Van Verenigde Proviciën
Koninkrijk der Nederlanden
U
1
TOT
(Slot)
De overwinning bij Waterloo betekende
bevestiging van het Koninkrijk
QUATRE BRAS
'tg tfg
ZATERDAG 14 DECEMBER 1963
DE LETDSE COURANT
PAGINA 11
bet slagveld verlieten bieevem er vee-
Ie caissons a 6 pond staan, waaruit
veele der verschooten Amunitie ge
remplaceerd is geworden."
Het verlies aan voertuigen in deze
dagen was: „1 caisson a 6 pond, 2
voorwagens a 6 pond, 2 caissons tot
Hw. (houwitsers) a 24 pond yzer, de
welke in de batailles van den 16 en
lfle gesprongen zijn."
Naar Parijs
man, die het 2e Batt.on Nassau Using-
se Infanterie commandeerde, ge- f
noomen had (welk Batt-on in en
kort by Frasne gecantoneerd was)
deed het voomeemen der Franschen
mislukken. Ik stelde my met myne
Battery van 8 stukken in beweging,
en marcheerde uit het Park door
een gedeelte van het dorp op de
Alle foto's zijn afkomstig van
legermuseum „Generaal
Hoefer", waar zich de afgebeel
de voorwerpen bevinden.
Toen was het afgelopen, ook voor
de battery van lt. Byleveld. „Na de
bataille van den 18e marcheerden wy
op Parys en hadden verder geene ge-
vegten meer."
De battery ging, na ongeveer 12
dagen in het „Bosch van Boulogne
gebivaqueerd geweest te zyn", in
cantonnement te Eaubonne, in de
..Valey van Montmorency", twee uur
van Parijs. En daar bleef men tot
30 november, om 1 december naar
Holland terug te keren.
Na kennis genomen te hebben van
het „oorlogsgeweld", dat onze dap
pere ijzervreter Byleveld in allle be
scheidenheid, nuchter en zakelijk be
schrijft, zaJ de lezer, die de moeite
genomen heeft dat alles te volgen,
wellicht nieuwsgierig zijn naar dfc
verdere loopbaan van de luitenant
van Quatre Bras. We kunnen daar-
v - - 17 juni niet in actie maar positie
Straatweg van Quatre Bras, welke ingenomen bij Mont St. Jean,
weg miiidden door Frasne gaat. De
majoor Norman volgde met zyn Batt. jg juni de hele dag weer in eerste
on myne beweeging, en zond eene jjnjg en in het vuur. Twee man sneu-
Kompagnie m het dorp, ten einde de velden, 1 officier en 4 manschappen °ver koTj z«n« want m woor-
Lanciers, welke reeds in hetzelve raakten gewond. „Daardoor myn ge- den heeft hij daarvan in zijn dagboek
waren, zoo veel moogelijk tegen te heele verlies by de Battery geduu- kand êedaan-
houden. Zo dra ik met myn Battery renKie de daagen van den 15, 16, 17 en
op de grote weg buiten het dorp ge- ige bestond- 2 Off pphlesseerd 12 Voor hlJ met zijn batterij naar Hol-
koomen was stelde ik myn Battery, SonTSTsoad. i^Tg^uveU, landl vetrok vanuit Parijs was hij be
te weeten de twee houwitsers op de j paard dood 1 geblesseerd 38 vordeixi majoor van het 3e ba-
straatweg en drie kanons aan de Ande're soldaten dood en 13 geb'les- artülme National Militie en
beide zyden op het bouwland, last seBrd benevens 3 Paanden vermist.'' w.m—
gevende van met Kardetschen te laa-
den. De Infanterie stelde zig links
en rechts van de Artillerie in Ba-
Ridder van de Militaire Willemsorde.
In maart 1819 ging hij over naar het
Ook van de verschoten munitie ^orPs Rijdende Artillerie te Breda.
heeft onze brave luitenant nauwkeu- Van zijn verdere promoties schrijft
taille, m deeze positie liet de majoor boek gehouden. Het waren: „939 hij niet, alleen dat hij bij K.B. van 1
zyne Kompagnne tirailleurs binnen koogers van 6 pond, 57 blikkedoozen januari 1841 op pensioen werd ge-
blaazen, welke Kompagnie door de van g p^d, 237 Houwitsergranaden steld in de rang van Generaal-Ma-
Franschen opgevolgd werd." -• - -
Artilleriegevecht
Hebben we in drie voorgaande artikelen de wat moeizame
gang van stadhouderschap via souverein vorstendom naar Konink
rijk der Nederlanden beschreven, dat koninkrijk heeft uiteindelijk
toch nog aan een zijden draad gehangen en er moest nog een
korte, maar bloedige oorlog aan te pas komen om de jonge monar
chie en het gloednieuwe koninkrijk te bevestigen.
Van zijn verbanningsoord Elba in Frankrijk teruggekeerd, werd
Napoleon op zijn weg naar Parijs met steeds groeiend enthousiasme
begroet. De Bourbon moest de wijk nemen en de Corsicaan nam
weer bezit van de door hem gestichte imperiale troon, al zou zijn
tweede rijk dan ook slechts honderd dagen duren.
Tegen de verbonden legers van Engeland, Rusland, Pruissen,
Oostenrijk en de Nederlanden moest hij het onderspit delven en
bij Waterloo viel de beslissing, die zijn definitieve ondergang be
tekende en een definitief keerpunt in de geschiedenis van Europa.
Met Europa ook van het koninkrijk.
De keizer heeft de slag verloren. De eerlijkheid gebiedt echter
te zeggen: niet alleen door de moed en de vastberadenheid van
de tegen hem verbondenen, ook door andere oorzaken. De neder
laag der Fransen was namelijk ook een gevolg van de slechte sa
menwerking tussen de Franse" artillerie en de infanterie. Toch kon
Wellington slechts met grote moeite zijn posities tegen de heftige
aanvallen van de Franse garderegimenten verdedigen, totdat de
komst der Pruissen onder Blücher de krijgskans deed keren.
„Zoodra die Fransche Cavallerie
buiten heit dorp deboucheerde, werd
zy door die geheele Battery met Kar
detschen beschooten, waardoor ver
scheidene manschappen en Paarden
gedood en gekmeust wierden. Zy re
pliceerde zich op het dorp en zonden
verkenningen uit; onze positie zoo
danig zynde, dat dezelve gefourneerd
konde worden, en dit door de Fran
sche bemerkt zynde, zonden zy eene
Colonne op van de rechter vleugel
ten einide ons van Quatre Bras af te
snelden, ais toen raadzaam geoor
deeld zynde om dieeze manoeuvre
voor te hoornen, liet ik te voet reti-
reeren, by tusschenpoozing op de ons
volgende Cavallerie vuurende tot dat
De Prins van Oranje bij Quatre Bras. -wy haLver wegs Frasne en Quatre
Bras stonden, zynde een quartier
uurs van bedde verwyderd, de In-
Daeboek fanterie appineerde ais toen met hun
rechter vleugel aan het Bosch, het-
Wij zijn in de gelukkige omstandig-
head, daartoe m staajt gesteld door de kervleu|gel battéry Quatre Bras
zeer gewaardeerde medewerking van j,. T„ ,,rLC;+l;„ Jrj,.
het legermuseum „Generaal Hoeter" SÏÏtóe mS te taï
te Leidien, enkele interessante gege- nlet «s™* aal1 tes-
.„AiMM 4-rt nn nm rt/~i„1 .-r 1 1
van 24 pond yzer, 9 blikkedoozen tot joor met het daaraan verbonden pen-
idem." (waarbij moet worden opge- sioen van 2400 „hebbende diens-
merkt dat onder „blikkedoozen" moe- volgens het Komando van het Ba
ten worden verstaan brisantgrana- taillon over gege even."
ten).
En aldus is geschied: generaal -
De munitie kon echter uit de op majoor Byleveld ging met pensioen
de Fransen veroverde buit weer wor- en deed er verder het zwijgen toe.
den aangevuld. „Toen de Fransche En dat doen wij dan hiermee ook.
vens te ontlenen aan een dagboek
van een luitenant, die als artillerist
Deze positie werd tot de volgende
van een luuenam, one ais airumenst u
mot 7iin hatterii do Pevorhton bii moi1Sen behouden „toen de Prins van
r?,?ow>Oranje ons kwam inspecteeren en
Quatre Bras heeft meegemaakt en j „__f,
X™. ww i„ Zyne tevreedenheid over onze positie
en het behouden van de gewigtdge
post van Quatre Bras die den 15e
zeer zwak bezet was, te kennen gee-
Verliezen
UIT HET DAGBOEK VAN EEN
ARTILLERIST
lijk):
„Order bekoomen om met de Bat
tery Rydende Artillerie naar Bra-
band te marcheeren en my te ver
voegen by de divisie van de L. Gen.
Perponcher, dewelke zig als toen te
Nivelles en environs bevond. Ik wierd
met de Battery gecantoneerd te Fras
ne, een half uur van de Quatre
Bras."
„Den 15e (jund) had men reeds
den geheele voordemiddag hooren
Aan de eigenlijke slag bij Water- werden zelfs bevestigd door Napoleon schieten, zonder regt te weeten wat
loo gingen vooraf gevechten bij Qua- zelf. Door moedig standhouden niet het was, eindelyk hoorde men ook het
tre Bras en rond de hoeve „Belle alleen, maar door felle aanvallen Infanterievuur.
Alliance" op 15 en 16 juni. Hier toon- (overigens tegen het bevel van Wel- Op den ruademiddag wenden wy
de prei s van Oranje de latere ko- lington in, die hem dat later echter door de Fransche Lanciers overval-
ning Willem II -die het bevel voer- niet meer kwalijk mochtnoch durfde ten, dan door de genoomene voor-
el: over Wellingtons eerste divisie nemen) van de door hem aangevoer- zong, welke ik met de Majoor Nor
teen Engels-Nederlands legerkorps) de Nederlandse Nationale Militie op
die veldheersgaven te bezitten, die de Franse batterijen van maarschalk
ook zo vele van zijn voorvaderen had- Ney, wist hij te voorkomen dat Qua- Zwaar geschut uit 1812, dat ook bij
den gekenmerkt. Deze krijgstalenten tne Bras een tweede Friedland wend. Waterloo zal zijn gebruikt
door zijn doortastend beleid in de
overwinning groot aandeel heeft
had.
Het is een vrij onooglijk boekje,
waarin Adriaan Byleveld, „2e
Lieutnt. dienende by de le Kompag
nie Rijdende Artillerie", zijn weder
varen heeft opgetekend.
Na op 8 januari 1815 met zijn bat- 16 juni bleef de hete batterij van
terjj uit Den Bosch, via Eindhoven, ift. Byleveld in de voorste linie. „Een
Breda, Et/ten en De Leur, naar Ber- Paard werd onder my zwaar gewond,
gen op Zoom te zyn gemarcheerd, Zoodat ik een ander moest bestygen.
waar men tot 28 maart verder bleef, Een officier wierd zwaar geblesseerd De dolman, die de prms van Oranje
heeft hij 29 maart (wij citeren tetter- benevens 8 manschappen en twee droeS t£?eï?„de _?e™cbte? bÜ Qua
man sneuvelde."
tre Bras en Waterloo.
Het dagboek van een artillerist (met
portret v an de schrijver).
1 v -
ye J&i* ï-. - 7
éMêÈrnmdm y.
