieuws in het kort; 19.01 Barend de
Beer; 19.06 De Verrekijker: intern,
jeugdjournaal; 19.15 - 19.35 Van Ge
west tot Gewest, regionaal journaal;
AVRO: 19.35 De Lucy Show - De
vrijwillige brandweer, TV-film; NTS:
20.00 Journaal; AVRO: 20.20 Televi-
zier; NTS: 20.40 Bolsjoi Ballet; AVRO
21.15 De verschrikkelijke wraak van
Frederik Nagtegaal, TV-spel; NTS:
22.30 - 22.35 Journaal.
Nederland H. NTS: 20.00 Nieuws
in het kort; KRO: 20.01 Zang en in
strumentaal ensemble; 20.25 - 22.15
Voetbalwedstrijd: Frankrijk - Argen
tinië.
door J. M. ELSING
17)
De dieren die '<un woonstede heb
ben in het aangerande gebied, vluch
ten in stomme angst. Alleen de vo
gels verwijderen zich met de bek
val scherpe scheldwoorden tegen de
onbeschaamde indringers, die zin
gend om zich heen kerven.
Zo begon een dag en eindigde hij.
Zo vingen nog vele dagen aam en ein
digden ze tot de uitverkoren aar
de daar Lag: naakt en overdekt met
bloedige schrammen en diepe won
den. Zij, die de vernietigende storm
overleefd hadden een groep palm
bomen, enkele kapok-, papaja- en
oranjebomen zullen in een ver
zoenend gebaar, tot het einde hun
ner levensdagen, de mens met hun
vruohten belonen. De mannen heb
ben het ruwe, harde werk gedaan.
Nu komen de vrouwen. Met haar
langwerpige manden wandelen ze
neuriënd naar de oever van de ri
vier, waar ze grauwzaad verzame
len en op de gekneusde, bloedende
Naar een gegeven van M. Haugen
aarde strijken als een goede, helende
zalf.
Max Linden loopt fluitend over de
effen vlakte, van Links naar rechts,
van rechts naar links met de han
den in de broekzakken. Hij geniet
eenvoudig van het lopen op deze
vlakte. Dat kun je nu doen met ge
sloten ogen en je handen in je broek
zakken. Voor een paar dagen nog
was het uitgesloten hier rond te
lopen. Je was verplicht al maar door
te vechten tegen onkruid, doornen en
lianen, die beten en prikten en je
moest oppassen voor dieren die naar
je bliezen en klauwden of hun venijn
naar je spuwden. Want het domein
behoorde hun toe! Nu dit stuk wil
dernis een effen naakt terrein is ge
worden, zijn de rollen omgekeerd.
Biri, het stekelvarken, als het nog
zo dom, zal zich zeker tweemaal be
denken alvorens het te betreden en
al die van het Niokaras, de slangen,
zuilen zich krampachtig kronkelend
reppen om er vandaan te komen. En
welke vogel zou zo dwaas zijn daar
ergens zijn nest te willen verber
gen?
Op deze vlakte zal de blanke zich
nederzetten en zijn huis bouwen zo
dra de tijd daarvoor gekomen is,
want eerst moet de strijd tegen de
wildernis worden voortgezet. De
vlakte is als een hoofdkwartier waar
krijgsplannen worden ontworpen.
Een smal voetpad naar de vallei
wordt verbreed. Aan weerszijden
daarvan wordt Moto in de pori ge
slingerd en een paar dagen Later is
ze verzengd tot een zwarte, smeu
lende puinhoop in het regenseizoen
zal daar nieuw leven op kiemen. Het
zal zijn als een schone wedergeboor
te, met rechte voren, geordende bed
den en weelderig loof boven zwel
lende vruohten.
Bij de rivier wordt de zwaarste
slag geleverd om een door onkruid
overwoekerd paradijs te bevrijden.
Irrigatie-werken worden uitgevoerd,
staLlingen en afdaken opgericht zo
wel op het woon/terrein als in de val
lei. Pas daarna komt het huis van de
blanke aan de beurt, want ere
wie ere toekomt er werd eerst ge
zorgd voor het land en de dieren.
Maanden lang heeft Linden zich
met zijn tent als woonruimte tevre
den gesteld. Als enige weeftde ver
oorloofde hij zich ze op te richten
bij de verhuis naar zijn eigen loe-
pangoe onder een afdak om zich
enigszins te beschermen tegen grote
hitte en regen. En het zal nog lang
duren alvorens hij zijn woning kan
betrekken, want hij heeft zich méér
gewenst dan een hut met wanden
van potopot en een bodem van ge
stampte aardie. Hij zelf heeft het plan
ontworpen. Het wordt natuurlijk een
bescheiden tropenwoning, zonder ver.
dieping, maar opgetrokken met ech
te, soliede bakstenen. De haindma-
chine om die te vervaardigen is se
dert een tijd/je uit Ilebo aangeko
men en staat op een plek bij de
rivier, waar uitstekende klei voor
handen is. Zijn huis zal verrijzen op
een kunstmatige verhevenheid met
een zoom van grote stenen en een
brede barza. Het zal de vorm van
een grote rechthoek krijgen, met zes
kamers van welke de voorste mid
denkamer zonder buitenmuur, als het
ware deel zall uitmaken van de barza.
Samen met Mandefoe, de schrijn
werker, trekt Linden naar het woud
om naar bomen te zoeken voor de
Valken en de barza-pijlers. Zodra de
eerste vracht afgekoelde bakstenen
in de loepenga verschijnt, gaan twee
inlandse metselaars, welke uit een
groot oewtruim zijn overgekomen, aan
het werk. Het wordt een bewogen le
ven gedurende vele maanden, met
een koortsige bedrijvigheid. Het lied
d'a/t daar temidden van het oerwoud
weerklinkt in deze periode is er een
van metalen stemmen, met klinken
de hamers, zeurende zagen en het
gerinkel van de troffels op de bak
stenen.
Zo is Kandoe, het Kandoe van de
blanke ontstaan, met die vlaggemast
op de rotsen bij de Sanokeroe, het
soliede huis met de keurig onderhou
den Loepangoe, de velden en tuinen
aan de oever van de rivier.
Twee jaar zijn er voorbij gegaan se.
dert de aankomst van Linden. Het
heeftlanger dan een jaar geduurd,
alvorens hij zijn woning kon betrek
ken en thans pas is die fatsoenlijk
ingericht, want ook de meeste meu
belen zijn door Ma-ndefoe en hem
zelf gemaakt. Telkens als hij met
zijn boot van een uitstapje op de
Sankgoeroe terugkeeirt en de berm
heeft bereikt vanwaar zijn domein
opeens zichtbaar is, doorstroomt hem
een grote vreugde. Het is de vreug
de van de schepper, want daar waar
niets was dan wildernis en wan
orde, heeft hij orde gebracht en de
aarde geleerd zich te onderwerpen
aan zijn wil. Gods zegen rust op dit
vreemde experiment. Een droom, een
vaag verlangen heeft hem er toe aan
gezet dit avontuur te wagen. Meer
dan eens is hij tijdens de organisa
tie-periode de wanhoop nabij ge
weest. Meer dan eens heeft hij moe
ten worstelen tegen het verlangen
deze wildernis de rug toe te keren.
Er zijn troosteloos-grauwe regenda
gen geweest, waarop het schier niet
mogelijk was de tent te verlaten. Hij
heeft zich moeten bedwingen, om
naar het afdak van de schrijnwer
kerij te gaan en daar Mandefoe te
helpen, te werken en niet te den
ken. Hij heeft moeten leren zich te
weren tegen de kwellingen van de
eenzaamheid. Het was niet veel wat
hij in het oude werelddeel opgege
ven had, maar in de balans van het
gokik en het menselijk evenwicht
woog het aanvankelijk zwaarder dan
wat hem te Kandoe werd geboden.
Aöh, heimwee het gestadig kna
gen van het verlangen naar wat tot
het verleden behoort en onbereik
baar is kan een erge kwaal wor
den als je je hart niet aan het heden
kunt hechten! Maar langzaam, naar.
gelang het nieuwe Kandoe groeide,
is Linden er van gaan houden.
(Wordt vervolgd)
