een hard leven 111 het land der stilte
DE LEIDSE COURANT
ZATERDAG 25 JANUARI 1964
PAGINA 10
Godthaab (P P) - Groenland neemt wel een eeer bfrzowdere
positie in, in de wereld, een positie die men vroeger zeker niet
heeft kunnen vermoeden", vertelt ons één der leden van de Lands-
raad van het zuidelijk inspectoraat te Godthaab. „Het noordpool-
gebied is sterk in betekenis toegenomen en tussen de landen die
aan het poolgebied grenzen zoals Rusland, Noorwegen, Dene
marken, Canada en de Verenigde Staten is een ware wedloop ont
staan om dit gebied.
Groenland neemt hierbij, als het noordelijkste vasteland en het
grootste eiland van de wereld een speciale positie in. De gevolgen
van deze belangstelling zijn duidelijk te bemerken. Het zal zo lang
niet meer duren of dit noordelijk paradijs is een belangrijk indus
trieland met mijnen en internationale vlieghavens geworden. De
tekenen bedriegen niet
Beschaving verdrong ook de Eskimo's
INDERDAAD heeft onze zegs
man gelijk, 't is duidelijk te zien.
In de wedloop om Groenland is
de betrokken landen niets te gek.
De Amerikaanse vliegbasis Thule
in het noordelijk deel van het ei
land is een metropool van acti
viteit en lawaai in een land,
dat eens het paradijs der stilte
was.
De oorspronkelijke bewoners, de
Eskimo's, kunnen hierover mee
praten. Zij - en daarmee bedoe
len we de echte Pooleskimo's,
die nog van de jacht en vis
vangst moeten leven, en dat wor
den er steeds minder - moesten
wegtrekken, omdat het afgrij
selijke lawaai de spaarzame wil
de dieren verjoeg en de olie van
de schepen het viswater bedierf.
Elders vonden zij in deze uit
gestrekte ruimte nieuwe woonge
bieden. Maar voor hoe lang?
De beschaving schrijdt voort en
ontsluit de onbekende gebieden.
Er komen meer vlieghavens.
want de kortste verbinding tussen
de dichtbevolkte delen van het
noordelijk halfrond loopt over de
poolstreken, er komen mijnen en
havens, kortom het land der stil
te wordt opgeslokt door de be
schaving en de oorspronkelijke
bewoners zullen het lot delen
van zo vele volken voor hen. Ook
beschaafd en modern worden en
deel uit gaan maken van de nieu
we maatschappij,of ten
onder gaan! Zij hebben geen keus.
TWEEMAAL ONTDEKT
HET IS met Groenland eigenlijk
merkwaardig gegaan. Omstreeks
het jaar 980 werd 't ontdekt door
de Noorman Eric de Rode. die
zijn land had verlaten en in de
noordelijke wateren rondzwierf.
Hij ging terug naar IJsland en
wist anderen te interesseren in
het door hem ontdekte land. Zo
kwam de eerste kolonisatie van
Groenland tot stand.
De Noormannen vestigden kleine
nederzettingen aan de zuidkust
met enkele boerderijen en die ge
dijden heel aardig, gedurende e-
nige honderden jaren, totdat zij
op nog niet opgehelderde wijze
uitstierven en Groenland weer in
de vergetelheid verzonk.
Het was de jeugdige Noorse do
minee Hans Egede, die op zoek
naar de verdwenen kolonisten
Groenland als het ware voor de
tweede maal ontdekte.
Ook hij vond belangstellenden
voor nieuwe kolonisatie en zo
vestigden er zich weer nieuwe
mensen.
Door vermenging van Eskimo's
met Deense kolonisten ontston
den de echte Groenlanders.
nu een belangrijk deel van de
bevolking uitmaken.
Groenland, land van sneeuw en
ijs, werd tweemaal ontdekt.
NAAKT IN DE IGLO
Het is niet alleen de honger
die de Eskimo bedreigt, maar ook
de natuur. IJzige sneeuwstormen
houden hem soms geruime tijd
gebonden aan zijn iglo, de be
roemde sneeuwhut, die de Es
kimo in zo korte tijd kan bouwen
en waarin hij met zijn gezin een
voortreffelijke beschutting vindt.
Door de half kogelachtige vorm
van deze sneeuwhut en het ©-
norme isolerende vermogen van
de sneeuw, stijgt hier in weerwil
medici uit de beschaafde wereld
kans zien mensen in leven te hou
den, die onder natuurlijke om
standigheden reeds zouden zijn
gestorven, komt daar het pro
bleem van de bejaardenzorg bij.
Een probleem dat geheel drukt
op de schouders van de jongeren,
die door hun leefwijze van jagen
en vissen, hieraan moeilijk kun
nen voldoen en er eigenlijk niet
toe in staat zijn.
Zo zien wij met eigen ogen, dat
de komst van de beschaving voor
De Amerikaanse minister van Justitie, Robert Kennedy, is uit Bangkok
aangekomen in Londen na zijn bemiddelingspogingen tussen Soekarno,
Abdoel Rachman en Macapagal. De foto toont Kennedy tijdens zijn bezoek
aan de Britse minister van buitenlandse zaken, R. A. Butler, aan wie hij
verslag uitbracht over zijn bemiddelingspogingen in het Verre Oosten. Bij
zijn aankomst in Londen, eerder op de dag, ontkende Kennedy, dat Soe
karno van plan zou zijn zijn verzet tegen de federatie Maleisie op te geven.
WASSENAAR
GEZONDE MONTEURS
HET VALT de Eskimo's niet
mee, want zij zijn buitengewoon
zelfstandig en een betrekking als
monteur op 'n vliegveld betekent
voor hen tuchthuisstraf. En toch
zijn zij er aan de andere kant
zeer geschikt voor, want ze zijn
buitengewoon intelligent
Zij leefden in een land waar men
geen ziekten kende, een vredelie
vend volk dat ook niet wist wat
oorlog was. Dat alles is nu veran
derd. Is het te verwonderen dat
de Eskimo niet ao bijzonder op
de vreemdelingen gesteld is.
De edhte Eskimo leeft een hard
leven, dat zich grotendeels af
speelt in ijzige temperaturen,
waaraan hij gewend is. Met zijn
gezin en de belangrijke honden
slee verplaatst hij zich en zoekt
steeds naar gebieden waar hij
wild kan vangen. Doordat het
wild zo dun is, moet hij steeds
verder trekken.
In de winter is dat het ergst en
leeft menig eskimogezin aan de
rand van de dood.
van de extreme koude buiten de
temperatuur soms tot 15 graden
Celsius.
En de ingevette Eskimo gaat
dan 's nachts geheel naakt onder
zijn robbenvellen slapen.
Veel Eskimo's leven er in het
zuidelijke deel van het eiland aan
de ijsvrije kusten, waar zij een
gemakkelijker leven hebben dan
hun broeders in het koude noor
den of aan de afgrijselijke oost
kust. Maar zij staan hier in regel
matig contact met de beschaving
en dat brengt zijn gevaren mee.
Ziekte is één van deze gevaren.
De Eskimo's kenden in hun na
tuurlijke staat geen ziekten. Nu
is t.b.c. een van de ergste vijan
den, alsook andere ziekten, waar
bij blijkt, dat de eskimo zeer vat
baar is en moeilijk immuun te
maken.
GEEN RUSTHUIZEN
DE ESKIMO wordt door de be
schaving ook geconfronteerd met
een nieuw probleem en wel dat
vai. de ou "m van dagen. Voor
dien kenden zij dat niet. Nu de
blik op de kast van bet
tand der state.
Groenland eigenlijk een probleem
is, want naast veel goed en winst
staat een dwang tot algehele om
schakeling, aangezien men Op de
oude wijze niet meer kan voort
leven.
Dit is het ook waar het lid van
de Landsraad ons op attent maak
te tijdens ons lange gesprek. Vol
gens moderne maatstaven heeft
Groenland alles mee. De belang
stelling van prominente landen,
die het land wel willen helpen op
bouwen, rijke bodemschatten, die
vermoedelijk met de moderne
middelen wel tot exploitatie zijn
te brengen, een geografisch uiterst
belangrijke positie en een zeer
intelligente bevolking, die op den
duur zeker in staat zal zijn zich
zelf te besturen. Er blijft echter
één ding, dat moeilijk is en dat
is de omschakeling van het in
dividu, dat daar zo kort tijd voor
krijgt, omdat de gehele ontwikke
ling in stormachtig tempo ver-
loont. Groenland is een land van
de toekomst!
heeft met het aantrekken van een
leider en leidsters, speciaal de bal-
Johannes Passion. Zoals de letgroep toont een teruggang. De ver-
laatste jaren gebruikelijk is gewor- eniging telt 442 leden en 13 dona-
den zal het Leids Kamerkoor in de teurs. Het groot aantal leden schept
komende passietijd in de Dorpskerk altijd een probleem wat betreft de
weer een uitvoering komen geven oefengelegenheid. Nu in het voor
van Bach's Johannes Passion. De da- jaar waarschijnlijk de nieuwe zaal
turn is bepaald op woensdag 4 maart. aan de chr. Ulo klaar komt, hoopt
Medewerking verlenen het Residentie ^et bestuur dat de vereniging daar
Kamerorkest. Ank Reinders, sopraan, 00k van kan profiteren. Een verzoek
Rijkje Wolleswinkel, alt, Chris van om gebruik van dit lokaal te mogen
Wpefkofh, tenor, Simon van der maken is reeds ingediehd. Evenwel
Geest, tenor. Herman Schey en Hen- zaj dit vermoedelijk een verhoging
ry Blackmon, bas, Hans Schouwman, vam de contributie eisen,
clavecimbel en Bram Martij n, orgel.
LEIDERDORP
GYMN.-VERENIGING „SPARTA"
Dankzij een geslaagde ballpoint
actie die bijna zeshonderd gulden op
leverde kon de penningmeester een
batig saldo melden. Het aftredende
bestuurslid, mevr. T. Evers-van der
Rheyden, werd bij acclamatie herko-
In de jaarvergadering, gehouden in zen. In de plaats van mevr. H. J.
het Dorpshuis, is de aftredende voor- Vochteloo-Oosterveld, die moest af-
zitter, de heer G. v. d. Krol, benoemd treden daar haar echtgenoot tot voor
tot ere-voorzitter. Negen jaar is de zitter was gekozen, werd gekozen
heer Van der Krol voorzitter ge- mevr. M. L. v. Tol-Bruins. De dames
weest en daar hij van mening was Van Assen, Vochteloo en Van der
dat een jongere kracht zijn plaats Krol werden gehuldigd met bloemen,
moest innemen, heeft de heer v. d. als dank voor hun aktiviteiten.
Krol afstand gedaan van de vow- Na afl00p der vergadering werden
zittersfunctie. In zijnplaats w d enige instructiefilms vertoond, opge-
gekozen de heer J. Vochteloo die blj de wereldkampioenschap-
zich bereid had verklaard deze func-
nomen bij de wereldkampioenschap
pen turnen, die in 1962 in Praag wer
den gehouden.
Overstromingen
in Brazilië
Rachman (Maleisië)
neemt Soekarno
niet ernstig
Eerste-aninister
zou om het leven zijn gekomen, een
tweede gewond. Britse soldaten vat
ten vrijdagavond uit voorzorg post
op strategische punten in de hoofd
stad Nairobi. Ongeveer 450 Britse mi
litairen waren donderdagavond van
Kenia naar Oeganda overgebracht op
De enige dokter in de door over- verzoe^ van Oeganda's premier, Mil-
strorrungen getroffen Braziliaanse tQn Qbote. De toestand daar is weer
kustplaats Belmonte in de provincie normaal
Bahia is aan typhus overleden, een
van de vele tragische gebeurtenissen Zaterdagmorgen vroeg vertrokken van Maleisië neemt Soekarno's ver-
Hip vriifi'a? in deze stad voorvielen, van de luchtmachtbasis Lyneharo in
Zieken en= hongerenden lopen dage- Zuid-Engeland de eerste van de veer- klar^ dat de ..confiwvbatie-po
lijks tot het middel in het water in tien „Brittanrua"-vliegtuigen, die dit trek" ten aanzien van Maleisie zal
religieuze processies om te bidden weekeinde in totaal achthonderd ma- worden voortgezet, ondanks het feit
Aat fiip rftppn die sinds Kerstmis on— rimers naar ICema zulen brengen.
ophoudelijk is neergestroomd, mag De toestellen vertrekken met tussen- dat Indonesië het vuren heeft ge-
ophouden. pozen van twee uur. Vrijdag is voorts staakt, niet ernstig op, aiklius werd
De gouverneurs van de staten Ba- het Britse vliegtuig „Centaur" in gisteravo(Q(| meegedeeld door de Ma-
hia en Minas Gerais hebben voedsel Kenia aangekomen met een bataljon
en kleding voor de duizenden slacht- mariniers aan boord, terwijl van twee leise radio. Rachman zou deze me-
offers van de overstromingen ge- andere Britse schepen, de „Rhyl" en njng toegedaan, omdiat Soekarno
aer^£g^eo^lS?ennv™ ta deze verMermg had afgelegd, toen
tonnen gecondenseerde melk en kle- hebben vertoefd, militairen aan land hy een menigte toesprak. „Mocht
tie over te nemen.
Het bestuur deelde mede, dat de
mogelijkheid onderzocht was of Spar- 25 Jaar bij de politie. De heer
ta kon toetreden tot een van de een- D. v. Buren uit Leiderdorp, adju-
trale gymnastiekverbonden. Opnieuw dant der Rijkspolitie en bureauchef
gaan tot moorden en andere daden omspon zich hierover een discussie bü het district der Rijkspolitie te
en bleek het met mogelijk een keuze Leiden, hoopt op 3 februari zijn 25-
van geweld is dat een andere zaak. de drie cenrtale bonden te doen jarig dienst jubileum te vieren.
Deze nieuwe betekenis van „con- «"der het. gevaar te lopen dat er Adjudant Van Buren is afkomstig
een scheuring in de vereniging zou van het voormalige korps Politie-
frontaitie" moet dan op ministers-mii- ontstaan. In verband hiermede be- troepen. Tengevolge van de bezetting
veau worden onderzocht voordiait een sloot het bestuur, hoezeer ook wen- is hij in 1940 overgegaan naar de
j selijk, niet tot aansluiting bij een der toenmalige marechaussee. Na de oor-
bijeenkomst van de dne staatshoof- oyer te gaan ,og ging hy over naar het in 1946
Abdoel Rachman d'en (Rachman, Soekarno en Macapa- Deze kwestie is niet de enige moei- opgerichte korps der Rijkspolitie. Hij
eail) olaats heeft aldus de Maleise lijkheid in de vereniging. Uit het is voorzitter van de Rijkspolitiesport-
radio.
jaarverslag bleek dat men ook moeite vereniging „Luctor" district Leiden.
ding naar Salvador, hoofdstad van gingen,
Bahia.
ONRUST
IN KENIA
Muiterij in
legerplaats
Robert Kennedy
in Londen
Soekarno echter vam plan zijn con
firontatie te bedrijven als een onder
deel van een koude oorlog", aUdus
Abdoel Rachman, „zonder over te
SCHEEPSBERICHTEN
Aludra 24 v. Montevideo n. Santos,
■De Amerikaanse minister van jus
titie, Robert Kennedy, heeft vrijdag
bij aankomst in Londen ontkend, dat Banda 25 te Tocopilla; Kabylia-t 24
president Soekarno van plan is zijn v pUntarenas n. Curasao; Kennemer-
verzet tegen de federatie Maleisie op,
te geven. „Ik heb dat nooit beweerd *and 24 v. Cabedelo n. Amsterdam
of in mijn rapporten gemeld", aldus Kermia-t 24 v. Balikpapan n. Bris
Vrijdag is muiterij uitgebroken in Kennedy Hij zei wèl te hopen, dat Koningswaard 24 v. Boston n
een kamn van het Keniase leger in Soekarno's houding door het voeren
van besprekingen zal veranderen. Punta Cardon; Kossmatella-t 24 var
Lanet. Britse troepen e en j}e Amerikaanse minister bracht Port Harcourt n. Curacaao; Nieuw
orde hersteld, zo deelde een Britse later de Britge master van buiten- Amsterdam 25 te Curacao; Sinon V
woordvoerder mee. Kenia is het der- landse zaken, Butler, verslag uit over atmaira. vasum-t oass 25 Gua
de resultaten van zyn bemiddelings- te Laguaira, Vasum-t pass. 25 Gua
pogingen tussen president Soekarno, deloupe n. Hamburg; Keerkring 2'
premier Rachman van Maleisië en y Tandjung Priok n. Surabaja; Alca
president Macapagal van de Phikp-
pijnen. P* 24 Ouessant n. Houston; Arca-t 25
De vraag of hij dacht dat bij de te Lyttleton verw.; Karimata 24 n. rijdens
De muiterij brak uit onder mili- driezijdige besprekingen in Bangkok vlissingen n. Cristobal; Nieuw Am- ran(j van de piste moesten lopen, uit zijn evenwicht geraakt en tussen het publiek op de voorste rijen terecht-
tairen van een bataljon fuseliers, overeens mming ^anwor en e sterdam 24 v. Port of Spain n. Cura- gekomen. Er werden enige mensen gewond bij dit niet alledaagse ongeluk. Deze foto werd door een amateuf
Toen Britse troepen ingrepen, vielen reikt, beantwoordde Kennedy De-
enkele schoten. Een Keniase militair vestigend. «ao.
de Oostafrikaanse land, na Tangan
yika en Oeganda, waar deze week
militairen aan het muiten zijn gesla
gen.
een voorstelling van het circus Althoff in Madrid is donderdagavond een van de olifanten, die over de
gemaakt toen de olifant zich temidden van een grote opschudding tussen het publiek bevond.
