Nikita Sergejevitsj mijnwerkersjongen met een grote persoonlijkheid Hij deed Russisch communisme totale omzwenking maken DU LDIDSD COITT U kunt 'n Amerikaan roken U kunt ook Maar n kunt ook 'n Virginia rokende onvergelijkbare Golden Fiction melange kiezen Voor rokers met een eigen stijl Bevestiging van Hof: Geen uitbetaling na te late inzending Het gerechtshof in Den Haag heeft gisteren het vonnis van de Haagse rechtbank bevestigd, waarbij de eis van de heer W. Schueler te Arnhem tot uitbetaling van de hoofdprijs uit de toto, werd afgewezen. Omdat de heer Schueler zijn formulier een dag te laat had ingezonden, weigerde de N.V. Sporttotalisator de prijs aan hem uit te keren. De heer Schueler heeft daarna een vordering tot uit betaling bij de rechtbank aanhangig gemaakt. De rechtbank wees de vor dering af, waartoe nu ook het Hof besloot. ALEXIS KOSYGIN: populair, sportief Foto 1: een boze Chroesjtsjow en een Chroesjtsjow in goede luim. Op een persconferentie in het paleis Chaillot in Parijs op 18 mei 1960, deelt Chroesj tsjow verbolgen mede mis schien over een maand of acht wel met de westelijke leiders te willen spreken, als in die tussentijd „geen provocaties" tegen de landen van het so cialistische blok zullen'hebben plaats gevonden". Maarschalk Malinofski kijkt somber toe. Daar onder: tijdens zijn be zoek aan de Verenigde Staten zwaait Chroesjtsjow bij Coon- rapids, op 23 september 1959, met Amerikaanse maïskolven, die naar hij zei, beter waren dan de Russische. Foto 3: twee belangrijke ontmoetingen van Chroesjtsjow. Boven: op 3 juni 1961 in Wenen met president Kennedy. Onder: op 1 mei 1963, bij de viering van deze dag, in Moskou met Fidel Cas tro van Cuba. Foto rechtsbo ven: Chroesjtsjow en zijn vrouw Nina, tijdens het be zoek aan Oostenrijk op 5 juli 1960. I960 werd hij ontheven van zijn functie van secretaris van het centrale comité, waardoor hij verscheidene officiële reizen kon maken, waarvan de voor naamste in januari 1961 naar Guinea en Marokko. Zijn laat ste staatsbezoek legde hij af in de herfst van 1963 aan Afgha nistan en Iran. Na de verdwijning van het politieke toneel van Kozlov in mei 1963 werd Brezjnev alge meen beschouwd als mogelijke opvolger van Chroesjtsjow. Hij vervulde geen erefuncties meer en werd rechtstreeks gemengd in zowel de ontspanning in de betrekkingen tussen de Sowjet- Unie en het Westen in 1963 en 1964 als in het conflict met Chi na, dat zich verscherpte. Op 15 juli 1964, tijdens een bijeenkomst van de Opperste Sowjet, werd Brezjnev als pre sident van de Sowj et-Unie ver vangen door Mikojan om zich beter te kunnen wijden aan zijn functie in het secretariaat van het centrale comité van de partij. LEONID BREZJNEV: geen ere-functie Leonid brezjnev is op is december 1906 in een ar beidersgezin in de Oekraine ge boren. In de jaren voor de oorlog werkte hij als technicus in de Oeral, daarna als inge nieur. Na zijn terugkeer in 1938 in de Oekraine werd hij in het partijapparaat in Dneprope trovsk opgenomen. In de tweede wereldoorlog werd hij bevor derd tot luitenant-generaal. Na Stalin werd hij door het 19de partijcongres (oktober 1952) ge kozen tot toegevoegd lid van het presidium en secretaris van het centrale comité. Op 't 20ste partijcongres, waarop de desta linisatie begon, werd Brezjnev in beide functies herkozen (fe bruari 1956). Bij de verwijde ring van de „anti-partij groep" werd hij benoemd tot volledig lid van het presidium. Op 7 mei 1960 verving Brezj nev de 'oude maarschalk Kle ment Worosjilow, die betrokken was bij de activiteiten van de „anti-partijgroep", als voorzittei van het presidium van de Op perste Sowjet (staatshoofd) Sinds dat ogenblik heeft hij ge tracht zijn functies van staats hoofd te verenigen met die in het partijapparaat, zonder daar in geheel te slagen. Op 16 juli NIKITA CHROESJTSJOW die na de dood van Stalin in 1953 in de Sow jet-Unie snel naar de top klom, heeft zich doen kennen als een prediker van „vreedzame coëxis tentie" en de architect van plannen om het communisme zo aantrekkelijk te maken, dat het „onvermijdelijk" in de wereld zou triomferen. Hij heeft een buitengewoon belangrijke rol gespeeld in de internationale communistische beweging, niet in het minst door het aan de kaak stellen van de „misdaden en fouten" van zijn vroegere meester. Zes maanden na Stalins dood werd hij eerste secretaris van de Sowjet- russische communistische partij en binnen vijf jaar was hij ook pre mier, zodat hij het leiderschap over staat en partij had evenals Stalin voor hem. Voorheen had hij zijn oude collega's Beria, Malenkov, Mo- lotov en Kaganowitsj van hun hoge posities gestoten en Stalin en de „persoonsverheerlijking" afgezwo ren. Hoewel zijn leiderschap onbetwist was kreeg het centrale partijcomité onder hem veel hoger aanzien dan in de tijd van Stalin. Regeringsmaat regelen werden van tijd tot tijd voor afgegaan door langdurige openbare discussies, die soms resulteerden in amendementen. CHARME Hij behoorde tot de mensen die in het hedendaagse Rusland de „Vyd- vizjentsi" worden genoemd, dat zijn mensen van lagere afkomst die, in verband met hun capaciteiten, nadat de bolsjewisten in 1917 aan de macht waren gekomen, voortgezet onder wijs kregen om ze geschikt te maken voor belangrijke functies. Chroesjts jow was een gedrongen man, met de lichaamsbouw van een worstelaar en een grote persoonlijkheid. Hij was rondborstig en maakte vaak een rusteloze indruk, praatte gewoonlijk druk gebarend, waarbij hij zijn vuist op de palm van zijn andere hand sloeg als hij ergens speciaal de na druk op wilde leggen. Er ging ech ter ook een zekere charme van hem uit, en vaak wist hij zijn toehoorders geboeid te houden door de prettige, ongedwongen wijze, waarop hij staatszaken uiteenzette. Nikita Sergejevitsj Chroesjtsjow werd op 17 april 1894 geboren in het dorpje Kalinovka in de buurt van Koersk, dicht bij de grens met de Oekraine. De familie Chroesjtsjow behoorde tot de armste dorpsbewo- n,rs en de vader was reeds van jongs- af mijnwerker in het Donetzbekken. Nikita Chroesjtsjow moest al heel jong aan het werk, eerst als her dersjongen in Kalinovka en de om liggende dorpen, daarna als leer ling bankwerker op een machinefa briek in de Oekraine. STUDEREN |N DE EERSTE WERELDOORLOG diende hij in het Tsaristische le ger. Hij nam actief deel aan de re volutie van 1917 en trad een jaar later toe tot de communistische par tij. Toen de burgeroorlog, waarin hij aan de zijde van het rode leger streed, in 1920 eindigde keerde hij terug naar de Oekraine waar hij een be stuursfunctie kreeg bij een mijn. Spoedig hierop ging hij studeren aan de arbeidersfaculteit van de plaatse lijke industriële hogeschool. Na deze te hebben doorlopen werd hij geko zen tot secretaris van het partijco- mité in het district Petrowskoma- rinks, waar zijn politieke loopbaan begon. Ten tijde van de Duitse invasie van de Oekraine in 1941 organiseerde en coördineerde Chroesjtsjow de g4»«r- rillastrijd en droeg hij zorg voor de verbindingslijnen tussen de guerril lastrijders en het rode leger. Hij kreeg toen de rang van luitenant- generaal en werd onderscheiden met de (militaire) orde van Soevorov. Later werd hij hoofd van de politie ke afdeling van het rode leger aan het zuidelijk front en was als zoda nig betrokken bij de slag om Sta lingrad. Op het negentiende partijcongres in oktober 1952 had Chroesjtsjow een belangrijk aandeel in de wijzi ging van de partijstatuten. Hij be pleitte toen met kracht disciplinaire maatregelen tegen partijleden, die hun plicht niet deden. In de reorganisatie van de leiding van staat en partij, die volgde op de dood van Stalin in maart 1953 werd Chroesjtsjow eerste secretaris van het centrale partijcomité, waar mee hij aan het hoofd kwam te staan van de Sowjetrussische communisti sche partij. COëXISTENTIE |N FEBRUARI 1956, het vermaarde twintigste partijcongres opende Chroesjtsjow het congres met een rede van zes uur, waarin hij het denkbeeld verwierp, dat een oorlog onvermijdelijk was en het beginsel van vreedzaam naast elkaar bestaan verdedigde. Hij noemde als een van van de taken van de partij de ver betering van de betrekkingen met westelijke landen, de bevordering van de handelsbanden en een grote- A LEXIS NIKOLAEVITCH KOSYGIN is op 20 februari 1904 in Petrograd in een arbei dersgezin geboren. Hij is een van de grote technocraten van de regering, van de zeven man nen die de sleutelposten bezet ten na de grote zuivering van 1937—1938. Op 15-jarige leeftijd, in 1959, nam Kosygin dienst in 't rode leger. In 1927 werd hij lid van de communistische partij en in 1935 voltooide hij zijn studies aan het textielinstituut te Le ningrad. Zijn politieke loopbaan be gon even vóór de tweede we reldoorlog. Na de oorlog werd Kosygin in het kabinet van Stalin op genomen als vice-premier zon der portefeuile. Na de dood van Stalin schijnt zijn politieke loopbaan enige tijd op en neer gegaan te zijn. In de nieuwe groep verschijnt hij pas in 1957, na de val van de „anti-partij- groep" van Molotov en Malen kov, waarbij hij opnieuw deel gaat uitmaken van het presi dium van het centrale comité, waaruit hij in 1953 was ver wijderd. Op 5 mei 1960 werd hij in het kader van een grote reor ganisatie aan de zijde van de1' eerste vice-premier Anastas Mikojan geplaatst, waarna hij werd beschouwd als de grote chef van de Sowjetrussische in dustrie, de verdedigingsindu strie uitgezonderd. Welke rol Kosygin na 13 maart 1963 gespeeld heeft is nog moeilijker te bepalen. Toch bleef Kosygin aan de zijde van Chroesjtsjow deelne men aan de grote internatio nale onderhandelingen in Mos kou. Kosygin is buitengewoon po pulair onder de arbeiders in de Sowj et-industrie, voor wie hij jarenlang heeft gewerkt. Hij kent het land zeer goed en heeft alle industriegebieden van het' Verre Oosten tot aan de Oostzeerepublieken bezocht. De arbeiders van tientallen fa brieken hebben hem gezien. Kosygins assistenten zeggen, dat hij buitengewoon goed op de hoogte is van veel econo mische en technische vraag stukken en met de bijzonder heden van veel technologische processen. Hij werkt hard en is onvermoeibaar. Zo, dat het drukke programma van be zoeken aan fabrieken voor zijn assistenten, die soms zes of zeven uur onafgebroken in touw waren, te veel werd. De 60-jarige Kosygin is al tijd een toegewijd sportman ge weest. 's Zomers speelt hij vol leyball en in de winter skiet of schaatst hij. Hij is op de hoogte van bijna alle nieuwe theaterstukken in Moskou en leest veel moderne literatuur. re samenwerking op cultureel en wetenschappelijk gebied. Drie weken na het congres, waarop de nadruk was gelegd op het collectieve leider schap in tegenstelling tot „de ver heerlijking van de individu", lekte uit Rusland het nieuws door, dat Chroesjtsjow een sensationele aanval had gedaan op Stalin. De rede van Chroesjtsjow was het sein voor een totale omzwenking van de commu nistische beweging. CONTACT MET VATICAAN De gebeurtenissen en ontwikkelin gen hebben zich sindsdien snel op gevolgd. We herinneren aan het be zoek, dat Nikita in 1959 bracht aan de V.S. De goede verstandhouding werd toen bedorven door het inci dent met de U-2. In 1961 ontmoette de Sovjet-premier president Kenne dy in Wenen en in dat jaar begon het ongekend vriendschappelijke con tact tussen Kremlin en Vaticaan; Chroesjtsjow zond Paus Johannes zijn beste gelukwensen bij diens verjaardag. Tot het laatste toe heeft de thans verdreven premier een be roep op alle landen gedaan, plechtig te beloven geen geweld te gebruiken om wijzigingen aan te brengen in grenzen of geschillen te slechten. Of zijn opwekking tot toeneming van het vertrouwen tussen de staten door zijn opvolgers zal worden over genomen, is vandaag voor ons nog een vraag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1964 | | pagina 3