Van Verenigde Provinciën
Koninkrijk der Nederlanden
J EÉSki
I,
TOT
(2)
150 Jaar geleden kreeg het land weer eigen bestuur
MAAR GEBOORTEJAAR VAN HET KONINKRIJK IS: 1815
1810 - INLIJVING BIJ FRANRIJK
Wilt 11 iets weten?
1813 - SOUVEREIN VORSTENDOM
„Gedenkboek 150 jaar
Koninkrijk der Nederlanden"
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1983
DE LEIPSE COURANT
PAGINA 11
*5» Jhr
••V#vüK34 t PVv'-J
V
- 'f--:5
V
.r
y.0^;.ni
Gysbert Karei, graaf van Hogendorp
In de „Leydse Courant" van 2 maart 1810 is gepubliceerd een nota van
de Franse minister van Buitenlandse zaken, de hertog van Cadore, ge
dateerd Parijs, 24 van Louwmaand 1810, gericht tot baron Roëll, minis
ter van binnenlandse zaken van het Koninkrijk Holland.
De nota hield in:
In verband met de houding der Hollanders neemt Napoleon zich voor:
1) „Tot zich terug te roepen dien Prins zyns bloeds, dien Hoogstdezelve
op den Troon van Holland geplaatst heeft"; 2) „Alle uitgangen van Hol
land en al deszelfs havens door de Fransche troupes te doen bezetten";
2) „Alle middelen in het werk te stellen, en zonder door eenigerhande
bedenking weerhouden te worden, om Holland tot het stelsel van het
vaste land te doen terugkeren, en om deszelfs havens en kusten bepaalde
lijk aan het bestuur te onttrekken, hetwelk de havens van Holland tot
de voornaamste stapelplaatsen en het grootste gedeelte der Hollandsche
kooplieden tot begunstigers en handelsagenten van Engeland gemaakt
heeft".
WEG HOLLAND
Een spotprent op de Franse douanen Febr 1814
samen met G. K. van Hogendorp en
Van der Duyn van Maasdam de za
ken.
23 November werd Woerden door
de Oranjegezinden overmeesterd,
maar de nacht daarop stormden de
Fransen er weer binnen, brandschat
ten en plunderden en vermoordden
in koelen bloede 26 burgers.
Daags daarop trokken de Kozak
ken Amsterdam binnen nadat reeds
een week tevoren het Franse garni
zoen was weggetrokken en vijftien
Franse douanehuisjes door de bur
gerij in brand gestoken waren.
29 November landden 240 Engelse
mariniers op het Scheveningse strand
en trokken naar Den Haag, waar
daags tevoren eveneens de Kozak
ken waren aangekomen.
30 November werd Arnhem door
de Pruissengeneraal Von Bülow
stormenderhand genomen en op de
zelfde dag zette de zoon van Willem
V, Willem Frederik van Oranje, van
af de Engelse oorlogsbrik „Warrior"
overgestapt op een boerewagen, voet
op het Scheveningse strand en trok
naar Den Haag, waar hij ten huize
van Van Limburg Sty rum werd ver
welkomd.
Dat alles geschiedde onder bescher
ming van Duitse, Russische en Engel
se bajonetten. De Nederlanders zelf
hadden, op enkele loffelijke, maar
kleine uitzonderingen na, weinig aan
de bevrijding van het „zoete Vader
land" gedaan.
Maar volgen we verder het relaas
der gebeurtenissen aan de hand van
de „Leydse Courant":
LEIDEN, den 10 February 1814. - de Heer caulincourt van Fontaine-
Het gerucht in onze vonge mede- Weau gearriveenl en ter audiëntie
gedeeld, dat Keaer Napoleon in Per- van den Kei2er van Rusland ^ge.
s°°n Geallieerden geslagen laten Zjj kwamen de abdicatie van
Ls' u-ordt thans volkomen bevestigd Buonaparta, ten behoeve van zynen
m het Officieel bericht mt het groote z00 voorsteUen; het aanbod dr0r
Hoofdkwartier te Langres, den 3 ZKM verworpen. -
Admiraal Carel Hendrik,
graaf Ver Huell
Belgische obligatie. Ik bezit twee
loten van het Koninkrijk België uit
gegeven op 1 juni 1922, waarop staat
obligatie aan toonder fir. 250 van ver
bond der samenwerkende genoot
schappen voor oorlogsschade 5 pet,
lening met loten van één miljard
frank. Er zitten nog verschillende
coupons op. Heeft dlit nog waarde,
vraagt mevr. W.
Antwoord: De door U bedoelde
obligatie heeft inderdaad nog waarde,
echter hadden de coupures van 250
Francs reeds lang verwisseld moeten
worden. Aangezien ze wellicht nog
te verkopen zijn, zult U zich zo spoe
dig mogelijk met een bank in ver
binding moeten stellen.
Kerstverlof Hoe zit het met het
kerstverlof voor gemeenteambtena
ren, vraagt A. d. T.
Antwoord: De verlofregeling voor
Kerstmis is niet voor alle gemeente
ambtenaren gelijk en wordt plaatse
lijk geregeld. Wendt U zich dus met
Uw vraag tot de betrokken gemeen
telijke instanties.
Konijnenhuid. Wat moet ik doen
om zelf een konijnenhuid te prepa
reren en soepel te houden, vraagt
C. v. d. Z.
Antwoord: U maakt een mengsel
van 120 gram zout, 125 gram aluin
en lost dit op in 2 liter kokend wa
ter. Zodra dit water koud is, voegt
u er een klein beetje zwavelzuur aan
toe. Leg het vel hier 24 uur in. Dan
spant u de huid op een raam, schaaf
vlees en vetdelen goed af en laat de
huid drogen in de lucht. Daarna be
strooit u de onderkant met talkpoe
der en trekt u de huid over de ronde
kant van 'n tafel heen en weer, zodat
hij soepel wordt.
Het nummer van de „Courant" van 16 juli 1810 is het laatste waarin van
Holland" gesproken wordt. In het nummer van 18 juli gaat men over tot
de betiteling „Fransche Keizerrijk", waarin dan ook Holland is opge
nomen. Berichten uit Leiden, Amsterdam en andere Nederlandse plaat
sen komen dan verder onder dat hoofd voor.
Als de gezamenlijke uitgave van niveau heeft gezet. Maar waarom
J. H. de Bussy, Amsterdam, Nijgh en verzuimt men dan te reppen van het
van Ditma<r, Den Haag/Rotterdam grote werk van Aalberse, die in de
vmi iiacuuc. Meden brengt een Courier van en G. J. A. Ruys, Amsterdam, is on- jaren na de eerste wereldoorlog met
Antwerpen was nog stevig in Foratainebleau aan Zyne Majesteit der de titel „150 Jaar Koninkrijk der de arbeidswetten kwam, waarin on
Frans*» handen. J-or-iJ- - -
De provisionele regering heeft, in
29 Januari werd de strijd be- overeenstemming met de Geallieerde
gonnen door de armee van maar- Mogendheden, aan Buonaparte doen
schalk Blücher. Toch hielden voorslaan, om zich te retireren op
nog vele Franse garnizoenen tot het Eiland Elba, met een jaarlijks
ver achter het front stand, ook Pensioen van zes Millioenen Livres
hier in Nederland, zoals de Fran- voor hem en zyne Familie,
se bezetting van Naarden. Ook Heden brengt een Courier van
Antwerpen was nog stevig in y - -
Franse handen.
liike vlucht uit het brandende Mos- Kozakken ons land bmnen en be- van een grondwet door de Souve- dane"aanbod 'van^eëne Retraite "od
kou luidden de ondergang van de vrijdden Zwolle Dereine Vorst, wordt bericht, dat de het Élba, en van een Pen
j tr A1 -j -„150 Jaar Koninkrijk der de arbeidswetten kwam, waarin on-
den Keizer Alexander een Brief van Nederlanden. Ontstaan en bestaan", ze hele sociale wetgeving van thans
In de Courant van 21 maart waar- Buo£aparte» behelzende eene een- een boekwerk verschenen, dat zich haar wortel vond?
voudige en onvoorwaardelyke Acte aandient .1. een nationaal gedenk-
De slag bij Leipzig en de smade- 11 November kwamen de eerst* tevens opgenomen het ontwerp van afstand. Hy neemt het hem ge- boek 1963*
hiiro wiamRt uit h#»t brandende Mos- Kozakken ons land binnen en be- crpr»nHw#»t rtnnr de Souve- ji__j t».i.n..dook ïyoo.
Het is èeen eedenkhoek veworden meenden te moeten uiten, staat onze
in de gebruikelijke zin, met dien 1waarderinS fvoo,r1 het werk in
- - het algemeen, met alleen voor het
grote keizer in. De verbonden legers zoenen begonnen zich uit verschil- VOorposten van het leger van Blü- s^en Van zes Millioenen Livres aan. «r. x 1 "ot *"-6®
van Pruissen, Oostenrijk, Rusland en lende plaatsen terug te trekken, al cher ver meer van Parijs waren fcjJ uiterlijk, maar niet het minst voor
(later) Engeland liepen de satelliet- zou het nog maanden duren eer de en 31 deden de geallieerden, Verder wordt uit Willemstad be- löl3_.i&iö maarna^rthïf^ de inhoudswaarde. In deze fragmen-
UnHpn ondor de voet (al eine dat laatste Franse soldaat ons grondge- xiiikenR een nnblira-tie in de Courant T tL 1Ö13TT1°1®' maar naast het „ont- faric_u_
landen onder de voet (al ging dat laatste Franse soldaat ons grondge- blykens een publicatie in de Courant richt^dat de^Fransche^aimisoenen staan" ^handel" het* veel
dan niet op de wijze van de totale bied zou hebben van 8 april „hun Intogt in Parijs Bergen-op-Zoom en Antwerpen, bestaan" van het konirihriis. ui vme - ..-
oorlog) en vochten zich langzaam 17 November wierp Leopold, graaf onder het geroep van leve de Ko- facetten daaronder herrenen de «e- derlanden wordt met alleen verteld
maar zeker een weg naar Frankrijk, van Limburg PARIJS, den 6 April 1814. Gis- nong! leve Lodewyk XVIII! de witte biedsdelen overzee. XaP. het succes- maar °°k van laks"
naar Parijs. gouverneur van Den Haag en leiaa termorgen om twee uren, zijn de Cocarde opgezet hebben. Men kan
Maarschalken Ney en Macdonald en reeds vry uit en in die Steden bin
nen.
Leopold, graal ran Limburg Stiram
meer het tar^che geschiedenis van de ontwik-
„bestaan" van het koninkrijk in vele
facetten, daaronder
biedsdelen overzee. - -
De redactie werd gevoerd door heid en tegenwerking van fouten,
prof. dr. P. J. Bouman, prof. mr. L J"!'8"' 8', ifderJ
A. Diepenhorst, mr. S. J. Fockema ™edf^e.rker dat °P felle
Andreae en mr. A. F. Kamp, die 8emaU£dt ^aar dat is jmst
echter geen bijdragen voor het boek "n, e«?t Pluspunt voor het werk
leverden. Daar zorgden een ruim 30-
Het artikel van Drees b.v. over het
Politiek Convent en van Meulen-
tal medewerkers voor, vogels van r, convent en van Meuten-
zeer verschillende pluimage overi- belt over structuur en aard van »he'
gens, qua levensbeschouwing en we- verze, de ïaren 1940-1945 zijn
tenschappelijk of politieke richting. ïaaL )"ls.t door de objectiviteit
Ook katholieken van bekende naam kritiek niet spaart,
zyn er onder. De onderwerpen zijn En daarom begroeten wij dit na-
vele; historie, handel, industrie en tionaal gedenkboek met inachtne-
economie, kunst en letteren, weten- ming dan van het door ons gecon-
sohap, sociaal leven, de ontwikke- stateerde manco als een waarde
ling van de techniek, politiek.
Niet alleen dat het een zeer inte-
vol werk, waarvan zo veel mogelijk
vaderlanders dienen kennis te ne-
ressant leeswerk is geworden, ook men. Om dat te bereiken ware het
als plaatwerk bekoort het het oog, wellicht wenselijk dat naast deze
het is bovendien royaal uitgegeven vrij kostbare ook een meer „po
en gedrukt op dubbelzwaar kunst- pulaire", ook voor de man met de
drukpapier, al met al een kostbaar smallere beurs bereikbare uitgave
en aantrekkelijk bezit voor de lief- het licht zou zien.
hebber, ook van de liefhebber van
het mooie boek. Als zodanig kan het
de kritiek alzijdig doorstaan.
Gelezen hebben w\j het echter in
genen dele kritiekloos, want te veel
hebben wij gemist, dat er naar ons
gevoelen zeker had moeten zyn.
Soms geheel gemist, soms belangrij'ke
onderdelen in bepaalde bijdragen.
EERSTE OECUMENISCH
MAANDBLAD IN NEDERLAND
Begin december verschijnt de eer
ste aflevering van het eerste oecu-
TT menisch geredigeerde maandblad in
Heel Nederland is er nu toch wel ons land. Onder de naam „Sjaloom"
zo langzamerhand van overtuigd dat komt dit blad uit als een periodieke
i 'T* v* Yan de hisschoppe- publikatde van en voor allerlei initia-
lijke hiërarchie in Nederland niet tieven en ervaringen op oecumenisch
alleen het kerkelijke leven, maar terrein,
ook het maatschappelijke leven in
grijpend heeft beinvloed. Dat hier-
Drde andere bladen zijn opgeheven
over met geen woord, laat staan met I^eUi^
een volledige bijdrage wordt gerept, Deze z\jn het
moet o.i. niet alleen voor de katho- Yan d?or roomskathoheken
Lieke lezer, maar zeker ook voor de aan8edreven Pleinbeweging. „Jeugd
objectieve lezer in het algemeen, als 2 tot du^er °?^aan
een pijnlijk gemis worden be- protestantse vooral gereformeerde
werkgemeenschap van dezelfde naam
gemia
schouwd.
Zo is het ook met de sociale ge-
h en „Vergaard uit alle streken", een
De graaf van der Duyn
schiedenis van Nederland. Aan ds. °?rsPrpn« Hervormd gezinsblad.
Talma wordt de volle eer gegeven, drie deze bladen bewogen zich
die hem toekomt en o.i. ook zeer te- ricöitiiiig van een oecumenische
recht. Hij was de man, die op rege- °PBet-
ringsniveau de eerste grote stappen, „Sjaloom" verschijnt voor het eerst
na Van Houten met z*n kinderwet- begin december als kenniamakinga-
ton, tot verbetering van het sociale nummer.
