S)e CöidóeSoii^cmt
MONSTERPROCES TEGEN
22 AUSCHWITZBEWAKERS
IN FRANKFORT
NIEUWE MACHTSSTRIJD
IN SAOEDI-ARABIë
ZATERDAG 21 DECEMBER 1963
54e JAARGANG No. 16.112
KLM-TOP
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
ZWAAIT AF
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
l'elef. 209 35 Red. 20015, 25594 - Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 n.) - Giro 10.30.03 - Abonn. j 0.73 p.w, 3.15 p. mnd., 9.15 p. kw. Franco p.p. f 9.95. Adv. 18 ct. p. mm., Telefoontjes 11.50
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MILJOENEN MENSEN VERMOORD
Hautaine houding
van oud-SS'ers
Gisteren is in Frankfort het pro
ces begonnen tegen tweeëntwintig
Duitsers, beschuldigd van moord op
miljoenen mensen, voornamelijk jo
den, die gedurende het nazibewind
van Duitsland in het vernietigings
kamp Auschwitz (Polen) het leven
hebben gelaten.
De belangrijkste beklaagden zijn de
thans 57-jarige winkelbediende Wil
helm Boger, die in Auschwitz de uit
vinding van de „Bogerschommel" op
zijn naam had staan, een martel
werktuig waaraan kampbewoners bij
hun verhoor werden opgehangen, en
de thans 68-jarige zakenman Robert
Mulka, die als SS-Hauptsturmfueh-
rer in 't vernietigingskamp de voor
naamste adjudant was van kampcom
mandant Richard Baer. Deze overleed
dit jaar in voorarrest.
„BOERDERIJ"
Als eerste verscheen Mulka voor
de rechtbank. Zijn voornaamste taak
in Auschwitz bestond uit de zorg voor
vergassingskamers, de aanvoer van
het dodelijke gas en de selectie van
de slachtoffers. In het korte overzicht
dat alle beklaagden van hun werk
in Auschwitz moesten geven zei Mul
ka, dat hij vóór zijn plaatsing in het
kamp dacht, dat dit een gewoon ge-
GEEN
VERRASSING
DE REACTIE die enkele politici on
middellijk hebben gegeven, nadat de
voorzitter van de PvdA-fractie in de
Tweede Kamer dx. Vondeling had
bekend gemaakt, dat hij afwijzend
heeft beslist op de uitnodiging van
minister Bot om zitting te nemen in
de zgn. „pacificatiecommissie", was
in feite het beste en meest bondige
commentaar op bedoelde socialisti
sche mededeling. Volledig begrip voor
die socialistische beslissing namelijk
in de niet-socialistische kringen en
ook: niets verrassends! De commis
sie kan gewoon met haar werk be
ginnen en dat voortzetten, wanneer
ze straks zal zijn samengesteld.
Dit passend commentaar is dus
tweeledig. In de eerste plaats wordt
er in aangeduid, dat men wel het
goed recht van de PvdA-leider er
kent om buiten genoemde commissie
te blijven, aangezien de socialisten
bijna unaniem sterk afwijzend staan
tegenover de gedachte van commer
ciële TV, waarvoor bedoelde commis
sie eventueel een concrete vorm moet
vinden. Het was dors vrij logisch, dat
ze geen heil ziende in enig pro
beersel van de commissie ook de
consequentie wilde trekken door er
niet aan mee te willen doen. De heer
Vondeling heeft naar onze smaak
evenwel niet helemaal gelijk, als hij
in zijn brief aan minister Bot stelt,
dat de regering een beslissing aan
gaande de bezetting van het tweede
TV-net behoort te treffen. Men heeft
namelijk bij het „akkoord van Was
senaar" deze kwestie nadrukkelijk
opengehouden, waarmee ook de PvdA
instemde, zij heit dan wel onder ui -
ting van bezwaren. Maar het is juist
dat de oppositie daarvan nu niet veel
meer behoeft aan te trekken.
MET DAT LAATSTE is tevens het
tweede deel van het commentaar in
geleid, waarin het element van ver
bazing wordt uitgesloten. De socialis
ten hebben de mogelijkheid, dat via
bepaalde garanties alsnog en ondanks
de afwijzing van de plannen in de
nota Veldkamp-Scholten door een
meerderheid van de (voormalige)
Tweede Kamer een ook voor hen
aanvaardbare modus zou worden ge
vonden, blijkbaar volledig uitgeslo
ten geacht. Dat komt ook tot uiting
in de derde motivering van dr. Von
deling, waarin als enig goed uitgangs
punt voor het regeringsbeleid op dit
punit het volledig naleven van bo
venbedoelde Kameruitspraak wordt
genoemd. In tegenstelling tot de re
gering en vele anderen weigert men
mede in overweging te nemen, dat
sedert maart, toen de Kamer-meer
derheid het plan Veldkamp-Scholten
in zijn toenmalige vorm afwees, een
en ander is gebeurd: onder meer door
de totstandkoming van ee$ nieuwe
Kamer en een nieuw kabinet.
Van bijkomstige betekenis achten
wij het bezwaar van dr. Vondeling
c.s., dat mr. Bot de commissie ander
half jaar voor haar studie wil geven
en dat de PvdA aanzienlijk sneller
liefst onmiddellijk een beslis
sing voor het tweede TV-net wenst.
Dat heeft maar zijdelings met het
principe te maken.
Alles bijeen, geen paniek, omdat de
oppositie niet meewerkt aan de stu
die-commissie. Een samenstelling op
nationaal niveau ware uiteraard me
nigeen toch wel liever geweest, maar
verrassing? Neen! De PvdA mocht
deze beslissing zeker zelf nemen!
vangenenkamp was. Men zou hem ge
zegd hebben dat er een boerderij aan
verbonden was. Hij werd na de oor
log door de Britse troepen gevangen
genomen en in 1948 vrijgelaten.
De opvolger van Mulka als adju
dant van de kampcommandant was
Karl Hoecker, een thans 52-jarige
man, die gisteren verklaarde, dat hij
zich bij de nazi's had aangesloten om
zijn baan als ambtenaar te kunnen
behouden. Hij had al in twee concen
tratiekampen gewerkt toen hij in
1944 in Auschwitz werd geplaatst.
Ook aan Hoecker werd ten laste ge
legd, dat hij selecteerde wie naar de
gaskamer moest of wie nog zware
arbeid kon verrichten.
„NIETS OP MIJN GEWETEN"
De volgende die opstond om eni
ge bijzonderheden uit zijn verleden
te vertellen was Boger. Alsof hij er
nog prat op ging zei deze beklaagde:
„Ons kamp had tijdens mijn aanwe
zigheid het kleinste aantal geslaag
de Vluchtpogingen. Als ik dit na de
oorlog zelf gewild had zou mij dat
gemakkelijk gelukt zijn. Maar waar
om zou ik, ik heb toch niets op mijn
geweten?" Pathetisch gedacht Bo
ger de omgekomen gevangenen,
„maar ook de mensen van de SS die
in Auschwitz hun dienst moesten
vervullen", voegde hij er snel aan
toe.
De bijzonderheden over de moord
partijen in Auschwitz zouden mis
schien nimmer aan het licht zijn ge
komen als een vroegere gevangene
van dit kamp in april 1945 niet een
bundel papieren uit het brandende
SS-hoofdkwartier in Breslau had
meegenomen. Hij hield de papieren
dertien jaar bij zich, vermoedelijk
niet beseffend welke waardevolle ge
gevens erin stonden. Toen hij deze
aan een journalist gaf kwam de zaak
aan het rollen.
Duitse justitieambtenaren werkten
vijf jaar aan de voorbereiding van
het proces. Gedurende het vooron
derzoek werden dertienhonderd per
sonen verhoord. Er zijn ongeveer 250
getuigen opgeroepen, onder wie vele
overlevenden uit Auschwitz. Men
schat, dat het verhoor van de be
klaagden minstens drie maanden in
beslag zal nemen.
Er doet zich thans een nieuwe
machtsstrijd voor tussen koning Sa-
oed van Saoedi-Arabië en zijn broer
en eerste minister Feisal ibn Abdel
Aziz, aldus is gisteren te Beiroet in
welingelichte Libanese kringen ver
nomen.
De vijandigheid tussen beiden da
teert van 1958. In dat jaar was ko-
niing Saoed er op uit die toen nog
bestaande Syrisöh-Egyptisdhe unie
op te breken. Een geschikt middel
daartoe leek hem het uit die weg rui
men van president Nasser. De ko
ning verstrekte gelden tot een be
drag van bijna twintig miljoen gul
den ter bestrijding van de kosten
van een aanslag op de Egyptische
president.
Dit veroorzaakte grote deining in
die Arabisohe wereld. De regeringen
betoonden zioh te rontwaardigd en
de koninklijke familie van Saoedie-
Axabië verklaarde dat Saoed aldus
had gehandeld „op advies van slech
te raadgevers".
Saoed was gedwongen het bestuur
uit handen te geven ten gunste van
emir Feisal. Hij bleef echter koning.
Hervormingen
Emir Feisal begon prompt hervor
mingen door te voeren; hij nam
maatregelen om de staat een gezon
de financiële basis te geven, waar
toe hij o.m. de munteenheid conso
lideerde. Aan te grote voorrechten
van prinsen en door de koninklijke
familie begunstigden, die vaak tot
blijven.
ZOEKT U een
Gero-cassette
van 40.— of f 400.—?
v. d. WATER,
Haarlemmerstr. 207 heeft het
De Gero-specialist
Vrijdagmorgen is de muur tussen Oost- en West-Eerlijn officieel geopend voor de Westberlijners, die in 't bezit
van 'n pasje, één dag hun familie in 't Oosten mogen bezoeken. Foto: terwijl Westberlijnse politiemannen en
helpers van'het Rode Kruis toezien, gaan hier de eerste Berlijners door een nauwe doorgang in de muur bij de
Oberbaum-brug.
misbruiken waren geworden, werd
een einde gemaakt.
In 1962 wist de emir te bewenken,
dat koning Saoed, wiens gezond
heidstoestand niet al te best was, 'n
reis voor herstel naar Europa maak
te. Maar in september jl. keerde ko
ning Saoed plotsehnig naar Arabië
terug.
Stof voor ernstige crisis
Tot nu toe heeft zich nog geen ern
stige botsing tussen de twee mach
ten voorgedaan, doch er is genoeg
stof voor een ernstige crisis in de
grootste staat van het Arabische
schiereiland voorhanden. Indien deze
inderdaad uitbreekt, achten waarne
mers in Beiroet die uitslag hiervan
niet twijfelachtig. Zij menen, dat ko
ning Saoed dan het onderspit zal del
ven en dat het wel eens zo zou kun
nen ut lopen dat deze opnieuw „voor
herstel van zijn gezondheid", gedu
rende lange tijd in Europa zal ver-
Minister kreeg bericht:
Commissarissen
Oost-Duitsers wensen hun vrije buren een
verkwikkend Kerstfeest
KLM treden af Urenlang wachten
De minister van Verkeer en
Waterstaat heeft gisteravond
de voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-generaal
schriftelijk bericht, dat de raad
van commissarissen van de
KLM hem heeft meegedeeld,
dat deze raad heeft besloten
met ingang van een door de
minister te bepalen datum zijn
mandaat ter beschikking te
stellen teneinde de vergadering
van aandeelhouders der KLM
voor een vernieuwde samen
stelling van de raad zoveel mo
gelijk de vrije hand te laten.
De minister heeft inmiddels de si
tuatie in beraad genomen en de raad
van commissarissen verzocht zijn
taak voort te zetten tot de eerstvol
gende vergadering van aandeelhou
ders, bij welke gelegenheid de no
dige voorzieningen met betrekking
tot de samenstelling van de raad van
commissarissen zullen worden ge
troffen.
De minister heeft zijn waardering
uitgesproken over het feit, dat de
raad van commissarissen dit besluit
genomen heeft.
Het ligt in de lijn der verwach
tingen, dat niet voor januari een
buitengewone algemene vergadering
van aandeelhouders zal worden ge
houden, waarop nader aandacht aan
deze zaak kan worden gewijd.
"eenIBETSE
BONTMANTEL
een fraai Kerstgeschenk
V. EGMOND
BKEESTRAAT 173
bij de bureaus
Gisteren hebben ongeveer 3.000
West-Berlijners hun familieleden in
het oostelijke stadsdeel bezocht. De
Oostduitse grenswachters waren er
verbaasd over, dat zo weinigen op
deze eerste dag van de gelegenheid
gebruik maakten om naar Oost-Ber-
lijn te gaan. Men verwacht echter,
dat de meeste mensen hun pas op
Kerstavond en (eerste) Kerstdag
zullen gebruiken.
Met de uitreiking van de passen
gaat het echter niet zo vlot als met
de afwikkeling aan de controlepos
ten naar Oost-Berlijn. Duizenden
mensen moesten opnieuw onverrich-
terzake naar huis terugkeren na uren
in de rij te hebben gestaan.
Een 76-jarige vrouw, die verschei
dene uren bij een bureau had staan
wachten, werd onwel en overleed
tijdens het vervoer naar een zieken
huis. Vijftien anderen moesten, uit
geput en bevangen door de koude,
eveneens naar ziekenhuizen worden
vervoerd.
Oost- en Westberlijnse autoriteiten
kwamen gisteren bijeen om maatre
gelen te bespreken die de uitreiking
van de passen een vlotter verloop
zullen doen hebben.
Een woordvoerder van het Westber
lijnse stadsbestuur verklaarde, dat het
vrijdag 170.000 West-Berlijners een
pas in ontvangst hadden geno
men.
De West-Berlijners betreden enigs
zins schuchter en onzeker het ooste
lijke stadsgedeelte, alsof zij in een
voor hen vreemde wereld binnen
komen.
Oostduits welkom.
Oostduitse beambten drukken hen
.papiertjes in de hand, waarop te le
zen staat, „Van harte welkom in de
hoofdstad van de Duitse Democra
tische Republiek" en „Wij wensen
u een vrolijk en verkwikkend Kerst
feest in de kring der uwen toe".
Een oudere man, in een donkere
Winterjas, heft plotseling een arm
op, aan de andere kant van de door
laatpost wenkt een vrouw terug.
Midden op straat vallen zij elkaar
in de armen en kussen elkaar. De
vrouw laat haar tas vallen, maar zij
schijnt dit niet te merken. Beiden
huilen.
Een Oostduitse politieman geleidt
beiden voorzichtig naar het trottoir.
Daar worden zij prompt door radio
verslaggevers omringd, die hen vra
gen enkele woorden voor hun mi
crofoon te zeggen, doch geen van bei
den hoort iets
Een jeugdige Westberlijnse ver
klaarde: „Ik wil mijn man zijn zoon
nu ook in levende lijve laten zien."
Het jeugdige echtpaar was van plan
geweest zich in augustus 1961 in
West-Berlijn te vestigen. De muur
heeft dit onmogelijk gemaakt.
De jonge vrouw had de dagen van
de scheiding nauwkeurig geteld:
„Wij hebben elkaar 850 dagen niet
NIET 1 JANUARI MAAR 1 APRIL
SIGARETTEN EN BENZINE DUURDER
DOEL: BESTEDINGSBEPERKING
Een omarming bij de doorgang Oberbaumbrücke; familie uit Oost- en
Weet-Berlijn herenigd.
Het pakje sigaretten en de
benzine worden per 1 april a.s.
duurder. Deze prijsverhogingen
gaan dus niet per 1 januari in.
Aangekondigd waren zij al
door de regering. Dat iedereen
op 1 januari rekende blijkt uit
de grote verkoop in de sigaret-
tenbranche. Ook sigaren wor
den veel gekocht, omdat deze
wegens wegvallen van vrijstel
ling op de omzetbelasting per
1 januari duurder worden. Een
pakje sigaretten zal ongeveer
een kwartje duurder worden.
De verhoging van de benzine
prijs zal zeer matig zijn. De
maatregelen zijn door de minis
ter aangekondigd als een po
ging om de al te grote beste
dingen in het binnenland tegen
te gaan. Loonsverhogingen zul
len de bestedingen stimuleren.
Het wetsontwerp over de ver
hoging der prijzen van beide
artikelensigaretten en ben
zine, door verhoging van om
zetbelasting en invoerrechten,
zal binnenkort de Tweede Ka
mer worden aangeboden.
Daar de Kamer op reces is zal
het voorstel van minister Wit-
teveen niet voor februari be
handeld kunnen worden.
Bij een van de doorlaatposten ston
den vele Oost-Berlijners zwijgend te
kijken naar het binnenkomen van de
bewoners uit het vrije stadsgedeelte.
Zwerver wilde
president Johnson
vermoorden
Donderdag is in Berkeley, bij San
Francisco, een zwerver gearresteerd
die een briefje in zijn zak had waar
op stond „Het directe doel is het ver
moorden van president Johnson. De
man, de 29-jarige Robert B. Fennell,
afkóètig uit Sioux City in de staat
Iowa, werd door de politie van Ber
keley wegens landloperij opgepakt.
Fennell loopt de kans een gevange
nisstraf van maximaal vijf jaar te
krijgen.
Dit Dummer bestaat uit 16 pagina's
Aanhoudend winter
Boven West-Europa komt een ho-
gedrukgebied tot ontwikkeling. Daar
om moet verwacht worden dat het
rustige winterweer aanhoudt. Wel
iswaar beweegt er nog een kleine
storing over de Noordzee naar het
zuidoosten, maar deze veroorzaakt
niet veel wind. Wel kan deze storing
nog aanleiding geven tot enkele lo
kale sneeuwbuien, in hoofdzaak in
de kustprovincies.
Ln de afgelopen nacht was de vorst
in ons land Licht tot matig, maar in
het zuiden van België en in Noord-
Frankrijk kwam plaatselijk ongeveer
15 graden vorst voor. Ook de komen
de nacht zal het in ons land waar
schijnlijk niet meer dan matig vrie
zen. De mist kan plaatselijk erg hard
nekkig zijn.
ZON- EN MAANSTANDEN
22 Dec.: zon op 8.46, ondier 16.30;
maan op 12.42, onder 23.19.
23 Dec.: zon op 8.47, ondier 16.31;
maan op 13.03.
Hoogwaterstanden
22 Dec.: vjm. 6.55; n.m. 19.18.
23 Dec.: v.m. 7.45; rum. 20.13.
KORRELTJE
Slechts wederzijds begrip en in
zicht van eigen fouten kunnen goe
de verhoudingen teweeg brengen.