RUIMTELOGBOEK VAN MAN EN VROUW
In vijf dagen drie miljoen kilometer
door de ruimte zonder moeilijkheden
Valery en Valenti hielden
zorgvuldig logboek bij
Uniek document van groot
belang voor ruimteonderzoek
Staat van gewichtloosheid:
bijzonder aangenaam gevoel
Luitenant-kolonel Valery Bykovsky is houder van het wereldrecord ruimtevlie-
gen. Tot op dit ogenblik is niemand erin geslaagd zijn vlucht die vier dagen,
23 uur en 6 minuten duurde, te verbeteren. Gedurende deze tijd maakte hij 81
omwentelingen om de aarde en reisde ruim drie miljoen kilometer door de
ruimte. Hij heeft een fijn gelijkmatig handschrift en uit zijn aantekeningen in
zijn logboek kan men raden dat hij zich spoedig in zijn nieuwe situatie op zijn ge
mak voelde en dat hij zich redelijk goed thuis voelde in zijn ruimteschip. Een
van zijn eerste aantekeningen luidde:
„De toeneming van de snelheid leek me niet bijzonder I
veel te doen in fysiek opzicht. Ek voelde de druk het'
minst bij het loskomen van de laatste trap. In feite
bemerkt men deze afvuring van de laatste trap nauwe
lijks. Toen deze plaatsvond voelde ik een duidelijke
vermindering in de druk van de snelheidstoename en
ik schreef zelfs in mijn rapport dat ik de vrijwording
van de capsule niet eens merkte. Het moreel was uit
stekend mijn pols (60) goed, mijn ademhaling
tussen 8 en 10".
Als we de bladzijden van het I
dagboek verder omslaan komen
we een aantekening tegen van
Bykovsky's waarnemingen van
de aarde.
„Boven Frankrijk zag ik het
silhouet van een vliegtuig dat
in de tegenovergestelde rich
ting van het ruimtevaartuig
vloog. Het zicht was uitstekend.
Ik was zelfs in staat om sche
pen die in de Middellandse Zee
voeren te onderscheiden."
Bij deze aantekening staat
ook een tekening, waarop twee
achter elkaar varende schepen
voorkomen, met een goed zicht
baar kielzog.
Veel film
,,Ik had ee>n duidelijk zichi op Le
ningrad, op het Sueakanaal, de Nijl
en nagenoeg geheel Egypte Rivie
ren waren gemakkelijk te onderschei
den. Ikk kon zelfs zien wat oude droge
rivierbeddingen waren en wat nor
maal stromende. Het zicht is boven
zee beter dan bovm de oceaan. De
oceanen zgn meestal met mist be
dekt. De kustlijnen waren zeer dui
de lijk getekend en met behulp hier
van was ik in staat de nauwkeurig
he id van de beweging van de aard
bol te controleren. De ijsvlaktes van
de Zuidpool en van Groenland zijn ge
makkelijk te zien. Het zijn prachtige
bakens, die van groot nut zijn als men
de verschillende delen van de aarde
wil identificeren.
Het moge bekend zijn dat de astro
nauten bijzonder veel filmden ter
aanvulling van hun visuele waarne
mingen. Shots uit deze films werden
later apart vertoond of gebruikt in
complete films over de vluchten. Het
logboek bevat ook hierover een aan
tekening. Tijdens hun vluchten had
den Titov, Nykoylayev en Popovich
enige kleine, witte voorwerpjes ge
zien, die hun ruimteschepen vchgden.
Valery Bykovsky merkte dit ook op
Hjj schrijft hierover:
Aangenaam gevoel
„Ala het ruimtevaartuig uit
schaduw komt en het licht links
binnentreedt, kan lk in mijn rech
ter patrijspoort een aantal lichtge
veilde puntjes zien, die zich meest
al op een afstand van 20 tot
centimeter bewegen, maar soms
ook weieens twee meter van het
schip verwijderd raken. Hun bewe
gingen schijnen aan te geven dat ze
het ruimteschip niet kunnen brjhou
den, of dat het schip ze inhaalt.
Ik merkte dit verschijnsel elke keer
als ik uit de schaduw kwam op."
Over het onderwerp van de ge
wichtloosheid staan ook veel i
tekeningen vermeld in het logboek.
Na zg'n vlucht verklaarde Valery, dat
de afwezigheid van de zwaartekracht
hem een zeer aangenaam gevoel van
welzijn bezorgde. Tijden- zijn acht
tiende omwenteling schreef hij-
„Ik ben juist uit mijn stoel op
gestaan. Het is niet erg moeilijk
om de riemen af te doen, maar in
het ruimtevaartuig is het zelfs
gemakkelijker dan op aarde. Dien
kan dit werkje doen zoals men wil,
vlug of langzaam. Ik maakte geen
haast en ik voelde geen onaange
name sensatie toen ik wat begon
rond te zweven. Ik was in staat
om alle opdrachten, die ik had ge
kregen gemakkelijk uit te voeren.
Men kan zich in de cabine in alle
richtingen rond bewegen omdat er
voldoende ruimte is. Gedurende
één complete omwenteling heb ik
dit gedaan en daarna ging ik weer
terug naar mijn stoel en maakte
mijzelf zonder enige haast weer
vast".
De aantekening er is voldoende
ruimte in de cabine" is wel bijzon
der veelbetekenend, vooral voor de
gene, die de capsule hebben gezien
waarin de Amerikaanse astronaut
Walter W. Shirra zijn omwentelingen
rond de aarde maakte. Tijdens de
internationale lucht- en ruimtevaart-
tentoonstelling, die in Sao Paulo werd
gehouden, was men in de gelegenheid
dit ruimteschip te zien, maar de Rus
sische ruimtevaarders waren c. niet
erg van onder de indruk. Het was
zo klein dat het onmogelijk was er
in rond te zweven. Andrin Nykoylay
ev merkte nadat hij de Amerikaanse
capsule zorgvuldig had bekeken op:
„Je zou hier beslist niet comfor
tabeier in kunnen zweven... In mijn
eige vaartuig deed ik dat met ge
mak. Het was een prettige erva
ring. Er waas genoeg ruimte in de
cabine van onze Vostok".
Riemen los
En dit schreef Valery Bykovsky
tijdens zijn vierendertigste omwente
ling:
,,Ik maakte mijn riemen los ter
wiji ik door de televisielenzen werd
gadegeslagen. Ik '"as in staat om
zonder enige moeilijkheid rond te
zweven en ik voelde me helemaal
op mijn gemak. Wat is het bijzon
der in staat te zijn uit de patrijs
poorten te kunnen kijken. Op. dj?ze
manier heeft men een veel beter
zicht dan wanneer men aan de
stoel gekluisterd zit. Het is heel
erg moeilijk het gevoel van ge
wichtloosheid dat men in de ruim
te ervaart, te beschrijven. Wanneer
het licht in de cabine uit is, dan
is het moeilijk om de weg terug
te vinden. Er is dan geen vloer en
geen plafond meer".
En tijdens zijn vijftigste omwente
ling noteerde hij:
Ik zie altijd met verlangen uit naar
het ogenblik waarop ik mijn stoel kau
verlaten en wat rond kan gaan, want
dit gevoel is bijzonder aangenaam.
Als je niet vastzit is het heel gemak
kelijk om elk voorwerp in de cabine
te pakken en ook om te filmen. Wat
een luchtig gevoel is het om door de
lucht te zweven".
Degenen, die nooit van de aarde
lorkomen kunnen de astronaut slechts
benijden om het genoegen dat hij
vindt, als hij los van de zwaarte
kracht is. De gevolgen van de ge
wiohtloosheid zijn echter nog niet he
lemaal bekend, vooral niet waar het
lange vluchten betreft.
Op dit gebied bewaart de natuur
nog steeds vele geheimen maar dank
z\j de vluchten van de Russische as
tronauten, die verscheidene dagen
duurden, hebben de wetenschapsmen
sen nu voldoende nieuw materiaal om
mee te werken en dit moet hen in
staat stellen verder de sluier op te
lichten, die de onbekende uitwerkin
gen van de gewichtloosheid op het
menselijk lichaam bedekken.
Veel werk
9 kosmonauten stelden zichzelf
niet tevreden met uit de patrijspoor
ten van him luchtschepen te kijken
naar de donkere en stille diepte van
de ruimte of het met bewondering
staren naar de schoonheid van de
zon, het geflonker van de sterren en
het schijnsel van de maan. Zij bad
den veel werk te doen.
Zij moesten voortdurend in contact
blijven met de aarde, maar zjj wis
selden ook informaties over hun
vluchten per radio over de wijze
waarop de instrumenten aan boord
van hun vaartuigen werkten; even
min misten zij de gelegenheid om
over het laatste nieuws te babbelen
dat zij van de aardee af hadden ont
vangen. Bovendien hadden zij nog een
aarttal proeven te doen. De nu vol
gende aantekening bevestigt dit:
„Ik werk altijd het hoofdschakel
bord volgens schema af. Het is niet
moeilijk en het doet er niet toe In
welke positie men zich bevindt".
(Jit verdere aantekeningen wordt
duidelijk gemaakt, dat het ruimte
schip heel gehoorzaam al de aan
wijzingen die het van Valery By
kovsky ontving, opvolgde. De hele
vlucht, die bijna vijf dagen duurde,
door werkten alle instrumenten aan
boord perfect. Natuurlijk "erdienen
de Russisohe geleerden, ingenieurs
lUjHtnê ru+e> r+*
en vakmensen veel van de hulde,
want zij bouwden de beste „ruim-
tehuizen" in de wereld voor de
Russisohe onderzoekers van het
heelal.
In het logboek staat een amusante
opmerking, die Bykovsky aanleiding
gaf een grapje te maken toen hij een
lezing hield voor studenten van de
Universiteit van Moskou. Hij had per
radio de woorden „Ya mei stool"
(Ik ging naar het toilet), uitgezon
den, maar op aarde verstonden
ze het laatste woord verkeerd en men
veronderstelde dat hij in plaats van
„stool" - „stook" had gezegd en dat
betekent geluid.
„Waar?" wilden de mensen
op de begane grond weten, „wat
soort geluid is het?"
Dit „incident" werd als volgt
Dit is een bladzijde uit het logboek
van luitenant-kolonel Bykovsky. Het
schrift is uiteraard Russisch en als
zodanig voor de niet-kenner onlees
baar. Opvallend is evenwel - en men
behoeft het Russisch niet te beheer
sen om dét te zien de regelmaat
van het handschrift.
door Bykovsky in zijn logboek
bijgeschreven
„Ik ging naar het toilet". En
even verder schreef hij met ka
pitale letters: „Neen, er was
geen sprake van alleen maar een
geluid maken. Ik ging werkelijk
en zonder enige moeilijkheid.
Alles ging precies als tijdens de
training op aarde, alleen beter".
Veel is er gesproken en geschreven over de beroemde koppel-
vlucht door de ruimte van Valery Bykovsky en Valentina Teresh-
aova, de enige vrouw, die ooit los van de aarde kwam. Maar wat
tot nog toe niet werd onthuld waren de geheimen van deze vluch
ten, de indrukken en waarnemingen die de twee astronauten
opdeden, zoals die op het moment van hun reis door de ruimte
in de logboeken werden opgetekend.
Het eerste ruimte-logboek, ooit ge
bruikt, was dat van Yuri Gagarin;
dit zal altijd een uniek document blij
ven, wam het werd gebruikt door de
eerste mens, die los van de aarde
kwam.
Het papier was In een metalen fra
me gevat, waaraan een potlood vast
zat. Tijdens zijn vlucht had Gagarin
eei. aantal aantekeningen gemaakt;
dat waren er natuurlijk niet zoveel
want de vlucht duurde in „otaa] maar
108 minuten; omdat ze de eerste wa
ren döe door de mens im de ruimte
zijn geschreven, zullen ze vooral we
tenschappelijk vai. groot oelang zijn.
Echte logboeken waren te vinden
in de ruimteschepen var Guerman
Titov, Andrin Nikoyiayev
Tot op dit ogenblik zyn de log
boeken van Valery Bykovsky en Va
lentina Tereshkova wel de belangrijk
ste. Zij hebben uur na uur en dag
na dag een volledig en objectief over
zicht gegeven van hun fysieke toe
stand tijdens hun vluchten; ook ga
ven zij een zo volledig mogelijk beel
dend beschrijving van alles wat zti
zagen terwijl zij om de aarde wentel
den.
Dc aantekeningen <\jn niet alleen
opmerkelijk voor wat zij beschrijven,
maar ook voor de duidelijke interpre
taties van de schrijvers. L>e astronau
ten maakten zich niet alleen af met
het vermelden van wat z\j zagen, /.jj
gaven tegelijkertijd ook hun eigen op
vattingen weer over hun waarnemin
gen
De wetenschapsmensen hebben bij
zonder veel baat gevonden bjj de
ruimtevluch'en van Valery en Valen
tina. Zij zullen hierdoor in staat zfln
verbeteringen aan te brengen, die de
toekomstige astronauten van dienst
kunnen zijn.
Overigens mogen we voor de goede
orde niet verzuimen te vernielden,
dat ruimte-aarder Andrin Nikoyiay
ev en ruim te vrouw Valentina Teresh
kova In november met elkaar in het
huwelijk traden en begin juni werden
verblijd met de geboorte van een
dochter.
Valery Bykovsky in ztfn ruimteschip
dat hem gedurende bijna vflf dagen
(hij kwam 54 minuten tekort om de
vijf vol te ma' en) meer dan drie mil
joen. kilometers door het wereldruim
bracht. Zijn houding lijkt niet gemak
kelijk, maar zoals hij in bijgaand
verhaal zegt, was de lange tocht be
slist niet vermoeiend. Hij is record
houder-astronaut
