Jaarlijks worden 200 Leidse kinderen in herstellingsoorden ondergebracht De Nerveuze Nerviërs VRIJDAG 12 JUNI 1964 DE LEIDSE COURANT PAGINA 2 De zgn. „bleekneusjes" behoren in Nederland tot een uitstervend ras. Zij rijn er bijna niet meer. Dankzij het hoge welvaartspeil en het verbeterde leefklimaat behoort ondervoeding en de daaruit voortspruitende vatbaar heid voor nekten praktisch tot het verleden. Lage sterftecijfers en spe ciaal de zeer lage cijfers op de schoolleeftijd geven soms de indruk dat de geneeskunde haar doel heeft bereikt. Het gaat echter niet meer in de eerste plaats om de bestrijding van sterfte, maar om de bevordering van de ge zondheid en de harmonische geestelijke ontwikkeling van het kind tegen de achtergrond van sociale omstandigheden en gezinsverhoudingen. Hier bij spelen niet alleen de ouders, maar ook de huis- en schoolarts een be langrijke rol. Stiefkinderen van de staat zijn deels aangewezen op milddadigheid (van onze medewerkster) UITZENDING NAAR GEZONDHEIDSKOLONIES Uitzending naar gezondheidskolo nies is in de loop der jaren meer een preventieve maatregel geworden om erger te voorkomen en ge schiedt op advies van de huis- en/of schoolarts. Er zijn veel redenen die uitzending van een kind noodzake lijk maken. Naast de astmapatiëntjes die met verandering van lucht en omgeving zijn gebaat, zijn er de rheumapatiënten en de nerveuze kinderen. Het zijn vooral deze laat- sten die voor uitzending in aanmer king komen en die het grootste pro bleem voor de schoolarts vormen. De woonruimte en de levensomstandig heden drukken hun stempel op het gedrag van het kind; deze kunnen een negatieve invloed hebben zoals het geval is met de huidige woning nood en de daaruit voortvloeiende beperkte woonruimte, waar lawaai en het zich kunnen uitleven wat voor kinderen een levensbehoefte is uit den boze zijn. Bij een werkende moeder mist het kind de regelmaat en de aandacht die het nodig heeft. Juist voor deze kin deren is een gezondheidskolonie een uitkomst. Het opgenomen worden in een leefmilieu waar regelmaat heerst, ruimte en aandacht voor zijn spel, heeft op zijn ontwikkeling een gun stige invloed en door het samenzijn in een groep leert het zich ook so ciaal aan te passen. LEIDSE KINDEREN Ook Leiden kent zijn uitzendkin- deren. Jaarlyks worden er ca. 200 jongens en meisjes voor kortere of langere tijd in gezondheidskolonies ondergebracht door toedoen van een zestal verenigingen die hiervoor zijn opgericht. Deze verenigingen hoofdzakelijk verschillend door hun confessionele of neutrale inslag zijn vertegenwoordigd in de „Leidse Raad voor Kinderuitzending" die een overkoepelende functie heeft. Wan neer een kind in aanmerking voor uitzending komt verwijst de school arts de ouders naar een van deze verenigingen, die alle over A- en B- koloniehuizen de beschikking heb ben. Zo heeft de „Nederlandse Ver eniging voor Katholieke Kinderuit zending bijv. 5 A-huizen en 3 B-hui zen. In een A-koloniehuis verblijven de kinderen gewoonlijk 6 weken; zij krijgen er goede en juiste voeding en hebben een vast dagschema. Aan deze huizen is een kinderarts ver bonden. De verpleging in een B-huis duurt meestal langer dan een half jaar en is bestemd voor die kinderen die geleden hebben aan ziekten, waarvan de herstelperiode extra zorg vraagt of die na een operatie nog enkele maanden moeten rusten. Er is een uitgebreide, medische staf aan wezig; bovendien krijgen de kinde ren in B-tehuizen individueel onder wijs. ZEER LAGE SUBSIDIES Kinderuitzending gaat gepaard met hoge onkosten, onkosten die in veel gevallen niet door de ouders op te brengen zijn, ook omdat zij vaak niet aanvullend zijn verzekerd. De ver eniging die het kind uitzendt moet dan voor de benodigde gelden zor gen en op eigen initiatief geld ver zamelen. De enige financiële houvast die zij heeft is een straatcollecte en de subsidie van de gemeente, die in Leiden 1.75 per verpleegdag be draagt, dat in tegenstelling tot de ge meente Rotterdam, die 50% van de bruto onkosten per dag voor zijn re kening neemt. Bij opname in een B-huis, de duur ste en langste verpleging, komt de prijs op 12 per dag, waarvan het Rijk 75 cent bijdraagt, de provincie 1,25 en een eventueel aanvullende ziekenfondsverzekering 1,80. De overige ƒ8,- komt ten laste van de ouders en/of vereniging. Sociale Za ken bepaalt in veel gevallen wat de ouders kunnen bijdragen. Het is dui delijk dat de overheidssubsidies maar een fractie vormen van het be drag dat een kind dat voor een paar maanden wordt uitgezonden kost. Ook de ziekenfondsen voorzien nau welijks in de onkosten, hoewel juist door de gezondheidskolonies ergere onkosten, nl. die van de ziekenhuis- verpleging die bijna geheel ten laste van een ziekenfonds komen, worden voorkomen. Het is het standaardmiddel tegen pijn en koorts, verkoudheid en griep. Steeds van dezelfde betrouwbare samenstelling, nu in een moderne plastic verpakking. Aspirin, het pijnstillende middel voor de moderne mens. ASPI RINdaar staatBAYERachter nie Boswell. Stiefbeen en zoon heb ben al heel wat afleveringen vooruit gemaakt, zelfs zóveel, dat Stiefbeen jr. (Piet Römer) dreigde af te knap pen. Er komen meer bekende figu ren terug; het duo Johnny Kraay- kamp-Rijk de Gooyer, en ook figu ren uit „Stadhuis op stelten", want Mans Keuls maakt een nieuwe strip. Dokter Finley zal met een grotere regelmaat op het scherm verschijnen. KOMENDE UITZENDINGEN In de komende dagen hebben de om roepen een allerlei-programma. Wij wijzen vooral op het nieuwe Fedder- mysterie, dat de NCRV zaterdagavond uitzendt. Ook op het tweede net kan men terecht. De VPRO komt zondag met een eenacter van Strindberg. (Advertentie) GELUKKIG zijn en GEZOND worden „Het Heilig Experiment" boeiend en aktueel Onbedoeld was er actuele aanlei ding voor de KRO, het bekende spel „Het heilig experiment" van Hoch- walder donderdagavond op 't scherm te brengen. Want in het centrum van dit boeiende stuk stond pater-provin- ciaal Fernandez, met kracht gespeeld door Richard Flink, die, koste wat 't kost, zijn „heilstaat" wilde handha ven, maar die moest buigen voor de eis van onverbiddelijke gehoorzaam heid, welke de generaal van zijn geestelijke zonen eiste. Hier lag een parallel met het onlangs naar buiten getreden conflict rondom het terug roepen van drie paters Jezuïeten uit de redactie van de Nieuwe Linie. Toch was het een zaak van puur toe val; want toen het t.v.-spel op Ampex werd vastgelegd voor latere verto ning, was er zelfs nog geen sprake van een Linie-affaire. Met Richard Flink speelden Wim Hoddes als le geraanvoerder, Leo de Hartogh als Spaans visitator en Rob de Vries als Hollands koopman, e.a. medewerkers van het Nieuw Rotterdams toneel de voornaamste rollen. De uitgebalan ceerde regie van Frans 't Hoen droeg bij tot verpozing van de kijker in dit diepgaande spel der gehoorzaamheid van twee eeuwen terug. T.V.-RECHTBANK Opnieuw is tijdens twee avonden de t.v.-rechtbank van de VARA bijeen geweest, deze keer voor de behande ling van een minder spectaculair® zaak, namelijk die van verdachte Van den Burg, ingehouden gespeeld door de heer Peerdeman. Zijn rivale was Anneke Veldman, soms bewogen voorgesteld door Erie Dingemans. 't Accent van de „berechting" lag stel lig op de tweede avond, toen we een waar college ontvingen van 'n psy chiater en een vakkundig gestelde verdediging door advocaat Rood. In de stijl van Perry Mason had hij ter onderstreping van zijn pleidooi zelfs visuele middelen aangebracht, zoals miniaturen van beide auto's waar mee de katastrofe was ontstaan. Ver der heeft het ons getroffen, dat ook nu de meeste optredenden zo „echt" waren, zonder zweem van pose. Hoe scherp mr. Roelse ook was als pre sident van de rechtbank, hij kon ons toch niet professor Belinfante doen vergeten. Bij hem zou de verwerking van de rechtbank stellig meer reliëf hebben gekregen. BRUCKNERS SYMFONIE Een zuiver gericht programma vorm de de uitzending van een KRO-con- cert uit de 1200-jarige abdij van Ot- tobeuren in Duitsland. Niet minder dan ons Concertgebouworkest kwam er aan te pas voor de uitvoering van Bruckners vijfde symfonie, die vijf kwartier in beslag nam. Dat was heel veel, maar regiseur Ben Mettrop ver staat de kunst zijn camera's niet strak bepaald te houden op het orkest, maar waar mogelijk het oog te laten dwalen op details van de om geving. En die details waren in deze zeldzaam fraaie barokkerk ruim schoots aanwezig. Zo is het 'n schil derachtige uitzending geworden. Vooraf ging een niet al te opvallende editie van „Brandpunt" en 'n nieuw programmaatje met Jan Blaaser; we zouden zeggen: lest best. Jammer, dat de zo talentvolle Sacha Denisant zo weinig aan bod is gekomen. Van de donderdagavond rest ons nog te melden de slotaflevering van „Het land van onze kinderen", deze keer over gezin en gezinsvorming. We no teren uit de uitzending, dat 'n goede sfeer in het gezin bepalend is voor de gezinsleden; ze kweekt harmonie en evenwichtigheid, die het toekom stig Nederland alleen maar ten goe de kan komen. VOORBEREIDINGEN VOOR WINTERSEIZOEN Er wordt in deze dagen niet alleen ingeblikt divertissement vertoond. Men is in Hilversum ook bezig met de uitvoering van plannen voor het komende winterseizoen. Een groot aantal programma's is reeds opgeno men. Daarbij zijn shows met beken de sterren als Jacques Brei en Con- Een vervolgverhaal van Suske en Wiske Onder auspiciën van de „Leidse raad voor Kinder uitzending" is een dezer dagen een pers-excursie gemaakt naar twee gezondheidskolo nies in de omgeving van Zeist. Het eerste tehuis dat werd bezocht was „Bethanië", een B-koloniehuis van de stichting „Protestant-Christe lijk Herstellingsoord voor kinderen". De 53 kinderen die daar aan wezig zijn variëren in leeftijd van 5 tot 13 jaar en leven in kleine groepjes onder toezicht van een leidster. Iedere leeftijdscategorie heeft zijn eigen woonvertrek, waar ruimte is voor persoonlijke bezit tingen. Er is een dagprogramma waarin een rustuurtje, onderwijs, spel en wandelingen zijn opgenomen. Het tweede tehuis dat werd bezocht was een A-koloniehuis van de „Nederlandse Vereniging voor Katholieke Kinderuitzending": het kleuterverblijf „Prinses Marijke". Zes weken lang verblijven kleuters uit alle windstreken in dit huis dat aangepast is aan belangstellings sfeer en levensbehoeften. Onder de hoede van een aantal kinder verzorgsters genieten zij van de bosrijke omgeving. De verenigingen voor kinderuitzendingen komen echter door de stij gende verpleegkosten en de lage subsidies voor het feit te staan, dat niet alle noodzakelijke uitzendingen meer kunnen worden verzorgd. De Leidse Raad voor Kinderuitzending hoopt dat de teruggang van het aantal uitgezonden kinderen, veroorzaakt door de moeilijke finan ciële positie van de verenigingen, tot stilstand zal worden gebracht, mede door een goede opbrengst van de collecte die de volgende week zal worden gehouden. Op de foto: het kinderherstellingsoord Bethanië. detherklanken ZATERDAG HILVERSUM I, 402 M. 7.00 VARA. 9.40 VPRO. 10.00—24.00 VARA. 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnas tiek. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23 Lichte grammofoonmuziek (7.30 Van de voorpagina, praatje). 8.00 Nieuws, postduivenberichten en socialistisch strijdlied. 8.18 Lichte grammofoon muziek. (8.30-8.40 Wegwijzer: tips voor vakantie en snipperdagen). 9.00 Loon naar werken, praatje. 9.10 Lichte grammofoonmuziek. 9.35 Wa terstanden. 9.40 Met het oog op de Bijbel, lezing. 9.55 De school van morgen, praatje. 10.00 Buitenlands weekoverzicht. 10.15 Z.O. 135, geva rieerd programma (Om 11.00 Nieuws) 12.30 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Sportnieuws. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-Varia. 13.20 Ra dio Jazzclub. 13.50 Uitlaat, program ma voor de twintigers. 14.25 Lichte grammofoonmuziek. 14.45 Kinder koor met pianobegeleiding. 15.05 Friese streekuitzending. 15.20 Om roeporkest: Populair klassieke mu ziek. (.Om 16.00 Nieuws). 16.35 Boek bespreking. 16.55 Pianoduo. 17.15 BRT-Variété-orkest. 17.40 Licht en semble. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20 Lichte grammofoonmuziek. 19.00 Tijd voor teenagers. 20.00 Disco-Festival. 21.00 Socialistisch commentaar. 21.15 Tango Rumba-or kest en zangsolisten. 21.45 Langs vergeten wegen, hoorspel. 22.15 Mu zikale commentaartjes. 22.30 Nieuws 22.40 Balans: actuele kroniek. 22.55 Lichte orkestmuziek. 23.25 Lichte grammofoonmuz. 23.55-24.00 Nieuws. HILVERSUM II, 298 M. 7.00—24.00 KRO. 7.00 Nieuws. 7.10 Morgengebed. 7.15 Klassieke grammofoonmuziek. 7.45 Geestelijke liederen (gr.). 7.55 Overweging. 8.00 Nieuws. 8.15 Djinn, gevarieerd programma. 12.00 Ange lus. 12.04 Katholiek nieuws. 12.10 Country and Western Express (opn.) 12.30 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Licht ensemble met licht vocaal ensemble. 12.55 Platen- nieuws. 13.00 Nieuws. 13.15 Markt berichten voor boeren en tuinders. 13.18 Musicerende dilettanten. 13.40 Franse les. 14.00 Voor de jeugd. 15.00 Karakteristiek, een programma van weinig woorden en veel muziek. 15.30 Lichte grammofoonmuziek. 16.00 Voor de jeugd. 16.15 Synkope: Muziek van gisteren, vandaag en morgen. 16.40 Lichte grammofoon muziek. 17.30 Boekbespreking. 17.40 Licht instrumentaal kwartet. 18.00 Kunstkroniek. 18.30 Populaire gram mofoonmuziek. 18.50 Lichtbaken, le zing. 19.00 Nieuws. 19.10 Actualitei ten. 19.22 Sportperiscoop. 19.30 Om roeporkest en solist: Populaire klas sieken 20.20 Klassieke grammofoon muziek. 20.30 Raaien maar: muzikale luisterwedstrijd. 21.30 Overheid in publiciteit, lezing (II). 21.45 Lichte grammofoonmuziek. 22.20 Actuali teiten of grammofoonmuziek. 22.25 Boekbespreking. 22.30 Nieuws. 22.40 Kruispunt: religieuze discussie. 23.10 Klassieke grammofoonmuziek. (ste- reofonische uitzending). 23.5524.00 Nieuws. TELEVISIE NCRV: 15.00 Onder de loep: phi- latelistisch allerlei. NTS: 15.20 Het is heerlijk om jong te zijn, speelfilm. NCRV: 16.50 Memo. 17.00-17.45 Voor de kinderen. 19.30 Barend de Beer, film voor de kinderen. 19.35 Lassie, TV-film. NTS: 20.00 Journaal en weeroverzicht. NCRV: 20.20 Memo. 20.35 De Beverly Hillbillies, TV- film. 21.00 Fedder Mysterie, TV- spel. 22.30 Dagsluiting. NTS: 22.40- 22.45 Journaal. Experimentele uitzendingen op het tweede net (kanaal 27): NTS: 20.25 Hartendrie: interstedentoernooi, waarvan de tweede wedstrijd van daag wordt uitgezonden vanuit Blan- kenberge. 21.40-22.25 Will Ferdy's One Man Show 1964. CORDULA'S ERFENIS doorLeni Bebrendt 23 Het was de verwarde Gerdia alle maal veel te erg. Al zou haar hart breken, een andere uitweg bestond er niet. Nu was het de meest ge schikte gelegenheid om Trollenstein te verlaten: tante Hilda sliep nog. Weliswaar was Gerdia er zich van bewust, dat ze tante Hilda veel leed zou aandoen door te vluchten, maar daarmee kon ze nu geen rekening houden! Hoogstens kon ze een klein berichtje achterlaten, opdat de oude dame niet te ongerust zou worden. Nadat ze het briefje geschreven had, kleedde ze zich aan. Haar han den wilder- haar nauwelijks gehoor zamen, zo beefde ze. Toen nam ze haar handtasje, stopte er de beschul digende verklaring van tante Cor- dula in en telde haar geld na. Ze had genoeg om het treinkaartje te betalen en dat was op het ogenblik het voornaamste. Graag zou ze ook haar koffertje nog gepakt hebben, maar ze waagde het niet. Men had er zich wel aan gewend dat ze iedere morgen haar ochtendwandeling maak te, maar als zij daarbij een koffertje droeg zou dit zeker opvallen. Daar het er nogal regenachtig uit zag, verborg zij het handtasje onder haar arm en sloop als een dief uit het kasteel. Haar hart deed pijn. Ont zettend veel pijn, maar ze moest sterk blijven, zich kranig houden. Weg van hier moest ze! Weg van Trollenstein! Uit schrik de graaf er gens tegen het lijf te lopen, maakte ze een omweg langs binnenwegen om het station te bereiken. Doch ze ont moette geen levende ziel. Moe liet ze zich op een rustbank op het sta- tionspleinje vallen. Nu ze rustiger geworden was, voelde ze de stekende pijn in haar hart en ze kreeg een prop in de keel. „Tante Hilda, mijn lieve, tante Hil da, vergeef me wat ik je aandoe; fluisterde ze voor zich uit. Als je al les weet, zul je me begrijpen. Wat kon ik anders aanvangen? Ik zou in de grond gezonken zijn van schaam te, indien de graaf me nog een blik zou gegund hebben. Hij zal niet eens geloven, dat ik van deze gemene kop pelarij in 't geheel niet op de hoogte was, en hij zal me verachten als geen andere enen ik heb hem toch zo lief." Nu was het voor goed int met het heerlijke leventje, dat ze vijf maan den lang in het slot had mogen lei den als een klein prinsesje. Het had haar verwend en veeleisend gemaakt. Waar zou ze nog dergelijk comfort terugvinden? Nergens! Gerdia was bang voor de toekomst. Nu zat ze hier helemaal alleen op die bank, in eengedoken en met het hoofdje op de borst gezonken, Ze had heimwee naar de veilige verborgenheid van 't slot, naar tante Hildanaar de trotse man, die ze met heel haar jon ge hart beminde. Ze was zo diep in haar gepeins ver zonken, dat ze niet eens merkte dat een voertuig bij haar stopte en ze schrok toen ze plotseling een man zag. Deze man staarde haar aan, als zag hij een spook of een wonder ge beuren. U u bent het juffrouw? hoorde ze hem met hoogstverbaasde stem vragen. Wacht u op de trein? Waar wilt u heen? Naar de stad, meneer Droysen, probeerde ze zo onverschillig moge lijk te zeggen, wat haar echter alles behalve lukte. Ik heb er een zaak te regelen. Kindje, probeer me maar niets wijs te maken, dacht hij wantrouwig. Als er op Trollenstein twee auto's zijn, als de stallen vol paarden staan, als men over een dozijn rijtuigen be schikt dan zou de heer graaf het kleinf verwende prinsesje zo maar te voet naar het station laten gaan? En dan dat bleke gezichtje, die verwar de blik als je er niet vandoor bent gegaan, dan wil ik mijn leven lang water drinken. Dan zult u lang moeten wach ten, sprak hij schijnheilig. Weet u, dat de eerste trein naar de stad eerst vanmiddag vertrekt? Odat wist ik niet! zei ze ge schrokken. Ik nou och ja ik wacht dan nog zo lang! Hm. deed hij, maar zijn her senen werkte koortsig. Dan zei hij zo nonchalant moge lijk: Weet u wat, juffrouw, kom met me mee naar huis. Deze middag moet ik toch naar het station rijden, om een vrachtje af te halen. Ik zal u dan meenemen. Ikik weet het niet, ant woordde ze weifelend. Misschien is het toch maar beter, dat ik hier blijf wachten. En als u zich in deze koele och tendlucht een verkoudheid op de hals haalt? Och, ja, kou had ze, zowel inner lijk als uiterlijk. Bovendien had ze nog niets gegeten. Weliswaar had ze geen honger, maar ze verlangde naar koffie, naar warme koffie. De Droy- sens zouden haar zeker een kopje aanbieden. Overigens had de man beloofd haar weer naar het station te brengen, dus ze nam geen enkel risico? Ze had er immers geen ver moeden van, dat. Ze stemde dus toe en Droysen slaakte onopgemerkt een zucht van verlichting. In ieder geval zat de muis in de val! Of ze weer zou ontsnap pen, zou de graaf beslissen Voorzichtigheidshalve wikkelde hij het van koude en opwinding beven de meisje in een warme deken, zette zich dan .naast haar en vertrok. Droysen babbelde opgewekt over koetjes en kalfjes en vermeed het gesprek op Trollenstein of de graaf te brengen. Natuurlijk was zijn vrouw erg verwonderd over het onver wachts bezoek, maar hij slaagde er in haar een waarschuwende blik toe te werpen terwijl hij zei: Moeder, ik breng je een aardig meisje mee, dat buiten in de kou op de trein zat te wachten omdat ze de eerste trein naar de stad gemist had. Daar ik echter deze middag toch naar het station moet, heb ik het ver kleumde vogeltje meegebracht. Is dat nu geen goede inval? Af en toe kan je er wel eens één hebben, zei ze plagend. Kom maar mee, juffrouw Wachters, u ziet er werkelijk verkleumd uit. Buiten is het koud en mistig. Ze bracht haar gast naar de woon kamer en ging daarop zelf weer naar buiten. In de hal trof ze haar man en fluisterend vroeg ze: Is er iets niet in de haak met die juffrouw? Ja, antwoordde hij even zacht. Ik had de indruk, dat zij wou vluch ten en ik acht het mijn plicht dat te verhinderen. Wegens de graaf? Waarschijnlijk. En indien je er hem geen ge noegen mee doet? Kan me niet schelen, ik moet 't hem melden. Hijzelf kan dan beslis sen wat er gebeuren moet. Ik bel hem dadelijk op. Wacht daarmee tot het meisje wat is bijgekomen. Het arme kind ziet er immers erbarmelijk uit: ver kleumd, bleek en vertwijfeld. Blijf bij haar, ondertussen zorg ik voor koffie en boterhammen. Gerdia had evenwel geen eetlust. Integendeel; gaarne dronk ze veel van de hete, verkwikkende koffie. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1964 | | pagina 2