WENEN als muziekstad BOKSENDE OFFICIER SLOEG PRESIDENT DER VERENIGDE STATEN EEN OOG GIT PK LETOBE COCRANT Roosevelt bewaarde het geheim 13 jaar voor bijna iedereen O EEN STAD ter wereld kan zich er op beroemen de woonplaats te zijn geweest van zoveel grote komponisten als Wenen: van Gluck, Mozart, Haydn, Beethoven, Schubert, Brahms, Wolf, Bruckner, Mahler, Schönberg, Berg, Pfitzner, Léhar en Johan Strauss, om slechts de bekend- sten te noemen. Twee van 's werelds beste orkesten, die Wiener Philhar- moniker en de Wiener Symphoniker, wijden zich aan de taak om deze reusachtige muzikale erfenis levend te houden. Daarnaast kan men nog vele an dere Weense ensembles horen, zoals het Tonkünstlerorchester, het Rund- furtkorchester, het BarokorChester, 't Barokensembie en die Solisten. Men beperkt zich daarbij niet tot het ver leden, maar brengt ook werk van levende komponisten. Zo dirigeerde de thans 68-jarige Paul Hindemith onlangs dJe Phillharmoniiker bij de eerste Europese opvoering van zijn concert voor ongeil en orkest, dat hij in 1962 in opdracht van de New York Philharmonic Society komponeerde. Het werk bestaat uit vier delen, waarvan het laatste bestaat uit varia ties op de Pinksterhymne Vend Crea tor Spiritus. Het concert is een voort durende afwisseling van orkest en orgel, waarbij bedden beschikken over eigen contrasterend thematisch ma te laai. Be bewondering voor de vaardig heid van de kompondst waarmede hij het hoofdthema verwerkt in de va riaties verflauwt echter wanneer men terstond daarop de geniale Va riaties en Fuga op een thema van Hiller, op. 100 van Max Reger, te horen krijgt. B U DE traditionele repertoire, sahamdiaail hier dirigent en koor par- waarbij de nadruk meer op de ten. De opera heeft overigens besddits geen gebrek aan dirigenten, want op uitvoering valt, dient men allereerst van Karajan te noemen. Naast die Bohème-vertolking, die de Tschaikowsky^ Rafaello^ die Banfield opmaat werd voor de Weense ope- l,Mnao nes Mildred Miller in de rol van Ok- tavian. Haar stem was te zwak en haar akteentalent ten enenmale on- T in-.^- ,v voldoende. Wanneer dan ook nog het de balletavond, waarop werken van orkest te luid is en de regie door het lange tijdsverloop verstapt is, ont- en Sandor Veress werden gespeeld, 9taan middelmatige voorstellingen. ^"p.SV«biT SlSSTvSi Vol bewoog waagt „en zich heeft hij d«? afgWn* maa^ vooral IMnz op, dia he- djurtj, Wen-ta^waarom«n. ook de Troubadour van Verdi gediri geerd. Ook de enscenering was daar bij van zijn meesterhand. De voor- halve de Rosenkavalier van Richard sen paar jaren een nieuwe enscene- Strausz, ook Le nozze dd Figaro en ring maakt, die in allerlei opzichten de Zauberflöte van Mozart dirigeer- mirudier is dan de voorganger. stelling werd een groot succes omdat de. Het orkest heeft hij steeds vol- FIG,EN vaste solisten waarover hij niet alleen de beschikking had ledl8 °nd'er Controle, zodat de zan- r\E EIGEN vaste solisten waarover -m._jij._ctpme 7iinh nipit hpiho^vftn te over- de Weense opera beschikt zijn Dit is het relaas van twee pre sidentiële ontmoetingen: 1. met een jong Amerikaans officier; 2. met de laatse keizer van Duitsland. In beide gevallen stond de president zijn mannetje De naam Roosevelt heeft een grote i,vr, ïii'i'QtP'kfiTTdip 73iT~i(P"fvrc! ptï aktpiiTO gers zioh met behoeven te over als Ilva Ligabue Lilowa en Franco schreeuwen om boven het orkest uit nog steeds zowel talrijk (meer dan Corelli maar ook ovw befaamde te komen, terwijl de inzetten in de 70) als ook van grote klasse. Naast kunstenaars voor dekors als Teo Otto orkestbak en op het toneel duidelijk de oude garde van Erich Kunz, Hdide klank m de geschiedenis der Ver- An voor de kostuums als Georges aangegeven worden. Guden en Leonie Rysanek-Groszmann enigde Staten, ja der gehele wereld. - 6 zijn nieuwe sterren gekomen als Gra- Immers, tot tweemaal toe is 'n dra- DE GEWONE repertoire-opvoerim- ziella Sciutti (glansrol: Suzanmia) en ger van die naam President der Ver- J L»» 4 gen krijgen vaak in de hoofd- Lucia Popp (een prachtige Koningin enigde Staten geweest, zelfs afgezaagde stukken weer levend rollen voor één of twee keer een bui- der Nacht). Hieruat blijkt duidelijk herinnering aa,n Franklin D. en wordt men niet gestoord door de tenlanriis-e gast, die dan kan tonen wat dat de Weense opera ook op de zan- R00sevelt, president tijdens de twee- onwaarschijnJlijkheden. Het enige dat bij waard is, maar zo iets kan een te- gers nog steeds voldoende aan re - dg -wereldoorlog, ligt vele onzer nog - - lieurstelling warden. Zo trad m de kmgskraoht oefent om voor die toe- verg in het geheugen Hij was een Fliegende Hbllander van Wagner de komst de vooraanstaande plaats van der staatsiieden, die zoals dat ns Anidiersson in de titelrol Wenen te handhaven. heet geschiedenis maaktei op en in die Rosenkavalier van - Strausz de Noordamerikaanse zange- H. DRIESSEN Wakhewitsoh. Bij zulk een uitvoering Worden PRESIDENT THEODORE („Teddy") Roosevelt SPORTIEF, MAAR NIET OP Z'N MONDJE GEVALLEN opviel bij deze modeküifcvoening, is dat koor en orkest enige malen een kleine fraktie van een seconde uit Noor Frans Anidiersson elkaar lagen. Waarschijnlijk speelde de opwinding rondom het Bohème- Mev-rouw Faune, woonachtig Sydney, heeft een veiligheidscape of out at night wear something white" veiligheidssohoudermantel voor be jaarde voetgangers ontworpen. De kleur is wit. De Australische autoriteiten zijn van mening, dat de- „Draag 's avonds wits"). Honderdtwintig van die bij wijze van proef uitge- Heel wat minder mensen zullen zich herinneren, wie Theodore Roo sevelt was. Deze Roosevelt werd in 1904 gekozen tot President van de grote Noordamerikaanse Republiek. In de wandeling heette hij „Teddy Roosevelt" of kortweg „Teddy". Ted dy was een bijzonder sportief man. Hij was dol op het buitenleven en op jagen. Verscheidene malen is hij doorgedrongen tot diep in de binnen landen van Afrika om er leeuwen, buffels, en andere grootwild neer te leggen. Teddy was niet slechts 'n ver woed jager, ook meer „huiselijke sporten" genoten zijn belangstelling. De bokssport beoefende hij geruime tijd en hij was beslist een beetje trots op zijn „stootkracht", derdaad veel bejaarde voetgangers ^at ondervond een jong Ameri- kaans officier, die op een goede dag VEILTGHEIDSCAPE voor bejaarde voetgangers PRIJS 0.80 PER STUK verkeer gebruikte leuze „When De statistiek wijst uit, dat er in- straat iets in Nieuw-Zuid-Wales omkomen bij - verkeersongelukken. In 1962 verloren aan de Prejmtent werd voorgesteld heeft in die staat 296 voetgangers bij ver- J0v°r0n ha? men Teddy v0rtlldt d?' keersongelukken het leven. H.erby £*«^«££1 JÏÏJS? /*\OK DE JEUGD wordt in Wenen nauw bij 'het muziekleven be trokken. Niet alillèen de elite, die, afkomstig uit alle delen van de we reld, aan de Akaderpie voor Muziek studeert, maar allen tot de leeftijd van 26 jaar kunnen de concerten be zoeken, die de Vereniging der „Musi- kalische Jugen-d" organiseert. In het seizoen 1963/4 staan niet minder dan 211 concerten op het programma, waarbij ook werken voor koor en ka- mermuziekuitvoeringen zijn. Daarbij is ook een cyclus voor nieuwe mu ziek en avant-garde, en een jazz- cyclus. Het gewone publiek is in Wenen traditioneel ingesteld, wat men voor al bij de opera kan merken. Daar zijn steeds dagen van te voren de voorstellingen uitverkocht, maar bij een eigentijds werk als Oedipus der Tyrann van Carl Orff is de zaal leeg. Orff noemt zijn werk bewust geen opera maar een treurspel van Sopho- kles, vertaald door Höderlin, waarbij hij muziek heeft gesohreven. De'mu ziek wordt door een omkest gespeeld dat voornamelijk uit slagwerk be staat, terwijl van de overige instru menten ook nog een belangrijk deel, n.l. de negen bassen en zes piano's als ritmisch instrument gebruikt worden. De indrukwekkende afmetingen van het dekor, de maskers en de kos tuums, alles ontworpen door Caspar Neher, veroorzaken bij de toeschou wers het gevoel aanwezig te zijn bij een tijdloos drama waarbij niet de enkele mens een roll speelt, terwijl de muziek dooa- een interval de monotone deklamatie onderbreekt, de toeschouwer weer de individuele mens bewust doet worden. De verstaanbaarheid van de prach tige tekst vermindert evenwel door •de muziek en vooral de half-gezon- gen monologen zijn slecht te ver staan, waarvoor niet alleen de diri gent Ferdinant Leitner en de regis seur Rennert verantwoordelijk te stelilen' zdjm. ze cape een waardevol middel kr<i deeld aan evenveel bejaarden. Enige waren 146 mensen van boven de blijken te zijn om het aantal ver- organisaties van ouden van dagen An k-eersongelukken, dat bejaarde voet- hebben er gezamenlijk vijfhonderd gangers het leven kost, kleiner te besteld. bokser. Teddy informeerde belang- ouden van dagen tig en 47 van tassen de vijftig en de atele?d ,naar d? boksprestaties van - W Van de 26 in juni 1963 op de de o"l01er- Hy ontving correcte en eg omgekomen voetgangers wïren bescheiden antwoorden. Pas toen de 18 van boven die zestig! President hem de gelegenheid bood, iets te zeggen over de bokssport in Het is dus zeer begrijpelijk, dat de ^et ^wam de^ luitenant in „Wij vertrouwen, dat wij bet aan- De cape is vervaardigd van nyleje, tal verkeersongelukken na zonsoai- Des daags kan men hem gemakken dergang, waarbij bejaarden betrok- Lx*, 10 Ba® ouoi ^cgx-xj-pcajj^ lijk in de zak meedragen. De prijs ken zijn, geringer kunnen maken, autoriteiten in Nieuw-Zuid-Wales en vuur- ieaay sportier, waardeerde dit is zeer laag, te weten ongeveer tach- als de bejaarde voetgangers die capes elders in Australië voorstanders zijn g^^okst had Hij keek de°officier eens de aan en vroeg hem toen, of de luite- tig cent. Mevrouw Faune kwam op gaan dragen. De capes zijn zeer goed van de nieuwe veiligheidscape. het denkbeeld van die veiligheids- te zien bij het licht net, u-ciin.uCX3J.U. van uic vcmgiiciuo- tc /.icii l»xj uci xauixi. van ouaouau— Het verdient aanbeveling, capje, toen haar aandacht viel op de taarns en auto-lampen," zei een ver- bruikbaarheid van die cape ook voor f13111 n®m genoegen wilde doen, in Australië in het streven naaf vei- keersauitoriteit. Nederland te onderzoeken. tegen hem, de President, te boksen. „Het is een uitdaging, mijnheer", be sloot Teddy. De luitenant was een ogenblik ver bouwereerd. Zei toen correct: „All right, Mr. President". Het gevecht werd gesteld op enige dagen na dat gesprek. Te yastgestel- der ure liet de officier zich bij de President aandienen. De heren bega ven zich naar een kleine zaal. Zij staken zich in bokskledij en trokken de handschoenen aan. Teddy was een tamelijk goed bokser en stond zijn mannetje, maar al gauw bleek toch, dat de officier meer gedreven was in de bokskunst. Teddy gaf zich ech ter niet gewonnen. Vuiststoten wer den gewisseld. Beide boksers wisten wat slaan en wat incasseren was. Het was natuurlijk een vriend schappelijk gevecht, maar de prijs, die Teddy betaalde, was niettemin zeer hoog. Op een kwaad ogenblik namelijk plaatste de luitenant een stoot op het gelaat van de President. Deze weerde onvoldoende af met het noodlottige gevolg, dat Teddy's oog door de slag wérd getroffen. De slag was zó hard aangekomen, dat de President het gevecht onmid- delijk moest staken. Ijlings werden enige geneesheren ontboden. Zij de den wat zij konden, maar slaagden er niet in, het presidentiële oog te red den. Teddy moest verder als eenogige door het leven gaan. De Amerikaanse pers, die toeh heel sterk meeleeft met alles, wat er met de President der Verenigde Staten en, ruimer, op het Witte Huis gebeurt, publiceerde natuurlijk, d^t Teddy een oog verloren had, maar de oorzaak van dat verlies kwam niet in de kranten te staan. Zó sportief was Ted dy, dat hij het „Geheim van zijn Ene Oog" dertien jaren lang verborgen hield.vSlechts in de allernaaste vrien den - familiekring wist men, wat er gebeurd was tijdens de bokswedstrijd. De jonge officier, die die natuurlijk zeer ontdaan was over het gebeurde, ondervond op geen enkele wijze scha de in zijn carrière door zijn onge lukkige stoot op Teddy's oog. LIK OP STUK PRESIDENT Theodore Roosevelt had dus in een eerlijke en sportief gevecht zijn ene oog verloren. Zijn tong had echter beslist niet geleden onder de harde stoten van de jonge officier, die hij in een onberaden ogenblik had uitgedaagd tot een boksgevecht. Teddy bleef even slag vaardig „op de tong" als vóór het ver lies van zijn oog. Dat hebben velen ondervonden, hoog- zowel als laag geplaatsten. Onder die hooggeplaat- sten was ook Wilhelm II, de laatste keizer van Duitsland. In 1910 stierf koning Edward VII var. Engeland. De begrafenis vond plaats in Londen. Tal van prominen ten waren uitgenodigd voor die droe ve plechtigheid. Onder hen bevonden zich keizer Wilhelm II van Duits land en President Theodore Roose velt. Natuurlijk ontmoetten beide staats hoofden elkaar. Na een kort onder houd zei de keizer. „Herr Prasident, ik zou gaarne zien, dat U mij mor gen een bezoek brengt. Ik reken op uw komst om drie-uur in de middag precies. Ik zal dan veertig minuten voor U reserveren". Roosevelt antwoordde: „Majesteit, ik zal om klokslag drie uur bij u ko men. Tot mijn leedwezen kan ik U echter niet meer dan vijfentwintig minuten van mijn tijd geven". Dat was lik op stuk. Een diplo maat, die dit gesprek hoorde, zei la ter, dat Roosevelt hem met zijn ene oog een knipoogje had gegeven, toen hij zag, hoe de keizer moeite had om zijn driftige ontstemming niet te to nen. Maar misschien heeft die diplomaat dat knipoogje pas later uitgevonden, toen hij het verhaal aan zijn vrien den vertelde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1963 | | pagina 5