CHURCHILL - 90 jaar
in het harnas
h i P -
Staatsman, leider, soldaat
r
NOVEMBER 1964
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
Gelukkig de staat, die
^9oooooooo«<»<xxx>oooooooo<x>ooooooooooooooooo0oooooooooooo zulk een dienaar vindt"
Sir Winston en lady Churchill
in juni 1961.
OVER ENKELE DAGEN, op 30 november a.s., viert Winston
Churchill, Engelands „old man" zijn 90ste verjaardag Een halve
eeuw vocht hij op de barricaden van het politieke front, in 1950
nog even actief als toen hij juist na 1900 dit strijdtoneel betrad.
Zijn vuur is nu langzamerhand minder laaiend, doch het brandt
nog. Het schijnt niet te blussen, zomin als de toorts der vrijheid,
die hij temidden van Europa's donkerste uren brandende hield,
zodat haar schone gloed ons nu nog omschijnt, zij het overscha
duwd door de durende dreiging uit het oosten
IN DE MOEILIJKE
OORLOGSJAREN
VAN 1940—1945
Luisterend naar
clandestiene radio
uitzendingen vanuit
Londen stelden wij
ons in bezet Neder
land Churchill
aldus voor
GEEN GELIJKE
TE VINDEN
WIE IS DEZÈ MAN, incarnatie van
een tijd die wij zagen wegvlie-
den en waar wij naar terugverlang
den, omdat zij beelden in ons oproept
van trouw, vaderlandsliefde en
moed?
Wie ronddoolt over de aarde, zal
waar hij ook zoekt zijns gelijke
niet vinden. Hij werd gevormd in de
jaren rondom de eeuwwende, toen
zijn avontuurlijk gericht innerlijk
hem naar Zuid-Afrika dreef, waar
de dodenzang van de oorlog reeds
weerklonk. Daar reeds kenden de
Boeren hem zoveel waarde toe, dat
zij een beloning uitloofden van 25
pond sterling voor degenen die hem
dood of levend weer terug zou voe
ren na zijn ontsnapping uit de krijgs
gevangenschap Veertien vredes
jaren werden hem na zijn terugkeer
in het oude Albion geschonken om
poliitiek geschoold te worden. Jaren
van zoeken naar de juiste koers, die
schier onvindbaar scheen totdat een
stroom van bloed en staal een onver
schrokken staatsman had gewrocht,
die een ontredderd en ontwapend
volk ter zegepraal zou voeren.
Een sterke geest werd Engeland in
hem gegeven, gesmolten als zij is
door vuur uit miljoenen Vickers- en
Kruppfabrikaten; gestaald en gehard
door de slagen, die zijn binnen- en
buitenlandse vijanden hem toedien
den. Welk een innerlijke strijd moet
achter een mens liggen, die zoals hij
een vaste koers vaart in jaren, waar
in de stortzeeën van zijn volk, de
vrije wereld en een springvloed van
Europa's radeloosheid hem omspoe
len.
HARD en ONBUIGZAAM
UZEREN KANSELIER werd Bis
marck genoemd, Clemenceau was
tijger, maar pover blijft slechts onze
lof, ook wanneer wij Churchill stalen
premier zouden noemen. Zijn naam
blijft verbonden in de loop der eeu
wen aan het metaal en het krijgs
rumoer, dat hij een halve eeuw dien
de. Is het zijn verdienste of onze
schuld dat wij een mens nodig had
den in deze wereld, die meedogen
loos hard kon zijn, moest zijn opdat
wij onze kinderen weer mogen koes
teren in de liefde? Want hard en on
buigzaam is Churchill! zijn leven lang
geweest. Hij wilde de Transvaalse
vaders neerslaan, opdat de kinderen
zouden buigen. Was Winston in die
tijd een misdadiger of deed een Ho
gere Leermeester hem die school
doorlopen om hem het onrecht te le
ren haten en de vrijheid te dienen
zowel als het recht?
Dit was Winston Spencer Churchill
als redenaar: 'n vurige moedige titaan
Churchill is Engelsman voor alles.
Hoe wij zijn geschiedenis ook wen
telen of keren, steeds zijn daden, ge
dragslijn en vooruitziende blik ge
graveerd met „rigt or wrong, my
country". Het rijk waarin bij zijn ge
boorte de zon noodt onderging, heeft
hij steeds trouw gediend. Waar hij
zich bevond, in Teheran, Yalta, Pots
dam of New-York, reizend over de
continenten, sprekend voor de radio
of staande aan de graven van zijn
soldaten, steeds schitterde de ster
van Groot Brittannië's glorie voor
zijn ogen en vonden wij hem dage
lijks op de bres voor het herstel van
Engelands internationale machtspo
sitie. Daar heeft hij alles aan dienst
baar willen maken.
Zijn pessimistische, lang niet po
pulaire actie voor een betere bewa
pening vóór de tweede wereldbrand
zagen de donkere wolken boven de
iedereen nog slechts „vrede" durfde
krijtrotsen van Dover reeds toen
lispelen.
HIJ ZAG HET GEVAAR
REGEREN is vooruitzien, zegt het
spreekwoord. Zo ooit, dan ver
jaart hier een man, die de gave van
vooruitzien en regeren in zich ver
enigd ziet.
In 1938 schreef de oorlogsleider,
voor wie koningen nog hun hoed af
nemen, over Hitier: „Hij zal mis
schien nog de dag beleven, dat Eu
ropa machteloos neerligt aan de voe
ten van Duitsland". En hij meende
het, dat bewijst zijn politiek uit die
dagen, toen de luchten weerklonken
van „toegeven en concessies aan het
arme Duitsland".
Ondanks zijn haat tegen de totali
taire staten kenmerkten zich zijn
pennevruchten uit die dagen door
diplomatieke hoffelijkheid en harde
realiteitszin.
Alleen staatslieden als Churchill
zijn in staat een oorlog te voeren en
te winnen met mannen die zij in
waarheid niet vertrouwen. Zijn hou
ding tegenover Rusland en Stdlin ge
durende de bange jaren is een voor
beeld van staatsmanschap en diplo
matie, zoals die vandaag verre moet
worden gezocht. En schilderen wij
zijn moed, die neerslaat uit de vele
redevoeringen in wanhoopsdagen
voor Engeland gehouden, dan kruipt
er weemoed en verlangen in vele
Nederlandse harten, die vandaag
wegkwijnen om de wankelmoedig
heid en zwakte door eigen leiders be
toond.
Waar was in ons land een titaan,
die voor het forum van de wereld
durfde uitroepen: „Wij voelen ons
thans niet alleen sterk, doch wij zijn
ook sterker dan ooit" in onze moei
lijke dagen. Engeland had zo'n man
in 1940 na Duinkerken, na de diepste
vernedering, in de grootste eenzaam
heid, die dat land ooit gekend heeft.
De man, die driekwart de mensheid
maar vooral het Britse wereldrijk
heeft gediend.
UITZIEN BOVEN
DE WERELDZEE
GROTE MANNEN zijn veelzijdig.
Winston Spencer Churchill vormt
hierop geen uitzondering. Zijn pen
ne vruchten vormen kristallisaties van
zijn scherpte, denkkracht en zelfbe
heersing, welke laatste hij slechts
zelden verliest. Hij heeft nooit ver
zuimd, de capaciteiten en verdiens
ten van zijn tegenstanders te eren of
zijn medewerkers lof toe te zwaaien
waar zij die verdienen.
Von Hindenburg, een zijner grote
tegenspelers uit de eerste wereldoor
log schrijft hij: een reus, krijgshaftig
en toch welwillend, groter dan de
doorsnee man. Voor Clemenceau en
maarschalk Foch, die lang niet al
tijd aan zijn zijde stonden, had hij
grote bewondering. Zijn grote kennis
van de geschiedenis heeft hem steeds
een platform doen bestijgen, van
waar hij de wereld en zijn omgeving
beschouwt, er zich niet in plaatsend,
doch er boven.
Zo kan hij thans in zijn laatste
levensjaren ver uitzien over de ko
kende wereldzee en waarnemen, wat
zijn politiek, zijn levenswerk de we
reld gebracht heeft. Daarom hebben
zijn woorden nog steeds waarde voor
ons, ook nu hij niet meer aan het
roer staat, maar zijn waarschuwen
de stem nu en dan laat horen om toch
koers te houden.
„Wie had dat 16 jaar geleden kunnen
denkenDit vroeg men zich af
op 30 september 1959, toen sir Win
ston op 85-jarige leeftijd zich kandi
daat stelde voor het Lagerhuis. Hier
beantwoordt hij de ovaties van zijn
toehoorders in Woodford Green
(Essex) na een verkiezingsrede.
Churchill treedt niet meer in het
openbaar op. Op zijn 89ste verjaardag
vorig jaar vertoonde hij zich even
van achter het venster om zijn be
wonderaars niet teleur te stellen.
Dat moet wel goed zijn
Aan de Lange Mare 94, in 1946
nog niet gedempt, werd in ok
tober van dat jaar de eerste
TEEKENS slagerij gevestigd.
Tijdens de distributieperiode
van het vlees, waren er weinig
mogelijkheden om tot ontplooi
ing te komen. Nadat evenwel
de bonnen waren afgeschaft, is
het bedrijf een geweldige
vlucht gaan nemen. Met korte
tussenpozen volgde op grootse
wijze de opening van het ene
filiaal na het andere.
Wanneer wij op dit moment de
balans opmaken, dan tellen wij
in Leiden alleen al zeven win
kels, die voor verreweg het
grootste deel de inwoners van
Leiden en randgemeenten van
vlees ook van het paard
vleeswaren en poeliersartike
len voorzien.
Ook in Leiderdorp is sedert
kort een TEEKENS winkel ge
opend, waarvoor eveneens een
overweldigende belangstelling
bestaat.
Verder is er nog een intensie
ve samenwerking met een
zeer grote slagerij in Dordrecht
en een aanzienlijk aantal
vleesbedrijven te Den Haag.
Dit alles is tot stand kunnen
komen door voortdurend
scherpe verkoopprijzen en at-
traiktieve dag-, week- en ge-
legenheidsreklames.
Als de kwaliteit door kundig
inkoopbeleid en vakkundige
behandeling niet op de ge
rechtvaardigde eisen van de
verbruikers was afgestemd ge
weest, had het bedrijf de ge
zonde basis gemist en daarom
is de enig juiste conclusie:
DAT MOET WEL GOED ZIJN
bij
TEEKENS'
SLAGERIJEN
Koningin Elizabeth van Enge
land droeg een zacht vilt-
hoedje met een zwarte zijden
garnering tijdens haar bezoek
aan de tentoonsteUing „Orange
and Rose" in het Londense
Victoria en Albert museum.
De expositie, welke ook door
koningin Juliana en prinses
Christina is bezocht is samen
gesteld uit Engelse en Neder
landse kunstschatten uit de
zeventiende en achttiende
eeuw.
Br Tm
j^|
Amerikaanse onderwereld
doet aan pillensmokkel
De Amerikaanse onderwereld heeft
zich toegelegd op het smokkelen van
slaappillen en opwekkende pillen
sinds de controle op andere verdo
vende middelen strenger is gewor
den. Een bepaald middel kan voor
een dollar de duizend worden ge
kocht en brengt dan in de V.S. 30
dollar per duizend op bij de groot
handel, de kleinhandelsprijs is vijf
tot tien cent per pil. De meeste pil
len worden gebruikt om de werke
lijkheid te ontvluchten.
Bij een verkeersongeval in de
afgelopen nacht werd op het Schenk-
viaduct in Den Haag de 22-jarige
mejuffrouw T.J. Vos zo ernstig ge
wond, dat ze korte tijd na aan
komst in een ziekenhuis is overle
den. Mejuffrouw Vos, die op de
fiets reed, week plotseling naar
links uit en werd vermoedelijk door
een haar achterop komende perso
nenauto overreden.
De vrouw van een herder uit de
omgeving van Tetoean is bevallen
van een vierling. Moeder en kinde
ren twee meisjes en twee jongens
maken het goed.
Rife.
V, f
