GEBREK AAN EVENWICHT IN DE
ECONOMISCHE MEDEZEGGENSCHAP
OORZAAK VAN „LOONONTPLOFFING"
REUSACHTIGE GASBEL IN WESTLAND
BIJ DE OER IS VOLSLAGEN ONZIN
SOCIALE ZAKEN WIL HET ROKEN IN
NEDERLAND DOEN BEPERKEN
Nieuw bestuur
KVP-fractie
Tweede Kamer
VRIJDAG 13 DECEMBER 1963
DE LEID8E COURANT
PAGINA 9
Prof. Romme op vergadering R.K. Werkgeverst
Volgens oud-politicus prof. mr. dr. C. P. M. Romme is de jongste
„loonontploffing" voor een belangrijk deel veroorzaakt door een oneven
wichtigheid in de economische medezeggenschap van de arbeiders.
Hij sprak deze mening gistermiddag uit tijdens de in Rotterdam gehouden
achtste lustrumvergadering van de Algemene Katholieke Werkgevers
vereniging in de bisdommen Haarlem en Rotterdam, welke werd bijge
woond door o.a. de bisschop van Rotterdam, mgr. M. A. Jansen, en de
staatssekretaris van sociale zaken en volksgezondheid, dr. J. F. G. M. de
Meijer.
Aan de top - in de Stichting van de Arbeid en de Soc. Ec. Raad - is de
medezeggenschap der arbeiders volledig, aldus prof. Romme maar op het
niveau der bedrijfstakken is zij goeddeels theoretisch en in de onderne
ming ontbreekt zij. Deze spreiding ziet prof. Romme als kernoorzaak
van de gebeurtenissen, omdat de arbeider zich terecht of ten onrechte te
kort voelt gedaan.
ECONOMISCHE
MOGELIJKHEDEN
Prof. Romme stelde zich op het
standpunt dat het niet te aanvaar
den zou zijn als het Nederlandse
(arbeiders) volk niet wordt duidelijk
gemaakt dat de sociale politiek moet
worden afgestemd op het econo
misch mogelijke. „Maar," voegde hij
daar aan toe, „door wie anders kan
dat in de bedrijfstak en onderneming
worden gedaan dan door de leiders
en vertrouwensmannen van de ar
beider? En mogen die dan alstublieft
er ook nog een eigen mening op na
houden en een reële invloed kunnen
uitoefenen op de medebepaling van
het economisch mogelijke?"
Van h|eit allergrootste belamig is,
aldus prof. Romme, dat er in de on
dernemingen een personeelsbeleid
komit, waardoor die werknemer met
al zijn eigenschappen wordt inge
schakeld op zijn eigen werkniveau.
De basiseigenischap van de werkne
mer ter plaatse moet tot gelding
wcrdien gebracht. „Dat is de eigen
schap, de wil en het verlangen van
ieder mens om niet te zijn leveran
cier van arbeidskracht, maar be
drijf 9gemoot, medewerker, deelge
noot." De arbeider wil niet de hele
dag uit logeren zijn in andermans
huis, maar werken in een huis dat
ook zijn huis is. Dat is, volgens prof.
Romme, alleen te bereiken door een
structuurwijziging van de onderne
ming, die aan de bevoorrechte posi
tie van de kapitaalsfactor een einde
maakt.
RAPPORT-STEENKAMP
Een reële poging tot structuurwij
ziging acht prof. Romme het rap
port, dat in het kader van de Ka
tholieke Volkspartij is opgemaakt
door de commissie-Steenkamp. Daar
in wordt een nieuwe institutionali
sering op bescheiden schaal aanbevo
len; een der suggesties is de raad
van commissarissen van haar te
genwoordige eenzijdigheid te ontdoen
door haar leden niet alleen meer te
laten voortkomen uit het kapitaals
element, maar ook uit de arbeiders
groeperingen. De directie zou daarbij
een middenfiguur worden tussen het
kapitaal en de arbeid.
Prof. Romme zei dat op basis van
het rapport-Steenkamp aan de on
derneming het karakter van vreemd
heid kan worden ontnomen, die zij
op het ogenblik nog voor de arbei
der heeft. Het rapport is ook een
reële poging om, met handhaving
van de zelfstandige functie van de
ondernemer, verzachting te brengen
in de spanning tussen diens besluit
vaardig gezag en de drang naar mon
digheid van de werknemer.
„Maar men moet zich realiseren
dat dit alleen nog maar een begin
is, dat tot verdergaande reconstruc
tie zal kunnen en zai moeten lei
den."
ECONOMIE IS
STERK GENOEG
Eerder in zijn rede had prof. Rom
me het vertrouwen uitgesproken dat
onze nationale economie bestand zal
zijn tegen de loonexplosie.
Maar hij vroeg zich toch met zorg
af of straks de zaken niet voor een
derde keer uit de hand zullen lopen
aan vakbeweging, werkgevers en re
gering, als de economen gelijk krijgen
met hun prognose dat de forse loons
verhoging uiteindelijk maar een wel
vaartsstijging van vier procent za
opleveren." Dan is sociaal het eind
saldo van de operatie: teleurstelling
„Eir zal wel geen mens zijn, zei
prof. Romme, die gelooft dat de in
voering vam de vrije zaterdag en de
loonexplosie maar een paar inciden
ten zijn, die verder zullen uitblijven.
Misschien vliegt de deksel nog een
paar maal van de ketel zonder een
verschroeiende werking. Maar als
het zo doorgaat, komt er een ogenblik
waarop er wel belangrijke schade
woirdt aangericht."
GEEN
STAATSBIJDRAGE
Prof. Romme bracht ook het
punt van medefinanciering der so
ciale verzekeringen uit de algemene
middelen ter sprake. Hij kwam daar
bij tot de conclusie dat het stelsel
der sociale verzekeringen faalt als
er een noodzakelijk blijvende staats-
bijdrage wegens een duurzaam te
hoge premielast is. Dan immers
wordt de uitkering gedeeltelijk ge
schonken. „Het laat zich gemakke
lijk raden wat op den duur daarvan
de consequentie zal zijn voor jle
verzekeringsgedachte en de handhat
ving van persoonlijke verantwoor
delijkheid."
Prof. Romme was het verder niet
eens met de gedachte dat ten gerieve
van de welvaairtsvastheid van die uit
keringen een eenmaal verleende
staatsbijdrage een blijvend karakter
moet hebben. „Precies als bij de be
lasting behoort bij een reële wel
vaartsstijging een groter deel van het
gestegen inkomen besteding te vin-
dien aan premie." Deze opmerkingen
van de oud^-politicus waren min of
meer een antwoord op een passage
van de minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid, dr. Veldkamp,
tijdens de jongste begrotingsbehan
deling.
Husqvarna
Zweedse
naaimachines
Moderne Zweedse
vormgeving.
7 Typen vanaf,/285.-.
Vraag demonstratie -
het verplicht U tot niets.
Voor allen die nu nog mochten twijfelen aan de ernst van de plannen die Rina Lodders uit Haarlem en twist-
koning Chubby Checkers hebben, deze romatische foto, donderdag gemaakt in Philadelphia. Terwijl Rina vol
trots haar verlovingsring toont, wisselen de geliefden een delicaat zoentje.
Ter gelegenheid van de her
denking „Vijfhonderd jaar
Staten-Generaal", waarbij
wordt uitgegaan van de eerste
bijeenkomst der Algemene
Staten op 9 januari 1464, zal
op 9 januari 1964 een herden
kingspostzegel zonder toeslag
worden uitgegeven in de
waarde van 12 cent. De zegel,
waarvan de kleur geelgroen
is, werd ontworpen door de
heer Th. Kurpershoek in
Amsterdam en draagt als
voorstelling een afbeelding
van de Ridderzaal in Den
Haag. Behalve de aanduiding
„Nederland" en het waarde
cijfer is voorts de tekst „Vijf
honderd jaar Staten-Generaal
9 januari 1964" op de zegel
vermeld.
(Advertentie)
Palace-hotel mag voor
de NAVO-conferentie
niet worden verbouwd
Het Palace-hotel te Scheveningen,
dat eigendom is van de Zwolsman-
groep, mag voor de NAVO-conferen
tie in het aanstaande voorjaar niet
worden verbouwd. Minister Bogaers
wil geen vergunning verlenen voor
de verbouwing, waarmee volgens het
ministerie een bedrag van ongeveer
2 miljoen gulden gemoeid zou zijn.
EMS spreekt echter van een bedrag
van slechts één miljoen. Minister Bo
gaers baseert zijn weigering op de
huidige situatie op de bouwmarkt.
De conferentie zal nu vermoede
lijk worden gehouden in de Juliana-
kazerne aan de Benoordenhoutseweg
te Den Haag. Deze gebouwen bieden
een veel mindere accommodatie,
waardoor vooral voor de persverte
genwoordigers bijzondere voorzie
ningen zullen moeten worden getrof
fen.
N.A.M. en Gasunie ontkennen
van De Lier belangrijke hoeveelhe
den aardgas zouden zijn gevonden.
De Kamerleden willen weten of de
mededelingen juist zijn en of de mi
nister in dat geval gegevens kan ver
strekken over de globale omvang en
de kwaliteit van deze aardgasvond-
Leiden profiteert al lx/j
jaar van aardgas
In het Westland, nabij De Lier zou
volgens berichten afkomstig uit
kringen van het Gasinstituut een
nieuwe spectaculaire aardgasvondst
zijn gedaan, die de voorraad gas in
Slochteren zou henaderen.
Een woordvoerder van de Neder
landse Aardolie Maatschappij heeft
deze berichten als volkomen onjuist
gekwalificeerd.
Nabij De Lier is geruime tijd ge
leden een olievoorraad aangeboord,
die wordt geëxploiteerd door de
N/AM. Eveneens bekend was, dat bo
ven düt oliereservoir een aardgasre-
eervoir van ongeveer drie miljard
was aangetrof-
Dit gas is al jaren in produktie en
o.a. de gemeente Leiden profiteert er
van. Al anderhalf jaar wordt voor
de ondervuring van de ketels van de
Leidse Gascentrale per dag 100.000
kubieke meter aardgas, afkomstig uit
de aardgasbel bij De Lier aangevoerd.
Dat deze gasbel een uitgestrekt
heid zou omvatten die gelijk kon
worden gesteld met de hoeveelheid
welke in Slochteren is gelokaliseerd
wordt door de woordvoerder van de
NAM als „baarlijke onzin" aange
duid. Een functionaris van de N.V.
Gasunie heeft dit gisteravond be
vestigd. De werkzaamheden rond De
Lier staan overigens, wegens repa
raties al geruime tijd still. Er zullen
in de directe omgeving nog enige
boringen worden verricht, maar de
ze zijn er slechts op gericht om het
olieveld nabij De Lier, dat in be
tekenis afneemt, verder leeg te ha-
Kapitein Enrique Galvao, de man die in 1961 het Portugese schip „Santa
Maria" kaapte uit protest tegen de politiek van Lissabon, is gehoord door
de beheerschapcommissie van de Verenigde Naties in New. York. Foto: na
aankomst op het vliegveld van New York kreeg Galvao politiebescherming.
Nadat de fractie van de Katholieke
Volkspartij van de Tweede Kamer
in haar vergadering van zaterdag 7
december drs. W. K. N. Schmelzer
tot haar voorzitter koos, heeft zij in
haar vergadering van heden over de
verdere aanvulling van het bestuur
beslist.
Dit is nu als volgt samengesteld:
drs. W. K. N. Schmelzer, voorzit
ter; W. J. Andriessen en mr. A. M. I.
H. Baeten, vice-voorzitter; mr. T.
Brouwer en mr. R. J. Nelissen( secre
tarissen, alsmede mej. G. S. H, M.
Kok en dr. M. A. M. van Heivoort,
leden.
Vragen in de Kamer.
De landbouwschuur vam het be-
iDe Tweede Kamerleden J. H. Mae- drijf van de heer P. Polderman, te
wen en mr. R. J. Nelissen (beiden Naigele, in de Noordooostpolder, is
KVP) hebben die minister van Eco- door brand verwoest. Een grote par-
Bij het departement van Sociale andere opvoeders te wijzen op de nomische Zaken, prof. J. E. Andries- tij aardappelen, stro, landbouwma-
Zaken en Volksgezondheid bestu- schadelijke werking van het roken sen, schriftelijk vragen gesteld n.a.v. chimes en een personenauto gingen
deert men de mogelijkheden om te van sigaretten. de berichten dat er in de omgeving verloren,
komen tot een beperking van het si-
garettenverbruik in Nederland. De
voorgestelde verhoging van de om
zetbelasting op sigaretten staat ove
rigens ook al niet los van het feit,
dat het hier een voor de gezondheid
schadelijk artikel betreft. De staats
secretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, de heer Bartels,
heeft dit meegedeeld in antwoord op
schriftelijke vragen van het Eerste-
Kamerlid, de heer Kranenburg
(CHU), over roken en longkanker.
In zijn antwoord zegt de staats
secretaris zich geheel te kunnen ver
enigen met een uitspraak van dr. L.
Meiinsma (directeur van het Bureau
voor Kankervoorlichting in Amster
dam), dat het roken van veel siga
retten moet worden beschouwd als
de voornaamste bron van longkan
ker. De bewindsman zegt, dat het
aantal mannen dat jaarlijks in Ne
derland aan longkanker overlijdt is
gestegen van 1180 in 1950 tot 3142 in
1962. Het overeenkomstige aantal
vrouwen steeg van 167 in 1950 tot
245 in 1962.
„Roken-jeugd"
In zijin antwoord op de vraag van
de heer Kranenburg, wat de rege
ring voor plannen heeft om het ro
ken tegen te gaan, verwijst de staats
secretaris ook nog naar het niet on
belangrijke bedrag dat op de begro
ting van zijn departement is gere
serveerd voor subsidiëring van de
in 1964' te beginnen actie „roken-
jeugd1", welke door het Bureau Kan-
kervoorliohting van de landelijke or
ganisatie voor de kankerbestrijding
zal worden gevoerd. Zoals bekend
zal die actie er op gericht zijn de
jeugd van Nederland 'en ouders en
Op de werf Pot in Bolnes heeft mevrouw H. J. Mansholt- Postel, echtgenote van de „Europese minister van land
bouw" dr. S. L. Mansholt, donderdagmiddag de tewaterlating verricht van het nieuwe hospitaal-kerkschip „De
Hoop". Het nieuwe schip, dat we hier van stapel zien lopen. Is 62,60 meter lang en 10,20 meter breed. De
kerkzaal biedt plaats aan 65 personen, de recreatie-ruimte heeft plaats voor 60 personen en het hospitaal
heeft twaalf bedden. Verder heeft het schip een modern uitgeruste radio-technische dienst, een technische dienst
voor scheepsreparaties op zee en een bemanningsaccommodatie voor dertig personen.
