VIJFTIG JAAR GELEDEN:
DF. MOORD TE SERAJEWO
Honda alleen nog favoriet
in race van 350ec-klasse
Meeste Japanse judo-experts
zien Geesink
GEMEENTERAAD VAN KATWIJK
weer winnen
Dodelijk startschot tot eerste
wereldoorlog klonk op 28 juni 1914
Ongeslagen-rekord van ZLC
tegen de Gouwe gehandhaafd
ZATERDAG 27 JUNI 1964 DE LEIDSE COURANT PAGINA 12
Roem vergaat soms heel snel. In 1962 nog waren de produkten van Ishiro
Honda's motorfabrieken onweerstaanbaar op de circuits. Drie eerste
plaatsen in Assen maakten de Japanse firma toen de grote winnaar van
de Dutch TT. Miljonair Ichiro Honda had echter grotere plannen. Ook in
de autosport moest zijn fabriek de hegemonie van de Europese firma's
overnemen. De moderne research-afdeling, waar 1200 Japanners een ruim
bestaan vinden, moest de aandacht daardoor bijna uitsluitend aan een
nieuwe V-8 1500 cc motor gaan wijden. Binnen twee jaar het debuut
wordt met spanning tegemoet gezien in autokringen was de Honda
formule-1 renwagen gereed.
onderuit en de achter hem komende
renner kon hem niet meer ontwijken.
De Zwitser Roland Foell werd
eerlijke zwaar gewond. Hij heeft een schedel
huis in Groningen.
REVOLUTIE BU ZUSPANNEN?
Voor een kleine revolutie zorgden
de zijspannen. Wereldkampioen Max
Eubel moet met een vijfde plaats in
de trainings-rangschikking genoegen
nemen. Florian Camathias, de tand
arts-motorrenner uit Lausanne bleek
met zijn Gilera de snelste. Chris Vin
cent, Pip Harris en Fritz Scheidegger
hadden al evenmin respect voor de
Duitse wereldkampioen.
ERNSTIG ONGELUK OP
CIRCUIT VAN ASSEN
Bij de training van de 125 cc klasse
voor de Asser TT is vrijdagmorgen
Toch zouden zelfs de supersnelle voor een sensationeel ronderecord r0?d 'Len uuï..een ernstig ongeluk
Honda motoren ondervinden, dat de dat zelfs de grote Jim Redman met Sebeurd. waarbij een tweetal renners
technische ontwikkeling stormachtig angstige voorgevoelens moet vervul ziin betrokken. Kort na elkaar kwa-
is. In 1962 kwamen de Japanners, len. men de Zwitserse Hondarijder Ro-
bijna uitsluitend dankzij het sublie- Gelukkig, de theorie wil dat Hon- ,and Fex FoeI1 en de Nieuwzeelan-
me rijden van viervoudig wereld- da tenminste als favoriet in'de 350 cc- der Gln^er Molloy, die met een Bul-
fampioen Jim Redman, nog tot een klasse start, al is de 0 2 seconde die taco reed' door de kriebocht van de
tweevoudige zege in Assen. Voor de Honda-ryder Jim Redman van de hoofdtribune, heen. De Zwitser gleed
d? ?0nda»„.als* dï MV-ryder Mike Hailwood scheidt nu
trainingstijden tenminste eerlijke taal niet bepaald indrukwekkend
spreken nog slechts favoriet in de In de 500 cc klasse, moet', als de
cc-klasse. taal-der-cijfers tenminste eerlijke
9 rviivnrn vifdtavt taal It .z^n' de vuurrode MV basisfractuur, een hersenbloeding en
LfUNLibK VU.R1AKT van Mike Hailwood op een zekere een ernstige verwonding aan een oog.
VAN 50 CC zege afgaan. Debutant Benedicto Cal- Zijn toestand is uiterst kritiek. De
darella mag dan de grote concurrent Nieuw-Zeelander Ginger Molloy
En tochis Honda de grote prijs vaF Mike Hailwood heten, het ver- klaagde over pijnen in de rug, maar
van Nederland der KNMV, zoals de topsnelheden tussen de rode het schijnt dat hij er beter afkwam
Asser TT officieel heet, zelfverzekerd MV-Agusta en de Gilera zal wel te dan Roland Foell. Foell is overge-
b'egonnen. De vooral uit technisch op- gr°ot blijken om de Argentijn ook bracht naar het Academisch Zieken-
zicht sensationele tweecylinder 50 cc maar ®en kans te geven. u-:-
viertakt Honda beide cylinders
hebben twee inlaat- en twee uitlaat
kleppen, of liever klepjeszou
den immers een grote troef van de
Japanse fabriek blijken. Maar al zijn
de 50 cc Honda's snel, toch voeren
drie Japanse Suzuki's na de training
de ranglijst van de 50 cc-klasse aan.
Een „drukke" race zal die lichte
klasse echter niet worden. Slechts
negen van de zestien motoren heb
ben de drie trainingsdagen over
leefd.
ZWARE SLAG
Dat was niet de enige teleurstel
ling voor Ichiro Honda. Donderdag
trof hem een nog ergere slag. Luigi
Taveri, de precieze Zwitser die de
Spaanse en de Franse Grand Prix
in de 125 cc-klasse won en ook in de
Engelse TT zegevierde, maakte de
fout van zijn leven. De man, die door
zijn zekere manier van rijden onge
lukken steeds wist te voorkomen,
was een moment in de ban van de
bravour, poogde drie tegenstanders
tegelijk te passeren en viel. Wel was
zijn verwonding niet ernstig, doch
voor de Asser TT was Taveri, de
grote troef van Honda, uitgescha
keld.
SENSATIONEEL
Voor Nederland verraste Kees van
Dongen, die met zijn MZ voor een
negende plaats in een veld van der
tig rijders zorgde. Bij de kwartliters
kreeg Honda opnieuw een teleurstel
ling te verwerken. De Japanse rij
der Yamaha van Phil Read bleek
ongenaakbaar en zorgde met 3.16.1
FLUKS
Zondag a.s. organiseert de LKC
„Fluks" op de terreinen aan de Zoe-
terwoudsesingel haar jaarlijkse serie-
wedstrijden voor adspiranten en pu
pillen. Verdeeld over drie afdelingen
zullen aan de wedstrijden voor de
adspiranten deelnemen de vertegen
woordigende teams van Luto (Am
sterdam), Rozenburg, Sperwers (bei
de Rotterdam), Excelsior (Hilver
sum), Olympiaan, ALO, Die Haghe,
HKV (alle Den Haag), Animo Rea
dy (Haarlem), De Algemene, De Da-
naiden, Noorderkwartier en Fluks.
In de afdeling pupillen komen uit
de achttallen van De Danaiden, HKV,
Luto, Olympiaan, Animo, Die Haghe
en Fluks (2 teams).
De adspirantencommissie stelde
voor alle afdelingen drie prijzen be
schikbaar.
DAMMEN
Voorsprong van
Tsjegolev slinkt
Na de tiende en elfde ronde van
het wereldkampioenschap dammen
te Merano heeft Tsjegolev een punt
van zijn voorsprong moeten prijsge
ven. Na de in de ochtendronde tegen
zijn landgenoot Koeperman de pun
ten te hebben gedeeld, moest hij in
de tweede ronde zeer onverwacht re
mise toestaan aan de Fransman Ba-
jolle. Hij overzag tegen deze de re
mise-brengende ressource, welke na
de door hem genomen dam-combina-
tie aanwezig bleek.
Koeperman, die na een lang eind
spel Hisard kon overmeesteren,
werkte hiermee een punt van zijn
achterstand weg. Voor de Franse
kampioen betekende het de eerste'
nederlaag. Het duel Koeperman-
Tsjegolev had voor de vele toeschou
wers een teleurstellend verloop. Even
leek het er in het middenspel op dat
er een interessant gevecht zou ko
men, na afwikkeling van Tsjegolev
ging het snel op remise af. De Neder
landers Van Dijk en Bom deelden de
punten na een spannende partij,
waarin Bom in een betere stand wat
vroegtijdig remise aanbood. Baba Sy
had geen klagen tegen Fanelli, die
het eindspel niet sterk behandelde,
anders had dit zijn eerste nederlaag
kunnen zijn.
De stand na de 11e ronde luidt:
1 Tsjegolev 19 pnt uit 11; 2 Koeper
man 16 uit 11; 3 Bom 15 uit 11; 4
Baby Sy 14 uit 10; 5 Hisard 14 uit
11; 6, 7 Van Dijk en Deslauriers 12
uit 10; 8 Saletnik 11 uit 10; 9 Sanir-
sad 11 uit 11; 10, 11 Verpoest en Saint
Fot 10 uit 10; 12 Bajolle 10 uit 11; 13,
14 Fanelli en Cazemier beiden 7 uit
10; 15 Langrass 5 uit 11; 16 Agliardi
3 uit 10; 17 Reimann 0 uit 10.
Het bericht, dat Anton Geesink zal
deelnemen aan de Olympische Spelen
in Tokio, is in de Japanse judowe
reld met gemengde gevoelens ont
vangen. De meeste judo-experts zijn
bijzonder pessimistisch geworden ten
aanzien van de kansen van hun land
genoten in de klasse van alle cate-
Bataven-V olt-Sprint
trialmeet in Leiden
Zondag treden de dames- en he-
renploeg van de Bataven weer aan
voor hun jaarlijkse trialmeet tegen
Sprint (Breda) en Volt (Tilburg).
Ditmaal is de Bataven de ontvangen
de vereniging.
Voor de jeugd is een aantal bij
nummers in het programma opge
nomen, aanvang wedstrijd 12.30 uur.
Opstelling Batavenploegen:
Dames:
100 meter: T. Homan, W. Witte-
man.
800 meter: R. de Winter, M. Lou-
rior.
Verspringen: D. v. Beek, C. Dor-
landt.
Speerwerpen: W. Hulshof, R. van
Wouw.
Kogelstoten: W. Hulshof,
200 meter: T. Homan, W. Kraan.
80 meter horden: C. Dorlandt, R.
van Wouw.
Hoogspringen: W. Kraan, D. van
Beek.
Discuswerpen: M. Noordermeer,
4 x 100 meter: T. Homan, C. Dor
landt, D. v. Beek, W. Witteman, res.
A. Hoogeboom.
Heren:
100 meter: Th. v. Rooijen, W. Duij-
nisveld.
800 meter: Th. Borst, H. Verdegaal.
5000 meter: J. Kraan, B. Kraan.
Verspringen: E. v. Bentum, C. Huls
hof.
Polstokhoog: C. Hulshof, H. Dor
landt.
Kogelstoten: J. Verkleij, J. Pajcin.
Res.: G. v. Niekerk.
4 x 100 meter: O. Hettinga, W. Dui-
nisveld, P. Bank, C. Hulshof.
4 x 400 meter: Th. v. Rooijen, Th.
Borst, H. Verdegaal, E. v. Bentum.
Algemeen reserve: H. Kraan, A.
Homan, Th. Kraan.
Veel lof voor
woningbouwbeleid
van b. en w.
gorieën. Zij voorzien een keiharde
strijd tussen de Japanners en Anton
Geesink, met als inzet de gouden
medaille.
Slechts Akio Kaminaga, vijfde dan,
de huidige Japanse kampioen, of Isao
Inokuma, eveneens vijfde dan, en
kampioen van Japan 1963, kunnen
tegen het geweld van de Utrech.se
judo-reus optornen. Het is zaak, al
dus de experts, om geen grondge-
vecht „newaza" aan te gaan, want
dan hebben zij geen schijn van een
kans.
Overigens schijnt Akio Kaminaga,
die na het behalen van de Japanse
titel verkondigde, dat hij niet eerder
met judo zou stoppen of hij zou An
ton Geesink hebben verslagen, nog
steeds niet bekomen te zijn van de
schok, dat hij na een demonstratie
tegen zijn landgenoot Hiroyuki Hase-
gawa in een verwurging geraakte.
Vijf minuten lag de trotse kampioen
bewusteloos ter aarde en is daarna
niet meer in wedstrijden uitgeko
men.
Isao Unokuma, die als groot favo
riet voor de spelen werd aangezien,
kwam tijdens de Japanse kampioen
schappen 1964 niet verder dan de
halve finales. Inokuma, die 90 kg
weegt, kreeg geen enkele kans tegen
zijn zwaardere tegenstander.
Aan de andere kant is men ver
heugd, dat Anton Geesink naar Ja
pan komt. Woordvoerder van de Ko-
dokan Dojo, het Mekka van het judo
in de hele wereld, zeiden dat er van
een wereldkampioenschap geen spra
ke kan zyn, wanneer de huidige ti
telhouder zijn. titel niet zou verde
digen. Zoals bekend betekent het
winnen van Olympisch goud even
eens het behalen van het wereld
kampioenschap.
STIPENDIA VOOR AUTEURS
De staatssecretaris van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, drs. L. J.
M. van de Laar, heeft op voorstel
van de Raad voor de Kunst aan de
navolgende auteurs een stipendium
toegekend: Paul Rodenko te Zutphen,
Hans Andreus (voor de tweede maal),
J. Bernlef, Gerrit Kouwenaar, Adri-
aan Morriën (voor de tweede maal),
Sybren Pol et (voor de tweede maal),
G. K. van het Reve en Bert Schier-
beek, allen te Amsterdam.
(Vervolg)
Ook het voorstel tot verkoop van
grond in de Hoornespolder bracht
veel tongen in beweging. Alle spre
kers waren echter unaniem in hun
lof over de wijze waarop b. en w.,
met de ontwikkeling van dit plan,
de woningnood te lijf wil gaan. Kri
tiek was er uitsluitend op enige on
dergeschikte punten. Zo vond de heer
N. J. van Duijvenbode (CH/Zee) het
minder juist om dit hele plan te doen
uitvoeren door een aannemei -be
drijf. Hij had graag een oplossing
gezien, waarbij meerdere bouwers
zouden zijn ingeschakeld. De heer
A. C. Berkheij (CH/Zee) achtte het,
ondanks zijn grote waardering voor
het plan, minder juist dat slechts
drie aannemersbedrijven in de gele
genheid werden gesteld om een prijs-
aanbieding te doen. Dit zou de schijn
van bevoorrechting kunnen wekken.
De heer G. van der Does (CH/Rijn)
zou gaarne zien dat nog meer plan
nen op een dergelijke manier tot ont
wikkeling werden gebracht. O.m.
dacht hij aan een uniform plan voor
de bouw van tuinders-bedrijfswonin
gen. Dé heer J. Bergman (CH/Rijn)
verbaasde zich over de onbegrijpe
lijk lage verkoopprijs van de gepro
jecteerde woningen.
Nadat de voorzitter zijn waarde
ring had uitgesproken voor de wijze
waarop de raad hei. voorstel had ont
vangen, beantwoordde wethouder mr.
J. van der Plas de sprekers. De lof
van de raad komt niet uitsluitend
het college van b. en w. toe, doch
ook de diensten van gemeentewer
ken en de gemeentesecretarie, die 'n
moeilijke materie prachtig wisten op
te lossen. Er is van de zijde van de
burgerij veel belangstelling voor het
project en ook hogere instanties heb
ben er veel waardering voor Dit
blijkt o.m. uit de vlotte wijze waar
op de rijksgoedkeuring werd ver
leend. Dat er bij de Katwijkse bouw
ondernemers bezwaren bestaan acht
te de wethouder begrijpelijk. Toch
moet men het standpunt van b. en
w. kunnen billijken om de woningen
zo goedkoop mogelijk te doen bou
wen. Hiervoor is leiding van hoger
hand onontbeerlijk. Wanneer men
het plan had versnipperd zou het on
getwijfeld duurder zijn geworden en
dan zou ook de rijksgoedkeuring niet
zo makkelijk te verkrijgen zijn ge
weest. Het algemeen belang moest
daarom de doorslag hebben. Dat er
slechts prijsopgaaf aan drie aanne
mers is gevraagd spruit voort uit de
bezwaren die in dit geval bestonden
tegen openbare aanbesteding. Overi
gens is dit geen aanbesteding van de
gemeente geweest doch van de ar
chitect, optredende namens de toe
komstige eigenaren van de woningen.
Prijsopgave werd gevraagd aan de
drie aannemers, waarvan men wist
dat zij in de gelegenheid waren een
zeer scherpe aanbieding te doen.
Hierdoor werd voor de gegadigden
de beste oplossing bereikt. De ont
wikkeling van een dergelijk plan
voor tuinderswoningen willen b. en
w. gaarne in overweging nemen, doch
deze zaak ligt wel iets moeilijker
omdat in dit geval niet zo'n ver door
gevoerde uniformiteit kan worden
bereikt als bij normale woonhuizen
het geval is. Na nog enige discussie
in tweede instantie werd het voor
stel zonder hoofdelijke stemming aan
vaard.
BIJSTANDSWET
Het volgende punt dat een uitvoe
rige discussie uitlokte was het voor
stel tot vaststelling van een verorde
ning tot uitvoering van de artikelen
29 en 38 van de algemene bijstands
wet. Een groot aantal sprekers wa
ren het er niet mee eens dat niet
werd voorgesteld om over te gaan
tot vorming van een adviescommissie
uit de burgerij, waartoe de commis
sie voor sociale zaken unaniem had
geadviseerd. Bij deze discussie bleek
dat hierover ook in de boezem van
b. en w. geen eenstemmigheid be
stond. Wethouder C. van der Plas
(sociale zaken) wilde namelijk wel
een dergelijke commissie, doch de
overige wethouders waren van oor
deel dat hieraan, in een gemeente
van de omvang van Katwijk, nog
geen behoefte bestond. Overigens
zou, indien zou blijken dat deze be
hoefte wol zou bestaan, de instelling
altijd nog kunnen plaats vinden. De
heer J. Bergman (CH/Rijn) diende
een voorstel in om wel tot instelling
van de bedoelde commissie te beslui
ten. Burgemeester en wethouders lie
ten hierop weten dat zij hier geen
principiële kwestie van wilden ma
ken en, indien de raad dit wenste,
aan de vorming van de commissie
wilden medewerken. Zou het voor
stel van de heer Bergman worden
aangenomen, dan waren zij bereid
in de volgende vergadering deze
kwestie aan de orde te stellen. Wel
wensten zij intussen de aangeboden
ontwerp-verordening te zien aan
vaard, omdat deze vóór 1 juli dient
te zijn vastgesteld. Het voorstel van
de heer Bergman werd hierna in
stemming gebracht en aangenomen
met 20 tegen 2 stemmen. Tegen stem
den de heren N. Parlevliet (AR) en
wethouder mr. J. van der Plas (AR).
Het voorstel van b. en w. werd hier
na zonder hoofdelijke stemming aan
vaard.
OPENBARE SCHOOL
IN HOORNESPOLDER
By de behandeling van het voor
stel tot verlaging van het krediet,
verleend voor de bouw van twee hou
ten noodscholen in de Hoornespolder
en het verlenen van krediet voor de
inrichting van deze scholen, pleitte
de heer drs. P. Fetter (VVD/Gem.
Bel.) voor de stichting van een open
bare school in het,nieuwe dorpsdeel,
zonodig door beschikbaarstelling van
slechts één lokaal. De heer D. J.
Kleen (CH/Zee) vond het billijk aan
dit verlangen te voldoen als blijkt
dat ia deze wijk belangstelling voor
het openbaar onderwijs bestaat. Wet
houder H. Haasnoot verklaarde dat
b. en w. bereid zijn een mogelijk
heid voor openbaar onderwijs te ope
nen, als de behoefte daaraan zich
voordoet. Overigens bestaat er nog
weinig inzicht in het aantal leerlin
gen voor de verschillende soorten on
derwijs in de Hoornespolder omdat
er nog te weinig bewoonde huizen
zijn. Over enige maanden zal dit
duidelijker zijn.
SUBSIDIE KDC
Het voorstel tot het verlenen van
subsidie aan de Katwijkse Damver
eniging KDC werd zonder hoofde
lijke stemming aanvaard. Verschil
lende leden, o.a. de heren D. van
Duijn (PvdA) en A. C. Berkheij (CH/
Zee) vonden het bedrag wel aan de
lage kant. Drs. P. Fetter (VVD/Gem.
Bel.) pleitte er voor om van gemeen
tewege medewerking te verlenen
voor het verschaffen van goedkope
vergaderruimte aan dit soort kleine
verenigingen. De overige voorstel
len, waarop wij in ons blad van j.l.
dinsdag reeds ingingen, werden zon
der of zonder noemenswaardige dis
cussie en zonder hoofdelijke stem
ming aanvaard.
LEIMIJIDEN
DANSEXAMENS
Amateurdansexamens in Aalsmeer
van 't KCVD San Filippo Neri slaag
den 12 personen voor het bronzen
insigne, 8 met lof. Zilver slaagden er
2, terwijl voor goud 5 personen allen
met lof.
Uit Leimuiden waren het de dames
R. Buskermolen en W Zevenhoven.
Voor 't gouden insigne mej. M. Beuk.
Uit de Kwakel de heer T Hoogen-
boom. Allen leerlingen van de dans-
leraar Martin Visser uit Leiden
(Dansschool Evert Castelein).
OP EEN HOOGTE van 537 meter in het prachtige Dinarisch gebergte
ligt aan beide oevers van het snelstromende heldere riviertje de Miljacka,
Serajewo. Dit stadje is een mengeling van verschillende bouwstijlen,
waarvan de oosterse overheerst. Prachtige moskeeën, grote flatgebouwen,
kleine huisjes, nauwe steegjes maar ook brede winkelstraten geven aan
dit plaatsje, dat hier magnifiek is gelegen, een bijzonder cachet. Menige
toerist staat verbaasd van de prachtige oosterse kerken, graftombes en
tempels, met daar naast moderne winkelgalerijen. Serajewo is een cen
trum van de Islam bij uitstek; een gevolg van de eeuwenlange Turkse
overheersing. Nu ligt dit stadje vredig en rustig onder een wolkenloze
hemel, blakerend in de felle zon. Slechts een gedenkplaat herinnert aan
de moordaanslag die 50 jaar geleden, 28 juni 1914, de directe aanleiding
zou worden tot een verschrikkelijke oorlog tussen de volkeren van een
groot deel van onze aardbol.
De Leidsche Zwemclub stevent on- terwijl Schoof met een fraai schot
geslagen op het kampioenschap af, via de binnenkant van de paal de
maar zij heeft nog steeds niet kun- eindstand op 30 bracht.
nen overtuigen. Ook gisteravond in
Poelmeer in de wedstrijd tegen de
Gouwe was het vertoonde spel vrij
TE LAAT
De tegenstandsters van de Sleu-
pover. In de Zijl behaalde Sleutelstad telstad, de dames van DWR uit Haar-
twee overwinningen: de dames ble- iem verschenen eerst een half uur
ven de meerdere van het Haarlemse te laat in de Zijl. Toch is de wed-
DWR, de reserves zegevierden over strijd verspeeld, met een gunstig re
sultaat voor de Leidse damés. Toos
Bredeveld opende de score, waarna
DWR een strafworp omzette in een
ONSAMENHANGEND
Het eerste team van de Leidsche vrije worp voor Sleutelstad. Zo wist
Zwemclub heeft zijn zesde zege in Jopie Lambooy de stand op te voe-
successie geboekt. De wedstrijd was ren tot 2—0. De DWR-keepster
echter één der slechtste die tot nu toe maakte er zelf 30 van, voor mej.
verspeeld zijn, terwijl de Gouwe zeer Wildschut een Haarlems tegenpunt
aarzelend waterpolo speelde. De eer- wist te scoren.
ste twee speeltijden gingen voorbij. Na de rust werd het door Toos
zonder dat er een enkel doelpunt Bredeveld 41, waarna mej. de Vries
werd gescoord. De aanvallen waren van een fout van doelvrouwe Thea
onsamenhangend, en werden in het Werter profiteerde en de achterstand
geheel niet afgerond met een goed iets verkleinde. Door samenwerking
schot. van Toos Bredeveld en Joke Eradus
In de tweede periode begon het een werd het 52, waarna Gerda van
beetje te rommelen. Arbiter Ruim- Es nog een strafworp miste,
schotel hield alles echter in de hand De reserves van de Sleutelstad
en stuurde Hans Slooter en Cees van hebben hun wedstrijd tegen HZ&PC
Mourik het water uit. Even later 4 ook in winst kunnen omzetten. Wel
moest ook Ad Moolhuyzen het water was het Ingenluyff die de Hagenaars
nog vérlaten en toen hadden de een voorsprong bezorgde, maar voor
Waddinxveners de kans om voor te de rust was het Frans Thijssen die
komen. Ze grepen die echter niet, en via de hand van Bert van Hooidonk
de tweede periode werd met een gelijkmaakte.
Na het draaien scoorde van Hooi-
EERSTE PAAR
MOORDENAARS BLEEF
GEFASCINEERD
STAAN KIJKEN
SOM VAN CONFLICTEN
|"\E EERSTE wereldoorlog is eigen-
U lijk een produkt van een groot
aantal conflicten. Conflicten, die al
jarenlang bestonden en die na de
rampzalige schoten op aartshertog
van Oostenrijk Frans Ferdinand en
zijn gemalin Sophie, gravin van Cho-
tek, vorstin van Hohenberg, gelijk
tijdig werden uitgevochten. Conflic
ten, die echter weinig of niets met
elkaar te maken hadden.
De dubbelmonarchie Oostenrijk—
Hongarije had een geschil met Ser
vië, hetgeen eigenlijk een voortzet
ting van de strijd van Eugenius van
Savoye tegen Turkije was. Boven
dien wilde het keizerrijk zich verde
digen tegen de Zuidsïaven van de
Balkan, die hun stamverwanten aan
de Habsburgse monarchie wilden
onttrekken. Van Servische kant was
't conflict met Oostenrijk een voort
zetting van de gelukkig gevoerde
Balkanoorlogen van 1912 en 1913, die
hun eigenwaarde en nationale trots
zo hadden geprikkeld, dat de Ser
viërs in hun geheime genootschap
pen de oorlog tegen Oostenrijk aan
durfden.
De onverwachte moord op aartsher
tog Frans Ferdinand, oudste zoon van
Karei Lodewijk, de broer van Frans
Jozef, keizer van Oostenrijk-Honga-
rije, werd door Oostenrijk onmiddel
lijk aangegrepen om de agitatie te
onderdrukken en de Habsburgse
macht en invloed in de Balkan te
vergroten, en mede daardoor het af
vallen van eigen Slavische groepen
te voorkomen.
dubbelblanke stand afgesloten.
Nadat Koedoder een kans om zeep donk 21, waarna van Dijk de ploe-
had geholpen, was het toch LZC dat gen weer op gelijke hoogte bracht,
voorkwam. Met een ver schot ver- Door van Hooidonk werd het 3—2,
raste Kees Schoof keeper Bas den terwijl Frans Thijssen bij een num-
Ouden. In de laatste periode kregen erieke meerderheid het vierde doel
de Leidenaars nog meer ruimte. Hans punt maakte. Sletering bracht de
Slooter liet de bal het doel indrijven, eindstand op 43.
CRANS FERDINAND, die door de
zelfmoord van kroonprins Ru-
dolf te Mayerling in 1889, en de dood
van zijn vader, de enige troonpre
tendent van Oostenrijk-Hongarije
was geworden, werd in 1898 aange
steld als plaatsvervanger van de kei
zer als opperbevelhebber. Dit com
mandantschap zou hem op die be
ruchte 28ste juli noodlottig worden.
De inlijving van de provincies Bos
nië en Herzogowina bij Oostenrijk in
1908 was de Serviërs een doorn in
het oog. Door deze annexatie was
voor Servië voorgoed de kans voor
bij een uitvoerhaven aan de Adria-
tische kust te verwerven, waardoor
dit land onafhankelijk van het mach
tige Oostenrijk had kunnen worden
Deze ergernis had in 1910 al geleid
tot een aanslag op keizer Frans Jo
zef, die toen mislukte. Juist door
deze teleurstelling en schrik waren
de verschillende tegenstellingen ge
groeid en vierde de nationale een
heidsgedachte van Bosnië en Herzo
gowina hoogtij.
De bevolking van de beide inge
lijfde provincies voelden zich veel
meer aangetrokken tot de Serviërs
en de Russen dan tot de Oostenrij
kers. Daarom is het beslist niet ver
wonderlijk, dat vooral vele jonge
mannen uitweken naar het naburige
Servië en zich aansloten bij de ge
nootschappen die tegen Oostenrijk
vochten. Deze genootschappen wer
den het meest bezocht door studen
ten en schudden een sterk nationaal
gevoel bij hen wakker.
Toen bekend werd, dat de aarts
hertog met zijn gemalin, in functie
van opperbevelhebber van het Oos
tenrijkse leger, de troepen welke bij
Serajewo waren gelegerd zou komen
inspecteren, werden direct maatre
gelen getroffen en een moordaanslag
op de troonopvolger voorbereid.
HET VONNIS
JFES STUDENTEN, onder leiding
van een zekere Danilo Ilitsj zou
den het vonnis, dat zij* over Frans
Ferdinand hadden geveld, voltrek
ken. Op de ochtend van de aankomst
van het aartshertogenlijke paar ston
den zij verdeeld in drie groepen van
twee langs de route, welke niet was
afgezet.
Precies twintig minuten over negen
stapte de aartshertog, geflankeerd
door zijn vrouw en hoogste autori
teiten, onder wie maarschalk Potio-
rek, in een open auto. die hem zou
leiden naar Ilidja, waar een kampe
ment werd geïnspecteerd. Bij hun te
rugkomst naar Serajewo, werd de
stoet opgevangen door een militaire
escorte; de intocht was begonnen.
EERSTE BOM
r\E STOET passeerde het eerste
paar moordenaars zonder kleer
scheuren. Deze bleken zo gefasci
neerd door het biizonder kleurrijke
schouwspel, dat zij hun opdracht niet
tot uitvoer konden brengen. Inmid
dels was de stoet genaderd tot de
universiteitsbrug, toen een projectiel
over de aartshertogenlijke wagen
heen suisde en tussen deze en de vol
gende waeen tot ontoloffing kwam.
Even leek er sprake van volledige
paniek, maar toen de stofwolk was
opgetrokken. fr*eek de schade nog al
mee te vallen. Verschillende om
standers waren gewond, terwijl
slechts één van de officiële easten,
luitenant Erich von Marlzzi. een
wonde aan het hoofd had opgelopen.
Na dit haoheliike incident zette de
feesteliike stoet, die door dit voorval
wel wat aan vrolijkheid had inge
boet. koers naar het stadhuis, waar
Frans Ferdinand zijn verbolgenheid
over het gebeurde tegenover ziin di
recte beschermers en vooral tegen
over de burgemppcfer niet onder stoe
len of banken stak.
DE MOORD
TTOEN HET gezelschap zich ge-
reedmaakte om het stadhuis te
verlaten, drong Sophie, de gemalin
van de aartshertog, er op aan een
bezoek te brengen aan het zieken
huis. waar Erich -von Merizzi direct
na de aanslag was heengebracht.
Opnieuw zette de rij wagens zich
in beweging, maar zij kwam enkele
minuten later weer tot stilstand,
toen men bemerkte dat men ver
keerd was gereden. Het noodlot had
niet beter gekozen kunnen worden.
Precies op de plek waar de derde
moordenaar, Gabriël Princip. stond
stopte de auto waarin Frans Ferdi
nand en Sophie waren gezeten. Twee
schoten weerklonken door het geroe
zemoes en gejuich van de bevolking
langs de weg.
Iedereen was met stomheid gesla
gen. De chauffeur, die geen opdracht
ontving verder te riiden. bleef staan
waar hij stond. Sophie, die niet be
greep wat er aan de hand was, richt
te zich op. Op hetzelfde moment
kruiste een kogel uit Princips revol
ver, welke was gericht op maar
schalk Potiorek. haar baan en trof de
aartshertogin dodelijk. Enkele ogen
blikken later stierf Frans Ferdinand,
slechts luttele minuten overleefd
door zyn vrouw.
De diepe stilte op straat maakte
plaats voor volkomen verwarring,
een verwarring die voor alsnog niet
zou zijn opgelost en die zou uitgroei
en tot 'n complete chaos, verwezen
lijkt in Wereldoorlog 1.
GUILLAUME D'HOSSON
