S)e CöidóeSoii^cmt MONSTERPROCES TEGEN 22 AUSCHWITZBEWAKERS IN FRANKFORT NIEUWE MACHTSSTRIJD IN SAOEDI-ARABIë ZATERDAG 21 DECEMBER 1963 54e JAARGANG No. 16.112 KLM-TOP BUREAUS: PAPENGRACHT 32 ZWAAIT AF Directeur J. F. J. M. KOENS Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN l'elef. 209 35 Red. 20015, 25594 - Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 n.) - Giro 10.30.03 - Abonn. j 0.73 p.w, 3.15 p. mnd., 9.15 p. kw. Franco p.p. f 9.95. Adv. 18 ct. p. mm., Telefoontjes 11.50 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN MILJOENEN MENSEN VERMOORD Hautaine houding van oud-SS'ers Gisteren is in Frankfort het pro ces begonnen tegen tweeëntwintig Duitsers, beschuldigd van moord op miljoenen mensen, voornamelijk jo den, die gedurende het nazibewind van Duitsland in het vernietigings kamp Auschwitz (Polen) het leven hebben gelaten. De belangrijkste beklaagden zijn de thans 57-jarige winkelbediende Wil helm Boger, die in Auschwitz de uit vinding van de „Bogerschommel" op zijn naam had staan, een martel werktuig waaraan kampbewoners bij hun verhoor werden opgehangen, en de thans 68-jarige zakenman Robert Mulka, die als SS-Hauptsturmfueh- rer in 't vernietigingskamp de voor naamste adjudant was van kampcom mandant Richard Baer. Deze overleed dit jaar in voorarrest. „BOERDERIJ" Als eerste verscheen Mulka voor de rechtbank. Zijn voornaamste taak in Auschwitz bestond uit de zorg voor vergassingskamers, de aanvoer van het dodelijke gas en de selectie van de slachtoffers. In het korte overzicht dat alle beklaagden van hun werk in Auschwitz moesten geven zei Mul ka, dat hij vóór zijn plaatsing in het kamp dacht, dat dit een gewoon ge- GEEN VERRASSING DE REACTIE die enkele politici on middellijk hebben gegeven, nadat de voorzitter van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer dx. Vondeling had bekend gemaakt, dat hij afwijzend heeft beslist op de uitnodiging van minister Bot om zitting te nemen in de zgn. „pacificatiecommissie", was in feite het beste en meest bondige commentaar op bedoelde socialisti sche mededeling. Volledig begrip voor die socialistische beslissing namelijk in de niet-socialistische kringen en ook: niets verrassends! De commis sie kan gewoon met haar werk be ginnen en dat voortzetten, wanneer ze straks zal zijn samengesteld. Dit passend commentaar is dus tweeledig. In de eerste plaats wordt er in aangeduid, dat men wel het goed recht van de PvdA-leider er kent om buiten genoemde commissie te blijven, aangezien de socialisten bijna unaniem sterk afwijzend staan tegenover de gedachte van commer ciële TV, waarvoor bedoelde commis sie eventueel een concrete vorm moet vinden. Het was dors vrij logisch, dat ze geen heil ziende in enig pro beersel van de commissie ook de consequentie wilde trekken door er niet aan mee te willen doen. De heer Vondeling heeft naar onze smaak evenwel niet helemaal gelijk, als hij in zijn brief aan minister Bot stelt, dat de regering een beslissing aan gaande de bezetting van het tweede TV-net behoort te treffen. Men heeft namelijk bij het „akkoord van Was senaar" deze kwestie nadrukkelijk opengehouden, waarmee ook de PvdA instemde, zij heit dan wel onder ui - ting van bezwaren. Maar het is juist dat de oppositie daarvan nu niet veel meer behoeft aan te trekken. MET DAT LAATSTE is tevens het tweede deel van het commentaar in geleid, waarin het element van ver bazing wordt uitgesloten. De socialis ten hebben de mogelijkheid, dat via bepaalde garanties alsnog en ondanks de afwijzing van de plannen in de nota Veldkamp-Scholten door een meerderheid van de (voormalige) Tweede Kamer een ook voor hen aanvaardbare modus zou worden ge vonden, blijkbaar volledig uitgeslo ten geacht. Dat komt ook tot uiting in de derde motivering van dr. Von deling, waarin als enig goed uitgangs punt voor het regeringsbeleid op dit punit het volledig naleven van bo venbedoelde Kameruitspraak wordt genoemd. In tegenstelling tot de re gering en vele anderen weigert men mede in overweging te nemen, dat sedert maart, toen de Kamer-meer derheid het plan Veldkamp-Scholten in zijn toenmalige vorm afwees, een en ander is gebeurd: onder meer door de totstandkoming van ee$ nieuwe Kamer en een nieuw kabinet. Van bijkomstige betekenis achten wij het bezwaar van dr. Vondeling c.s., dat mr. Bot de commissie ander half jaar voor haar studie wil geven en dat de PvdA aanzienlijk sneller liefst onmiddellijk een beslis sing voor het tweede TV-net wenst. Dat heeft maar zijdelings met het principe te maken. Alles bijeen, geen paniek, omdat de oppositie niet meewerkt aan de stu die-commissie. Een samenstelling op nationaal niveau ware uiteraard me nigeen toch wel liever geweest, maar verrassing? Neen! De PvdA mocht deze beslissing zeker zelf nemen! vangenenkamp was. Men zou hem ge zegd hebben dat er een boerderij aan verbonden was. Hij werd na de oor log door de Britse troepen gevangen genomen en in 1948 vrijgelaten. De opvolger van Mulka als adju dant van de kampcommandant was Karl Hoecker, een thans 52-jarige man, die gisteren verklaarde, dat hij zich bij de nazi's had aangesloten om zijn baan als ambtenaar te kunnen behouden. Hij had al in twee concen tratiekampen gewerkt toen hij in 1944 in Auschwitz werd geplaatst. Ook aan Hoecker werd ten laste ge legd, dat hij selecteerde wie naar de gaskamer moest of wie nog zware arbeid kon verrichten. „NIETS OP MIJN GEWETEN" De volgende die opstond om eni ge bijzonderheden uit zijn verleden te vertellen was Boger. Alsof hij er nog prat op ging zei deze beklaagde: „Ons kamp had tijdens mijn aanwe zigheid het kleinste aantal geslaag de Vluchtpogingen. Als ik dit na de oorlog zelf gewild had zou mij dat gemakkelijk gelukt zijn. Maar waar om zou ik, ik heb toch niets op mijn geweten?" Pathetisch gedacht Bo ger de omgekomen gevangenen, „maar ook de mensen van de SS die in Auschwitz hun dienst moesten vervullen", voegde hij er snel aan toe. De bijzonderheden over de moord partijen in Auschwitz zouden mis schien nimmer aan het licht zijn ge komen als een vroegere gevangene van dit kamp in april 1945 niet een bundel papieren uit het brandende SS-hoofdkwartier in Breslau had meegenomen. Hij hield de papieren dertien jaar bij zich, vermoedelijk niet beseffend welke waardevolle ge gevens erin stonden. Toen hij deze aan een journalist gaf kwam de zaak aan het rollen. Duitse justitieambtenaren werkten vijf jaar aan de voorbereiding van het proces. Gedurende het vooron derzoek werden dertienhonderd per sonen verhoord. Er zijn ongeveer 250 getuigen opgeroepen, onder wie vele overlevenden uit Auschwitz. Men schat, dat het verhoor van de be klaagden minstens drie maanden in beslag zal nemen. Er doet zich thans een nieuwe machtsstrijd voor tussen koning Sa- oed van Saoedi-Arabië en zijn broer en eerste minister Feisal ibn Abdel Aziz, aldus is gisteren te Beiroet in welingelichte Libanese kringen ver nomen. De vijandigheid tussen beiden da teert van 1958. In dat jaar was ko- niing Saoed er op uit die toen nog bestaande Syrisöh-Egyptisdhe unie op te breken. Een geschikt middel daartoe leek hem het uit die weg rui men van president Nasser. De ko ning verstrekte gelden tot een be drag van bijna twintig miljoen gul den ter bestrijding van de kosten van een aanslag op de Egyptische president. Dit veroorzaakte grote deining in die Arabisohe wereld. De regeringen betoonden zioh te rontwaardigd en de koninklijke familie van Saoedie- Axabië verklaarde dat Saoed aldus had gehandeld „op advies van slech te raadgevers". Saoed was gedwongen het bestuur uit handen te geven ten gunste van emir Feisal. Hij bleef echter koning. Hervormingen Emir Feisal begon prompt hervor mingen door te voeren; hij nam maatregelen om de staat een gezon de financiële basis te geven, waar toe hij o.m. de munteenheid conso lideerde. Aan te grote voorrechten van prinsen en door de koninklijke familie begunstigden, die vaak tot blijven. ZOEKT U een Gero-cassette van 40.— of f 400.—? v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207 heeft het De Gero-specialist Vrijdagmorgen is de muur tussen Oost- en West-Eerlijn officieel geopend voor de Westberlijners, die in 't bezit van 'n pasje, één dag hun familie in 't Oosten mogen bezoeken. Foto: terwijl Westberlijnse politiemannen en helpers van'het Rode Kruis toezien, gaan hier de eerste Berlijners door een nauwe doorgang in de muur bij de Oberbaum-brug. misbruiken waren geworden, werd een einde gemaakt. In 1962 wist de emir te bewenken, dat koning Saoed, wiens gezond heidstoestand niet al te best was, 'n reis voor herstel naar Europa maak te. Maar in september jl. keerde ko ning Saoed plotsehnig naar Arabië terug. Stof voor ernstige crisis Tot nu toe heeft zich nog geen ern stige botsing tussen de twee mach ten voorgedaan, doch er is genoeg stof voor een ernstige crisis in de grootste staat van het Arabische schiereiland voorhanden. Indien deze inderdaad uitbreekt, achten waarne mers in Beiroet die uitslag hiervan niet twijfelachtig. Zij menen, dat ko ning Saoed dan het onderspit zal del ven en dat het wel eens zo zou kun nen ut lopen dat deze opnieuw „voor herstel van zijn gezondheid", gedu rende lange tijd in Europa zal ver- Minister kreeg bericht: Commissarissen Oost-Duitsers wensen hun vrije buren een verkwikkend Kerstfeest KLM treden af Urenlang wachten De minister van Verkeer en Waterstaat heeft gisteravond de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-generaal schriftelijk bericht, dat de raad van commissarissen van de KLM hem heeft meegedeeld, dat deze raad heeft besloten met ingang van een door de minister te bepalen datum zijn mandaat ter beschikking te stellen teneinde de vergadering van aandeelhouders der KLM voor een vernieuwde samen stelling van de raad zoveel mo gelijk de vrije hand te laten. De minister heeft inmiddels de si tuatie in beraad genomen en de raad van commissarissen verzocht zijn taak voort te zetten tot de eerstvol gende vergadering van aandeelhou ders, bij welke gelegenheid de no dige voorzieningen met betrekking tot de samenstelling van de raad van commissarissen zullen worden ge troffen. De minister heeft zijn waardering uitgesproken over het feit, dat de raad van commissarissen dit besluit genomen heeft. Het ligt in de lijn der verwach tingen, dat niet voor januari een buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders zal worden ge houden, waarop nader aandacht aan deze zaak kan worden gewijd. "eenIBETSE BONTMANTEL een fraai Kerstgeschenk V. EGMOND BKEESTRAAT 173 bij de bureaus Gisteren hebben ongeveer 3.000 West-Berlijners hun familieleden in het oostelijke stadsdeel bezocht. De Oostduitse grenswachters waren er verbaasd over, dat zo weinigen op deze eerste dag van de gelegenheid gebruik maakten om naar Oost-Ber- lijn te gaan. Men verwacht echter, dat de meeste mensen hun pas op Kerstavond en (eerste) Kerstdag zullen gebruiken. Met de uitreiking van de passen gaat het echter niet zo vlot als met de afwikkeling aan de controlepos ten naar Oost-Berlijn. Duizenden mensen moesten opnieuw onverrich- terzake naar huis terugkeren na uren in de rij te hebben gestaan. Een 76-jarige vrouw, die verschei dene uren bij een bureau had staan wachten, werd onwel en overleed tijdens het vervoer naar een zieken huis. Vijftien anderen moesten, uit geput en bevangen door de koude, eveneens naar ziekenhuizen worden vervoerd. Oost- en Westberlijnse autoriteiten kwamen gisteren bijeen om maatre gelen te bespreken die de uitreiking van de passen een vlotter verloop zullen doen hebben. Een woordvoerder van het Westber lijnse stadsbestuur verklaarde, dat het vrijdag 170.000 West-Berlijners een pas in ontvangst hadden geno men. De West-Berlijners betreden enigs zins schuchter en onzeker het ooste lijke stadsgedeelte, alsof zij in een voor hen vreemde wereld binnen komen. Oostduits welkom. Oostduitse beambten drukken hen .papiertjes in de hand, waarop te le zen staat, „Van harte welkom in de hoofdstad van de Duitse Democra tische Republiek" en „Wij wensen u een vrolijk en verkwikkend Kerst feest in de kring der uwen toe". Een oudere man, in een donkere Winterjas, heft plotseling een arm op, aan de andere kant van de door laatpost wenkt een vrouw terug. Midden op straat vallen zij elkaar in de armen en kussen elkaar. De vrouw laat haar tas vallen, maar zij schijnt dit niet te merken. Beiden huilen. Een Oostduitse politieman geleidt beiden voorzichtig naar het trottoir. Daar worden zij prompt door radio verslaggevers omringd, die hen vra gen enkele woorden voor hun mi crofoon te zeggen, doch geen van bei den hoort iets Een jeugdige Westberlijnse ver klaarde: „Ik wil mijn man zijn zoon nu ook in levende lijve laten zien." Het jeugdige echtpaar was van plan geweest zich in augustus 1961 in West-Berlijn te vestigen. De muur heeft dit onmogelijk gemaakt. De jonge vrouw had de dagen van de scheiding nauwkeurig geteld: „Wij hebben elkaar 850 dagen niet NIET 1 JANUARI MAAR 1 APRIL SIGARETTEN EN BENZINE DUURDER DOEL: BESTEDINGSBEPERKING Een omarming bij de doorgang Oberbaumbrücke; familie uit Oost- en Weet-Berlijn herenigd. Het pakje sigaretten en de benzine worden per 1 april a.s. duurder. Deze prijsverhogingen gaan dus niet per 1 januari in. Aangekondigd waren zij al door de regering. Dat iedereen op 1 januari rekende blijkt uit de grote verkoop in de sigaret- tenbranche. Ook sigaren wor den veel gekocht, omdat deze wegens wegvallen van vrijstel ling op de omzetbelasting per 1 januari duurder worden. Een pakje sigaretten zal ongeveer een kwartje duurder worden. De verhoging van de benzine prijs zal zeer matig zijn. De maatregelen zijn door de minis ter aangekondigd als een po ging om de al te grote beste dingen in het binnenland tegen te gaan. Loonsverhogingen zul len de bestedingen stimuleren. Het wetsontwerp over de ver hoging der prijzen van beide artikelensigaretten en ben zine, door verhoging van om zetbelasting en invoerrechten, zal binnenkort de Tweede Ka mer worden aangeboden. Daar de Kamer op reces is zal het voorstel van minister Wit- teveen niet voor februari be handeld kunnen worden. Bij een van de doorlaatposten ston den vele Oost-Berlijners zwijgend te kijken naar het binnenkomen van de bewoners uit het vrije stadsgedeelte. Zwerver wilde president Johnson vermoorden Donderdag is in Berkeley, bij San Francisco, een zwerver gearresteerd die een briefje in zijn zak had waar op stond „Het directe doel is het ver moorden van president Johnson. De man, de 29-jarige Robert B. Fennell, afkóètig uit Sioux City in de staat Iowa, werd door de politie van Ber keley wegens landloperij opgepakt. Fennell loopt de kans een gevange nisstraf van maximaal vijf jaar te krijgen. Dit Dummer bestaat uit 16 pagina's Aanhoudend winter Boven West-Europa komt een ho- gedrukgebied tot ontwikkeling. Daar om moet verwacht worden dat het rustige winterweer aanhoudt. Wel iswaar beweegt er nog een kleine storing over de Noordzee naar het zuidoosten, maar deze veroorzaakt niet veel wind. Wel kan deze storing nog aanleiding geven tot enkele lo kale sneeuwbuien, in hoofdzaak in de kustprovincies. Ln de afgelopen nacht was de vorst in ons land Licht tot matig, maar in het zuiden van België en in Noord- Frankrijk kwam plaatselijk ongeveer 15 graden vorst voor. Ook de komen de nacht zal het in ons land waar schijnlijk niet meer dan matig vrie zen. De mist kan plaatselijk erg hard nekkig zijn. ZON- EN MAANSTANDEN 22 Dec.: zon op 8.46, ondier 16.30; maan op 12.42, onder 23.19. 23 Dec.: zon op 8.47, ondier 16.31; maan op 13.03. Hoogwaterstanden 22 Dec.: vjm. 6.55; n.m. 19.18. 23 Dec.: v.m. 7.45; rum. 20.13. KORRELTJE Slechts wederzijds begrip en in zicht van eigen fouten kunnen goe de verhoudingen teweeg brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1963 | | pagina 1