$e£<2id6e6ou/fcci/itt
RAMP VAN SKOPJE KOSTTE
DUIZENDEN HET LEVEN
Grote stofwolk
boven de stad
DE AARDBEVINGEN
DER LAATSTE JAREN
STAD VOOR 80% VERWOEST
KENNEDY OVER
HET AKKOORD
VAN MOSKOU
ZATERDAG 27 JULI 1963
53e JAARGANG
No. 15.988
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredakteur L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZWARTE WOLKEN
BOVEN SKOPJE
Telef2 0 9 3 5 - Red. 2 0 0 1 5, 2 5 5 9 4 - Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.3# en 19.00 n.) - Giro 10.30.03 - Abonn. 0,65 p. w., 2,80 p. mnd., 8,25 p. kw. Franco p.p. 8,75, Adv. 18 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
OOK AARDSCHOKKEN IN ITALIë
In de stad Terni, ten noordoosten
van Rome gelegen, werd gistermor
gen een aantal aardschokken ge
voeld. De bevolking vluchtte naar
buiten. Voorzover tot dusver bekend,
wend geen schade aangericht.
Aan de Franse Riviera werden van
morgen twee aardschokken gevoeld;
De laatste duurde vier seconden.
Tal van inwoners vluchtten de
straat op. Van slachtoffers of mate
riële schade werd evenwel nog geen
melding gemaakt.
De aardbevingsramp in Skopje heeft
zeer vele doden en gewonden geëist.
Foto: een politieman, geholpen door
een burger en een toeriste in spijker
broek, dragen een gewonde vrouw
uit de puinhopen weg.
Tokio spant nog
de kroon
Deze foto toont de droeve resten van het grote hotel „Macedonië" in het centrum van Skopje. Het geheel
bezette hotel is volkomen verwoest door de aardbeving, alle gasten kwamen hierbij om het leven.
schynlyk in het geheel geen trein
verkeer mogelijk tussen Belgrado en
de Griekse stad Saloniki. De D-trei-
nen in zuid-oostelijke richting rijden
niet verder dan Belgrado.
Reddingsploegen hebben de gehele nacht gewerkt om naar
schatting 500 mensen te bevrijden, die bij de aardbevingsramp 1 17 1 1
in de Macedonische hoofdplaats Skopje onder puin bedolven liOOuC JVTlllS llClpt
zijn geraakt. Men hoopt nog meer levenden aan te treffen.
Vrijdagavond laat waren ongeveer 500 lijken geborgen. Ruim
2.000 gewonden zijn in ziekenhuizen opgenomen.
Volgens het Zuidslavische blad ,,Borba" zouden er naar on
officiële ramingen 2000 doden zijn en vele duizenden gewon
den. Tienduizend mensen zouden nog worden vermist.
In de stad, waarboven een grote stofwolk hangt, woeden nog
talrijke branden. De elektriciteitsvoorziening is nog gestoord.
De eerste aardschok, die zich vrijdagochtend om kwart over
vijf voordeed, was zó krachtig, dat 80 procent van de gebouwen
in Skopje werd verwoest of beschadigd. Daarna volgden lich
tere schokken.
TALLOZEN ZONDER ONDERDAK.
In het centrum van de stad, die
in totaal 200.000 inwoners telt, wer
den o.a. het station, de legerclub, de
nationale bank, het gemeentezieken
huis, het nationale theater, alle scho
len en de hotels „Macedonia" en
„Skopje" verwoest.
De hulpverlening is op grote
schaal georganiseerd. Alle hotels en
vakantiehuizen in Macedonië zijn ge
vorderd om onderdak te geven aan de
talloze daklozen uit Skopje.
Correspondenten van het persbu
reau „Tanjoeg" hebben meegedeeld,
dat uit de puinhopen van het hotel
„Macedonia" twaalf overlevenden
zijn gehaald. Op het moment van de
ramp schijnen zich een 180 gasten in
het hotel te hebben bevonden. Van
onder het puin klonk het hulpgeroep
van nog meer overlevenden en hulp
ploegen zijn met man en macht in de
weer om de brokstukken te verwij
deren.
Volgens het Italiaanse persbureau
„Ansa" zijn twee vrouwelijke Duitse
toeristen uit het hotel „Macedonia"
ontkomen kort voordait het instortte.
Zij zouden 's ochtends het vliegtuig
naar Belgrado nemen en renden zo
dra zij de schokken voelden in paniek
de straat op.
ERGER DAN BOMBARDEMENT.
Een piloot van een vliegtuig, dat
een paar minuten voor de ramp van
het vliegveld in Skopje was opgeste
gen, zei dat de ramp, die hij beneden
zich zag gebeuren veel erger was,
dan de meest verschrikkelijke scènes
tijdens bombardementen in de oor
log.
Het voornaamste ziekenhuis van
Skopje is gespaard gebleven. Er be
vinden zich meer dan tweeduizend
gewonden. De ziekenhuizen in de
omliggende plaatsen kunnen de
stroom gewonden nauwelijks meer
verwerken.
In enkele ervan liggen de mensen
in de gangen en zelfs de binnen
plaatsen.
De correspondent van het Zuidsla
vische blad „Politika" meldde vrij
dagmiddag dat de toestand in de
stad toen nog zeer verward was.
Overal liepen radeloze mensen in het
puin naar mogelijk omgekoman fa
milieleden te zoeken. Voor hotel
„Turist" in het centrum van de
stad stond een totaal verbijsterde
man, die iedere voorbijganger aan
klampte om te vragen wat er van
zijn gezin geworden was. Enkele stra
ten verder knielde een vrouw bij de
lijkjes van haar twee kinderen. Vol
gens de correspondente van het blad
zijn tijdens de aardbeving tal van pa
tiënten door paniek aangegrepen, uit
de ramen van het grote ziekenhuis
gesprongen. Velen braken daarbij be
nen of armen.
Boven Skopje hingen vrijdagavond
nog grote stofwolken. Vanuit Bel
grado wordt drinkwater aangevoerd
om het gevaar van een epidemie
zoveel mogelijk te beperken. Bij het
invallen van de duisternis werden
de burgers, die in de stad waren ach
tergebleven, ondergebracht in tenten
en huisjes in de parken en velden
langs de rivier de Vardar.
Vanochtend vroeg werd president
Tito in Skopje verwacht.
HET TREINVERKEER.
De Zuidslavische spoorwegen heb
ben meegedeeld, dat de spoorbaan
bij Skopje over twee kilometer is
beschadigd. Men verwacht echter,
dat het treinverkeer voor midder
nacht hersteld zou zijn.
Volgens de Oostenrijkse spoorwe
gen is er op het ogenblik waar-
Het Nederlandse Roode Kruis heeft
besloten per eerste gelegenheid dui
zend dekens, vijfentwintig tenten
en een hoeveelheid zogenaamde ram
penzakjes met direct benodigde da
gelijkse gebruiksvoorworpen, alles
tot een totale waarde van twintig
duizend gulden, naar het getroffen
gebied te zenden.
In verband met de aardbeving
heeft het hoofdbestuur van het Ne
derlandse Roode Kruis zijn speciale
gironummer 777 in Den Haag openge
steld voor bijdragen aan de hulpver
lening.
Het hoofdbestuur van het Roode
Kruis in Genève heeft een dringen
de oproep gedaan voor bloedplasma,
kleding, tenten, veldbedden en de
kens. Uit vele landen zijn reeds aan
biedingen voor hulp gekomen.
In Belgrado en in de provinciale
steden van Zuid-Slavië stonden
bloeddonors in de rij om hun bloed
ten bate van de slachtoffers af te
staan.
ANWB-PLOEG
NAAR SKOPJE
Een contactman van de ANWB is
naar Belgrado vertrokken om gege
vens te verzamelen over de welstand
van de Nederlandse toeristen in
Skopje, de door een aardbeving ge
teisterde hoofdstad van de Zuidsla
vische deelstaat Macedonië. Van
avond vertrekt ook een hulpverle-
ningsploeg van de ANWB bestaande
uit een repatriëringsauto met aan
hangwagen en de speciale „rampen
bus" met bemanning naar Zuid-Sla
vië. De bus vervoert ravitaillerings-
materiaal, EHBO-middelen en een
aantal kampeeruitrustingen.
Via zijn alarmcentrale zal de
ANWB contact onderhouden met
zijn hulpploeg in Zuid-Slavië.
De ergste aardbeving, die de we
reld in de afgelopen veertig jaren
heeft getroffen, was die, welke de
Japanse hoofdstad Tokio in 1923
teisterde. Deze beving, die met een
vloedgolf gepaard ging, heeft aan
President Kennedy heeft vrijdag
in een toespraak voor radio en tele
visie gezegd, dat het in Moskou ge
sloten verdrag inzake een verbod op
kernproeven een overwinning voor
de mensheid betekent, hoewel het
akkoord niet alle wereldvraagstuk
ken oplost.
Het akkoord weerspiegelt geen
concessies van- no oh aan de Sowjet-
Unie. Het weerspiegelt slechts onze
gezamenlijke erkenning van de ge
varen, die in voortgezette kernproe
ven schuilgaan, aldus de Amerikaan
se president.
Hij verklaarde, dat het kernstop-
akkoord de Amerikaanse noodzake
lijke behoefte aan wapens en bond
genoten en de noodzaak van bijstand
aan anderen niet teniet doet. Het is
echter een belangrijke eerste stap -
een stap verder van oorlog.
Volgens Kennedy kan de overeen
stemming in Moskou een verminde
ring van internationale spanningen
en wijdere gebieden van overeen
komst tot gevolg hebben. Hij legde
er echter de nadruk op, dat in Mos
kou geen overeenstemming over
enig ander onderwerp tot stand is
gekomen en dat de Amerikaanse on
derhandelaar, Harriman, duidelijk
had gesteld, dat elke niet-aanvalsaf-
spraak in Europa ruggespraak met
de westelijke bondgenoten vereist.
Kennedy sprak over de sterke
voorkeur van de Verenigde Staten
voor een verdrag waarbij alle kern
proeven verboden worden.
De Sowjet Russische regering was
echter niet bereid de inspectie, die
een dergelijk akkoord vereist, goed
te keuren. Daarom kan men niet met
zekerheid voorspellen, welke verdere
overeenstemmingen op de funda
menten van het huidige akkoord kun
nen worden gebouwd. Dit mag ons
er echter niet van weerhouden dit
te aanvaarden, aldus de president.
Dit is een beeld van de Macedonische hoofdstad Skopje, welke in de vroege vrijdagochtend door een zware
aardbeving werd getroffen.
99.000 mensen het leven gekost.
Van de ergste aardbevingen, die
sindsdien hebben plaats gevonden,
kunnen worden genoemd
1930, in Napels, met 2.100 doden.
1935 te Quetta, in West-Pakistan,
met ruim 25.000 doden.
1940, in Turkije, meer dan dertig
duizend doden.
1949, in de Indische staat Assam,
1.526 doden.
1949, in Ecuador, ruim tweedui
zend doden.
1953 in Perzië, ruim duizend do
den.
1954, in de Algerijnse 9tad Or-
leansville, 1400 doden.
1956, in Afghanistan, ongeveer
tweeduizend doden.
1957, ruim drieduizend doden in
twee aardbevingen in Perzië.
Maart I960, in de Marokkaanse
stad Agadir, 12.000 doden.
April 1960, iln Perzië, 3500 doden
of gewonden.
Mei 1960, in Chili, ruim tweedui
zend doden.
1962, in Perzië, meer dan elfduizend
doden.
Februari 1963, in de Libische stad
Barce. 262 doden, terwijl de halve
stad werd vernield.
De door een zeer hevige aardbeving
getroffen Zuidslavische stad Skopje
is in een van de zogenaamde labiele
streken gelegen. Deze zóne, die deel
uitmaakt van het Middellandse Zee
gebied, strekt zich uit van Turkije tot
aan de Marokkaanse stad Agadir. De
aardbeving die zich in Skopje vol
trok, vond echter vlak by een breuk
gebied plaats, dat zich van het eiland
Rhodos, via de eilanden Karpathos
en Kreta, de Peloponnesus (Zuid-
Griekeland) en de Westgriekse groep
van de Ionische eilanden, naar Kroa
tië in Zuidslavië uitstrekt.
In de jaren tussen 1947 en 1957
hebben zich in dit breukgebied negen
aardbevingen voorgedaan. Eén van
deze bevingen heeft de eilanden
Zante, Cephalonia en Ithaca (Ioni
sche groep) getroffen, hetgeen toen
aan bijna vijfhonderd eilandbewo
ners het leven heeft gekost, terwijl
een duizendtal personen ernstig werd
gewond.
De voorlaatste aardbeving, die
Zuidslavië heeft getroffen, vond in
1962 plaats. Er zijn toen, met name
in de omgeving van Serajewo en
Dubrovnik, hevige aardschokken ge
voeld. Het aantal slachtoffers was
echter niet groot.
De „Syncom 2"
Het Amerikaanse bureau voor
lucht- en ruimtevaart (Nasa) heeft
bekendgemaakt, dat vrijdagmiddag
met succes een poging is gedaan om
de elipsvormige baan van de vijf
en een half uur tevoren gelanceerde
communicatie-kunstmaan „Syncom
2" te wijzigen in een cirkelvormige
baan. Daartoe werd door een signaafl
van de aarde een motor in de satelliet
in werking gesteld, waardoor na on
geveer twintig seconden de kustmaan
een baan beschreef op ongeveer
36.000 km boven de aarde. Deze hoog
te is gelijk aan de afstand tot het
verste punt van de aarde in de oor
spronkelijke elliptische baan.
De geleerden hopen de „Syncom 2"
over ongeveer 18 dagen, door nog en
kele kleine correcties in de baan te
brengen, op een punt te brengen bo
ven het midden van de Atlantische
Oceaan tusen Afrika en Zuid-Ame-
rika. Daar moet de satelliet, dankzij
een snelheid die gelijk is aan de om
wentel ingssnelheid van de aarde, blij
ven „hangen". De kunstmaan zal
worden gebruikt voor het overbren
gen van telefoon-, telex- en fotosig
nalen tussen een station in Lake-
hurst, in de Amerikaanse staat New
Jersey, en een schip van de Nasa, de
„Kingport", in de haven van Lagos
in Nigeria.
|pp
150 km
Belgradou.^,
'"V
JOEGO R|zanj
SLAVIË
SKOPJE]
Pristina
Vranje
IALBANIE
V Pnlep
Tirana\t
I .TY.igaJ
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Een 22-jarig Oostduits meisje
is er vrijdag in geslaagd in de kof
ferruimte van de sportauto van haar
Argentijnse verloofde naar West-
Berlijn uit te wijken. De auto was
zo laag, dat het voertuig onder de
9Lagboom by de controlepost voor
met-Duitsers kon rijden. De Oost-
duitse wachtposten waren zo ver
baasd, dat zij vergaten te schieten.
ZONNIG WEER
Het weer wordt thans geheel be
heerst door een hogedrukgebied,
waarvan de kern zich via Engeland
naar de Noordzee heeft verplaatst.
Hij koerst verder in de richting van
Zuid-Zweden. Het hogedrukgebied
geeft in ons land aanleiding tot
droog en overwegend zonnig weer.
Ook zondag zal ditzelfde weertype
aanhouden, waarbij de temperaturen
in de namiddag enkele graden hoger
zullen worden dan vandaag. De
noordoostelijke wind blijft droge
lucht aanvoeren, zodat het weer
een sterk drogend karakter heeft.
De nachtelijke temperaturen zijn in
deze lucht nogal laag. In de afge
lopen nacht werd op verscheidene
plaatsen in ons land een minimum
temperatuur van vijf graden geme
ten. De koele en droge lucht heeft
zich over een groot deel van West
en Midden-Eurooa uitgebreid. De
begrenzing met de warme en voch
tige lucht in Zuid- en Oost-Europa
loopt nu van West-Rusland via Hon
garije naar Noord-Italië en Noord-
Span je.
ZON- EN MAANSTANDEN
28 juli: zon op 4.54; onder 20.38;
maan op 13.17; onder 23.59.
28 juli: v.m. 7.55; nm. 20.21.
Hoogwaterstanden
29 juli: v.m. 8.46; n.m. 21.14.
29 juli: zon op 4.55; onder 20.36;
maan op 14.23; onder
KORRELTJE
Verschrikkelijk is iemand, die niets
te verliezen heeft.
Schiller.
