Voorlopig geen oplossing voor
onbevredigende telefoonsituatie
TWEEDE KAMER OVER AFLUISTEREN
VAN TELEFOONGESPREKKEN
BOGAERS GEPREZEN
OM ZIJN BOUWBELEID
WOENSDAG 30 OKTOBER 1963
DE LEIDSE COURANT
DIRECTEUR-GENERAAL P.T.T.t
De directeur-generaal der PTT, prof. ir. G. H. Bast, heeft gis
termiddag tijdens een lunchbijeenkomst van het departement
's-Gravenhage van de Maatschappij voor Nijverheid en Handel
gesproken over wat hij zelf noemde „een voor hem niet erg ver
heugend onderwerp: de onbevredigende situatie op hét gebied van
de telefoon in ons land."
Zijn onderwerp had tot titel perspectieven van de PTT in de periode
1960-1970, omdat hij ook in beschouwing wilde nemen hoe enige jaren
geleden deze periode in perspectief is gezien. Hij zeide geschrokken te
zijn van het verschil tussen de toenmalige prognose en de realiteit zoals
die zich op dit moment laat voorzien of reeds heeft gemanifesteerd.
Als er geen ernstige teruggangverschijnselen te wachten zijn, zullen
de nieuwe prognose-cijfers voo$ 1970 meer kans lopen te worden over
schreden dan te hoog te blijken. Het ziet er thans naar uit, dat in het
midden van dit decennium de gemiddelden van deze prognoselijn 1960-
1970 bereikt of reeds overschreden zullen worden.
De vraag naar aansluitingen bij
toenemende welvaart, aldus prof.
Èast, vertoont de laatste jaren een
extra stijging boven hetgeen struc
tureel werd verwacht. De meeste
Westeuropese telefoonbedrijven heb
ben na de tweede wereldoorlog te
kampen gelhad met grote herstelpro
gramma's, toen het economische her
stel de vraag naar de telefoon reeds
weer sterk deed toenemen. Vele
PTT-diensten kampen daardoor nog
met achterstand. In ons land is deze
situatie blijven aanhouden. De rege
ring heeft gemeend bij het afrem
men van de hoogconjunctuur in de
afgelopen jaren de investeringsbe
dragen ook in deze sector te moeten
bevriezen op ongeveer het in 1961
bereikte niveau..
GEVOLGEN.
Tweeërlei gevolgen heeft zij des
tijds mijns inziens niet of niet in
volle omvang overzien, aldus prof.
Bast.
Kritiek achteraf is gemakkelijk, zo-
zeide hij. Maar in de eerste plaats
is er tot dusver geen teruggang van
enige betekenis gevolgd en zeker niet
in een vorm, die ook maar enigszins
afbreuk heeft gedaan aan de vraag
naar telefoonaansluitingen. Een pe
riode, waarin weer gemakkelijk kon
worden ingehaald, heeft zich tot nu
toe niet voorgedaan. In de tweede
plaats heeft de regering zich niet
voldoende gerealiseerd, zo meende
spreker, dat de gevolgen van een be
perking in de investeringen voor de
telefonie eerst enige jaren later merk
baar worden. Prof. Bast zeide dg in
druk te hebben, dat te veel het con
juncturele effect en te weinig de
structurele groei in de aandacht is
geweest, evenals dat bij de eerdere
prognose het geval is geweest.
Een sterke stimulans voor de
groei van de vraag naar telefoon
ligt voorts in het feit, dat de kos
ten voor de gebruiker relatief aan
zienlijk lager liggen dan voor de
oorlog.
BEHOEFTE.
Voor de huidige situatie en de
eerstkomende jaren is het pobleem
van de realisatiemogelijkheden prak
tisch van veel meer belang dan de
exactheid van prognoses op het ge
bied van de vraag. De verwachte be
hoefte omstreeks 1970 wordt thans,
onder bepaalde premisses, geschat op
2.400.000 aansluitingen (thans zijn er
1.3 miljoen aansluitingen). Hoeveel
aansluitingen werkelijk realiseer
baar zullen blijken, moet worden af
gewacht.
Het vraagstuk van het inhalen van
de achterstand is nu een probleem
geworden, dat pas over enige jaren
aan de orde kan komen.
VOORZIENINGEN.
Het opvoeren van de produktie
voor de uitbreiding van de telefoon
uitrusting vraagt voorzieningen in
gebouwen, verhoogde produktie van
de industrie, verhoogde installatie
capaciteit van de apparatuur, alle
maal processen, die tijd vergen.
Het vraagstuk is bovendien com
plex. Naast de uitbreiding van de
aansluitcapaciteit moet als grotere
urgentie worden voorzien in de uit
breiding van de verkeerscapaciteit
der bestaande uitrusting. Daarom
moet van de beschikbare investerings
bedragen een jaarlijks toenemend
bedrag worden geresereverd voor
deze verkeersuitbreiding.
ACHTERSTAND.
Bij een onvoldoende jaarlijks stij
gen van de investeringsbedragen
kan het niet anders dan dat er toe
nemende achterstanden ontstaan in
het bijzonder in de sectie aansluitin
gen, hetgeen lange wachttijden ten
gevolge heeft.
Overigens achtte spreker het on
juist alle achterstanden te wijten
aan een tekort aan geld.
EXPANSIE.
Het streven naar vergrote expan
sie kan voor het PTT-bedrijf eerst
goed mogelijk zijn, aldus spreker,
als men voor een aantal jaren voor
uit kan plannen. De onzekerheid
over de middelen waarover men in
de komende jaren zal kunnen be
schikken maakt een zorgvuldig wer
ken aan een groeiende expansie
onmogelijk. Een groot nadeel ligt in
de noodzaak tot versnipperen der
uitbreidingen bij onvoldoende mid
delen, nu wij in de situatie van gro
te achterstand verkeren. Hierdoor
wordt zowel in geld als in mankracht
minder efficiënt gewerkt.
Het bestuur van de Stichting van de Arbeid is dinsdagochtend in ver
gadering bijeengekomen in het gebouw van de SER in Den Haag.
Foto: overleg tussen vlnr de heren v.d. Gun, Van Mastrigt (CNV) en
Middelhuls (KAB)
De minister-president Marijnen heeft gistermiddag In de Tweede Kamer
geantwoord op vragen over het aftappen van telefoons voor de Binnen
landse Veiligheidsdienst.
Hij verklaarde o.m.: „Een van de belangrijkste verworvenheden van ons
volk is de erkenning, dat de privé-sfeer van de burger moet worden ge
ëerbiedigd. Dit geldt ook voor de algemeen toegankelijke communicatie
middelen, zoals de post, telegraaf en telefonie.
Menselijke rechten en vrijheden zijn echter niet absoluut. Het kan
wezen, dat in uitzonderlijke gevallen een groter goed bijvoorbeeld de
veiligheid van de staat dwingt tot begrenzing van de persoonlijke
vrijheid.
zeggen afluisteren voor strafrechtelij
ke doeleinden vindt niet plaats.
VERDERE CONTROLE
Op deze verklaring volgde een dis
cussie.
De Kamer twijfelde nog. Prof.
Vondeling (PvdA) voelde ervoor een
speciale commissie-„telefoon" in het
leven te roepen die ook een onder
zoek zal instellen naar het afluiste
ren van gesprekken buiten de PTT
om. Er zijn thans griezelige apparaat
jes in de handel, die het gemakkelijk
maken telefoongesprekken af te luis
teren. Er zijn Japanse toestellen die
alleen maar aan (of in) een toestel
bevestigd behoeven te worden om
meeluisteren op grote afstand moge
lijk te maken. De minister-president
zegde toe de mogelijkheid van zo'n
speciale oommissie te zullen overwe
gen.
In een antwoord op een vraag
van de heer Beernink (CHU) beloof-
diat de premier alsnog te onderzoeken
of er in de wet verandering moet
worden gebracht. Wettelijk zijn tele
foongesprekken nl. niet geheim. Er is
geen telefoongeheim, zoals wel een
briefgeheim is.
Er zijn wel andere waarborgen. De
minister wees op de ambtseed en de
ambtelijke voorschriften bij de PTT.
MEELUISTEREN
Een minister kan nooit toestem
ming tot afluisteren van een gesprek
geven zonder medeleten van min
stens één andere minister.
De heer Koekoek (Boerenpartij)
wilde nog weten of ook toestemming
wordrt verleend voor het afluisteren
van gesprekken van zijn Boerenpar
tij. Men zal zich herinneren, dat de
heer Koekoek dit met veel fanfare
een vorige maal heeft gezegd. Hij zou
al vijf jaar afgeluisterd zijn.
Minister Marijnen zei, „hardop
denkend": „er zijn mensen die me
nen belangrijker te worden als al
gemeen wordrt aangenomen, dait men
ze afluistert".
Zuidslaviërs kwamen
iliigaal de grens over
Gistermiddag om half drie zijn drie
Joegoslaven aangetroffen in een Joe
goslavische goederenwagon uit Vin-
kovce. Het waren drie jongemannen
die verklaarden, dat zij naar het bui
tenland wilden gaan werken, maar
geen paspoort konden krijgen. Een
van hen was in het bezit van een
brief van een Duitse arbeidsbureau
waarin stond, dat hij in Duitsland
werk zou kunnen krijgen. De spoor
wegen hebben de mannen gisteren
direct toevertrouwd aan die Konink
lijke marechaussee in Nijmegen en
binnen een uur passeerden zij de
Duitse grens, waar de Duitse grens
bewaking geen bezwaar maakte te
gen toelating.
Minister tot Koekoek:
interessant schijnen
Indien uit overwegingen van staats
veiligheid het noodzakelijk is tele
foongesprekken af te luisteren, ver
leent de PTT alleen daaraan mede
werking krachtens een reeds vele ja
ren bestaande en vroeger aan de des-
betref ende Kamercommissie medege
deelde regeling.
Hij verwees voor verdere bijzon
derheden naar behandeling in de bij
zondere Kamercommissie. Een
dergelijke opdracht als bedoeld wordt
hoogst zelden gegeven.
„Het zal de Kamer duidelijk zijn",
aldus premier Marijnen, „dat ik om
redenen van staatsveiligheid in een
openbare Kamervergadering geen
mededelingen kan doen naar aanlei
ding van de vraag of wordt meege
luisterd, in hoeveel gevallen toe
stemming tot afluisteren is gegeven,
en bij hoeveel abonné's dan zou wor
den meegeluisterd. Dit kan ik wel
Verduistering kwam
aan het licht
Oplichter in de boot
Maandag is de 40-jarige J. L. K. uit
Oudeschild voor de officier van ju
stitie in Alkmaar geleid, wegens ver
duisteringen ten nadele van de her
vormde Kerk te Oudeschild (waar
van hij diaken was) en van de N.V.
Texel's Eigen Stoomboot Onderne
ming, die hij als conducteur zau heb
ben benadeeld. De Kerk zou hij voor
1600 gulden 'hebben opgelicht, de
stoombootonderneming voor vele
duizenden guldens.
De man werd enkele maanden ge
leden reeds door de politie verhoord.
De toen ontdekte tekorten zouden
door K. worden aangezuiverd, waar
op hij weer werde vrijgelaten. De
stoombootdienst onthief K. van zijn
functie als conducteur en gaf hem
een baan als dekknecht. Daar nader
hand kwam vast te staan dat K.
slechts een klein deel van de verduis
tering had bekend, ging de politie op
nieuw tot arrestatie over. Zij acht het
niet onmogelijk dat de stoombooton
derneming voor enkele tienduizenden
guldens is opgelicht.
INSCHIJVING OP STAATSLENING
TEN VOLLE TOEGEWEZEN
Het ministerie van Financiën deedit
mee, dat de insdhrijvinjg op de 4J4
lening 1963 ten laste van de staat der
Nederlanden, welke op 29 oktober
1963 open sbond, tot resultaat heeft
gehad, dat de inschrijvingen ten vol
le worden toegewezen. De deelne
ming van de rijiksfondsen en -instel
lingen in het ter openbare inschrij
ving aangeboden bedrag van 400
miljoen bedraagt 95,7 miljoen.
Bij een ongeluk in een kolen
mijn in het Ruihrgebied bij Essen zijn
dinsdag twee mijnwerkiers om het
leven gekomen en drie ernstig ge
wond.
NEDERLANDER KRIJGT POST
BIJ V.N.
De Nederlander dr. Jan Paul Ban
nier heeft dinsdag een van de vier
vrijgekomen functies gekregen inde
adviescommissie van de V.N. voor
administratieve en begrotingszaken.
Deze commissie fungeert als „waak
hond" bij de uitvoering van het fi
nanciële beleid in die volkerenorga
nisatie. Dr. Bannier treedt na 31 de
cember in functie.
Dode maand lang in
huis bij broer en zus
Toen de pastoor ln Geertruiden-
berg een huisbezoek bracht aan een
vrouw van 83 en haar broer van 81
jaar, deed hij daar een lugubere ont
dekking. De oude mensen klaagden,
dat hun 84-jarige zuster zo ziek was.
De pastoor ging eens kijken hij de
zieke, en kwam tot de ontstellende
ontdekking, dat de vrouw niet ziek
doch reeds enige tijd geleden over
leden was. In allerijl werd de genees
kundige dienst gewaarschuwd, die
constateerde, dat de vrouw reeds een
maand of langer geleden is overle
den.
Al die tijd heeft de overledene by
haar broer en zuster, die in de ver
onderstelling verkeerden, dat zij ern
stig ziek was, in huis gelegen.
De twee oude mensen zijn uit hun
- zeer vervuilde - woning overge
bracht naar het Theresia-ziekenhuis
te Raamsdonkveer, waar zij aanvan
kelijk weigerden zich aan iedere dok
tersbehandeling te onderwerpen.
De twee bejaarden hadden de laat
ste jaren zeer teruggetrokken ge
leefd en hadden nauwelijks enig con
tact met de buitenwereld.
Oostenrijkse politiemaninen hebben
dinsdag het stoffelijk overschot ge
vonden van de Westduitse geleerde
Eduard von Winterfeld, die al sinds
14 september vermist werd. Naar de
politie meedeelde schijnt Winterfeld
het slachtofer van een ongeluk te zijn
geworden. Er zijn verder nog geen
bijzonderheden voorhanden. Winter
feld, een vooraanstaand deskundige
op het gebied van de elektrondka, was
destijds niet teruggekeerd van een
bergtocht in het gebied van Eppzirl.
Hij bracht zijn vakantie door in Gar-
misch.
Een broer van de Hamburgse ge
leerde had een beloning van duizend
mark uitgeloofd voor ieder, die aan
wijzingen over de verblijfplaats van
de vermiste kon geven. Hij vreesde
dait zijn broer ontvoerd was. Winter
feld zou op het punt hebben gestaan,
een belangrijk elektronenonderzoek
te voltooien, waarvan de resultaten
ook voor militaire doeleinden hadden
kunnen worden gebruikt
Voorzitter K.A.B.
tevreden
Voorzitter van de KAB, de heer
J. A. Middelhuis, is tevreden over de
resultaten van de besprekingen. On
ze verlangens zijn voor 90 procent
gerealiseerd, zegt hij. Hij hoopte, dat
er ook goede resultaten uit de bus
zullen komen bij de nadere bespre
kingen in de bedrijfstakken. Hij be
greep echter wel, dat aan enige prijs
stijging niet ontkomen kan worden.
Maar het zad niet zó zijn, dat de ge
hele prijsstijging al opgegeten is nog
voor men er van kan profiteren.
De Amerikaanse oud-senator Tom
Connally, die tijdens de tweede oor
log en daarna voorzitter was van
de senaatscommissie voor buiten
landse aangelegenheden, is maandag
in de ouderdom van 86 te Washing
ton aan longontsteking overleden. Hij
was reeds enige tijd ziek.
WONINGBOUW HEEFT PRIORITEIT
Gisteravond heeft minister Bogaers van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid in een openbare commissievergadering van de Tweede Kamer
een toelichting gegeven op zijn bouwnota. De bouwnota, zo betoogde hij,
is gericht op een realisatie van de doelstelling van de regering: het in
1970 bereikt hebben van een bevredigend evenwicht op de woningmarkt.
Hij gaf toe, dat de bouwnota enkele lacunes vertoont, maar tekende hierbij
onmiddellijk aan, dat men deze leemtes met opzet had aangebracht. Het
belangrijkste in de bouwnota is namelijk het strukturele probleem van
het tekort aan bouwcapaciteit, welk tekort naar hij zei ernstiger is dan
bij in juli jl. dacht.
„Harde cijfers''
Hij wees de verwijten van de hand
dat de woningbouw slechts in naam,
doch niet in werkelijkheid prioriteit
had verkregen. „Voor 1964 mogen wij
niet uitgaan van het programma van
dit jaar. De praktijk is gedurende
de bouwjaren 1962 en 1963 achterge
bleven bij de opgestelde program
ma's", zo betoogde hij.
Volgens minister Bogaers moet uit
gegaan worden van „harde cijfers",
met andere woorden: van de reali
satiecijfers van 1962. Hieruit alleen
reeds blijkt pfdoende, dat de woning
bouw de beloofde prioriteit heeft
verkregen, gezien de stijging van
27,7 ten opzichte van de verho
ging voor andere sektoren, die 17,3
procent bedraagt.
Bovendien, aldus de bewindsman,
gaat het bij de woningbouw om een
minimum, en bij de andere sektoren
om een maximum.
Elan doorbreekt fatalisme
Alle sprekers roemden eensgezind
het élan, waarmee de bewindsman
het „fatalisme" wil doorbreken, maar
er waren nog wel enkele bedenkin
gen wat betreft de uitwerking in de
praktijk. Bovendien bestaat er nogal
enige ontevredenheid over het feit,
dat in de nota de financiële kant van
de zaak nauwelijks aan de orde
komt.
De heer Bommer (PvdA) vroeg
zich af, waaruit moet blijken, dat de
woningbouw werkelijk prioriteit
heeft, nu de regering de woning-
produktie met elf procent doet stij
gen, terwijl voor de gehele bouw
capaciteit een stijging van veertien
procent is becijferd.
Twee arrestanten in de
„horloge-zaak"
weer op vrije voeten
De 28-jarige pianist A A. M. J.
uit Tilburg en de 19-jarige Austra
lische mejuffrouw M. W. die bij een
inval van de Amsterdamse recherche
zijn gearresteerd zijn gisterochtend na
verhoor, waarbij bleek dat zij niets
met de diefstal van de partij bij V
en D gestolen horloges te maken had
den, in vrijheid gesteld. Zij waren
toevallig in het huis op de Oude
Schans aanwezig toen de recherche
daar maandagavond de inval deed en
•de partij horloges vond alsmede in de
kleding van de hoofdbewoner een
half ons marihuana. Het tweetal be
hoorde tot de totaal zes personen,
die gearresteerd werden.
Een beeld uit het televisieprogramma „Jan en Alleman", een show
rondom Jan Blaaser, welke dinsdagavond door de KRO is uitgezonden,
onder regie van Fred Rombouts. We zien Tonny Huurdemans in een
persiflage op Mariene Dietrich.
De Deense minister van verkeer
verwacht komend voorjaar een rap
port te ontvangen van een speciale
regeringscommissie die de mogelijk
heid nagaat van aanleg van een on
dergronds* spoornet in Kopenhagen
en de kosten daarvan moet begroten.
Men heeft al een ruwe schatting van stadhuis Schoneberg in West-Berlijn is dinsdag een ontvangst gehouden ter ere van het bezoek van de
ongeveer een miljard kronen (half nieuwe Duitse bondskanselier, dr. Ludwig Erhard. De foto toont Erhard (links) die een dronk uitbrengt met
mifcerd gulden) gemaakt BeriJJnee notabelen. Rechts burgemeester Willy Brandt
