Meer me^eli'IdieL
voor
noodzakelijk
UNIEK SYSTEEM VAN
KUNSTSPREIDING
DE AVONTUREN VAN MICKEY MOUSE
raeis as
lost
40perty
We moeten van de
„confectie - opleiding99 af
OFFICE
DE LEIDS£ COURANT
DE LEIDSE COURANT
Het werk van Openbaar Kunstbezit
Als men de belangstelling voor tentoonstellingen van schilderijen, beeld
houwwerken en tekeningen van tien jaar geleden vergelijkt met die
bij huidige exposities, springt dadelijk een verschil in het oog het
aantal bezoekers is nu veel groter. Dit geldt niet alleen voor de grote
steden, maar wellicht nog veel meer voor kleinere plaatsen, waar ook in
Nederland. Ongetwijfeld is die aanzienlijk grotere belangstelling voor een
niet gering deel te danken aan het werk van de Stichting Openbaar
Kunstbezit.
Men heeft uit de treure verzekerd, dat er een steeds wijdere kloof
gaapt tussen volk en kunstenaar. Welnu, het is Openbaar Kunstbezit
gelukt om over die kloof een brug te slaan.
1 DODE EN NEGEN GEWONDEN
BIJ AUTOBOTSING
Bij een botsing tussen een bus en
een vrachtauto vanmorgen omstreeks
half tien op de rijksweg tussen Doe-
timchem en Terborg ter hoogte van
Gaanderen is de 57-jarige heer J. D.
ten Have uit Etten die zich in de bus
bevond om het leven gekomen. Zeker
negen andere buspassagiers werden
gewond, waarvan een moeder en
dochter uit Zelhem ernstig.
Het ongeluk gebeurde toen een bus
van de Gelderse tramweg moest af
remmen voor een groentewagen en
daardoor met de achterzijde naar de
linker weggedeelte slipte. Een met
stenen beladen vrachtwagen van een
expeditiebedrijf uit Winssen die uit
tegen gestelde richting kwam boor
de zich in de achterzijde van de bus
en scheurde deze in twee stukken.
BOERDERIJ AFGEBRAND
In Streefkerk (ZH) is vanmorgen
de boerderij van de landbouwer J.
Brandwijk door brand totaal ver
nield. De schade wordt geschat op
ruim 100.000 gulden. Een deel van
de inboedel kon worden gered.
NA VECHTPARTIJ OVERLEDEN
De 38-jarige ongehuwde buschauf
feur P. Meeuwissen uit Pey (gem.
Echt) is na een vechtpartij met de
40-jarige eveneens ongehuwde plaats
genoot H. B. H. overleden. B. heeft
zich na het gebeurde bij de politie
gemeld. Hij is in arrest gesteld. Sectie
op het stoffelijk overschot van de
chauffeur moet uitwijzen, waaraan
hij is overleden.
ONRUST OVER RADIO-SPEL
Gisteravond is in Denemarken
grote opschudding gewekt door een
hoorspel voor de Deense radio, dat
het karakter droeg van een nieuws
uitzending. Men deed het voorko
men alsof er in de Stille Oceaan een
ruimteschip van een andere planeet
was geland. Van die planeet af was
het draaien van de aarde vertraagd,
maar Russen en Amerikanen werk
ten samen om door middel van ra
ketten de omwentelingssnelheid
weer op peil te brengen.
Ofschoon er voor en na de uit
zending was meegedeeld dat het ge
beuren verzonnen was, waren er
mensen die ijlings een schuilkelder
opzochten. De studio in Kopenhagen
kreeg meer dan duizend telefoon
tjes van ongeruste luisteraars. Er
werd zelfs uit Oslo opgebeld.
Kardinaal Alfrink
naar Rome
Hedenmorgen is kardinaal Altfrinik
per vliegtuig van Schiphol naar Ro
me vertrokken. Hij is uitgeleide ge
daan door zijn secretaris, de zeer-
eerw. heer P. Geurts.
Het secretariaat van de aartsbis
schop kan het doel van de reis niet
meedelen. Het is niet waarschijnlijk,
dat de kardinaal de pausreis naar 't
Heilige Land zal meemaken, daar hij
hiervoor niet de vereiste visa heeft
Inschrijvingen
stromen binnen
Wilt 11 iets weten?
Aardstralen Bestaan er aardstra-
len, vraagt mevr. G. J. Z.
Antwoord Na uitgebreide we
tenschappelijke onderzoekingen is
soluut niets gebleken van het be
staan van aardstralen. Wij moeten
dus als onze mening verkondigen,
dat aardstralen niet bestaan en dat
de oorzaak voor het feit, dat U zich
in Uw huis niet gelukkig voelt, op
ander terrein gezocht moet worden.
Wasgoed Hoe krijg ik wasgoed
dat goor is geworden, weer helder,
vraagt H. v. d. B.
Antwoord Wij zijn geneigd Uw
vraag even kort en krachtig te be
antwoorden: met bleekwater! U zult
echter zelf op de gedachte gekomen
zijn en vermoedelijk heeft een bleek -
behandeling dus niet geholpen. De
vraag is nu maar, wat is het voor
wasgoed, katoen, wol, nylon, bont?
De bureaus voor gevonden voorwerpen kunnen er van meepraten:
het kan zo gek niet zijn, of iemand verliest het wel eenswat te den
ken van dit levensgrote beeld van St, Anthonius met het Christuskind,
dat op Kerstavond in de New Yorkse ondergrondse gevonden werd?
En dat het nu uitgerekend Sint Anthonius moet zijn, die verloren is
Hoe komt het dat het goed vergoord de beoordeling van Uw probleem,
is? Hoe behandelt U de was, bleekt Betreft het nylon, dan zult U wel
U regelmatig, kookt U het goed uit baat hebben met een behandeling
met een zelfwerkend middel? Alle- met een nylonbleekmiddel. Voor wol-
maal vragen die van belang zijn voor len goed is er een wolbleekmiddel.
Tien jaar geleden zette de Larense
beeldhouwer Joh. G. Wertheim zijn
gedachten op papier en acht jaar ge
leden begon de start van de eerste
geillustreerde radiocursus: het was
de bedoeling dat het gehele volk
deel moest hebben aan het genot,
dat onze onvoldoend bekende en ge
kende nationale kunstschatten kun
nen schenken.
Wertheim overtuigde de directies
der musea, de radio-omroepvereni
gingen en talrijke vooraanstaande
Nederlanders er van, dat zijn ver
strekkende plannen geen droombeel
den waren van een idealistisch kun
stenaar, maar dat ze verwerkelijkt
konden worden, zowel practisch met
behulp van de moderne techniek, als
zakelijk zonder subsidie.
OOK T.V.
Zeven jaar later verscheen, met
behulp van de Nederlandse Televi
sie Stichting, ook een televisiecursus
op het beeldscherm een initiatief dat
dit jaar nog tot vollediger ontplooi
ing komt.
Hoezeer deze unieke bijdrage tot
de culturele vorming van ons ge
hele volk is ingeslagen, bewijst wel
het feit dat zich sinds jaren meer
dan honderdduizend deelnemers voor
de radiocursussen lieten inschrijven,
terwijl de televisiecursus in het eer
ste jaar ook al weer bijna dertigdui
zend abonnees telde.
Dat Openbaar Kunstbezit een on
misbare factor in de kunstzinnige
vorming van ons volk is geworden,
blijkt ook uit de honderden brie
ven, die Wertheim jaar in jaar uit
ontvangt, getuigend van waardering
en erkentelijkheid van hen, voor wie
een onbekende wereld is openge
gaan. Als men in aanmerking neemt
wat Openbaar Kunstbezit de deel
nemers aan de cursussen biedt, is
dat niet te verwonderen.
Jaarlijks ontvangen de luisteraars,
die aan de radiocursussen deelnemen
(veertig uitzendingen per jaar op de
maandagavonden van tien .voor ze
ven tot zeven uur) veertig technisch
voortreffelijke kleurenreproducties.
Zij die de voorkeur geven aan de
televisiecursus (twintig uitzendingen
per jaar op de maandagavonden van
kwart voor acht tot acht uur) krij
gen twintig kleurenreproducties en
veertig bladen aan beide zijden be
drukt met kleinere afbeeldingen in
zwart-wit.
Deelnemers aan beide cursussen
ontvangen bovendien een stevige
linnen opbergband met ringsysteem
om reproducties en teksten in te
bewaren en een doorlopend gratis
toegangsbewijs voor vrijwel alle rijks-
en gemeentelijke niusea. Bovendien
kunnen zij zich jaarlijks tegen kos
tende prijs een prachtig, geillustreerd
boekwerkje over kunst aanschaffen
en onder hen, die reeds abonnee zijn
en zich het jaar daarop opnieuw
aanmelden, vindt een verloting van
werken van" Nederlandse levende
kunstenaars plaats.
GEEN WINSTDOEL
Jarenlang heeft de Stichting Open
baar Kunstbezit, die zonder winst-
doel werkt, de prijs op f 9,75 kun
nen handhaven. De sinds jaren stij
gende kosten maken het echter nood
zakelijk om deze prijs te herzien en
op f 11,75 te brengen, een verhoging
die op 13 januari a.s. ingaat. Wie zich
nog vóór die datum onder de abon
nees schaart door storting van f 9,75
op postgiro 1665 van Openbaar Kunst
bezit, Amsterdam, voor de radio
cursus of op postgiro 4180 ten name
van Openbaar Kunstbezit Televisie,
Amsterdam, indien hij de televisie
cursus wenst, profiteert nog van de
oude prijs.
De radiocursus begint op maandag,
13 januari 1964, met de bespreking
Afbeelding: „De bedreigde Zwaan''
van Jan Asselijn (Dreppe 1610-Am
sterdam 1652) in het bezit van het
Rijksmuseum te Amsterdam.
van „De bedreigde Zwaan" van Jan
Asselijn, een werk uit het Rijksmu
seum, door de heer J. A. Emmens.
De televisiecursus vangt aan op
maandag, 27 januari 1964, met een
beschouwing over verschillende stij
len van meubels en gebruiksvoor
werpen door de heer E. R. Meijer,
hoofd van de Educatieve Dienst van
het Rijksmuseum te Amsterdam.
Dezer dagen wordt er bij Open
baar Kunstbezit op hoogspanning ge
werkt, omdat de inschrijvingen blij
ven binnen stromen. Er zijn tot nu
toe voor de radiocursus 1964 tachtig
duizend aanmeldingen ontvangen en
voor de televisiecursus 1964 acht
tienduizend aanmeldingen. En1 de
stroom houdt aan
Y //KW# BV WW
s rn/ 6/MEpeesy;-
O o
1*0
O
(van een onzer redactrices)
„Op het ogenblik kunnen wij nog zeggen, dat het meisje bij ons
onderwijs te kort wordt gedaan", zei ons de heer R. v. Zinderen
Bakker, burgemeester van de gemeente Koog a.d. Zaan. Het onder
wijs ligt de burgemeester na aan het hart en omdat wij iets wisten
van zijn speciale studie over de belangen van meisjes bij het on
derwijs, was het voor ons interessant, door een gesprek met hem
een beter inzicht te krijgen in dit voor ons vrouwen zo belangrijke
onderwerp.
Praktische, ervaring onmisbaar
„Mogen wij u vragen hoe u tot
deze uitrpr ak bent gekomen
vragen wij.
„Uit de bevolkingscijfers blijkt
dat, binnen de Nederlan." be
volkingsgroep, ongeveer 15 pet.
van het aan! 1 vrouw t in de
leeftijd van 30-50 jaar ongehuwd
blijft"-, leidt de burgemeester ons
gesprek in. „Dat houdt dus in
dat rond 85 pet. van onze meis
jes rekening moet houden met
de gehuwde staat.
Wanneer wij nu de gezinstaak
van de vrouw analyseren, consta
teren wij dat kermis en prakti
sche ervaring op het gebied van
huishoudkunde, koken, knippen,
naaien, verstellen, br-'en, was-
behandelnig, gezondsheidsleer,
voedinsleer, warenhuiskennL, kin
derverzorging, ziekenverzorging en
een dosis algemene ontwikkeling
onmisbaar zijn voor de goede
huisvrouw. Als de vrouw in haar
gezin de taak niet aan kan,
is er natuurlijk in vele gevallen
ook schuld bij de man, maar het
is nu eenmaal een feit, dat voor
de vrouw een bijzc aandeel
in de verzorging van het gezins
geluk ligt. Een aandc-1 dat uit-
sliutend en alleen voor haar is.
Bedenkt u alleen maar eens hoe
belangrijk datgene is, wat de moe
der in dat eerste levensjaar met
het kind doet of nalaat. Het eer
ste levensjaar kan op onderdelen
beslissend zijn voor het gehele le
ven. We dienen er dus op toe te
zien, dat niet meer en meer meis
jes algeheel of in onnodige mate
ondergeschikt worden voor het
besturen van een huishouding. Het
is schande te moeten constateren,
dat wij het tisje van heden over
de gehele linie niet voorbereiden
op deze taak.
Miskenning van de gezinstaak
Natuurlijk willen wij wel weten
hoe de heer Van Zinderen zich
die voorbereiding had gec' :ht.
„We dienen de meisjes, alle'
meisjes, dair te zoeken waar wij
ze kunnen vinden en dat in de
leerplichtige leeftijd en bij het
onderwijs daarna," vervolgt hij.
„Het is duidelijk dat er voor
meisjes een verplicht patrieel
onderwijs dient te komen, b.v.
tot en met het 17e levensjaar,
waarbij het doel moet zijn het
meisje op haar levenstaak voor te
bereiden. De school dient voor
te bereiden op de taken in maat
schappij en gezin. Wij willen de
gezinstaak niet ondergeschikt aan
de maatschappelijke taak stellen,
in die zin dat zij minderwaardig
aan dat laatste zou zijn. Maat
schappelijke en gezinstaken zijn
echter wederkerig aan elkaar on
dergeschikt. Verwaarlozing op het
ene gebied leidt tot moeilijk
heden op het andere terrein.
Ik kan r.ij niet aan de indruk
onttrekken, dat er bij het meis
je zelf een schijnbare miskenning
bestaat van de arbeid ten be
hoeve van de gezinstaak verricht.
Het vrije beroep, zelfs dat een
Het vrije beroep, zelfs dat van
winkeljuffrouw, typist of lokettis-
te wordt vaak van hogere orde
geoordeeld als de gezinstaak van
ons onderwijssysteer het meisje
een zodanige opleiding te ver
schaffen dat zij in de peri
ode tussen school en huwelijk
een redelijk inkomen kan verwer
ven door voor haar geschikte ar
beid en voor de grootste perio
de van haar leven op haar hoog
te waarderen teak van huisvrouw
"en moeder, gced is voorbereid.
40% verstoken van vorming
„Zou men na kunnen gaan hoe
het op het ogenblik met de
school- en beroepsopleiding van
onze meisjes is gesteld?"
„Indertijd is op mijn voorstel
in Alkmaar,waar ik wethouder
van onderwijs was, een begin
gemaakt met een enquete van
alle 13- tot en met 19-jarige
meisjes. Hieruit bleek dat het
geestelijk zwakste en/at het eco
nomisch zwri:ste deel afvloeien
naar het huishouder. Van theore
tische scholing n dikwijls even
min van 'n goede praktische scho
ling van deze meisjes voor sp >ciaal
vrouwelij 1-j taker omt weinig
terecht. Bedenken we dan nog dat
de studie en/of de arbeid door
de rest van de meisjes verricht,
niet is ingesteld op de gezins
taak, dan zien we dat 40 pet ver
stoken blijft van iedere vorming
in deze richting buiten datgene
wat moeder haar dochter bijbrengt
en dat bijna 90pct verstoken blijft
van onderwijs d*>t op de gezins
taak voorbereid.
Onze scholen spreiden meisjes
naar het intellect en het is duide
lijk dat voor iedere groepering
een passend leerprogram en les
rooster ontworpen dien' te wor
den.
Bij het overwege.i van de uit
voering van deze wens dreigt ech
ter ogenblikkelijk't meisje slacht
offer te worden van het preva
leren van de manlijke belangen
bij het onderwijs, in het bijzon
der op de ulo-scholen en de H.B.S
Zoü men een aantal uren onder
wijs in speciaal vrouwelijke vak
ken aan de meisjes gaan geven,
dan moet men ook iets voor de
jongens bedenken, anders komt
er van de uitvoering van die plan
nen niets terecht. Ten aanzien
van het lesrooster van de school
en de gezinstaak wil ik evenwel
graag direct stellen dat de les
sen in gezondheidsleer, kinderop
voeding, waren- of materialenken-
nis, handvaardigheid in het han
teren van een stuk gereedschap,
aan jongens en meisjes ten dele
gezamenlijk gegeven kunnen wor
den."
Wat zegt de leraar
„Hoe zijn over het algemeen de
reacties van het onderwijzend per
soneel?"
„We ontmoetten veel tegenstand
bij de leerkrachten van het ver
volgonderwijs. Het eerste argument
is, dat het programma al zo over
laden is dat er niets meer bij
kan. Het tweede argument is, dat
er ten behoeve van het examen
geen enkel vak kan worden ge
mist of in lesuren verminderd.
Zo lijkt de toestand bij ons ver
volgonderwijs voor de eeuwig
heid bevroren. Het examen en het
aktebezit domineren veelal inplaats
van de bel .ngen van het kr
„Hoe ziet uzelf de
van dit onderwijsprobleem?"
„Speciaal na de oorlog kunnen
wij bij grotere groepen van de
bevolking het verlargen naar
meer onderwijs constateren. Heel
wat ouders veroorloven zich hun
kinderen na de leerplichtige leef
tijd nog enige jaren een school te
bezoeken. De resultaten van het
schoolsucces voor jongens en
miesjes Dij het vervoigonuerwAjS
laten zien dat grote aantallen leer
lingen met in staat zijn het eind-
aipioma van de scnool te ha-
le. zou van vamten, die niet di
rect op -e maatschapp.., zijn ge
richt een vermint, i leerpian
mogelijk zijn - t zou wat meer
onaerwijs dat op de praktijk is
gerient hier voor in de plaats
Komen, dan zou dat leerplan dat
op de praktijk is gericht heel at
kunnen verlevendige.i. Veel kin
deren zouden dan na 3 of 4 jaar
deze scholen kunnen verlaten ..iet
een diploma dat een getui_ mis
is van het ontvangen hebben van
waardevol onderwijs dat op "a
praktijk van de maatschappij is
ingesteld.
Naar samenbinding
Een symbiosa samenleving voor
het praktische onderwijs aan de
meisjes tussen h.b.s. en nijver
heidsschool; voor jongens en ïeis-
jes tussen de ulo-school en het
resp. nijverheidsonderwijs lijkt mij
hier de aangewezen weg. In het
belang van he+ kind i llen wij
moeten afzien van de opvatting,
dat iedere school als m eenheid
moet worden beschouwd die zich
ongestraft van de andere scholen
zou kunnen isoleren.
We zullen moeten leren het on
derwijs in zijn geheel als een
eenheid te beschouwen en dou
blures van leerplannen zo veel
mogelijk moeten voorkomen.
Speciaal voor het meisje zijn
er grote mogelijkheden voor een
meer zonnig leven gedurende de
jaren dat zij onderwijs ontvangt.
Veel meisjes spreken '.ch uit
voor een speciaal vrouwelijk be
roep en vrijwel geen meisje ver
loochent haar vrouwelijke roeping
als haar de kans wordt geboden.
Meer soorten diploma's zullen
mogelijk moeten zijn en het meis
je zal hierin de erke ing moe
ten vinden van haar speciale op
leiding mede gericht geschikt is
taak. Het diploma van tegenwoor
dig is het getuigenis van het
feit dat de 1 bitter gechikt is ge-
geding, zoals die in leerplannen
bleken voor de confectic-oplei-
en lesroosters is vastgwoest."
En de werkende
gehuwde vrouw
„Ziet u mogelijkheden voor de
werkende vrouw?"
„In de toekomst r 'len meer
leerkrachten bij het nijverheids
onderwijs voor meL.' :s vereist,
zijn. Juist dit onderwijs lijkt mij
bij uitstek geschikt om ook aan
de gehuwde vrouw een arbeids-
kring te bieden. In onze maat-
Burgemeester R. v. Zinderen Bak
ker, die een speciale studie maakte
over de belangen van meisjes bU
bet onderwijs.
schappij zijn functies waar de ge
huwde vrouw een belangrijke taak
zou kunnen ve^ Yen, zoals
inspectrice van de kinderpolitie,
maatschappelijk werkster en wo-
ninginsp actrice. Het moet voor
de maatschappij vaak als een ver
lies worden beschouwd dat aller
lei meisjes tenkoste van veel
geld worden opgeleid voor func
ties, die zij moeten becYrdigen
zodra zij in het huwelijk treden.
De moderne techniek, die oo'-
meer en meer zijn intrede in de
huishouding de t, maakt het de
vrouw gemakkei ker het contact
met de maatschappij op te nemen.
De maatschappij dient zich in
te stellen op de mogelijkheid,
dat speciaal daarvoor in aanmer
king komende beroepen, worden
vervuld door de gehuwde vrouw.
Het is belangrijk mee te wer
ken aan een meer zonnige op
leiding van het jonge meisje, aan
het 'geluk van onze gazinnen en
aan een harmonische samenleving
waarin de vrouw parel aan de
kroon is. H:t „Mater Amabilis"
en „Zonnebloemwerk" betekent
voor vele meisjes reeds een be
langrijke bijdrage hiertoe. Som
mige v.g.I.o. en u.l.o.scholen
werken ook r«.ads in deze rich
ting. Gelukkig is het aantal nij
verheidsscholen voor meisjes
groeiende en tonen ook do middel
bare scholen voor meisjes interes
sante leerplannen."
Betty TecJi
