DUET
Kamerleden tegenstanders
van verhoging college-gelden
Scheepsberichten
BIOSCOPEN
TE LEIDEN
Collectieve gratie
voor vrije boeren
Bojgj
verkouden
DAMPO
«142^
POPULIEREN
IN DE STORM
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1964
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 1
Minister blijft
op standpunt
Tijdens de behandeling; van de be
groting; van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen in openbare commis
sievergadering; is van gedachten ge
wisseld over de door minister Bot
voorgenomen verhoging van de col
legegelden van 200.- tot 400.-
Alle leden van de kamercommissie
die hierover het woord voerden ble
ken het niet eens te rijn met de be
windsman. De heer Burggraaf (PSP),
die de rij sprekers opende, noemde
ACMAEA 19 te Tobroek verw.;
Alkes 18 115 ml w Oporto nir Ant
werpen: ALUDRA 18 te Rio de Ja
neiro; ARC A 18 te Abadam; BOVEN
KERK 18 te Mombasa; GAROET
verm. 22 vn Colombo rar Cochin;
JAGERSFONTEIN 18 vn Durban nr
Lorenco Marques; JAPARA 25 te
Hamburg verw KATSEDIJK 18 vn
Rotterdam nr New York, 19 te Ant
werpen; KENNEMERLAND 18 130
ml ono Lissabon nr Santos; KERMIA
26 te Trinidad verw.; KLOOSTER-
DIJK 18 te Savannah; KORATIA 18
te Milazzo; KORENDIJK 18 te Rot
terdam; KORENIA 15 te Pulu Bu-
kom; LOPPERSUM 18 te Amster
dam; MAASDAM 18 400 ml ono Kaap
Race nr Quebec; MAASHAVEN 18
vn Hamburg nr Bremen; MEDON 18
te Amsterdam, 19 vn Amsterdam nr
Antwerpen; MEMNON 18 400 ml no
Azoren nr Curasao; MEWELLOYD
verm. 21 vn Durban nr Lorenco Mar
ques; MONTFERLAND 18 vn Santos
nr Montevideo; NW. AMSTERDAM
18 te New York; OVERIJSEL verm.
21 vn Beira nr Mtwara; PARKHA
VEN 18 te Hamburg; ROTTERDAM
18 vn Le Havre, 18 te Southampton,
18 vn Southampton nr New York;
SARPEDON 19 te Santo Domingo;
SCHELDELLOYD 18 te Napier verw;
ULYSSES 18 350 ml nnw Curacao nr
Port au Prince; WONOSOBO 18 vn
Suez nr Antwerpen; WONOSARI 17
te Kaapstad.
ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data,
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd, staan
tussen haakjes achter de naam van
het schip vermeld.
Argentinië ms „Cap San Diego"
(25-11); Australië ms „Tornar"
(26-11); Brazilië ms „Cap San Die-
go" (25-11); Canada ms „Katsedijk"
(25-11); Chili ms „Breitenstein"
(22-11); Indonesië ms „Braun
schweig" (28-11); Ned. Antillen ms
„Ammon" (24-11); Suriname ms
„Marathon" (25-11); Ver. Staten ms
..Katsedijk" (25-11); Zuid-Afrika
(Rep.) ms „Stirling Castle" (22-11);
Z-W.-Afrika ms „Hoogkerk" (25-11).
Inlichtingen betreffende de ver
zendingsdata van postpakketten ge
ven de postkantoren.
de aangekondigde maatregel „buiten
gewoon onsympathiek". Mevrouw van
Someren - Downer (WD) zei dat de
collegegelden juist lager moeten wor
den. Van een verhoging zijn naar
haar mening vooral degenen uit de
middengroepen de dupe, die juist
geen beurs krijgen.
De heer Alberts (KVP) vond ook
dat het beleid, dat democratisering
van het onderwijs nastreeft, niet mag
worden doorkruist
VERANTWOORDELIJKHEID
Minister Bot zei dat de student ver
keert in een bevoorrechte sociale po
sitie vergeleken met leeftijdgenoten
elders. De overheid legt grote bedra
gen ten koste aan het hoger onder
wijs en aan tal van studentenvoor
zieningen, zodat het niet meer dan
billijk is een redelijke bijdrage te
vragen temeer daar de huidige maat
schappij-opvatting nog steeds geba
seerd is op de primaire verantwoor
delijkheid van de ouders.
NIET NOODZAKELIJK
Zijn voorstel ziet hij als een conse
quente voortzetting van het gevoerde
beleid en passend in de gehele k8bi-
netspolitiek. In omliggende landen
wordt een analoog beleid gevoerd
„Iedereen die dat wil kan in Neder
land studeren", zo zei hij. Een finan
ciële barrière bestaat niet, wel een
psychologische Voor de middenaroe-
pen bestaat altijd de mogelijkheid een
rijksstudietoelage van minder dan
400.- aan te vragen. Dan vervalt
voor hen het collegegeld en blijven
de fiscale faciliteiten bestaan. Voor
werkstudenten zei de bewindsman
alle respect te hebben, doch het werk
student zijn berust niet op noodzaak
Het vraagstuk zal opnieuw aan de
orde komen tijdens de plenaire be
handeling van de begroting die op
21 december wordt gehouden en
eventueel bij de indiening van het
wetsontwerp.
KLEUTERSCHOOLGELD
De heer J. J. Voogd kondigde aan,
dat hij bij de openbare behandeling
van de begroting voor O. K. en W.
het oordeel van de Kamer zou vragen
over de aangekondigde verhoging
van 't kleuterschoolgeld met 10 cent
per dag. De minister, die zei met de
verhoging te wachten tot de Kamer
er zich over uitgesproken heeft was
van oordeel dat de verhoging voor
de ouders geen belemmering kan
zijn. Hij «r Zeker niet voor gelei
delijk alle onderwy s kosteloos Je
maken zoals" de socialist Voogd fiacT
voorgesteld.
Advertentie
De films in de week van 19 tot en
met 25 november 1964 zijn door de
Katholieke Film Centrale als volgt
gekeurd:
Camera: Een echte Parisienne.
(Str. volw.)
Dagelijks 2.30, 7 00 en 9.15 uur
Zondag 2.30 4.45 7 00 en 9.15 uur
Lido: Mondo Cane 2 (Volw.)
(geprolongeerd)
Dagelijks 2 30 7 15 en 9.15 uur.
Zondag 2.30 4 45 7 00 en 9 15 uur
Luxor: Dreigende trommen (14 jr.)
Dagelijks: 2.30. 7 00 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30. 4.45. 7.00 en 9.15 uur
Studio: Mamma Ruma (volw.)
Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30. 4.45, 7.00 en 9.15 uur.
Trianon: Tom Jones (18 jaar),
(geprolongeerd)
Dagelijks 2.30, 7 00 en 9.15 uur
Zondag 2.15 4 30 7 00 en 9.15 uur
Rex: Inspecteur Coplan gebruikt
geweld (14 jaar).
Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7 15 en 9.15 uur.
Meer dan 11.000
eerstejaarsstudenten
Uit cijfers, welke het Bureau voor
Statistiek heeft gepubliceerd, blijkt,
dat zich omstreeks 25 oktober 1964
bij de gezamelijke universiteiten en
hogescholen 11200 eerstejaarsstuden
ten hadden laten inschrijven: dit is
2000 studenten meer dan in het jaar
daarvoor of wel in een stijging van
22%. In de loop van het studiejaar
zal, naar de ervaring leert, nog een
beperkt aantal inschrijvingen volgen.
De stijging is het grootst in Rot
terdam (52%), Wageningen (49)
Vrije Universiteit te Amsterdam (29).
Nijmegen (27), Groningen (25) en
Gemeentelijke Universiteit te Am
sterdam (23%). In Delft is de stij
ging 15%, in Leiden 12, in Utrecht 9
en in Tilburg 8%. Alleen in Eindho
ven bleef het aantal eerstejaars vrij
wel gelijk.
Wat de studierichtingen betreft
geven vooral landbouwkunde (49%).
godgeleerdheid (47), sociale weten
schappen (45), psychologie (42) en
opvoedkunde (40%) een belangrijke
stijging te zien. De toeneming bij de
technische wetenschappen met 25%
is mede een gevolg van de opening
van de technische hogeschool „Twen
te" te Enschede, welke instelling met
238 eerstejaars begon. Behalve bo
vengenoemde aantallen studenten
zijn bij de universiteiten nog 600 eer
stejaars ingeschreven, die in opleiding
zijn voor een universitair MO-akte-
examen.
BLO-klassen te groot
Kleuterklas ook voor
gehandicapte kind?
De Staatssecretaris van Onderwijs,
de heer Grosheide, verklaarde in de
vaste OKW-commissie in de tweede
Kamer, dat een definitieve wettelijke
regeling van het bijzonder lager on
derwijs een kwestie van lange ter
mijn zal zijn. Hij stelde wel een her
ziening van het besluit BLO in het
vooruitzicht, waarbij hij de kwestie
van de kleuterklas voor het gehandi
capte kind en o.a. van de leerlingen-
schaal hoopt te regelen.
De Staatssecretaris kreeg veel klach
ten over te zwaar belaste hoofden,
te grote klassen en de vaak slechte
positie van assistenten te horen. De
kwestie van de kleuterklassen lag
diverse afgevaardigden zwaar op de
maag, omdat het zo vroeg mogelijk
van een afwijking van zeer veel be
lang is voor het verdere leven van
een gehandicapt kind.
DUITSERS STALEN
IN BADPLAATSEN
De officier van justitie bij de recht
bank in Den Haag heeft gisteren een
gevangenisstraf van een jaar met
aftrek van voorarrest gevorderd te'
gen elk van twee Duitsers uit Aken,
de 27-jarige Ios-arbeider W.R. en de
21-jarige loswerkman W.H. De man
nen hadden tijdens hun vakantie in
ons land in Zandvoort. Katwijk en
Wassenaar goederen en geld uit ge
parkeerde auto's gestolen.
De verdachten bekenden een deel
van de feiten dié" hun ten laste wa
ren gelegd. Toen ze werden gearre
steerd, bezaten ze nog flink wat
geld, dat volgens hun verklaring van
diefstal afkomstig was.
De twee mannen waren in Duits
land reeds enkele malen met de rech
ter in aanraking geweest. In Neder
land was de los-arbeider betrokken
geweest bij de aanranding van een
meisje in Maastricht. Uitspraak op
3 december.
VERZEKERINGSAGENT OP TEXEL
AANGEHOUDEN
De rijkspolitie op Texel heeft de
26-jarige verzekeringsagent en incas
seerder J. P. M. uit Oud es child gear
resteerd, verdacht van verduistering
van ruim 7000.ten nadele van
drie levensverzekeringsmaatschap
pijen.
In februari van dit jaar werd een
tekort van 2000.geconstateerd, dat
de man toen aanzuiverde. In sep
tember is bij controle echter opnieuw
een tekort ontdekt. Hierna volgde
onmiddellijk ontslag.
Speelgoedwapens
vallen onder
de wapenwet
Proef-proeessen
in Den Haag
„Als een leek zo op het eerste oog
niet ziet, dat het speelgoed is. dan
vallen die dingen onder de wapen
wet". Dat verklaarde brigadier P T.
Kemper van de Haagse politie, gis
teren als deskundige in een reeks
proefprocessen voor de Haagse kan
tonrechter, mr. G. J. M. van den
Dungen. De officier van Justitie mr
R. J. Beer. en de kantonrechter wa
ren eenzelfde mening toegedaan. Het
Japanse erwtenpistooltje en de twee
uit Duitsland afkomstige speelgoed-
revolvers vielen daarmee onder de
wapenwet. Een importeur, een groot
handelaar en een winkelier, allen uit
Den Haag, werden door de kanton
rechter veroordeeld.
De conclusie van mr. Beer was,
dat de plastic speelgoedjes voorwer
pen zijn, geschikt voor het plegen
van bedreiging of afdreiging Groot
handelaar M. Blok had zo'n Japans
pistooltje niet meer in huis. toen de
politie kwam. Hij zette er in Den
Haag en omgeving ongeveer vier
honderd dozijn om. Wel had hij van
importeur W. Kordenoordt een paar
Duitse speelgoedjes als monster ge
kregen.
Brigadier Kemper zag ze en nam
ze meteen in beslag: uiterlijk zagen
ze er precies als echte revolvers uit.
Voor het Japanse pistooltje ging hij
naar de winkelier N. Verhoog en
nam er daar één im beslag.
LICHTE STRAFFEN
Importeur Kordenoordt werd door
de kantonrechter veroordeeld voor
het verspreiden van de Duitse spul
len, voorwerpen, die onder de wa
penwet vallen, tot een boete van
15.- Eenzelfde boete werd groot
handelaar Blok opgelegd voor hel
verspreiden van het Japanse pistool
tje^ Winkelier Verhoog kreeg een
boete van 5- Voorts werd grossier
Blok schuldig verklaard aan het
voorhanden hebben van de Duitse
speelgoedrevolvers, zonder strafop
legging. De in beslag genomen speel
goederen werden aan het verkeer
onttrokken.
Mr. Van den Dungen merkte nog
op, dat de straffen zo mild waren,
omdat het proefprocessen waren. Hij
meende, dat van de veroordelingen
een preventieve werking zal uitgaan
Mochten overtredingen van de vuur
wapen wet hierdoor niet worden
voorkomen, dan zal bij volgende pro
cessen een andere strafmaat kunnen
wórden toegepast, aldus de kanton
rechter.
Een achthonderdtal zogenoemde
vrije boeren, die veroordeeld zijn we
gens het niet voldoen aan de eis tot
het verstrekken van gegevens voor
de bedrijfsinventarisatie van 't Land
bouwschap, zullen collectief gratie
krijgen, zo heeft staatssecretaris De
Meijer (Sociale Zaken en Volksge
zondheid gisteravond meegedeeld in
de openbare vergadering van de vaste
commissie voor Sociale Zaken uit de
Tweede Kamer.
De voorbereidende stappen tot deze
gratieverlening zijn in interdeparte
mentaal verband genomen. Hierbij
zijn mede betroken de ministers
Scholten (Justitie) en Biesheuvel
(Landbouw).
Sinds het voorjaar zijn de agra
riërs, die geen medewerking aan deze
bedrij fsmventarisatie verleenden, niet
meer strafbaar. De thans nog niet ten
uitvoer gelegde veroordelingen, in de
meeste gevallen geldboetes, die bij
niet-betalen konden worden vervan
gen door hechtenis, zullen nu dus
niet tén uitvoer worden gebracht.
VICE-ADMIRAAL KIST MET
PENSIOEN
Bij K.B. is aan vice-admiraal b.d.
F. J. Kist, op zijn verzoek, met in
gang van 1 januari 1965 eervol ont
slag verleend als coördinator van de
inlichtingen- en veiligheidsdiensten,
wegens 't bereiken van de 65-jarige
ieeftijd. Het ontslag is verleend on
der dankbetuiging voor de gewichtige
en belangrijke diensten aan den lande
bewezen.
Aetherklanken
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1964
HILVERSUM I. 402 M.
7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
woord. 7.15 Balletmuziek (gr.) 7.45
Gewijde muziek. 7.55 Overweging
8.00 Nieuws. 8.15 Voor de jeugd.
8.20 Djinn: gevarieerd programma.
10.45 Viool en klavecimbel: klas
sieke muziek. 11.00 Plechtige Re-
quim Mis. 12.30 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.33 Licht in
strumentaal kwartet en zangsoliste.
12.50 Regeringsuitzending: Werk en
Welzijn. Veiligheid voor alles. Vraag
gesprek van Claude Belloni met Ir.
E. Spaan, directeur van het Veilig
heids Instituut te Amsterdam. 13.00
Nieuws. 13.15 Marktberichten. 13.18
Voor de jeugd. 14.10 Musicerende
dilettanten. 14.30 Voor de kleuters.
14.40 Franse les. 15.00 Lichte orkest
muziek en zangsolisten. 15.50 Sig
naal: Documentatie voor en over
jonge mensen. 15.50 karakteristiek,
programma van weinig woorden en
veel muziek. 16.30 Sportperiscoop.
16.40 Spiegelbeeld (gr.). 17.05 Lichte
grammofoonm. 17.30 Kunstkroniek.
18.00 Licht instrumentaal ensemble.
18.20 Jazzmuziek met commentaar.
18.50 Lichtbaken, lezing. 19.00 Actu
aliteiten: Aansluitend: Conciliejour-
naal. 19.30 Radio- Filharmonisch or
kest en soliste: Klassiek muziek.
20.30 Rieleksen, amusementspro
gramma. 21.35 Man en paard, actuele
rubriek. 21.45 Roulette,, muzikaal
spelletje. 22.00 Instrumentaal ensem
ble en. zangsolisten. 22.25 Boekbe
spreking. 22 30 Nieuws. 22.40 Epiloog.
22.45 Kruispunt: gesprek over Chris
ten zijn in kerk en wereld van van
daag. 23.15 Nieuwe klassieke gram
mofoonplaten. 23.55-24.00 Nieuws.
(Advertentie)
HILVERSUM II. 298 m. kc/i.
7.00 VARA. 9.40 VPRO.
10.00-2400 VARA
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Socialistisch strijd
lied. 7.23 Lichte grammofoonmuziek.
(Om 7.30 Van de voorpagina). 8.00
Nieuws en socialistisch strijdlied.
8.18 Klassiek grammof oonmuziek.
8.40 Orgelspel: lichte muziek. 9.00
Loon naar werken, lezing. 9.10 Klas
sieke grammofoonmuziek. VPRO: 9.40
Richtlenen, lezing. 9.55 Boekbespre
king voor de jeugd. VARA: 10.00
Buitenlands weekoverzicht. 10.15 Ge
varieerde grammofoonmuziek. (Om
11.00 Nieuws). 12.25 Actualiteiten.
12.30 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.33 Actueel sportnieuws.
12.55 VARA-Varia. 13.00 Nieuws.
13.15 Stereofonische uitzending: Licht
orkest, licht vocaal ensemble en zang
solisten. 13.40 Voor de twintigers.
14.15 Radio Jazzclub. 14.45 De land
bouw in Rusland, lezing. 15.00 De
oude Nederlandse opera (1900-1925
- gr.). 16.00 Nieuws. 1602 Boeken
wijsheid. 16.20 Licht orkest (stereo-
fonische uitzending). 16.45 Stereofo-
nische uitzending: Licht instrumen
taal kwintet en zangsoliste. 17.05
Stereofonische uitzending: Salonor
kest. 17.30 Actualiteiten. 18.00 Nieuws
en commentaar. 18.20 Voor de teen
agers. 19.10 Je neemt er wat van
mee, hobbyquiz. 20.00 Nieuws 20.05
Trammelant in Loeren a/d Hor, ge
varieerd programma. 21.00 Socialis
tisch commentaar. 22.15 Metropole
orkest en zangsolisten. 21.45 Als de
klok dertien slaat, hoorspel. 22.15
Lichte grammofoonmuziek. 22.30
Nieuws. 22.40 Lichte grammofoonmu
ziek. 23.10 Even naplaten, lichte gram
mofoonmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I
NTS: 15.00 Weekjournaal. KRO: Har
dy's logboek, TV-film. 15.55 Ballet
en jeugdkoor. 16.15 Huisje, boompje,
beestje, adviezenrubriek. 17.00-17.45
Voor de kinderen. KRO/NCRV:
19.30 Barend de Beer. KRO: 19.85
Sir Lancelot, TV-film. NTS: 20.00
Journaal. KRO: 20.20 Brandpunt.
20.50 Midavondserenade: amusements
programma. 21.35 Bonanza, TV-film.
22.25 Concilie-nabeschouwing. NTS:
22.40-22.45 Journaal.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland II
NTS: 20.00 Nieuws. AVRO: 20.01
Zoo Zoo, maandelijks dierenprogram-
ma. 20.30 Dick van Dyke Show. 20.55
Combo: Tienerinstuif. NTS: 21.20-
22.10 Hoe maakt u het?, amusemen-
taire.
TV-Noordzee heden-
en morgenavond
VRIJDAG 20 NOVEMBER
18.30 Mijn drie zonen: Trouwplan
nen op kinderschoenen; pl.m. 19.00
Popeye; pl.m. 19.08 La grande aven
ture: Dwars door geschokt Azië; pl.m.
19.33 Hollywood Star Playhouse: De
trein terug. Pauze. 22.00 Jivaro:
De verloren schat van de amazone;
pl.m. 23 30 Einde.
ZATERDAG 21 NOVEMBER
18.30 Rin Tin Tin: De heilige lans;
18.59 Mr. Magoo; 19.07 Lastige ge
vallen: De uitsmijter; 19.19 Beatle-
mania. Pauze. 22.00 Opstand
der gedoemd en; 23.30 Einde.
spaar plezierigmet
1VYLONS
*1* met gratis
waarde zegels
van 15 en 25 ct.
Ren vervolgverhaal van Suske en Wiske
vraag vooral om de
DUET-spaarkaart
(Advertentie)
.door
Domien van Rietveld»;
De boerin van het Reigershof ver
laat de stalling langs de zijgevel. Zij
schuift de grendel voor de deur en
kijkt over het voorhof waar het hek
met een harde slag dichtslaat. Langs
de smalle grintweg tussen de hoge
doornhaag en de dijk, schrijdt iemand
in de richting van de grote weg. Zijn
grauwe muts verschijnt af en toe tus
sen de oneven toppen van het dichte
takgewarrel. Zijn stappen sterven
weg achter een bocht, in het zand
van een stuk weggegraven berm.
Met een vlam van haat in de zwarte
ogen volgt de boerin in gedachten de
onzichtbare gestalte. Haar mond is
een donkere kerf in een geelachtig,
gevlekt, mager i gezicht. De linker
hand rust op haar gezwollen schoot.
Ze worstelt.door de opzettende storm
wind over het hof naar de keet, gooit
een emmer, waar ze een pasgeboren
kalf uit had laten eten, met een vin
nige arm stoot achter het droogrek en
gaat door de achterdeur het woon
huis binnen.
Het Reigershof ligt langs de Drie-
dijk, halverwege het kanaalgedeelte
tussen St. Jan en Watervliet, 'n heren-
hof met vier zware, oude linden vóór
het woonhuis en langs de haag een
rij van twintig hoge populieren wel
ker verhakkelde en gescheurde kruin-
spitsen amper uitkijken boven het
machtige strodak van de schuur. De
oude Beer Liebaert, Sanders vader
heeft de voorkant van de woning om
gebouwd tot herenhuis, met een klok-
ketoren midden op de dakvorst,
waarop in een stalen cirkel de slanke
gestalte van 'n bronzen reiger prijkt.
Van uit dit torentje galmde in zijn
tijd de heldere klokkeklank viermaal
daags, duidelijk hoorbaar tot in St.
Jan en Watervliet, over de wijde pol
dervlakte, het dienstvolk aanvang en
einde van de arbeidstijd aankondi
gend. Nu hangt de klok er zonder
zeel of klepel, sedert jaar en,dag in
onbruik, schimmeigroen uitgeslagen.
Beer Liebaert heeft zijn kinderen
niet opgevoed zoals men van een he-
reboer verwachten zóu. De twee doch
ters hebben het hof verlaten, in on
min met hun vader. De oudste stierf
in 'n klooster, in de streek van Gent
en de andere trok met haar maai, een
weggejaagde cavalerieofficier, die
nooit een voet op het Reigershof ge
zet heeft, naar Canada. Geen mens
heeft in de streek nog ooit een woord
over haar gehoord.
Beer Liebaert verdroeg niemand
naast zich op het hof. Toen Sander
twintig jaar werd had hij niet meer
recht dan een gewone stalknecht. Het
tegensputteren en ruziemaken moe,
negeerde hij tenslotte vaders bevelen
en ging zijn eigen gang. Een keer dat
hij dronken thuiskwam sloeg hij zijn
vader met een spanriem, maar de
oude drukte Sander tegen de dors-
molen en beukte zijn hoofd zolang
tegen het ijzeren wiel tot het als een
druipende spons bloedend op de borst
zonk. Twee dagen later gooide hij hem
het hof af, maar Sander kwam terug,
schijnbaar onderdanig en gedwee.
Langs achterpoortjes en geheime we
gen verkocht hij kleipe hoeveelheden
tarwe en haver, liet een stuk slacht
vee uit de vettewei verdwijnen voor
een te lage prijs en trachtte bij ver
koop van vee of vruchten op bedrie-
gelijke wijze toegeld los te krijgen
om op die manier te voldoen aan zijn
drankzucht. Zulke praktijken brach
ten hem in aanraking met vee-, ta
bak- en jeneversmokkelaars, wier
enige levensregel: zonder arbeid aam
geld voor drank en spel, te komen,
hij al spoedig overnam. Beer Liebaert
liet hem zijn gang gaan en na 'n tijd
werd Sander alleen nog op het hof
geduld als een versleten hond, die
nooit voor iets gedeugd heeft 'maar
uit gewoonte nog steeds zijn voedsel
krijgt.
Pastoor Boekland trachtte Beer van
een gedeeltelijke schuld aan Sander's
levenswijze te overtuigen, maar een
oude liberaal als Beer liet zich door
niemand de levieten lezen, allerminst
wel door een pastoor.
Hij is een vod, zei Beer, geen
goeie broek meer uit te maken, waar
om nog moeite doen, begot! Boven
dien pastoor, gij in uw kerk en ik op
mijn hof.
Op een gloeiend hete middag in de
oogstmaand viel Liebaert dood adhter
een voer tarwe, die hij in stormende
haast voor een dreigend onweer naar
het hof gemend had en Sander werd
in één slag eigenaar van de grootste
hoeve uit de hele polderstreek. Hij
was vier en dertig jaar, een lange
gestalte, met loom en lusteloos af
hangende schouders, een smal gezicht
dat aan ogen en mondhoeken al dui
delijk de tekenen van vadsigheid en
drankmisbruik vertoonde.
Het hof schreeuwde aan alle zijden
om een boerin. Sander trouwde met
Rika Hageman, de derde dochter van
een kleine doening met zes kinderen,
amper dertig hek tare land, fel volk,
maar zonder uitzicht op enige uit
breiding van het bedrijf. Rika was
scherp en vinnig, met donkere ogen,
enigszins hoekige, maar uiterst ener
gieke bewegingen. Ze hoopte Sander
onder de dwang vari 'zijn nieuwe ver
antwoordelijkheden weer op de weg
naar meesterschap ovèr zichzelf en
over de hoeve te kunnen -brengen,
maar na twee jaar hopeloos vechten
voelde zij alleen nog maar walg en
afkeer voor hem.
Stefaan, haar eerste kind, was en
kele maanden oud toen Sander opge
roepen werd voor het leger. De drei
ging van een oorlog stond voor de
deur, maar vóór de gruwelijke ge
beurtenis losbrak keerde Sander te
rug naar huis. Hij behoorde tot d«
laatste opgeroepenen, maar werd af
gekeurd wegens nier-, lever- en hart
gebreken. Rika begroette hem mei
gegrom, want het liet haar totaal on
vprschilllig wat er met hem gebeur
de; hier liep hij tenslotte maar in de
weg.
Stefaan was een stevige, stille jon
gen, waarvan ze alleen in de barens
uren last gehad had, omdat het kind
te zwaar was voor haar gestel.
De boerin nam zelf het heft in
handen zonder dat Sander er aai
dacht tegen te stribbelen. Als hi.'
dronken was weigerde ze hem ten
wille te zijn, en op andere tijde
vroeg hij er niet naar. Het verlanpr
dat hem onder invloed van de al'
hol bekroop, stuitte op haar ijzen
wil af, wat meermalen aanleiding g:
tot walgelijke vechtpartijen.
Op een oudejaarsnacht sloeg 7>
hem, in haar wanhoop, met de ijzen
pook op het hoofd, zodat hij een hr
ve maand lang met verbonden kr
het bed. moest houden, maar das
door was haar meesterschap dan oo
voor goed gevestigd. Toch trachtte
in de loop der jaren, op gunstige da
gen, die zelfs bij Liebaert af en to
opdoken, haar man terug te winno-
wat telkens na enkele weken schiii
baar succes, weer op niets uitliep
(Wordt vervolgd)
